کاربرد شاخص‌ها

شاخص بورس چیست؟ اینکه می گویند امروز شاخص بورس با 300 واحد افزایش به 63000 رسید چیست؟ نوسانات، کاهش یا افزایش اعداد شاخص بورس به ما چه می گوید؟ در این بخش شاخص بورس را آسان و روان آموزش خواهیم داد.

شاخص بورس چیست؟ معرفی انواع آن و کاربرد هر شاخص بورس

چرا آشنایی با شاخص بورس مهم است؟ مهم ترین شاخص های بورس کدامند؟ ما در این مطلب به مفهوم شاخص بورس پرداخته مهمترین شاخص ها را معرفی و کاربرد هر یک را بیان می کنیم.

آیا می‌دانید شاخص در بورس چیست؟ آیا درباره انواع شاخص بورس اطلاعات کافی دارید؟

در چند سال اخیر مردم ایران بیش از پیش با مفهوم بورس آشنا شده‌اند و بسیاری به سرمایه‌گذاری در آن روی آورده‌اند. اما برخی از این سرمایه‌گذاران حتی به درستی نمی‌دانند که شاخص بورس چیست؟ به همین دلیل، آشنایی با اصطلاحات و مفاهیم کاربردی در بورس اهمیت بیشتری پیدا کرده است. شاخص بورس یکی از همین مفاهیم به شمار می‌آید که داشتن شناخت و درک درست از آن، لازمه رشد و سودآوری است.

شاخص‌های متعددی در بورس وجود دارند که هر یک از آن‌ها با بررسی بازار بورس از زاویه‌ای متفاوت، به پیش‌بینی وضعیت بازار و قیمت سهام توسط سهامداران کمک می‌کنند. به این ترتیب، تمام سهامداران برای معامله در بازار نیاز دارند که ابتدا به بررسی قیمت سهام و روند احتمالی شاخص‌ها بپردازند و بعد تصمیم به خرید و فروش یا نگه داشتن اوراق بهادار خود کنند. در ادامه به بررسی بیشتر مفهوم و انواع شاخص بورس (Index) می‌پردازیم و شما با مطالعه این مطلب به صورت کامل متوجه خواهید شد که شاخص بورس چیست؟

برای کسب اطلاعات کامل در مورد خرید و فروش سهام در بازار فرابورس کلیک کنید.

شاخص بورس چیست؟

برای اینکه بدانید معنی شاخص بورس چیست و با کاربرد شاخص بورس آشنا شوید، ابتدا لازم است با مفهومی به نام «بورس» آشنا شده باشید. بورس در واقع به بازاری گفته می‌شود که اوراق بهادار و سهام در آن مبادله می‌شود. تا پیش از دخالت تکنولوژی در بازار بورس، سهام شرکت‌ها به صورت اوراق بهادار به سهامداران داده می‌شد و این اوراق به ازای پول، میان خریداران و فروشندگان رد و بدل می‌شدند. امروزه اوراق بهادار شکل کاغذی خود را از دست داده‌اند و تقریباً تمامی مبادله‌ها به صورت الکترونیکی و آنلاین انجام می‌شوند. در این بازار الکترونیکی شاخص‌های متعددی وجود دارند که وضعیت بازار را از جهات مختلف مورد بررسی قرار می‌دهند و رشد و نزول قیمت سهام بخش‌های مختلف را به اطلاع سهامداران می‌رسانند.

شاخص بورس در واقع عددی است که میانگین قیمت سهام شرکت‌های ثبت شده در بازار بورس و میزان رشد یا افت آن‌ها را محاسبه کرده و به سهامداران نشان می‌دهد.

انواع مختلفی از شاخص‌ های بورس را داریم که مهم‌ترین آن‌ها شامل شاخص کل بورس، شاخص قیمت، شاخص آزاد شناور، شاخص بازار اول و دوم، شاخص 50 شرکت برتر، شاخص 30 شرکت بزرگ، شاخص صنعتی و شاخص واسطه‌گری‌های مالی هستند.

برای آنکه بهتر بدانید شاخص بورس چیست بهتر با انواع آن آشنا شوید. انواع بورس به دو صورت وزنی یا بدون وزن مورد بررسی قرار می‌گیرند.

شاخص وزنی در واقع به شاخص‌هایی گفته می‌شود که حجم، سرمایه اولیه و تعداد سهام شناور شرکت‌ها در تعیین آن‌ها مؤثر باشند. یعنی هرچه شرکت بزرگ‌تر بوده و سرمایه بیشتری را به بازار بورس وارد کرده باشد، سهم بزرگ‌تری در تعیین شاخص بورس خواهد داشت.

این در حالی است که در شاخص‌های بدون وزن، سهم همه شرکت‌ها در تعیین شاخص بورس یکسان است و کاهش یا افزایش قیمت سهام هر یک از شرکت‌ها به یک میزان در نزول یا صعود شاخص بورس تأثیر می‌گذارد.

بررسی این نوع شاخص‌ها به سهامداران می‌فهماند که بازدهی بیشتر و تمایل بازار به سمت شرکت‌های بزرگ است یا صنایع و شرکت‌های کوچک.

