بازار مس داخل کشور

چالش‌های توسعه صنعت مس در ایران

بررسی ساختار صنعت مس کشور و چالش‌هایی که این صنعت در مسیر توسعه با آن دست به گریبان است، محوریت یکی از میزگرد‌های تخصصی چشم‌انداز صنایع غیرآهنی ایران و فناوری‌های وابسته است. در این پنل های تخصصی همچنین «مشکلات ناشی از تحریم»، «فرآیندهای تصمیم‌گیری و مدیریت ذی‌نفعان»،‌ «بومی‌سازی»، «تورم داخلی و نوسانات ارزی» و «تکنولوژی» از سوی صاحب‌نظران این صنعت استراتژیک مورد ارزیابی قرار می گرفت. از این بازار مس داخل کشور رو با ما همراه باشید تا به بررسی تفضیلی نتایج حاصل شده از این نشست ها بپردازیم.

چالش ها و راهکارهای رونق تولید در سال ۱۳۹۹

به گزارش روابط عمومی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن این مرکز طی گزارشی با عنوان « چالش‌ها و راهکارهای رونق تولید در سال ۱۳۹۸(۲٫ بخش معدن و صنایع معدنی)» آورده است؛ بخش معدن و صنایع معدنی یکی از حوزه‌های مهم و اثرگذار در تولید و تجارت بازار مس داخل کشور کشور محسوب می‌شود. در سال ۱۳۹۷، محصولات معدنی و فلزی، حدود ۲۱ درصد (به ارزش ۹/۲ میلیارد دلار) از صادرات غیرنفتی کشور را به خود اختصاص داده است که در این میان فولاد و محصولات فولادی، کنسانتره و گندله سنگ آهن، مس و محصولات مرتبط و سیمان بیشترین میزان صادرات را از نظر ارزشی به خود اختصاص داده‌اند.

از سوی دیگر، در رابطه با این صنعت یک میزگرد تخصصی با پنج محور نیز در دستور کار قرار گرفته است. «عرضه و تقاضا در بورس کالا طی ۵ سال گذشته»، «اختلاف قیمت‌ها در بورس کالا و بازار آزاد و تاثیر آن در بازار»، «تجارت قراضه و محصولات مسی و میزان دسترسی مصرف کنندگان در بازار»، «چالش‌ها و فرصت‌های موجود در صنایع پایین دست»، «فرصت‌های موجود برای افزایش تعامل صنایع بالادست و پایین‌دست» از جمله محورهای میزگرد تخصصی صنعت مس است.

چالش های اصلی در بخش ارز در صنعت مس

عواملی مانند تحریمهای ایالات متحده آمریکا، نوسانات شدید نرخ ارز و مجموعه سیاستهای اقتصادی و تجاری دولت در سال ۱۳۹۷ منجر به افزایش هزینه های تولید، تلاطم بازار، افت صادرات و از دست رفتن بخشی از بازارهای صادراتی، ایجاد رانت، رونق واسطه گری و بروز مشکلات متعدد در زمینه تأمین نقدینگی و سرمایه در گردش واحدهای معدن و صنایع معدنی کشور شد.

آمارها و بررسی ها نشان می‌دهد که تأثیر عمده تحریمها در افزایش هزینه های تولید بوده و اکثر تولیدکنندگان محصولات معدنی و فلزی موفق شده اند تا با روشهای مختلف بر موانع و محدودیت های حاصل از تحریمها فائق آیند و نیازمند حمایتهای بیشتر دولت هستند، اما محدودیتها و موانع حاصل از سیاستهای اقتصادی و تجاری دولت مانند سیاستهای ارزی، دخالت در بازار و قیمت گذاری دستوری محصولات معدنی و فلزی توسط ستاد تنظیم بازار ،جلوگیری از صادرات و فراهم کردن زمینه های رانت و واسطه گری، به مانع درونی بزرگی در سر راه تولید کشور تبدیل شده و در شرایط رکود بازار داخل، موجب افت صادرات اکثر محصولات معدنی و صنایع معدنی کشور شده است و در میان فعالان اقتصادی کشور تحت عنوان «خود تحریمی» شناخته می شود .

چالش های اصلی در زمینه میزان دستمزد در صنعت مس ایران

از مهمترین موانع درون بخشی حوزه معادن و صنایع معدنی نیز می توان به ابهام در خصوص محاسبه میزان حقوق دولتی معادن، عدم بازگشت درآمدهای حاصل از حقوق دولتی برای هزینه در بخش معدن، تداخلات جدی میان فعالیتهای معدنی، محیط زیست و منابع طبیعی، دخالت ستاد تنظیم بازار در قیمت گذاری محصولات معدنی و فلزی و ایجاد موانع صادراتی، انفعال در سیاستگذاری برای معادن و صنایع معدنی در آستانه ورشکستگی مانند صنعت سیمان، عدم حمایت از معادن زغال سنگ در جهت ارتقای ایمنی معادن و عدم تأمین اعتبارات لازم برای تسهیلات سرمایه در گردش واحدهای معدنی و صنایع معدنی اشاره کرد.

چالش های اصلی در صنعت مس به علت نبود برخی زیر ساخت ها

معاون توسعه مدیریت، منابع انسانی و امور استان های وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز در گفت و گو با خبرنگاران با بیان اینکه در کشور بیش از هفت هزار واحد معدنی وجود دارد، گفت: مشکل اصلی این واحدها کوچک بودن مقیاس های معدنی است که موجب شده بهره وری در این عرصه کاهش یابد.

علی یزدانی نبود زیرساخت های لازم برای توسعه بخش معدن را از دیگر چالش های این بخش ارزیابی کرد و افزود: هرچند بر اساس قانون معادن باید ۶۵ درصد از درآمد حقوق دولتی که در کشور از معادن وصول می شود برای توسعه بخش معدن و ۱۵ درصد برای توسعه زیرساخت های شهرستان محل استقرار معدن هزینه شود، اما این قانون در سال های گذشته به خوبی اجرا نشده و در لایحه بودجه رقمی کمتر از این درصدها اختصاص یافت.

وی تاکید کرد: راهکار اصلی توسعه بخش معدن اجرای دقیق تکالیف قانونی است تا راه برای توسعه مناطق معدنی کشور هموار و زیرساخت های لازم برای این منظور فراهم شود.

یزدانی اضافه کرد: توجه به بخش معدن و صنایع پایین دستی می تواند یکی از راهکارهای اصلی تحقق اقتصاد مقاومتی باشد و باید به این عرصه به عنوان یکی از اهرم های توسعه اقتصادی کشور نگریسته شود.

وی جذب سرمایه گذار و تزریق منابع جدید مالی به ویژه در بخش اکتشاف را ضروری ارزیابی و اضافه کرد: به طور قطع برای بخش اکتشاف به اعتبارات زیادی نیاز داریم تا بتوانیم از ظرفیت های پیدا و پنهان این بخش آنچنان که شایسته است، بهره ببریم.

اوج‌گیری تقاضای مس در بورس کالا

حجم معاملات هفتگی مس در بازار فیزیکی بورس کالای ایران در شرایطی که این فلز سرخ متاثر از سیگنال‌های قیمتی جهانی که به نسبت در اوج قیمتی خود به سر می‌برد به یک رکورد معنی‌دار رسید.

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از دنیای اقتصاد، احتمال افزایش بیشتر نرخ کاتد مس در بازار داخل با توجه به ثبت رکوردهای جدید قیمتی برای این فلز در بازار جهانی باعث سوق خریداران به معاملات هفته گذشته شد. هرچند که در شرایط کنونی تردیدهای جدی نسبت به استمرار این افزایش نرخ در بازار جهانی در کوتاه‌مدت به وجود آمده است.

