بازار آتی در بورس‌کالا

فرض کنید آقای احمدی یک موقعیت فروش در قرارداد آتی زعفران نگین سررسید آبان ۹۹ اخذ کرده است. در روز ۱۸ آبان (روز سررسید قرارداد) قیمت تسویه برابر با ۱۰۰۰۰ تومان است. خریدار مقابل آقای احمدی فراموش می‌کند فرم آمادگی تحویل را ثبت نماید، در نتیجه نکول اتفاق می‌افتد.
مفروضات:
قیمت تسویه در آخرین روز معاملاتی: ۱۰۰۰۰
میانگین موزون قیمت پایانی گواهی سپرده‌های زعفران: ۹۹۸۰
جریمه نکول:
یک درصد ارزش قرارداد بر اساس قیمت تسویه: ارزش قراداد×۱%
( ۱۰۰۰۰×۱۰۰×۰۱/۰ =۱۰۰۰۰)
مابه‌التفاوت قیمت تسویه و قیمت پایانی گواهی سپرده= (قیمت تسویه- قیمت پایانی گواهی) × اندازه قراداد
مابه‌التفاوت قیمت تسویه و قیمت پایانی گواهی سپرده= (۹۹۸۰-۱۰۰۰۰) ×۱۰۰= ۲۰۰۰
کارمزد تسویه تحویل فروشنده (سهم بورس کالا): ارزش قرارداد×۰۰۱/۰ = (۱۰۰۰۰×۱۰۰×۰۰۱/۰ )= ۱۰۰۰
مبلغ کسرشده بازار آتی در بورس‌کالا از خریدار جهت نکول= ۱۰۰۰۰+۲۰۰۰+۱۰۰۰= ۱۳۰۰۰

بازار آتی در بورس‌کالا

بازار مشتقه یکی از بازارهای نوین مالی است که نسبت به بازار نقدی پیشرفته‌تر و پیچیده‌تر است. همچنین اصطلاحات رایج در این نوع بازار، متفاوت از بازار نقدی است. یکی از اصطلاحات پرکاربرد در بازارهای مشتقه (دوطرفه) اصطلاح “آفسِت کردن off set” است. در این مطلب قصد داریم ضمن تعریف موقعیت باز، به تشریح اصطلاح “آفست کردن” بپردازیم.

موقعیت باز در معاملات آتی کالا

در قراردادهای آتی کالا، خریدار و فروشنده، متعهد می‌شوند در یک تاریخ مشخص در آینده، اقدام به معامله مقدار مشخصی از یک دارایی با قیمت مشخص نمایند. هنگامی که خریدار و فروشنده با ارائه سفارش خرید و فروش موفق به انجام معامله شدند، درواقع خریدار، موقعیت تعهدی باز خرید اخذ کرده است و فروشنده‌ی معامله، موقعیت تعهدی باز فروش اخذ نموده است.

با توجه به اینکه معاملات قراردادهای آتی کالا به‌صورت الکترونیک و از طریق سامانه معاملات آنلاین انجام می‌شود، هنگامی که معامله گری سفارش خرید در سیستم ثبت کند و معامله انجام شود، وی موقعیت تعهدی باز خرید (موقعیت باز خرید) اخذ نموده است. به همین ترتیب هنگامی که معامله گری سفارش فروش در بازار آتی در بورس‌کالا سیستم معاملاتی ثبت نماید و آن سفارش انجام شود، وی موقعیت تعهدی باز فروش (موقعیت باز فروش) اخذ نموده است.

خریدار یا فروشنده قرارداد آتی کالا می‌تواند موقعیت خود را تا زمان سررسید قرارداد حفظ کند و وارد فرآیند تحویل شود. بااین‌حال، خریداران و فروشندگان قراردادهای آتی می‌توانند قبل از سررسید قرارداد با انجام یک معامله معکوس، تعهد خود را به دیگری واگذار کنند و از موقعیت تعهدی خارج شوند.

موقعیت معکوس در معاملات آتی کالا

همان‌طور که اشاره شد، اگر معامله گری در سامانه آنلاین یک سفارش خرید ثبت کند و این سفارش معامله شود، وی موقعیت باز خرید گرفته است. موقعیتِ معکوسِ این موقعیت، موقعیت فروش است؛ یعنی معامله‌گر برای انجام معامله معکوس می‌بایست سفارش فروش در همان سررسید ثبت کند. موقعیت معکوس برای موقعیت فروش نیز، موقعیت خرید است.