بیشتر بخوانید: انواع روش های سرمایه گذاری در بورس

معرفی انواع شاخص های بورس و کاربرد هرکدام

اکنون که می‌دانید شاخص بورس چیست، نیاز است با انواع شاخص بورس و کاربرد آن‌ها آشنا شوید. شاخ‌ های متعددی در بورس وجود دارند، اما 8 شاخص اصلی در بازار بورس ایران به چشم می‌خورند که شناخت آن‌ها برای سهامداران از اهمیت بالایی برخوردار است. هر یک از این شاخص‌ها از طریق فرمول مخصوص خود به دست می‌آیند. 8 شاخص اصلی شامل موارد زیر هستند:

شاخص کل بورس چیست (شاخص قیمت و بازده نقدی)

اگر با بازار بورس اوراق بهادار و کاربرد شاخص بورس کمی آشنا شده باشد، حتماً اصطلاحی به نام شاخص کل (Index) را شنیده‌اید. آشنایی با مفهوم شاخص کل دریچه‌ای برای پاسخ به پرسش شاخص بورس چیست، است. این شاخص ورد زبان تمام سرمایه‌گذاران و فعالان بازار بورس است که این امر اهمیت بالای شاخص کل را نشان می‌دهد.

شاخص کل در واقع به میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران بازار بورس گفته می‌شود . بازدهی سهامداران از قیمت سهام و سود سالانه‌ای که سرمایه‌گذاران از شرکت‌ها دریافت می‌کنند تشکیل شده است. برای درک بهتر این مفهوم، تصور کنید شما یک سهام را به قیمت 400 تومان خریده‌اید و بعد از یک سال قیمت این سهام به 1000 تومان می‌رسد. در این کاربرد شاخص‌ها میان، شما 100 تومان نیز به عنوان سود سالیانه از شرکت دریافت می‌کنید. در این صورت، بازدهی سرمایه‌گذاری شما 700 تومان است.

حال این موضوع را در ابعاد بزرگ‌تر تصور کنید. شاخص کل قیمت سهام تمام شرکت‌های ثبت شده در بازار بورس و میزان سوددهی سالانه آن‌ها را محاسبه کرده و میانگین آن‌ها را از طریق فرمولی مخصوص به دست می‌آورد. در این میان، شرکت‌های بزرگ‌تر نقش تعیین‌کننده‌تری نسبت به صنایع و شرکت‌های کوچک‌تر در شاخص کل دارند. بنابراین شاخص کل را می‌توان یک شاخص وزنی به شمار آورد. چیزی که در شاخص کل اهمیت دارد، عدد مشخص شده برای آن نیست. سرمایه‌گذاران در هنگام بررسی شاخص کل باید به میزان و نحوه تغییرات آن اهمیت دهند. حتما تاکنون به خوبی متوجه شده‌اید که شاخص بورس چیست.

شاخص قیمت (TEDPIX)

شاخص قیمت، روند تغییر عمومی قیمت سهام تمام شرکت‌ها و صنایع حاضر در بازار بورس را بررسی می‌کند. در واقع اگر میزان سوددهی سالیانه شرکت‌ها کاربرد شاخص‌ها را از فرمول محاسبه شاخص کل حذف کنید، شاخص قیمت به دست می‌آید. در شاخص قیمت میزان سوددهی سالانه شرکت‌ها اهمیت ندارد، بلکه تغییر قیمت سهام آن‌ها است که مهم است.

از آنجایی که حجم سهام و سرمایه شرکت‌های بزرگ در بازار بورس بیشتر است، سهم بیشتری نیز در تعیین شاخص قیمت دارند و شاخص قیمت را به یک شاخص وزنی تبدیل می‌کنند. البته شاخص قیمت دیگری به نام شاخص قیمت هم وزن نیز داریم که سهم شرکت‌های کوچک و بزرگ را به یک میزان محاسبه کرده و تغییر قیمت سهام آن‌ها را به یک میزان در نوسانات شاخص تأثیر می‌دهد . اگر مفهوم شاخص قیمت را فهمیده باشید تا حدود زیادی پاسخ پرسش شاخص بورس چیست را نیز متوجه شده‌اید.

شاخص بازار اول و دوم

شرکت‌های حاضر در بازار بورس را می‌توان به دو گروه عمده تقسیم کرد. گروه اول شرکت‌هایی را شامل می‌شود که بیشترین میزان سرمایه و سودآوری، تعداد سهامداران و سهام و شاخص آزاد شناور را داشته باشند. گروه دوم را سایر شرکت‌های عضو بورس تشکیل می‌دهند. این شاخص به نوعی تفکیک‌کننده شرکت‌های بزرگ و کوچک از یکدیگر است. بنابراین با مقایسه سرعت تغییر شاخص این دو گروه با یکدیگر می‌توان متوجه شد سرمایه‌گذاری در گروه اول سودآوری سریع‌تری دارد یا گروه دوم.

شاخص آزاد شناور (TEFIX)

سهامداران را می‌توان به دو گروه عمده تقسیم کرد. گروه اول از سهامداران حقیقی تشکیل شده‌اند که در بازار بورس فعال هستند و گروه دوم از افراد حقوقی یا شرکت‌هایی تشکیل شده‌اند که در این بازار به معامله می‌پردازند.