ثبت رکوردهای جدید قیمتی برای کاتد مس در بازار فیزیکی بورس کالای ایران اتفاقی بود که ظرف هفته‌های گذشته و همزمان با رشد بهای مس در بازارهای جهانی رقم خورد؛ این در حالی بود که در همین بازه زمانی نرخ ارز آزاد و نیمایی در بازار داخل رو به کاهش گذاشته بود و انتظار می‌رفت که سقوط محسوس نرخ ارز بتواند بهای بسیاری از کامودیتی‌ها از جمله مس را در بازار داخل کاهشی کند. اما استمرار روند رو به رشد قیمتی مس در بازارهای جهانی باعث شد تا سیگنال منفی نرخ ارز نتواند اثرگذاری چندانی بر رشد قیمت پایه این محصول در بازار داخل داشته باشد. در هفته منتهی به ۱۷ اردیبهشت بهای پایه کاتد مس در بازار فیزیکی بورس کالای ایران به نرخ ۲۲۰ هزار و ۶۹۰ تومان به ازای هر کیلوگرم رسید که این رقم بیشترین قیمت پایه و معامله این محصول در این بازار بوده است.

این رشد نرخ پایه و ثبت رکورد جدید قیمتی برای کاتد مس باعث شد تا از حجم تقاضا برای خرید این محصول از بازار فیزیکی بورس کالا در هفته منتهی به ۱۷ اردیبهشت کاسته شود و تنها هزار تن محصول در این بازار مورد داد و ستد قرار گرفت که این رقم کمترین نرخ معامله مس از این بازار پس از هفته ابتدایی بازگشایی بازار در سال ۱۴۰۰ بود. قیمت پایه کاتد مس در بورس کالای ایران در هفته گذشته (منتهی به ۲۴ اردیبهشت) افتی ۲/ ۱ درصدی داشت؛ این کاهش نرخ در شرایطی که روند رو به رشد قیمت‌ها در بازار جهانی ادامه داشت، از ریزش بهای ارز نیمایی سیگنال گرفت و به استقبال گسترده خریداران از عرضه هفته قبل منجر شد.

میزان تقاضای ثبت شده برای خرید کاتد مس از بازار فیزیکی بورس کالا به بیشترین رقم پس از تیر ماه سال گذشته رسید. سیگنال‌های افزایشی به وجود آمده در این بازار متاثر از افزایشی شدن نرخ ارز در بازار داخل ظرف هفته گذشته و عبور مس از سد ۱۰ هزار دلاری و مقاومت این فلز در این کانال قیمتی مهم‌ترین دلایل رشد تقاضا برای خرید مس در معاملات هفته قبل بود.

از روز ۱۶ اردیبهشت (۶ مه) بهای کاتد مس در بورس فلزات لندن از کانال ۱۰ هزار دلاری عبور کرد و در این هفته شاهد استمرار این کانال قیمتی برای این فلز سرخ در بازارهای جهانی بودیم. این روند به رو رشد قیمت جهانی کاتد مس سیگنالی افزایشی برای قیمت پایه این فلز در عرضه‌های آینده در بورس کالای ایران بود و باعث افزایش تمایل متقاضیان برای خرید مواد اولیه در معاملات هفته قبل شد. در هفته گذشته بالغ بر ۶ هزار تن کاتد مس از رینگ معاملاتی بورس کالا مورد داد و ستد قرار گرفت که رقم بیشترین حجم معامله هفتگی این محصول در این بازار بوده است.

برآورد افزایش تقاضا برای مس در بازارهای جهانی با حرکت دنیا به سمت افزایش استفاده از انرژی‌های پاک، احتمال ایجاد سوپر چرخه کالایی در بازارهای جهانی در شرایطی که دنیا در لبه تیغ افزایش تورم جهانی ناشی از تزریق نقدینگی توسط بزرگ‌ترین اقتصادهای دنیا قرار داد و عدم اکتشاف ذخایر جدید معدنی برای مس متناسب با رشد تقاضا برای این فلز باعث شده تا اغلب برآوردهای بین‌المللی به آینده این فلز در میان و بلندمدت مثبت باشند.

با این وجود برخی تحلیلگران همچنان این رشد قیمتی به وجود آمده در نرخ مس را بی‌ثبات دانسته و نسبت به ریزش آن هشدار می‌دهند. این دوگانگی در برآورد نوسان قیمتی در بازار جهانی در شرایطی که روند نوسان نرخ ارز در کشور نیز چندان قابل پیش‌بینی نیست می‌تواند به سردرگمی خریداران در بورس کالای ایران در هفته‌های آینده بینجامد.

بررسی نوسانات قیمت سیم مسی در ایران

باید گفت که پرکاربردترین فلز در جهان بعد از آلومینیوم و آهن، به دلیل انعطاف پذیری و رسانای بالایش، فلز مس است و بزرگ ترین تولید کننده مس در جهان کشور شیلی بوده که چین هم به نوبه ی خود با مصرف نیمی از تولیدات مس در جهان، میتواند بیشترین تاثیر را بر قیمت جهانی مس بگذارد.

پیش بینی قیمت مس در ایران

قیمت جهانی مس به دلیل کاربردهای گسترده آن در صنایع مختلف از جمله صنعت برق، ساخت و ساز و ساختمان سازی، زیر ساخت های حمل و نقل به عنوان شاخصی تاثیر گذار در قیمت تمام شده محصولات نهایی جهت فعالیت های اقتصادی مورد توجه است. ایران نیز با داشتن معادن بزرگ تا حدودی در تعیین قیمت مس تاثیرگذار است. پیش بینی قیمت مس در بازار ایران میزان ریسک سرمایه گذاران در بازار مس و صنایع وابسته را کاهش میدهد و می تواند حاشیه امنی را برای سرمایه گذاران ایجاد کند.

طی سال های اخیر رشد بالای اقتصادی چین و افزایش تقاضای موجب شده تا قیمت مس در سطح جهانی نیز افزایش یابد. اما اخیرا بحران های بازار چین و وجود بیماری کوید 19 و کم شدن تقاضای مس، باعث شده که بازار شرایط مازاد عرضه را تجربه کند و شاهد افت قیمت مس باشد. در همین راستا ایران نیز با کمبود تقاضا از سوی مصرف کننده نهایی مس، رو به رو خواهد بود که با وجود تحریم ها این موضوع حادتر شده است به طوری که تقاضای مس در ایران کمتر از متوسط جهانی قرار دارد.

از سوی دیگر طبق نظر تحلیلگران، پیش بینی شده که در سال 2022 قیمت مس روند افزایشی خواهد داشت و این افزایش تا سال 2023 ادامه دارد. در نتیجه سرمایه گذاری در بازار مس و صنایع وابسته از جمله سیم و کابل می تواند سودآوری زیادی را برای سرمایه گذاران در دراز مدت داشته باشد.

علت گرانی سیم لاکی چیست؟

بر اساس بررسی ها، این سوال پیش می آید که چرا درخواست و فروش سیم لاکی در چند وقت اخیر کاهش یافته است؟ برای پاسخ به این سوال باید دنبال دلایل گران شدن سیم لاکی باشیم.