آقای احمدی ۲ موقعیت فروش در قرارداد آتی زعفران نگین شهریور اخذ نموده است. موقعیت معکوسِ موقعیت فروش آقای احمدی چیست؟
موقعیت معکوس فروش، موقعیت خرید است. لذا آقای احمدی با اخذ دو موقعیت خرید در قرارداد آتی زعفران نگین، دو موقعیت معکوس گرفته است.

آفسِت کردن (off set) در معاملات آتی کالا

آفست کردن یعنی یک موقعیت تعهدی باز (خرید یا فروش) در یک قرارداد را با یک موقعیت تعهدی باز معکوس (فروش یا خرید) در همان قرارداد ببندید. درواقع معامله گر با آفست کردن قبل از تاریخ سررسید قرارداد، دیگر موقعیت تعهدی بازی نخواهد داشت و وارد فرآیند تحویل و تسویه نمی‌شود.

نکته: برای آفست کردن، موقعیت معکوس می‌بایست مربوط به قراردادی باشد که در ابتدا گرفته است و با همان تاریخ سررسید باشد. اگر موقعیت معکوس برای قراردادی در یک تاریخ سررسید دیگر باشد، موقعیت اولیه آفست نمی‌شود. بلکه دو موقعیت معکوس در دو سررسید ایجاد می‌شود. در این شرایط معامله‌گر می‌تواند از تخفیف بین سررسید استفاده کند.

آیا برای آفست کردن (موقعیت معکوس گرفتن در یک سررسید) نیاز به واریز وجه تضمین است؟

خیر. هرگاه معامله گری با پرداخت وجه تضمین اقدام به اخذ یک موقعیت نماید، برای بستن یا آفست کردن این موقعیت نیازی به واریز وجه تضمینِ دیگر نیست و پس از آفست شدن، وجه تضمین اولیه آزاد می‌شود.

تخفیف بین سررسید

در بازار آتی برای گرفتن هر موقعیتِ باز اعم از خرید یا فروش، می‌بایست ۱ وجه تضمین در حساب عملیاتی معامله گر وجود داشته باشد؛ اما اگر معامله گر در یک سررسید قرارداد آتی موقعیت بگیرد و یک وجه تضمین در حساب عملیاتی وی بلوکه شود، برای گرفتن یک موقعیت معکوس در سررسید دیگر نیازی به واریز وجه تضمین ندارد.

نکته: تخفیف بین سررسید در شرایطی که دو موقعیت معکوس در یک قرارداد با سررسیدهای متفاوت، لحاظ می‌شود. اگر دو موقعیت معکوس در یک سررسید باشد، درواقع موقعیت تعهدی که در ابتدا اخذ شده است با موقعیت معکوس بعدی آفست می‌شود. در این حالت معامله گر دیگر موقعیت تعهدی بازی نخواهد داشت.

آقای احمدی با شارژ حساب عملیاتی خود به اندازه یک وجه تضمین (۲۰۰ هزار تومان) یک موقعیت خرید در سررسید زعفران نگین اسفند اخذ می‌کند. وی می‌تواند با همین موجودی یک موقعیت فروش در سررسید های دیگر زعفران نگین (سررسید فروردین) اخذ کند.

چنانچه آقای احمدی ۲ میلیون تومان (۱۰ تا وجه تضمین) به حساب عملیاتی خود واریز کند، وی با این موجودی می‌تواند ۱۰ موقعیت تعهدی فروش در قرارداد زعفران نگین اسفند اخذ کند. آقای احمدی پس از اخذ ۱۰ موقعیت فروش تعهدی در قرارداد زعفران نگین اسفند، می‌تواند بدون آنکه موجودی حساب خود را افزایش دهد، در سررسید زعفران نگین دیگری (سررسید زعفران نگین فروردین یا اردیبهشت) ۱ تا حداکثر ۱۰ موقعیت خرید اخذ کند. درواقع وقتی معامله گر بخواهد از تخفیف بین سررسید استفاده کند، می‌تواند بدون افزایش موجودی حساب در سررسید دیگر از ۱ تا ۱۰ موقعیت (به میزانی که وجه تضمین دارد) معکوس بگیرد.

نکته: اگر وضعیت حساب معامله گری در شرایط ات ریسک قرار داشته باشد، وی نمی‌تواند به میزانی که در یک سررسید موقعیت باز دارد در سررسید دیگر موقعیت معکوس بگیرد. در این شرایط معامله گر به میزانِ جز صحیحِ موجودی حساب تقسیم بر وجه تضمین اولیه می‌تواند موقعیت معکوس در سررسید دیگر اخذ نماید.