معمولاً میزان سرمایه وارد شده به شرکت‌ها از جانب گروه دوم بیشتر است و میزان و تعداد بیشتری از سهام شرکت‌ها به این دسته سهامداران تعلق دارد. اما گروه اول یا سهامداران حقیقی سهام خود را مرتباً خرید و فروش می‌کنند. سهامی که در دست سهامداران حقیقی قرار دارد، به عنوان سهام شناور آزاد شناخته می‌شود. ارزش میانگین سهام گروه دوم را شاخص آزاد شناور می‌گویند. معمولاً گروه اول به شرکت‌هایی که حضور پررنگ‌تری از گروه دوم را تجربه می‌کنند و شاخص آزاد شناور بالاتری دارند، علاقه بیشتری نشان می‌دهند.

شاخص 50 شرکت برتر

برای آنکه بدانید شاخص بورس چیست باید حتما از مفهوم شاخص 50 شرکت برتر اطلاع داشته باشید. در پایان هر دور سه ماهه، فهرستی از 50 شرکت برتر در بازار بورس ایجاد می‌شود که سهام آن‌ها نسبت به سایر شرکت‌های عضو بازار بورس اوراق بهادار قابلیت نقدشوندگی بیشتری دارند.

میانگین ارزش سهام این شرکت‌ها را با «شاخص 50 شرکت برتر» مشخص می‌کنند. شاخص آزاد شناور این شرکت‌ها بالا است و روزانه تعداد بسیار زیادی از سهام آن‌ها میان سهامداران معامله می‌شوند. سهام این شرکت‌ها همواره خریدار دارند و هر زمان که بخواهید می‌توانید سرمایه خود را به ازای بهترین قیمت خارج کنید.

شاخص 30 شرکت بزرگ

همان طور که از نام شاخص معلوم است، هر سه ماه یک بار 30 شرکت بزرگ که ارزش بازار آن‌ها در صدر لیست شرکت‌های عضو بازار بورس اوراق بهادار قرار دارد را مشخص می‌کنند و تغییرات ارزش سهام آن‌ها را به عنوان «شاخص 30 شرکت بزرگ» نمایش می‌دهند. در حالی که این 30 شرکت تنها کمتر از 10 درصد از تعداد تمام شرکت های بازار بورس را تشکیل داده‌اند، بیش کاربرد شاخص‌ها از 70 درصد از ارزش بورس تهران به همین شرکت‌ها تعلق دارد. به این ترتیب، به راحتی می‌توان تأثیر قابل توجه آن‌ها بر تغییر شاخص کل و شاخص قیمت را درک کرد.

شاخص صنعت چیست

شرکت‌های صنعتی شامل شرکت‌های بخش تولید از جمله خودروسازی، پتروشیمی، مخابرات، فلزات، ساختمان و . هستند که قیمت سهام آن‌ها به صورت جداگانه نسبت به سایر بخش‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد. شاخص صنعت، یک سطح عمومی از ارزش سهام شرکت‌های صنعتی را به اطلاع سرمایه‌گذاران و سهامداران می‌رساند. البته تمام صنعت‌های زیر مجموعه شاخص مخصوص به خود را نیز دارند. برای مثال، شاخص صنعت خودرو یا محصولات شیمیایی را می‌توان به صورت جداگانه بررسی کرد.

شاخص واسطه‌گری‌های مالی

قیمت و ارزش سهام شرکت‌های فعال در زمینه واسطه‌گری مالی مانند هلدینگ‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها و لیزینگ‌ها به صورت جداگانه مورد بررسی قرار می‌گیرد و به عنوان « شاخص واسطه‌گری‌های مالی » شناخته می‌شود.

اکنون شما به عنوان یک فرد فعال در بازار بورس می‌دانید که شاخص در بورس چیست و با انواع و کاربرد شاخص بورس آشنایی پیدا کرده‌اید. فعالان و سرمایه‌گذاران بازار بورس با توجه به تغییرات شاخص‌های مختلف اقدام به پر کردن سبد خود و خرید و فروش سهام شرکت‌های مختلف می‌کنند. این شاخص‌ها به سهامداران کمک می‌کند از آینده ارزش سهام خود مطلع شوند و سرمایه‌گذاری را به صورت منطقی انجام دهند. در واقع کاربرد شاخص بورس، در استفاده از آن به منظور ارزیابی و قیاس چند متغیر و پدیده است. با بررسی و مقایسه انواع شاخص بورس می‌توان به درستی فهمید که شاخص بورس چیست و بر آینده بازار اشراف نسبی پیدا کرد. لازم به ذکر است که آنچه در این میان اهمیت دارد، منفی یا مثبت بودن شاخص‌ها نیست، بلکه میزان و نحوه تغییرات است که اهمیت دارد.

به عنوان مثال، ممکن است شاخص کل در هر صورت مثبت باشد، اما رقم آن نسبت به ماه‌های گذشته کاهش پیدا کرده باشد. همچنین ممکن است شاخص کل به دلیل کاهش ارزش سهام چند شرکت کاهش پیدا کند، اما شاخص صنعت با افزایش همراه بوده و سرمایه شما در منطقه امن قرار گرفته باشد. بنابراین بررسی رفتار شاخص‌های مختلف و مقایسه آن‌ها با یکدیگر می‌تواند پاسخ درست را برای شما ایجاد کند.