مهمترین دلایل گرانی سیم لاکی بر میگردد به کمبود مواد اولیه مرغوب، نوسانات ارز و دلار، صادرات و مشکلات حمل و نقل و مشکل در واردات روکش های مصرفی برای سیم لاکی که از کشورهای اروپایی مثل ایتالیا وارد میشوند و اگر لاک مرغوب در تولید استفاده نشود، موتورها با وجود سیم لاکی های نامرغوب چینی، عمر کوتاهی خواهند داشت.

پیش بینی قیمت مس در جهان

همانطور که گفته شد، شیلی بزرگ‌ ترین تولیدکننده و صادرکننده مس در دنیاست که علاوه بر ۱۶ معدن بزرگ مس در دنیا، بزرگ‌ ترین معادن روباز و زیرزمینی دنیا را نیز در خود جای داده است.

عواملی نظیر وجود Covid-19 و بحران ‌ها و مسائل ناآرامی های موجود در شیلی (از جمله بازنویسی قانون اساسی این کشور) میتواند تهدیدی برای تولید و صادرات مس و به‌ طبع قیمت لوله مسی و دیگر محصولات این فلز در دیگر کشورهای جهان باشد.

همچنین در گفت و گویی از طرف مدیر کالاها و دارایی گروه CPM اینطور بیان شده است که اقتصاد جهانی به دنبال تاثیرات همه ‌گیر Covid-19 شروع به رشد میکند و انتظار میرود که بازارهای فلزات اساسی نیز در سال ۲۰۲۱ با حمایت از افزایش قیمت‌ها به حالت عادی برگردند. در ادامه بیان نمود، ما در حال حاضر شاهد عرضه و تقاضای عادی تقاضا برای بازگشت به سطح قبل از همه ‌گیری در بازارهای فلزات اساسی هستیم، گرچه تا سال ۲۰۲۱ با افزایش هزینه ‌های دولت ‌های سراسر جهان، در درجه اول از طریق سرمایه ‌گذاری در پروژه‌های زیرساختی به افزایش تقاضا کمک خواهد شد و قیمت‌های فلزات اساسی افزایش خواهد یافت.

پیش بینی قیمت مس در سال 1400 طبق الگوی نموداری زیر

نمودار زیر الگوی جهانی قیمت مس در بازه زمانی بلند مدت از سال 1990 تا کنون را نشان میدهد که طبق این الگو مس در ابتدای سال ۲۰۰۶ در بیشترین مقدار نسبت به ۳۰ سال گذشته خود قرار گرفته و این سال نقطه شروعی برای یک کانال صعودی بلند مدت برای سال‌ های پس از ۲۰۰۶ بوده است.

اما همان‌ طور که بر روی نمودار مشاهده میکنید، ناحیه مقاومتی قیمت 9500 دلار مس شکسته و نزولی شده و به ناحیه مقاومتی هفت هزار دلار رسیده است و دوباره به ناحیه مقاومتی 9000 دلار رسید و دلیل عمده دوباره این افزایش قیمت، احتمالا اقدام روسیه در اعمال عوارض 15 درصد صادرات مس، تعطیلی کارخانه‌های اسید سولفوریک شیلی و افزایش تقاضای چین (بزرگ‌ ترین مصرف‌ کننده مس در دنیا) است و طبق داده ها انتظار میرود که مقاومت تکنیکال در بلندمدت به ناحیه ۱۱۰۰۰ دلاری برسد.

نمودار قیمت مس در بازار ایران نیز نشان میدهد که قیمت مس کاتد در بورس کالا طی یک سال گذشته از حدود ۶۰۰ هزار ریال به حدود دو میلیون ریال رسیده است. و دلیل اصلی این روند، بالا و پایین شدن قیمت دلار و حرکت قیمت مس با قیمت دلار است. در نتیجه به این نکته می رسیم که تغییرات قیمتی ارزها نقش پررنگ تری در ایران دارند و باید به آن توجه شود. و اینکه در یکسال گذشته قیمت‌های جهانی تغییرات شدیدی داشته و از حدود ۵۰۰۰ دلار به نزدیکی ۱۰۰۰۰ دلار رسیده است.

باید گفت که با در نظر گرفتن مطالب ذکر شده در رابطه پیش بینی تحلیلگران برای قیمت مس و دیدگاه های مثبت آنان، انتظار میرود با پایان یافتن بحران کرونا و دیگر مسائلی چون بحران های شیلی و افزایش رشد اقتصادی چین و … این فلز پرکاربرد روند صعود قیمتی را پیش رو دارد و در نتیجه سرمایه گذاری در این حوزه میتواند به اوج جذابیت خود برسد.

بازار مس داخل کشور

بررسی صنعت روی در ایران و دیگر کشورهای جهان را در این مقاله بررسی می کنیم. ایران چهارمین تولیدكننده بزرگ ماده معدنی سرب و روی در آسیا بعد از چین ، قزاقستان و هند می باشد. همچنین از نظر تولید شمش روی جایگاه ششم را در آسیا دارا می باشد. با احداث کارنجات یکصد هزار تنی شمش روی در زنجان ، ایران نقش بارزی را در بازارهای جهانی ایفا خواهد نمود.

معدن مهدی آباد نیز با ۲۰ میلیون تن ذخیره ، یکی از کم نظیرترین معادن سرب و روی در جهان به جهت ذخیره معدنی اکسیده و سولفوره می باشد. اما دیلی پایین بودن عیار خاک آنکه حدود ۵ تا ۶ درصد است ، استفاده از آن برای تولیدکنندگان صرفه اقتصادی ندارد.

معدن انگوران نیز منابع کافی را برای فعالیت در صنعت روی دارا است و با توجه به عیار بالای فلز آن ، از معادن کمیاب جهان است. بعد از مهدی آباد و انگوران ، معادن عمارت ، کوشک و گوش فیل بزرگترین معادن سرب و روی ایران هستند.

کانسارهای روی ایران در چند کمربند مهم واقع شده اند. کمربند های یزد ، گلپایگان ، طبس ، نای بند ، انارک ، و آذربایجان از آن جمله هستند. از مهم ترین کانسارها نیز معدن سرب و روی انگوران ، ایرانکوه و کوشک است.

در حال حاضر اکثر واحد های تولید روی کشور به دلیل عدم دسترسی به میزان خاک مورد نیاز با عیار مناسب، کمتر از ظرفیت اسمی خود در حال فعالیت هستند. در واقع با توجه به میزان استخراج خاک روی از معدن انگوران که تنها ۳۰% از خوراک واحدهای هیدرومتالورژی را تامین می کند و مابقی معادن داخل کشور نیز حدود ۲۰% الی ۳۰% احتیاج واحد های تولیدی را تامین می کند.

معادن مهم سرب و روی در ایران

• انگوران زنجان
• نخلک اصفهان
• مهدی آباد یزد
• کوشک بافق
• آهنگران ملایر

به جز ۲ معدن از معادن فعال کشور،‌ بقیه معادن توسط بخش خصوصی و تعاونی مورد بهره‌برداری قرار دارد.

مشخصات مهم‌ترین معادن سرب و روی ایران

نام معدن

ذخیره قطعی ( هزار تن )

ذخیره احتمالی ( هزار تن )

متوسط عیار

معدن سرب و روی انگوران

معدن سرب و روی ایرانکده

معدن سرب و روی کوشک بافق

معدن منصور آباد

معدن صالح پیغمبر

معدن انگوران

معدن سرب و روی انگوران و کارخانه تولید سرب و روی انگوران در شهرستان ماهنشان استان زنجان ، بزرگترین تولید کننده سرب و روی ایران و بزرگترین معدن سرب و روی خاورمیانه است. مالک معدن سرب و روی انگوران شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران و کارخانه تولید سرب و روی دندی شرکت کالسیمین است. تعداد شاغلین مجتمع معدنی انگوران به طور متوسط ۵۰۰ نفر می باشد. با احتساب استخراج سالانه یک میلیون تن ماده معدنی عمر باقی مانده معدن انگوران ۱۲ سال دیگر تمام می شود. از این رو تلاش می شود تا معادن جایگزین کشف شود. این معدن از نظر عیار بالای فلز محتوی، از معادن نادر در جهان است.