آقای احمدی به اندازه دو وجه تضمین (۲۰۰۰۰۰×۲= ۴۰۰۰۰۰ تومان) حساب عملیاتی خود را شارژ می‌کند. وی در روز شنبه اقدام به اخذ دو موقعیت خرید در قرارداد زعفران نگین اسفند می‌کند. در پایان جلسه معاملاتی ۶۰ هزار تومان زیان برای وی شناسایی می‌شود و موجودی حساب او به ۳۴۰ هزار تومان کاهش می‌یابد. درواقع موجودی حساب وی از وجه تضمین اولیه (۴۰۰۰۰۰ تومان) کمتر می‌شود؛ اما از حداقل وجه تضمین (۴۰۰۰۰۰×۰/۷ =۲۸۰۰۰۰) بیشتر است. به بیان دیگر وضعیت حساب، ات ریسک (At Risk) است.

در این شرایط، اگر آقای احمدی بخواهد از تخفیف بین سررسید استفاده کند و دو سفارش فروش در قرارداد زعفران نگین فروردین (یا هر سررسید دیگری) اخذ کند، با پیام عدم امکان ثبت سفارش مواجه می‌شود. با توجه به ات ریسک بودن حساب عملیاتی آقای احمدی، وی تنها ۱ موقعیت (۳۴۰۰۰۰÷۲۰۰۰۰۰= ۷/۱) فروش در سررسید دیگر می‌تواند اخذ نماید.

سخن آخر

برخی از نوسان گیران به‌عنوان عمده فعالان بازار آتی، طبق برنامه معاملاتی خود تلاش می‌کنند تا در پایان هر روز، موقعیت‌های خود را آفست کنند و بدون موقعیت باز به روز معاملاتی دیگر وارد شوند. این دسته از فعالان بدین ترتیب خود را در برابر ریسک های حاصل از اخبار مؤثر بر بازار، طی ساعات تعطیلی بازار، مصون می‌دارند. همچنین، کسانی که در بازار آتی استراتژی هج (hedge) بین سررسید را به کار می‌گیرند، از تخفیف بین سررسید به‌عنوان یک مزیت بهره‌مند می‌شوند.

جزئیات خبر

قراردادهای آتی، قراردهایی هستند که در آن خریدار و فروشنده متعهد می شوند در زمان مشخصی در آینده، مقدار مشخصی از دارایی را با قیمت مشخص با یکدیگر معامله کنند. در واقع، در زمان سررسید قرارداد، خریدار متعهد بازار آتی در بورس‌کالا به خرید و فروشنده متعهد به فروش دارایی با قیمت مشخص‌شده خواهد بود. یکی از سوالاتی که هنگام تسویه قراردادهای آتی در ذهن معامله‌گران شکل می‌گیرد این است که اگر یکی از طرفین قرارداد آتی، به تعهد خود عمل نکند، چه اتفاقی می‌افتد؟ در این مطلب تلاش می‌کنیم ضمن بررسی مفصل موضوع عدم ایفای تعهد یا نکول در بازار آتی به پرسش فوق پاسخ دهیم.

نکول در بازار آتی به چه معنا است؟

در ادبیات مالی، چنان چه یکی از طرفین قراداد خواسته یا ناخواسته به تمام یا بخشی از تعهد خود عمل نکند، گویند فرد نکول کرده است. در بازار آتی اگر در روز سررسید یکی از طرفین قرارداد، به تعهد خود عمل نکند نکول صورت گرفته است.

نکول چگونه صورت می‌گیرد؟

در بازار آتی، در روز سررسید، خریدار و فروشنده می‌بایست اقدامات زیر را برای تسویه و تحویل انجام دهند:

اقدامات خریدار (متعهد به خرید) برای تسویه و تحویل قرارداد آتی:

• تکمیل فرم آمادگی تحویل
• تکمیل موجودی حساب اختیار بورس به میزان ارزش قرارداد آتی

اقدامات فروشنده (متعهد به فروش) برای تسویه و تحویل قراردادهای آتی:

• تکمیل فرم آمادگی تحویل
• تحویل زعفران (تهیه بازار آتی در بورس‌کالا گواهی سپرده در کد بورسی یا در صورت تکمیل ظرفیت انبارها، زعفران فیزیکی)

در صورتی که خریدار و فروشنده هر یک از اقدامات فوق را انجام ندهند، به عنوان نکول‌کننده شناسایی می‌شوند.