شاخص بورس و کاربردهای آن

افراد جهت اجرای معاملات، اطلاعات و عوامل متعددی را بررسی می‌کنند؛ شاخص بورس یکی از اصلی‌ترین عواملی است که با بررسی آن‌ها قادر به ارزیابی وضعیت عمومی قیمت شرکت‌ها و میزان سودشان هستیم. در این مقاله، به توضیح مفهوم شاخص بورس و معرفی انواع آن خواهیم پرداخت.

شاخص بورس چیست؟

روند قیمت با بازدهی سهام یک شرکت مشخص به راحتی و با دستیابی به قیمت سهام و سود شرکت مورد نظر قابل بررسی است؛ اما انجام این بررسی برای تمام یا گروهی از شرکت‌ها تنها با بررسی قیمت تکی آن‌ها امکان‌پذیر نیست و نیاز به استفاده از نماگری دارد که وضعیت عمومی قیمت با بازدهی در میان شرکت‌های مورد بررسی را نشان می‌دهد.

شاخص‌ها نماگر‌هایی هستند که وظیفه آشکار ساختن شرایط عمومی قیمت یا بازدهی در میان تمام یا گروهی از شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را به عهده گرفته‌اند. از این رو می توان شاخص را نماگری نامید که نشان‌دهنده سطح عمومی پارامتری مشخص (به طور معمول قیمت با بازدهی) در میان گروهی از متغیرهای مورد بررسی تمام یا گروهی از شرکت‌ها است. بنابراین شاخص کل قیمت نماگری است که سطح عمومی قیمت کل شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را نشان می‌دهد. به همین ترتیب شاخص بازدهی قیمت و بازدهی نقدی نیز نشان‌دهنده سطح عمومی بازدهی کل شرکت‌های پذیرفته در بازار اوراق بهادار است.

کاربردهای شاخص بورس

تعریف شاخص نشان می‌دهد که کاربرد آن نشان دادن سطح عمومی قیمت یا بازدهی کل در میان تمام یا گروهی از شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است. به بیان دیگر، شاخص شرایط عمومی شرکت‌های مورد بررسی را نشان می‌دهد و معیاری برای سنجش وضعیت کلی اوراق بهادار یا وضعیت بخش یا صنعت خاصی در این بازار است.

توجه به این نکته ضروری است که شاخص‌ها سطح قیمت را در مقایسه با تاریخ مشخصی که تاریخ مبدا نام دارد نشان می‌دهند. به عبارت دیگر سطح شاخص‌ها نسبت به تاریخ مبدا یا همان زمان آغاز محاسبه شاخص سنجیده می‌شود.

نکته دیگر این است که شاخص سطح عمومی قیمت‌ها با بازدهی را نشان می‌دهد و کاهش یا افزایش آن لزوما بیانگر صعود یا نزول تمامی شرکت‌ها نیست.

به طور خلاصه کاربردهای شاخص عبارتند از:

• اعداد شاخص بیان اطلاعات عمومی و کلی در مورد ساختار بازار است. در واقع شاخص مانند یک دماسنج وضعیت کلی اقتصاد و بازار را نشان می‌دهد، معمولا از کاهش شاخص به معنای رکود اقتصادی و افزایش آن به مفهوم رونق اقتصادی تعبیر می‌شود.
• شاخص ابزاری است برای مقایسه تغییرات یک پدیده در دو زمان متفاوت.
• از بررسی اعداد شاخص، تغییرات احتمالی قیمت ها در آینده را می توان دنبال کرد.

شاخص ابزاری برای مقایسه تغییرات گروهی چند پدیده با یکدیگر است. با استفاده از شاخص قیمت می‌توان صنایع مختلف را با یکدیگر مقایسه کرد.

منظور از شاخص کل قیمت چیست؟

شاخص کل قیمت، یکی از مهم‌ترین شاخص های بورس تهران است که براساس فرمول زیر محاسبه می‌شود.

در واقع این شاخص بیان می‌کند که ارزش کل بازار ، نسبت به سال پایه چند برابر شده است.

شاخص کل قیمت در بورس تهران برای ۳ گروه محاسبه می‌شود که عبارتند از:

• شاخص کل قیمت بازار

فرمول محاسبه آن از فرمول محاسبه شاخص کل قیمت پیروی می‌کند با این تفاوت که در محاسبه آن قیمت سهام تمام شرکت‌های معامله شده لحاظ می‌شود.

• شاخص قیمت تالار اصلی

فرمول محاسبه آن از فرمول محاسبه شاخص کل قیمت پیروی می‌کند با این تفاوت که در محاسبه آن فقط قیمت سهام شرکت‌های معامله شده در تابلو اصلی بورس لحاظ می‌شود.

۳) شاخص قیمت تالار فرعی

فرمول محاسبه آن از فرمول محاسبه شاخص کل قیمت پیروی می‌کند با این تفاوت که در محاسبه آن فقط قیمت سهام شرکت‌های معامله شده در تابلوی فرعی تاثیر داده می‌شود، در تالار فرعی شرکت‌های تازه وارد یا شرکت‌هایی که شرایط حضور در تالار اصلی را ندارند، معامله می‌شود.