معدن مهدی آباد

معدن‌های سرب و روی مهدی آباد در نزدیکی یزد قرار دارند. این معدن با داشتن ذخیره ۳۴۲ میلیون تن سرب و روی بزرگ ترین معدن در نوع خود در جهان به شمار می آید. معدن مهدی آباد یکی از بی نظیرترین معادن سرب و روی در جهان به جهت ذخیره معدنی اکسیده و سولفوره می باشد، که ایجاد کارخانه تولید روی در نزدیکی مهدی آباد گام بزرگی در ارتقاء جایگاه صنعت سرب و روی در ایران خواهد داشت. معدن مهدی آباد به عنوان یک معدن استراتژیک سرب و روی در کشور باید هر چه سریع تر مورد بهره برداری قرار گیرد تا نگرانی های فعالان این حوزه برطرف شود. این معدن ، دومین کانسار بزرگ سرب و روی جهان است.

شرکت های تولیدکننده روی در ایران

• توسعه معادن روی ایران
• کالسیمین
• باما
• معادن بافق
• سرمک
• سوژمیران
• تیران
• صنعتی و معدنی شاهین

این شرکت های با ظرفیت اسمی ۷۰۰ هزار تن تولید کنسانتره روی در ایران فعالیت می کنند.

کارخانه های ذوب روی در ایران

کارخانه های بزرگ ذوب و تولید روی در ایران به شرح زیر می باشند:

• ذوب روی زنجان
• ذوب روی دندی
• تولید روی بندر عباس
• ذوب روی احیای قشم
• فرآوری مواد معدنی
• ذوب روی اصفهان
• ذوب روی بافق
• شرکت ملی سرب و روی ایران

همچنین ۴۵ کارخانه کوچکتر نیز در زمینه ی تولید ورق روی و شمش روی با ظرفیت اسمی ۱۸۷ هزار تن در ایران فعال هستند.

چالش های صنعت روی در ایران

از مهم ترین چالش های درون بخشی صنعت سرب و روی کشور می توان به چالش تامین پایدار مواد اولیه باکیفیت، چالش ارتقای فناوری و افزایش بهره وری ، مداخلات دولت در قیمت گذاری و نظام عرضه و تقاضا، عدم ساماندهی خریداران مجوزدار از بورس کالا ، مشکلات مربوط به تامین سرمایه در گردش واحدهای معدنی ، فرآوری و صنایع پایین دستی ، صدور بخشنامه ها و دستور العمل های خلق الساعه و غیر کارشناسی بدون مشورت با فعالان بخش خصوصی ، ایجاد موانع صادراتی و مشکلات ایجاد شده در خصوص دپوی فیلتر کیک های صنایع و معادن سرب و روی اشاره کرد.

تجزیه و تحلیل ریسک صنعت در ایران

عمده مخاطراتی که عملکرد گروه را می تواند تحت تأثیر قرار دهد به شرح زیر است :

1. عدم واگذاری معدن و به تبع آن مشکلات مربوط به تأمین مواد اولیه ؛
2. نوسان قیمت فلزات تحت تأثیر سبک بازار مس داخل کشور های تجاری ؛
3. افزایش شدید قیمت حامل های انرژی و به تبع آن سایر نهاده های تولید نظیر اسید ، حقوق و دستمزد ، حمل و نقل و … ؛
4. افزایش تعرف های صادراتی ؛
5. عدم ورود تکنولوژی جدید استحصال فلز روی و سرب تحت تأثیر موانع بین المللی ؛
6. عدم تنوع بخشی در سبد دارایی های گروه ؛
7. ایجاد موانع برای صادرات محصولات گروه ؛
8. نوسان نرخ ارز ؛

راهکارهای ارتقای جایگاه زنجیره ارزش سرب و روی در ایران

1. خودداری دولت از مداخله غیراصولی در مکانیزم های عرضه و تقاضا
2. رفع موانع صادراتی و تامین پایدار نیاز داخلی به سرب و روی
3. تامین مالی و حمایت از طرح‌های اکتشافی سرب و روی در نقاط امیدبخش
4. همگرایی بیشتر بخش خصوصی و دولتی

در زیر به تحلیل موارد بالا می پردازیم.

۱- خودداری دولت از مداخله غیراصولی در مکانیزم های عرضه و تقاضا

با توجه به بالا بودن سطح مداخله دولت در مکانیزم های عرضه و تقاضا در زنجیره ارزش سرب و روی کشور، چالش های متعددی برای تولیدکنندگان ایجاد شده است. الزام تولیدکنندگان به عرضه محصولات خود در بورس کالا با قیمت دستوری بدون فراهم کردن زیرساخت ها و رصد مستمر شرایط مصرف کنندگان سرب و روی کشور، نتیجه ای جز رونق واسطه گری در زنجیره تولید نداشته است.

به نظر می رسد در حال حاضر زیرساخت ها و شرایط لازم برای الزام تولیدکنندگان سرب و روی برای عرضه محصولات در بورس کالا وجود ندارد، زیرا تعداد زیادی از صنایع پایین دستی مصرف کننده شمش روی در بورس کالا پذیرفته نشده اند و نیاز است تا با همفکری و همکاری تشکل های تخصصی این حوزه، نسبت به ساماندهی خریداران از بورس کالا از طریق تشکیل تعاونی های توزیعی یا سهمیه بندی براساس توافق تولیدکنندگان و صنایع پایین دستی با نظارت دولت اقدام شود. هرگونه قیمت گذاری دستوری توسط دولت نیز موجب تشدید واسطه گری و کاهش تمایل تولیدکنندگان به عرضه محصولات خود در بورس کالا می شود و دولت موظف است براساس ماده (۱۸) قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید و همچنین بند «الف» ماده (۳۵) قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور، قیمت گذاری کالاهای پذیرفته شده در بورس کالا را متوقف کند.

۲- رفع موانع صادراتی و تامین پایدار نیاز داخلی به سرب و روی

با توجه به تولید حدود ۲۰۰ هزار تن شمش روی در کشور و مصرف داخلی کمتر از ۴۰ هزار تن، سیاست گذاری برای صادرات این محصول از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. ایجاد هر گونه مانع در برابر صادرات محصولات زنجیره ارزش سرب و روی و تولید مازاد بر نیاز کشور ، موجب کاهش قابل توجه حاشیه سود تولیدکنندگان و از دست رفتن بازارهای صادراتی به ویژه در شرایط تحریم خواهد شد. تشکل های تخصصی صنایع و معادن سرب و روی کشور نیز باید با ایجاد اعتماد متقابل میان دولت و بخش خصوصی نسبت به مدیریت تامین نیاز داخل کشور به سرب و روی اقدام کنند.