اگر خریدار در روز تحویل نکول کند چه اتفاقی برای فروشنده می‌افتد؟

ا گر در روز سررسید، خریدار تا مهلت تعیین‌شده (تا ۱۵ دقیقه پس از اتمام جلسه معاملاتی) فرم آمادگی تحویل را ثبت نکند یا موجودی حساب آتی خود را به میزان لازم تکمیل نکند، در واقع نکول کرده است.
نکته: خریداری که تا پایان جلسه معاملاتی آخرین روز معاملاتی آتی، موقعیت خرید خود را نبندد، چنان چه وارد فرآیند تحویل نشود، نکول کرده است. بنابراین، اگر خریدار فرم آمادگی تحویل را ثبت نکند، نکول کرده است و می‌بایست جرائم نکول را بپردازد.
نکته: پس از اتمام جلسه معاملاتی در روز سررسید، موقعیت باز خرید خریدار و موقعیت باز فروش فروشنده، از پورتفوی خریدار و فروشنده حذف می‌شود. چه موقعیت‌ها وارد فرآیند تسویه تحویل بشوند و چه نکول صورت بگیرد موقعیت‌های سررسیدشده، حذف می‌شوند.

اگر خریدار فرم آمادگی تحویل را ثبت نکند یا موجودی حساب آتی خود را تکمیل نکند، فرآیند تسویه و تحویل صورت نمی‌گیرد. در نتیجه گواهی سپرده‌های فروشنده، در کد بورسی وی باقی می‌ماند و به کد بورسی خریدار منتقل نمی‌شود. از سوی دیگر، مبلغ قرارداد از حساب آتی خریدار به حساب آتی فروشنده منتقل نمی‌شود. در این شرایط جرائم نکول از حساب در اختیار بورس، خریدار برداشت و به حساب در اختیار بورس فروشنده منتقل می‌شود.

در صورت نکول خریدار، آیا فروشنده ضرر می‌کند؟

طبق قرارداد آتی، فروشنده تصمیم داشته است دارایی‌اش (زعفران، پسته یا زیره) را با قیمت مشخص، در روز تحویل به فروش برساند. از روزی که فروشنده موقعیت فروش می‌گیرد تا روز سررسید، حساب معاملاتی وی بر اساس قیمت تسویه روزانه، به روزرسانی می‌شود. در نتیجه تغییرات قیمت به صورت سود یا زیان بر حساب عملیاتی وی اعمال می‌شود. همچنین در روز تحویل با توجه به همگرایی قیمت نقدی و آتی، تقریبا فرقی نمی‌کند فروشنده دارایی را به خریدار بازار آتی تحویل بدهد یا در بازار بورس به فروش برساند. همچنین فروشنده یک درصد از ارزش قرارداد را نیز به عنوان جریمه دریافت می‌کند.

در صورت نکول خریدار، فروشنده می‌تواند گواهی سپرده‌های خود را روز کاری بعد، در بازار بورس به فروش برساند. این که فروشنده در صورت نکول خریدار ضرر می‌کند یا خیر بستگی به قیمت فروش گواهی سپرده در روز کاری بعد در بازار بورس دارد. جهت درک بهتر مطلب به مثال زیر توجه کنید:

فرض کنید آقای احمدی یک موقعیت فروش در قرارداد آتی زعفران نگین سررسید آبان ۹۹ اخذ کرده است. در روز ۱۸ آبان (روز سررسید قرارداد) قیمت تسویه برابر با ۱۰۰۰۰ تومان است. خریدار مقابل آقای احمدی فراموش می‌کند فرم آمادگی تحویل را ثبت نماید، در نتیجه نکول اتفاق می‌افتد.
مفروضات:
قیمت تسویه در آخرین روز معاملاتی: ۱۰۰۰۰
میانگین موزون قیمت پایانی گواهی سپرده‌های زعفران: ۹۹۸۰
جریمه نکول:
یک درصد ارزش قرارداد بر اساس قیمت تسویه: ارزش قراداد×۱%
( ۱۰۰۰۰×۱۰۰×۰۱/۰ =۱۰۰۰۰)
مابه‌التفاوت قیمت تسویه و قیمت پایانی گواهی سپرده= (قیمت تسویه- قیمت پایانی گواهی) × اندازه قراداد
مابه‌التفاوت قیمت تسویه و قیمت پایانی گواهی سپرده= (۹۹۸۰-۱۰۰۰۰) ×۱۰۰= ۲۰۰۰
کارمزد تسویه تحویل فروشنده (سهم بورس کالا): ارزش قرارداد×۰۰۱/۰ = (۱۰۰۰۰×۱۰۰×۰۰۱/۰ )= ۱۰۰۰
مبلغ کسرشده از خریدار جهت نکول= ۱۰۰۰۰+۲۰۰۰+۱۰۰۰= ۱۳۰۰۰