ویژگی شاخص های کل قیمت

• موزون بودن

به این دلیل که در محاسبه آن ارزش سهام در تعداد سهام منتشره ضرب می‌شود؛ بنابراین تغییرات قیمت سهام بر اساس تعداد سهم‌های منتشر شده شرکت‌ها در شاخص موثر است. به این معنی که هر چه تعداد سهام منتشره شرکت بیشتر باشد، تغییرات قیمت سهم مورد نظر تاثیر بیشتری بر روی شاخص خواهند گذاشت.

این شاخص‌ها به لحاظ اینکه براساس تغییرات سهام تمام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس محاسبه می‌گردد، پس خصوصیت جامع بودن را دارد.

شاخص کل قیمت به دلیل محاسبه و انتشار لحظه‌ای توسط سازمان بورس قابلیت در دسترس بودن را دارد.

شاخص ۵۰ شرکت فعال تر

شاخص ۵۰ شرکت برتر این شاخص نشان‌دهنده سطح عمومی قیمت ۵۰ شرکت منتخب بورس است. آن چه در انتخاب ۵۰ شرکت مزبور که دوره‌های سه ماهه صورت می‌گیرد، بیشترین اهمیت را دارد، تعداد روزهای داد‌و‌ستد شرکت ها است. به عبارت دیگر بر خلاف سایر بورس‌ها که به طور معمول، میزان سرمایه را برای انتخاب شرکت‌های منتخبی ملاک قرار می‌دهند و تنها آن را مقید به میزان مشخصی از نقدشوندگی می‌کنند، بورس تهران میزان نقدشوندگی یا فعالیت شرکت‌ها را ملاک اصلی برای گزینش ۵۰ شرکت قرار داده و به همین سبب شاخص مزبور، شاخص ۵۰ شرکت فعال‌تر نامیده است. برای محاسبه این شاخص از دو روش استفاده می‌شود؛ روش اول میانگین ساده بوده و روش دوم نیز همانند شاخص كل محاسبه و تعدیل می‌شود.

شاخص های دیگر در بورس

در یک تفکیک کلی‌تر، شاخص شرکت‌های پذیرفته شده در بورس تهران به دو گروه شاخص صنعت و شاخص مالی تقسیم شده‌اند:

شاخص مالی

شاخص بازدهی شرکت‌های سرمایه‌گذاری را شامل می‌شود. شرکت‌هایی که مستقیما به فعالیت صنعتی و تولیدی اشتغال ندارند بلکه در زمینه‌های مختلف سرمایه‌گذاری می‌نمایند، شاخص مالی کلیه شرکت‌های صنعت واسطه‌گری مالی را در برمی‌گیرد.

شاخص صنعت

شاخص بازدهی شرکت‌های غیر سرمایه‌گذاری را شاخص صنعتی می‌گویند (شرکت‌هایی که مستقیما کار تولیدی می‌کنند). شاخص صنعت شامل کلیه شرکت‌های بورس به جز واسطه‌گری‌های مالی است.

کاربرد شاخص ها: چرا از شاخص استفاده می‌شود؟

زمانی که یک خبرنگار یا گزارشگر در تلویزیون درباره «روند صعود یا رکود بازار» صحبت می‌کند، آیا تابه‌حال به این فکر کرده‌اید که درباره چه چیزی حرف می‌زند؟ واقعاً منظور او از «بازار» چیست؟ و چگونه می‌داند که بازار به کدام سمت حرکت خواهد کرد؟ اینجاست که کاربرد شاخص ها اهمیت پیدا می‌کند.

درواقع او به عملکرد تک‌تک سهام موجود در بازار بورس اشاره نمی‌کند. دنبال کردن عملکرد کلی هر شرکت در بازار کار سخت و دشواری است (در حال حاضر بیش از ۳۰۰ شرکت فعال در بورس اوراق بهادار تهران حضور دارند) در عوض، او در مورد میانگین کل بازار یا بخشی از آن توضیح می‌دهد. درواقع او در مورد شاخص صحبت می‌کند. شاخص نشان‌دهنده عملکرد گروهی از سهام مختلف است که معمولاً دارای خصوصیات مشابه هستند و نتیجه افزایش و کاهش قیمت این گروه از سهام، به‌طور میانگین، تحت عنوان شاخص بیان می‌شود.

سرمایه گذاران چگونه از شاخص ها استفاده می‌کنند؟

باوجود چند صد شرکت در بازار بورس تهران، مشخص کردن اینکه یک سرمایه گذار تا چه حدی خوب عمل کرده است کار بسیار دشواری است. خیلی خب، شما امسال ۲۰ درصد بازده به دست آورده‌اید – اما آیا این مقدار خوب است؟ یا باید بهتر از این کار می‌کردید؟

شاخص های عملکرد شما را در بوته آزمایش می‌گذارند. آن‌ها معیار مناسبی به سرمایه گذاران ارائه می‌دهند تا بتوانند عملکردشان را با آن بسنجند. درواقع، مدیران صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک بر این اساس پاداش می‌گیرند که تا چه نسبت به شاخص های بازار بهتر عمل کرده‌اند. زمانی که بازار ۲۵ درصد رشد داشته است، بازده ۲۰ درصدی شما هیچ اهمیتی برای هیچ‌کسی نخواهد داشت؛ اما اگر بهتر از شاخص عمل کنید، پول خوبی به جیب خواهید زد.