۳- تامین مالی و حمایت از طرح‌های اکتشافی سرب و روی در نقاط امیدبخش

با توجه به اینکه تامین پایدار منابع معدنی یکی از مهم ترین چالش های صنعت سرب و روی کشور است، در اولویت قرار دادن اکتشافات منابع معدنی به ویژه در نقاط امیدبخش به صورت اکتشافات عمقی از ضروریات توسعه صنعت سرب و روی کشور است. خودداری دولت از مداخلات غیراصولی در نظام عرضه و تقاضا و رفع موانع صادراتی، می تواند انگیزه تولیدکنندگان صنایع و معادن سرب و روی را برای تشکیل کنسرسیوم و سرمایه گذاری مشترک برای اکتشاف منابع معدنی به ویژه در استان های مستعد بالا ببرد. دولت نیز باید ضمن حمایت از کنسرسیوم های اکتشافی ، با در اختیار قراردادن پهنه های اکتشافی و واگذاری نقاط امیدبخش به بخش خصوصی صلاحیت دار، امکان توسعه اکتشافات معدنی سرب و روی کشور را فراهم کند.

۴- همگرایی بیشتر بخش خصوصی و دولتی

خودداری دولت از صدور بخشنامه ها و دستور العمل های خلق الساعه ، مشورت با تشکل های تخصصی و اختصاص زمان تنفس برای ابلاغ و اجرایی شدن بخشنامه ها و دستورالعمل ها می توان گام مهمی در بهبود فضای کسب وکار باشد. همچنین با توجه به شرایط خاص صنایع پایین دستی و مصرف کنندگان عمده سرب و روی ایران ، تعامل تشکل های اقتصادی و دولت ضروری می کند.

چشم انداز داخلی روی پس از رفع تحریم ها

سالها دسترسی ایران به فناوریهای نوین با مشکلات زیادی همراه بود و با تعدادی واسطه و دور زدن قوانین تحریم میتوانستیم به بخشی از این فناوریها دست یابیم. امید میرود توافق هسته ای بتواند شرایط را تغییر داده و امکان حضور خریداران معتبر بین المللی را در بخش معدن و صنایع معدنی به ویژه در بخش سرب و روی فراهم کند تا بدین وسیله معادن سرب و روی که هنوز پس از گذشت سالها، اکتشافات خوبی روی آنها انجام نشده بازار مس داخل کشور در حوزه استخراج و اکتشاف در شرایط مناسب تری به فعالیتهای خود ادامه دهند.

از جمله تاثیراتی که در این حوزه میتوانیم شاهد آن باشیم کاهش هزینه های بازاریابی و فروش محصول به دلیل امکان حضور خریداران معتبر بین المللی در بازار است. امکان گشایش اعتبارات اسنادی ( ال سی )، کاهش ریسک فروش، کاهش هزینه های تسعیر ارز به دلیل امکان استفاده از خدمات بانکی و بازگشایی سوئیفت از دیگر مواردی است که در این بخش با از بین رفتن تحریم ها می توانیم شاهد آن باشیم.

امکان جذب سرمایه گذار خارجی و حضور آنها در معادن ایران می تواند بسیاری از مشکلات نقدینگی این حوزه را برطرف کند و در این صورت میتوانیم امیدوار باشیم که در سال های آینده پیشرفت های بیشتری در حوزه سرب و روی کشور خواهیم داشت . استفاده از وام های ارزی ( بانک های داخلی و خارجی ) به دلیل تثبیت بازار ارز و به روزرسانی فناوری و قطعات یدکی ( با کیفیت ) مورد نیاز خط تولید از تولیدکنندگان اصلی ، بدون واسطه، در سریعترین زمان ممکن و در نتیجه کاهش قیمت تمام شده و افزایش بازدهی و بهره وری از جمله تاثیراتی است که فضای باز اقتصادی در حوزه سرب و روی برجای خواهد گذاشت.

کاهش هزینه های حمال دریایی به واسطه افزایش رقابت و حضور خطوط معتبر کشتیرانی بین المللی نیز از برنامه های بسیار موثر بر تمامی صنایع معدنی است که امید می رود با عملیاتی شدن حذف تحریم ها شاهد این اتفاقات خوشایند باشیم و با آسودگی خیال بیشتری، پروژه های اقتصادی را به سرانجام برسانیم.

در حوزه استخراج معادن نیز مهم ترین مشکل نبود ماشین آلات معدن کاری نو مانند دامپتراک ، شاول ، بیل های هیدرولیکی و دستگاه های حفاری است که به دلیل بالا بودن قیمت آنها متاسفانه در بیشتر موارد از انواع مستعمل آنها استفاده می شود، که هزینه های زیادی را به سیستم ها تحمیل می کنند. آنچه در پساتحریم برای معادن سرب و روی کشور ما اهمیت دارد این است که در گام نخست باید معادن غیرفعال خود را فعال کنیم.

در این زمینه باید تجدیدنظر اساسی در برنامه های توسعه ای خود انجام دهیم تا معادن ایران جذابیت های لازم را به دست آورد و سرمایه های ایرانی و خارجی جذب کشورهای همسایه نشود. برجام زمانی میتواند برای کشور ایران فرصت به شمار آید که از شرایط به وجود آمده استفاده درستی داشته باشیم زیرا در غیر این صورت این فرصتها ممکن است در آینده برای کشور به تهدید تبدیل شوند.

امید داریم در پسا تحریم معادن سرب و روی ایران بیشتر مورد توجه قرار گیرد و سرمایه گذاری های لازم در این زمینه انجام شود چرا که ما ذخایر خوبی داریم و تنها نیاز داریم از دانش روز دنیا و اطلاعات جهانی برای پیشبرد اهداف خود استفاده کنیم. پس از تحریم امکان ارتباط با سایر کشورها فراهم خواهد شد و در نتیجه بسیاری از مشکلات این حوزه برطرف می شود.

بررسی بازار های جهانی ، منطقه ای و داخلی صنعت روی

رونق بازار روی وابستگی بسیاری به رونق تولیدات صنعتی جهان دارد. علاوه بر آن صرفه اقتصادی معادن بزرگ و عیار روی محتوی ماده معدنی نیز بر شرایط عرضه فلز و میزان موجودیها بسیار تأثیرگذار خواهد بود. در بلندمدت اگرچه در غرب ممکن است مصرف فلز روی رشد خیره کنندهای نداشته باشد، اما با توجه به رشد کشورهای شرق آسیا، مصرف این ناحیه به تنهایی موجب خواهد شد که رشد سالانه مصرف روی در جهان تا سال ۲۰۲۰ بیش از ۶ درصد باشد. با این حال قیمتهای بالای روی در سالهای گذشته که در سال ۲۰۰۶ به اوج خود یعنی به چهار هزار و ۵۸۰ دلار رسید و موجب اشباع بازار شد، سبب میشود که بازار روی تا سال ۲۰۱۷ همچنان با مازاد اندکی رو به رو باشد. میزان تولید روی در سال ۲۰۱۴ ، معادل ۱۳/۳ میلیون تن بوده که نسبت به سال ۲۰۱۳ بدون تغییرباقی مانده است.

در این میان کاهش قابل ملاحظه میزان مصرف در کشورهای عضو OECD ( طی یک دهه گذشته )، موجودی بالای روی تحت تأثیر اشباع تولید در سالیان گذشته، افزایش قیمت روی طی شش سال گذشته در شرایط تثبیت قیمت فولاد ( بخش عمدهای از روی برای گالوانیزه کردن فولاد مصرف میشود ) و در نهایت تلاش سازندگان اتومبیل برای تولید وسایل نقلیه سبکتر که سبب شده تا تولیدکنندگان فولاد گالوانیزه را نیز تحت فشار قرار دهد، به عنوان نقاط ضعف صنعت سرب و روی مطرح گردید.

در حالی صنعت سرب و روی با تهدیدات ذکر شده مواجه است که صرفه اقتصادی در بسیاری از معادن چین، قیمت دو هزار دلاری برای روی است. کاهش استخراج با بسته شدن تعدادی از معادن بزرگ روی که بعید به نظر میرسد با استخراج معادن جدید جبران شود، شکل گرفت. معادن جدیدی در سال جاری میلادی و سال آینده میلادی در کانادا، پرو، بورکینافاسو و عربستان سعودی آغاز به کار خواهند کرد. محتوی فلز استخراجی این معادن نزدیک به ۳۳۸ هزار تن روی است. با این وجود تردیدهایی برای به موقع به بهره برداری رسیدن این طرحها وجود دارد.

بزرگترین تولید کنندگان فلز روی در جهان

کانادا، چین و استرالیا بزرگترین کشورهای صادرکننده روی در جهان و بزرگترین واردکنندگان نیز آمریکا، چین و آلمان می باشند.

ایران چهارمین تولیدکننده بزرگ ماده معدنی روی در آسیا بعد از چین ، بازار مس داخل کشور قزاقستان و هند است این صنعت با توجه به توسعه بومی در کشور وابستگی خاصی از لحاظ فناوری به خارج از کشور نداشته و تحقیقات و نوآوریهای لازم در آن همواره در داخل کشور در حال انجام است.

جایگزین های فلز روی

آلومینیوم و پلاستیک جایگزین های مناسبی برای ورق گالوانیزه در صنعت اتومبیل سازی هستند؛ و آلیاژ الومینیوم، کادمیم، رنگ و پوشش های پلاستیکی جایگزین پوشش روی در کاربردهای دیگر می باشند. آلومینیوم و آلیاژهای منیزیم رقبای اصلی برای آلیاژهای روی در ریخته گری هستند. امروز بسیاری از عناصر جایگزین های مناسبی برای روی در صنایع شیمیایی، الکترونیکی، و مواد رنگی محسوب می شوند. بنابر اطلاعات فوق انتظار می رود با افزایش جایگزین ها ، میزان مصرف فلز روی کاهش یابد.

منتظر تأثیر تحولات روسیه بر بازار فلزات پایه ودیگر فلزات باشید

به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از مس پرس، سعد عبدی مدیر برنامه ریزی و نظارت شرکت ملی صنایع مس ایران در مراسم افتتاحیه چهارمین همایش و نمایشگاه چشم انداز از صنایع فلزات غیر آهنی ایران و فناوری های وابسته با نگاه به تولید بازار، با اشاره به وضعیت معدنی وصنعتی فلزات پایه، اظهار کرد: صنعت مس طی سالیان اخیر در کانون توجه کشورهای مطرح معدنی دنیا همچون روسیه، استرالیا و کنگو قرار گرفته است.

وی افزود: قیمت این فلز استراتژیک طی ماه‌های اخیر به دنبال شیوع و گسترش ویروس کرونا، تنش‌های ژئوپلیتیکی در اروپای شرقی و کمبود عرضه جهانی، رشد چشمگیری داشته است و به احتمال فراوان به 11 هزار دلار در هر تن خواهد رسید.

مدیر برنامه ریزی و نظارت شرکت مس اضافه کرد: بر اساس پیش‌بینی کارشناسان، موسسات مختلف تا سال 2025 قیمت مس از 10 هزار دلار خواهد گذشت و به نظر می‌رسد با کمبود عرضه این فلز در سطح جهان، قیمت مس تا 15 هزار دلار در هر تن بر اساس نظر کارشناسان گلدمن ساکس افزایش یابد.

وی با بیان اینکه ایران در حال حاضر رتبه هفتم ذخایر مس را در جهان در اختیار دارد، اظهار کرد: بازار کامودیتی‌ها در حال حاضر با رویکردهای مختلفی و در اکثر اوقات با آینده بسیار مشابه رو به رو است از این رو بدون شک بررسی وضعیت هر کدام از این بازارها نتایج بسیار خوبی را برای ما رقم خواهد زد.

مدیر برنامه ریزی و نظارت شرکت مس در ادامه با بررسی وضعیت بازار فلزات اساسی افزود: براساس آخرین گزارشی که موسسه زمین‌شناسی آمریکا درباره وضعیت ذخایر طلا در دنیا در سال 2021 ارائه داده است کل ذخیره طلای دنیا بیش از54 هزار تن است استرالیا با 11 هزار تن 20 درصد از ذخیره طلای کل دنیا را در اختیار دارد و روسیه با 6/8 و آفریقای جنوبی با 5 هزار تن در رتبه‌های بعدی قرار دارند و این در حالیست که ذخیره طلای ایران در سال 2019 چیزی در حدود 320 تن برآورد شده است که احتمال افزایش ذخیره در سال‌های بعدی نیز وجود دارد.

وی تصریح کرد: متوسط قیمت طلا طبق آمارهای ارائه شده در سال99 بیش از 1820 دلار بر اونس بوده است و متوسط قیمت 11 ماهه شمسی این فلز در سال 1400 دقیقا 1800 دلار بر اونس بوده است.

وی با بیان اینکه متوسط قیمت طلا در چند ماهی که از سال 2022 گذشته رقمی معادل 1835 دلار بر اونس بوده است، خاطرنشان کرد: تولید معدنی طلای جهان در سال 2021 حدود 3561 تن بود، در حالی که تولید طلای برگشتی حدود 1150 تن بوده از این رو جمعا با کسر 45 تن ریسک سرمایه‌گذاری تولیدکننده رقم 4666 تن طلا در جهان تولید شده است که نسبت به سال گذشته این رقم یک درصد کاهش پیدا کرده است.

عبدی با بیان اینکه تقاضا برای خرید طلا در سال 2021 حدود 4021 تن بوده است که این رقم طبق آمارها نسبت به امسال 10 درصد افزایش یافته است تاکید کرد: تقاضای 644.5 تن طلا به صورت معاملات خارج از بورس سبب شده است که کل تقاضا برای طلا در سال 2021 ، 4666 تن رقم بخورد.

وی با اشاره به اینکه بازار طلا در سال 2021 متعادل بوده است گفت: در ایران نیز در سال 1399 استان‌های کردستان، آذربایجان‌ شرقی، آذربایجان غربی، اصفهان، مرکزی، خراسان رضوی و زنجان دارای بیشترین تولید طلا در کشور بودند.

مدیر برنامه ریزی و نظارت شرکت مس با بیان اینکه وضعیت تولید معدنی طلای موته در 10 ماهه امسال 279 کیلوگرم و طلای زرشوان 803 کیلوگرم بوده است اظهار کرد: وضعیت تولید شمش طلای موته در سال 1399 حدود 321 کیلو گرم بوده است در حالیکه این رقم تولید زرشوران برای سال2020 میلادی 1040 کیلوگرم بوده است.

عبدی با بیان اینکه در سال 2021 رقم ذخیره مس محتوی دنیا بیش از 880 میلیون بوده است اظهار کرد: شیلی با 200 میلیون تن مس محتوا رتبه نخست ذخایر مس در سال 2021 را در اختیار دارد و این در حالیست که ایران با ذخیره 44 میلیون تن مس محتوی در رتبه هفتم جهان قرار دارد و با اکتشافات جدیدی که صورت گرفته دستیابی به رتبه‌های بالاتر در سال اینده دور از انتظار نیست.