(پایان درس دوم دوره آموزشی آشنایی با شاخص ها)

اگر سؤال یا نظری دارید لطفاً در بخش نظرات مطرح کنید. همین‌طور با اشتراک‌گذاری این مقاله در شبکه‌های اجتماعی شما هم در توسعه دانش مالی و سرمایه گذاری شریک شوید.

2 در مورد “کاربرد شاخص ها: چرا از شاخص استفاده می‌شود؟”

سلام مژگان عزیز
برای محاسبه بازده سهامی که خردید میتونید قیمت خرید رو از قیمت فروش کسر کنید و جواب رو بر قیمت خرید تقسیم کنید. اینجوری بازده شما طی اون مدتی که سهامدار شرکت بودید محاسبه میشه
حالا اگر بخواید بازده رو برمبنای سال حساب کنید و بتونید با بازده بقیه سهم هاتون مقایسه کنید کافیه جواب بالا رو در تعداد روزهایی که سهامدار شرکت بودید ضرب کنید و جواب رو بر عدد ۳۶۵ تقسیم کنید. اینطوری بازده سالانه تون محاسبه میشه. با میانگیری از بازده سالانه سهم های مختلفی که داشتید بازده کل شما از سرمایه گذاری در بورس به دست میاد. البته ما تو این محاسبات کارمزد خرید و فروش و هزینه معاملات رو منظور نکردیم که خودتون میتونید این کار رو انجام بدید تا محاسباتتون دقیق تر بشه.
موفق باشید

بازده خودمون رو از کجا باید بفهمیم؟
بازده کل سهام شرکتهای مختلفمون با هم رو منظورتونه؟

شاخص میانگین جهت دار در تحلیل تکنیکال

شاخص میانگین جهت دار (ADX) یک اندیکاتور ابزار تحلیل تکنیکال است که توسط معامله گران برای تعیین قدرت یک روند استفاده می شود. روند می تواند بالا یا پایین باشد و توسط دو اندیکاتور جهت دار منفی و مثبت نشان داده می شود. بنابراین، ADX معمولا از سه خط تشکیل شده است. این سه خط تعیین می کند که آیا باید وارد پوزیشن short شوید یا پوزیشن long و اینکه آیا اصلا وارد پوزیشن شوید یا خیر.

• اندیکاتور ADX، اندیکاتوری است که برای نمودارهای روزانه بازار کالاهای اساسی طراحی شده است و قابل استفاده در دیگر بازارها و تایم فریم ها است.

• زمانی که خط DI+ بالای خط DI- باشد، قیمت بالا می رود و وقتی خط DI- بالای خط DI+ قرار گیرد، قیمت پایین می رود.

• تقاطع خطوط DI+ و DI- نقاطی هستند که با افزایش قدرت بازار خرسی یا گاوی و به عبارت دیگر حرکت قدرت، پتانسیل معامله در آنها زیاد است.

• زمانی که ADX بالای 25 باشد، روند قوی است و زمانی که ADX زیر 20 باشد، روند ضعیف است یا بازار در یک روند بدون وضعیت است.

• روند بدون وضعیت به این معنی نیست که قیمت تغییر نمی کند. ممکن است درست باشد اما ممکن است در روند قیمت نیز تغییری ایجاد شود یا نوسان قیمت آنقدر زیاد باشد که امکان تشخیص وجود روند وجود نداشته باشد.

شاخص میانگین جهت دار چه چیزی به شما می گوید؟

شاخص میانگین جهت دار(ADX)، همراه اندیکاتور منفی جهت دار(DI-) و اندیکاتور مثبت جهت دار(DI+) اندیکاتورهای مومنتوم هستند. ADX به سرمایه گذاران کمک می کند تا قدرت روند را تعیین کنند و -DI و +DI جهت روند را تعیین می کنند.

ADX بالای 25، نشان دهنده یک روند قوی است و زمانی که ADX زیر 20 باشد به معنای روند ضعیف است. از تقاطع دو خط DI+ و DI- می توان به عنوان سیگنال ترید از آن استفاده کرد. به عنوان مثال زمانی که خط DI+ خط DI- را رو به بالا قطع کند و شاخص میانگین جهت دار بالای 20 باشد، این شرایط سیگنالی برای خرید می باشد.

در صورتی که خط DI- خط DI+ را به سمت بالا قطع کند و ADX بالای 20 باشد، شرایط برای گرفتن موقعیت های معاملاتی short مناسب است. البته می توانید از کراس ها برای خروج از پوزیشن ها استفاده کنید. از کراس ها می توان برای خروج از پوزیشن استفاده کرد. در صورتی که در شرایط لانگ قرار بگیرید و خط DI- خط DL+ را بالا قطع کند، از پوزیشن لانگ خارج خواهید شد. زمانی که ADX کمتر از 20 باشد، نشان دهنده این است که قیمت در وضعیت بدون ترند قرار دارد و این احتمال وجود کاربرد شاخص‌ها دارد که شرایط ترید ایده آل، مناسب نباشد.