وی با بیان اینکه در صنعت فلزات اساسی توجیه‌پذیری و سودآوردی یک معدن معمولا به عملکرد یک فلز خاص وابسته نیست افزود: برای رسیدن به درک مناسبی از عملکرد و‌ میزان وابستگی یک واحد به قیمت باید سهم بازار مس داخل کشور هر فلز را در جریان تولید آن مورد بررسی قرار داد.

مدیر برنامه ریزی و نظارت شرکت مس با اشاره به سهم 67 درصدی مس از مجموع درآمد ناخالص بخش معدنکاری در سال 2021 تصریح کرد: در یک دهه گذشته حدود 72 درصد از مجموع درآمد ناخالص معادن مس از خود مس بوده است و دیگر درآمدها از سایر فلزات از قبیل طلا، نقره مولیبدن، فلزات گروه پلاتین، نیکل،کبالت و . با درصدهای مختلف بوده است.
دکتر عبدی در ادامه با بیان اینکه از ابتدای سال تا به امروز تقریبا کمتر از 3 درصد تولیدکنندگان مس در سال 2021 در حاشیه زیان فعالیت کردند خاطرنشان کرد: در سال 2021 سودآوری شرکت‌های مس بیش از 97 درصد بوده است که این رقم درسال 2022 به 100درصد خواهد رسید. چنانچه به نمودار هزینه مراجعه کنیم در سال 2021 رقم متوسط هزینه های محرک 1972دلار برتن است اما درسال 2022 رقمی درحد 2018 دلار بر تن مس خالص است. شرکت‌ ملی صنایع مس ایران با عملکرد بسیار درخشان در صدک پنجاهم بلکه حتی صدک 25 ام قرار می‌گیرد شانه به شانه صنایع و معادن بزرگ دنیا با هزینه کمتر از 2500 دلار بر هرتن قرار می گیرد و شرکت و معادنی که اقتصادی عمل نمی‌کنند و از تکنولوژی پایین برخوردارند در صدک 90 ام قرار می‌گیرند که هزینه های بالاتر از 5500 دلار برتن مس خالص دارا هستند و حتی بالاتر ولی بازهم با قیمت 9800 دلار متوسط چند ماه گذشته از سال 2022 در موقعیت سود قرار می گیرند بنابراین مس پیشرو فلزات محسوب می‌شود.
عبدی با مقایسه رویالیتی و حقوق دولتی معادن کشور با متوسط دنیا اظهار کرد: در شرکت ملی صنایع مس ایران متوسط رویالیتی 30 درصد هزینه ها است اما در دنیا این رقم حداکثر (به‌رغم اینکه امروز قیمت مس بیش از 10 هزار دلار است) کمتر از 7 درصد هزینه‌های شرکت‌های معدنی تولید کننده مس دنیا است و بعضی از کشورها کمتر از 1 درصد هزینه‌های خود حقوق و عوارض دولتی پرداخت می‌کنند لذا درخواست اصلاح فرمولی که اخیرا از ان رونمایی شد از دولت محترم را داشتند.

وی با مقایسه هزینه پرداختی برق با مقایسه دلار بر mwh تن تولید مس کشور با دنیا افزود: این رقم داخل کشور از ٢٩ دلار بر مگاوات ساعت تن مس برای کل خط تولید مس در سال 99 با افزایش نرخ برق به 121 دلار بر هر مگاوات ساعت تن مس خالص درسال1400 رسیده است و بیش از 4 برابر شدن این رقم، قطعا رقم بسیار سنگین برای شرکتهای معدنی صنعتی است و در ادامه خواستار تعدیل این رقم از دولت شدند.
وی با اشاره به تاثیر تحولات روسیه بر جایگاه فلز مس تاکید کرد: روسیه هشتمین کشور بزرگ تولید کننده مس معدنی در جهان، پنجمین کشور بزرگ تولید کننده مس تصفیه شده و دومین کشور صادر کننده کاتد و مفتول مسی است از این رو بازار مس داخل کشور بدون شک سطوح پایین موجودی مس در انبار بورس کشور روسیه و بورس لندن و وقفه در صادرات، بازار مس جهانی را با مشکل روبه رو خواهد کرد، چرا که امکان جایگزینی بازار مس روسیه به دلیل عواملی چون تراز تجاری، نقش مهم روسیه در تجارت جهانی بازار مس و تشکیل سهم بالایی از موجودی انبارهای بورس فلزات لندن دشوار است.

مدیر برنامه ریزی و نظارت شرکت مس با اشاره به وضعیت ذخایر سرب در دنیا تا سال 2021 گفت: در حال حاضر طبق آخرین گزارش موسسه زمین‌شناسی آمریکا، کل ذخیره سرب دنیا رقمی درحدود 90 میلیون تن محتوی است بیان کرد که کشور استرالیا با 37.0 میلیون تن 41.1 درصد از ذخیره کل دنیا را در اختیار دارد و چین و پرو در رده‌های بعدی این جدول قرار دارند. رتبه ذخایر ایران و روسیه ششم و هفتم به ترتیب 4‌.2 و4 میلیون تن سرب محتوی است.

عبدی اظهار کرد: متوسط قیمت سرب در سال گذشته 1858 دلار بر تن بوده در حالیکه در 11 ماهه سال 1400 این رقم به 2262 دلار بر تن رسیده است اما پیش‌بینی می‌شود با توجه به قیمت‌های بالای انرژی و کمبود سرب در بازار و افزایش تقاضا برای باطری‌های مبتنی بر اسید سرب در سطح صنعتی میانگین قیمت به 2400 دلار برسد.

وی با بیان اینکه براساس برآوردهای گروه بین‌المللی مطالعات سرب و روی، عرضه جهانی سرب تصفیه شده به میزان اندکی از تقاضا طی سال 2022 فراتر خواهد رفت و میزان مازاد عرضه 24 هزار تن خواهد بود افزود: میزان تولید جهانی سرب در حال حاضر کافی است اما متاسفانه توزیع آن به دلیل میزان ذخیره انبارها با مشکل رو به رو است. البته این پیش‌بینی‌ها تا قبل از درگیری های اخیر روسیه با اوکراین است.

مدیر برنامه ریزی ونظارت شرکت مس تصریح کرد: سهم جمهوری اسلامی ایران از تولیدات شمش در صنعت سرب 1.6 درصد یعنی حدود 186 هزار تن از 11.7 میلیون تن است و ظرفیت کل شمش سرب حدود یک میلیون تن و تولید شمش 186 هزار تن برآورد شده است که نسبت تولید به ظرفیت حدود 18 درصد است.
وی در ادامه از همه معدنکاران و دولت برای فعالیت بیشتر در این حوزه دعوت نمود.

عبدی با اشاره به اینکه تنش میان روسیه و اوکراین بدون شک بر تحولات بازار سرب تاثیرگذار خواهد بود خاطرنشان کرد: حدود 50 درصد از صادرات سرب روسیه به مقصد اروپا و 35 درصد به مقصد آسیا است از این رو بدون شک درگیری‌های این کشور با اوکراین تاثیر مهمی را در بازار سرب جهان ایجاد خواهد کرد.

وی به منحنی هزینه سرب پرداخت و گفت: سود آوری حاصل در مقایسه با هزینه ها نشان می‌دهد که هیچ شرکت تولید کننده سرب در حاشیه زیان قرار نمی گیرد و حداقل 1500 دلار بر تن حاشیه سود سرب است.
عبدی در ادامه با اشاره به وضعیت ذخایر روی در دنیا در سال 2021 تاکید کرد: که کل ذخایر روی محتوی دنیا 350 میلیون تن است، این درحالی است که استرالیا با 69.0 میلیون تن ذخیره در سال 2021 حدود 19.7 درصد از ذخیره روی دنیا را در اختیار دارد و بعد از این کشور چین و روسیه در جایگاه‌های بعدی هستند.

مدیر برنامه ریزی و نظارت شرکت مس با بیان اینکه ایران از نظر ذخایر روی جهان در رتبه پنجم قرار دارد، گفت: در حال حاضر استان‌های یزد، اصفهان، مرکزی، زنجان و فارس بیشترین ذخایر سرب و روی کشور را در اختیار دارند.

عبدی با بیان اینکه متوسط قیمت روی در سال گذشته 2389 دلار بر تن بوده است، اظهار کرد: براساس گزارش متال بولتن پیش‌بینی می‌شود با توجه به انتظار مازاد عرضه بر تقاضا درحدود 40 هزار تن تا قبل از درگیری‌های روسیه، میانگین قیمتی 3300 دلاری برای سه ماهه اول سال جاری برای روی پیش‌بینی می‌شود.

وی افزود: ایران در حال حاضر 3.8 درصد از استخراج روی جهان را در اختیار دارد و دارای ظرفیت 474 هزار تنی شمش روی است و در مجموع ایران 1.5 درصد از تولیدات شمش روی دنیا را در اختیار دارد.

وی بیان اینکه در مقایسه با کشورهای آسیایی میزان تولید و استخراج روی ایران پس از هند و چین قرار دارد گفت: با بررسی منحنی هزینه روی در صدک های مختلف نشان‌دهنده این است که حاشیه سود در صدک‌های مختلف حداقل بین 1400 تا2200 دلار بر هر تن خواهد بود.

وی تصریح کرد: تحولات رخ داده در روسیه بدون شک به مانند سایر بازارها بر بازار روی هم تاثیرگذار باشد، چرا که روسیه سهمی حدود 1/5 درصد از تولید روی جهانی را در اختیار دارد. همچنین، افزایش نرخ های انرژی در پی در گیری‌های اخیر قیمت این فلز را قطعا افزایش خواهد داد.
دکتر عبدی در ادامه با اشاره به آخرین وضعیت بازار بازار مس داخل کشور قلع خاطرنشان کرد: طبق آخرین گزارش، ذخیره کل دنیا بیش از 4 میلیون و 900 هزار تن قلع محتوی است و چین با 1100 هزار تن ذخیره در سال 2021 دارای رتبه اول ذخیره قلع در جهان است و اندونزی با 800 هزار تن و میانمار با 700 هزار تن در رتبه‌های بعدی قرار دارند. روسیه با رتبه هفتم دارای 200 هزار تن ذخیره قلع است.

وی تاکید کرد: متوسط قیمت قلع در سال گذشته 18975 دلار بر تن بوده است و در 11 ماهه سال شمسی جاری 35852 دلار برتن رقم خورده است و در چند ماه گذشته از سال 2022 متوسط قیمت قلع 42880 یعنی بیش از دو برابر شده است در کمتر از یکسال.
وی در ادامه موجودی بالای انبارهای شانگهای در مقابل انبارهای بورس لندن را مقایسه کرد و با بیان اینکه بازار هم اکنون بکواردشین است لذا فشار بر مصرف کننده با افزایش قیمتها و فروش های نقدی را در پی دارد و نیز اثر آربیتراژ معکوس در این رابطه بیان شد.
مدیر برنامه ریزی و نظارت شرکت مس با اشاره به آخرین وضعیت ذخایر بوکسیت ماده اصلی تولید آلومینا که خود خوراک اصلی کارخانجات الومینیوم‌سازی است گفت: متوسط قیمت آلومینیوم در سال گذشته 1788 دلار بر تن بوده است و در 11 ماهه سال جاری نیز به 2660 دلار بر تن رسیده است.
عبدی با بیان اینکه کسری عرضه 1.44 میلیون تنی آلومینیوم در سال 2022 براساس پیش‌بینی متال بولتن صورت خواهد گرفت، اظهار کرد: در سال 2021 بیش از 68 میلیون تن الومینیوم در دنیا تولید شده است و در ایران شرکت آلومینیوم جنوب (سالکو) با 150 هزار تن تولید آلومینیوم خالص در ده ماهه 1400 دارای رتبه اول کشور است و الومینیوم ایران ( ایرالکو ) با 147 هزار تن ( 132 هزارتن خالص + 15 هزار تن بیلت آلومینیومی) جمعا 147 هزار تن و المهدی هرمزال با تولید 124 هزارتن آلومینیوم خالص و نهایتا بازار مس داخل کشور جاجرم با 31 هزار تن در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
وی با بیان اینکه تولید 9 ماهه آلومینیوم در سال 1400 به مدت مشابه سال گذشته 22 درصد افزایش داشته است، افزود: روند تولید آلومینیوم در کشور در وضعیت معقولی قرار دارد و این موضوع را باید به فال نیک گرفت.
تولید 447 هزار تن الومینیوم خالص همراه با (15 هزار تن بیلت آلومینیوم) در ایرالکو جمعا به میزان 447 هزار تن درسال 1399 به بیش از 453 هزار تن درسال 1400 و فقط در مدت 10 ماه تولید شده است این درحالیست که کشور به آلومینا شدیداً نیاز دارد و واردات این ماده بسختی است.
مدیر نظارت و برنامه ریزی شرکت مس در ادامه با بررسی وضعیت بازار نیکل در دنیا تصریح کرد: کل ذخیره نیکل دنیا بیش از 95 میلیون تن است و کشور استرالیا و اندونزی هرکدام با 21 میلیون تن بیشترین ذخیره نیکل جهان را در اختیار دارند و برزیل با 16 میلیون رتبه دوم و روسبه با 7.5 میلیون تن در رتبه سوم قرار دارد. میزان تولید نیکل دنیا در سال 2021 بیش از 2 میلیون و700 هزار تن بوده است و بیش از 200 هزار تن نسبت به سال 2020 افزایش داشته است.
عبدی خاطرنشان کرد: متوسط قیمت فلز نیکل در سال گذشته 14.200 دلار برتن و در 11 ماهه نخست سال جاری 18.500 دلار بر تن بوده است و منحنی هزینه نیکل نشان از سودآوری بیش از 18000 دلاری برای تولید کنندگان پرقدرت نیکل درسال 2022 دارد.

وی اضافه کرد: باتوجه به متوسط هزینه 7000 دلار بر هرتن و رسیدن قیمت متوسط به 25 هزار دلار بر هر تن نیکل که این روند با افزایش نگرانی کشورهای اروپایی به دلیل عدم عرضه نیکل از سوی روسیه بدون شک دستخوش تغییرات قطعی قرار خواهد گرفت.

عبدی توضیح داد: درگیری های اخیر میان روسیه و اوکراین میزان نگرانی‌ها نسبت به عرضه نیکل در بازار را افزایش داده است، چراکه 25 درصد از عرضه جهانی نیکل توسط روسیه انجام می گیرد و بیشترین صادرات نیکل روسیه به اروپا است. همچنین صادرات 80 هزار تن تولید فرونیکل اوکراین نیمی به اروپا و نیمی به چین است. متوسط قیمت این چند ماه گذشته از سال جدید میلادی و پس از حمله روسیه به اوکراین هم اکنون 25000 دلار برتن است که این رقم ابتدای راه ورود به قیمت‌های سرسام آور بعدی نیکل است.