تحلیل خط ADX

خط ADX یا اندیکاتور میانگین جهت دار، نشان دهنده قدرت روند قیمت است. می دانیم که قیمت ها می توانند در سه روند نزولی، خنثی و صعودی حرکت کنند. زمانی که خط ADX صعودی باشد، نشان دهنده افزایش قدرت روند است. البته به این نکته دقت داشته باشید که این شاخص، جهت حرکت را مشخص نمی کند و روند قیمتی می تواند نزولی و یا صعودی باشد. در صورتی که خط ADX صعودی باشد، تنها این نکته را نشان می دهد که روند فعلی قیمت چه صعودی یا نزولی باشد، قوی تر شده است. این شرایط در صورتی است که که اگر خط ADX بالاتر از مقدار 40 باشد، این شرایط صحت بیشتری خواهد داشت.

در صورتی که خط ADX نزولی باشد، نشان دهنده ضعف روند است که این شرایط در مقادیر زیر 20 صحت بیشتری خواهد داشت. در واقع زمانی که شاخص جهت دارد میانگین به زیر 20 می رود، نشانه ای از بی روند شدن بازار است. در صورتی که خط صاف باشد، نشان دهنده خنثی بودن روند قیمت است.

خطوط DI+ و DI- به چه معناست؟

با توجه به محاسباتی که در مورد این خطوط وجود دارد، DI+ به معنای بیشتر بودن قیمت فعلی از قیمت ابتدایی دوره است. بنابراین در صورتی که DI+ بالاتر از DI- قرار گیرد، شرایط بازار صعودی خواهد بود. در صورتی که DI- باشد نشان دهنده پایین تر بودن قیمت فعلی از ابتدای دوره است. در صورتی که خط DI- بیشتر از DI+ قرار گیرد، نشان دهنده نزولی بودن شرایط بازار است.

چگونه می توان از خط ADX استفاده کرد؟

روش استفاده از خط ADX وابسته به استراتژی است که در معاملات مورد استفاده قرار می گیرد. منظور از استراتژی همان هدف از معامله است و اینکه تشخیص دهیم واکنش به هر اتفاق چگونه است. با توجه به استراتژی های متفاوت افراد، روش استفاده از اندیکاتور ADX نیز متفاوت است. به همین خاطر در ادامه می خواهیم دو کاربرد از اندیکاتور ADX را بررسی کنیم.

عبور خط ADX از مقدار 20

شاخص میانگین جهت دار، نشان دهنده میزان قدرت یک روند است و با صعودی شدن روند خط ADX و عبور از مقدار 20، می توان دریافت که روند، قدرت کافی برای ادامه روند را دریافت کرده است. در این حالت معامله گران در جهت روند اقدام به معامله می کنند.

تقاطع خطوط DI و ترکیب آن با ADX

زمانی که خط DI بالاتر باشد، نشان دهنده صعودی بودن روند بازار بوده و بالاتر بودن خط DI- نشان دهنده نزولی بودن روند بازار است اما تقاطع این خطوط در ترکیب با ADX تفسیر دیگری دارد. اگر این دو خط همدیگر را قطع کنند و به صورت همزمان خط ADX نیز صعودی باشد و به بالای محدوده 25 نفوذ کند، می تواند یک سیگنال خرید و یا حتی فروش قوی باشد.

معایب استفاده از اندیکاتور جهت دار(ADX)

این احتمال وجود دارد که کراس اورهای بسیاری ایجاد شود و در برخی از مواقع این تقاطع ها بسیار زیاد است که ممکن است باعث سردرگمی معامله گر و در نهایت ضرر از معامله شود. به این موارد سیگنال های اشتباه گفته می شود. این کاربرد شاخص‌ها موارد زمانی که مقدار ADX زیر 25 است، بیشتر ایجاد می شود. حتی این احتمال وجود دارد که در مواردی مقدار ADX بالای 25 برود اما خیلی زود به مقادیر کمتر از 25 برگردد. همانند هر اندیکاتور دیگری، شاخص میانگین جهت دار باید با تحلیل قیمت و اندیکاتورهای دیگر ترکیب شود کاربرد شاخص‌ها کاربرد شاخص‌ها تا از این طریق بتوان سیگنال های اشتباه را فیلتر کرد و در این حالت ریسک را کنترل کرد.

جمع بندی

به صورت کلی استفاده از ابزارهای تکنیکال به عنوان دستیار معامله گران شناخته می شود و به عنوان مهم ترین ابزارهایی است که بدون این ابزارها، امکان تحلیل روند قیمت امکان پذیر نیست. شاخص میانگین جهت دار را می توان با ترکیب دیگر شاخص ها همچون RSI برای تحلیل روند قیمت استفاده کرد و می توان برای استراتژی های گوناگون مورد استفاده قرار داد. البته این نکته را در نظر داشته باشید که معامله گران حرفه ای به یک ابزار بسنده نمی کنند و برای انجام یک معامله، باید شرایط دیگری از جمله روانشناسی بازار و تحلیل بنیادی را نیز در نظر داشته باشند. پس در نهایت این نکته را در نظر داشته باشید که به تنهایی استفاده کردن از یک اندیکاتور نمی تواند برای شما راهگشا باشد و برای انجام تحلیل درستی از بازار باید از چند اندیکاتور استفاده کرد.

شاخص بورس چیست و کاربرد انواع شاخص بورس

شاخص بورس چیست؟ اینکه می گویند امروز شاخص بورس با 300 واحد افزایش به 63000 رسید چیست؟ نوسانات، کاهش یا افزایش اعداد شاخص بورس به ما چه می گوید؟ در این بخش شاخص بورس را آسان و روان آموزش خواهیم داد.

شاخص بورس چیست؟

شاخص بورس عددی است که نشانگر وضعیت کلی بورس، روند رشد آن یا روند نزولی آن محسوب می شود. در بازار ایران چندین شاخص وجود دارد که بازار را از جنبه ها و زوایای مختلفی بررسی می کنند.

با بررسی معیار های مهم این شاخص کاربرد شاخص‌ها ها اطلاعاتی در مورد گذشته و حال بورس به دست می آوریم. حال در این میان برخی از شاخص ها نسبت به بقیه آن ها از اهمیت بیشتری برخوردار می باشند که در این مقاله به آن ها خواهیم پرداخت.

بورس چیست؟

اگر بخواهیم بسیار ساده و روان توضیح دهیم به بازاری که خریداران و فروشندگان سهام خود را خرید و فروش می کنند، بورس می گویند.

شاخص به زبان انگلیسی index به معنی نشانگر و بیانگر می باشد. که نشانگر تغییرات بوجود آماده در یک بازه زمانی در چند متغییرمی باشد.

شاخص کل بورس چیست؟

این شاخص همان شاخصی است که همیشه به اسم شاخص بورس تهران در اخبار و رسانه ها می شنویم. این شاخص یکی از شاخص های مهم می باشد که اطلاعاتی در مورد سطح عمومی قیمت و همچنین سود سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس را اعلام می کند. تغییرات شاخص کل بورس نمایانگر میانگین بازدهی سرمایه گذاران در بورس می باشد یعنی هم تغییرات سهام و همچنین سود سالیانه ای که شرکت ها به سرمایه گذاران پرداخت می کند را محاسبه می نماید.

یک اسم دیگر این شاخص کل، شاخص قیمت و بازده نقدی Tedpix می نامند. باید در نظر داشته باشید که میزان تغییرات شاخص اهمیت دارد نه اینکه عدد شاخص، برای نمونه اگر شاخص کل بورس (شاخص بورس تهران) در یک سال گذشته از 20000 به 30000 برسد یعنی اینکه پنجاه درصد افزایش پیدا کند، بیانگر این موضوع است که میانگین بازدهی بورس در طی 1 سال گذشته 50 درصد می باشد. حال اگر سرمایه ی شرکت ها بیشتر باشند تاثیر بیشتری می توانند بر روی شاخص کل خواهند گذاشت.

شاخص کل، بیانگر میانگین حالِ تمام بازار می باشد.

دیگر مطالب آموزشی: آموزش فارکس

شاخص قیمت چیست؟

شاخص قیمت نیز یک شاخص مهم در بورس می باشد. شاخص قیمت بیانگر روند عمومی قیمت سهام تمامی شرکت های مورد قبول در سازمان بورس می باشد.

برای نمونه، اگر شاخص قیمت در یک سال گذشته 20 درصد رشد نماید بدین صورت محسوب خواهد شد که سطح عمومی قیمت ها در بورس برای مدت یکساله تقریبا 20% افزایش داشته است.

حال تفاوت شاخص قیمت با شاخص کل در محاسبه ی قیمت سهم می باشد، بدین معنی که شاخص قیمت تنها قیمت سهام شرکت ها را محاسبه می نماید. این درحالیست که در شاخص کل هم قیمت و هم سود پرداختی سالانه ی شرکت های بورسی مورد محاسبه قرار می گیرد. در این شاخص هر چه سرمایه ی شرکت ها بزرگتر باشد می توانند تاثیر بیشتری بر روی شاخص قیمت بگذارند.

شاخص ۵۰ شرکت فعال تر چیست

سازمان بورس بعد از 3 ماه لیستی از شرکت های فعال به لحاظ میزان نقد شوندگی سهام هایشان ارائه می دهد. حال منظور از نقد شوندگی یعنی سهام این شرکت ها بسیار سریع و آسان خرید و فروش می شوند. شرکت هایی که سهامشان سریه تر کاربرد شاخص‌ها و آسان تر در بورس خرید و فروش می شوند را اصطلاحا می گویند که دارای نقد شوندگی بیشتر می باشند.

شاخص ۳۰ شرکت بزرگ

با این شاخص سطح عمومی قیمت سهام 30 شرکت برتر نشان داده می شود. به عبارت دیگر شاخص 30 شرکت بزرگ، 30 تا از شرکت هایی را که ارزش بازارشان در قیاس با دیگر شرکت ها بیشتر و بزرگتر باشد را نشان می دهد. بزرگی شرکت ها هم از ارزش روز بازار سهم تعیین می شود. این شرکت ها تنها 10 درصد از کل شرکت های بورسی را تشکیل می دهد اما یادتان باشد که بیش از 70 % ارزش بورس تهران به این شرکت ها اختصاص داده می شود.

کاربرد شاخص‌های بورسی چیست؟

با این شاخص ها شما می توانید از رکود یا رونق اقتصادی بازار سرمایه آگاه شوید. سهامداران و فعالان بازار سرمایه با محاسبه این شاخص ها به وضعیت کلی بازارها در حال و آینده دسترسی پیدا می کنند.