بورس کالا ۱۳ هزار تومان به عنوان جریمه از حساب خریدار برداشت و به حساب آقای احمدی واریز می‌کند. این که اقای احمدی از نکول خریدار ضرر می‌کند یا خیر، بستگی به قیمت فروش گواهی سپرده‌های زعفران در بورس کالا دارد.

الف: اگر گواهی سپرده‌های زعفران را با قیمت تسویه روز آخر (۱۸ آبان) در بورس به فروش برساند:
اگر آقای احمدی گواهی سپرده‌های خود را در بورس، با قیمت ۱۰۰۰۰ تومان (برابر با قیمت تسویه) به فروش برساند، نه تنها از نکول خریدار زیان نکرده است، بلکه ۱۳۰۰۰ تومان جریمه نکول نیز از خریدار گرفته است. پس نکول خریدار به نفع اقای احمدی بوده است.

ب: اگر گواهی سپرده زعفران را در روز کاری بعد با قیمتی بالاتر از قیمت تسویه روز آخر به فروش برساند:
اگر آقای احمدی گواهی سپرده‌های خود را در بورس، با قیمت ۱۰۵۰۰ (بالاتر از قیمت تسویه) به فروش برساند، علاوه بر در بازار آتی در بورس‌کالا یافت جرائم نکول به میزان اختلاف بین قیمت فروش و قیمت تسویه نیز سود می‌کند.
(۱۰۰۰۰-۱۰۵۰۰) ×۱۰۰= ۵۰۰۰۰
در این شرایط اقای احمدی ۶۳ هزار (۵۰۰۰۰+۱۳۰۰۰) تومان بیشتر از فروش در بازار آتی دریافت می‌کند.

ج: اگر گواهی سپرده زعفران را در روز کاری بعد با قیمتی پایین‌تر از قیمت تسویه روز آخر به فروش برساند:
آقای احمدی گواهی سپرده‌های خود را در بورس، با قیمت ۹۵۰۰ تومان (پایین تر از قیمت تسویه) به فروش برساند، از نکول خریدار، متحمل زیان می‌شود.
(۱۰۰۰۰-۹۵۰۰) ×۱۰۰= ۵۰۰۰۰
البته ۱۳ هزار تومان از این زیان با جرائم نکول پوشش داده می‌شود و آقای احمدی تنها (۱۳۰۰۰-۵۰۰۰۰=۳۷۰۰۰) ۳۷ هزار تومان کمتر از فروش در بازار آتی دریافت می‌کند.

در صورت نکول فروشنده، آیا خریدار ضرر می‌کند؟

در مطلب بالا نحوه محاسبه زیان فروشنده از نکول خریدار توضیح داده شد. در شرایطی که فروشنده نکول کند (فرم آمادگی تحویل را ثبت نکند و یا گواهی سپرده در کد بورسی خود نداشته باشد) خریدار پس از دریافت جرائم نکول، می‌تواند اقدام به خرید گواهی سپرده در بورس کند. هر چه خریدار گواهی سپرده را در بازار بورس با قیمت کمتر از قیمت تسویه روز آخر بخرد، از نکول فروشنده سود کرده است و هر چه گواهی سپرده را در بازار بورس، بالاتر از قیمت تسویه روز آخر، بخرد زیان کرده است. البته بخشی از زیان ها با جرائم نکول پوشش داه می‌شود. میزان ضرر یا زیان خریدار ناشی از نکول فروشنده را همانند مثال فوق، می‌توان بر اساس قیمت خرید گواهی سپرده در بازار بورس محاسبه کرد.

سخن آخر

با توجه به سازوکار تسویه روزانه، در بازار آتی، خریداران و فروشندگان ناچار به ایفای تعهد خود در بازار آتی هستند. حتی اگر خریدار یا فروشنده‌ای در روز سررسید به تعهد خود عمل نکند، باید جرائم نکول را به طرف مقابل خود بپردازد. در نتیجه نکول هر یک از طرفین در بازار آتی صدمه‌ای به طرف مقابل نمی‌زند مگر آن که قیمت‌ها در بازار نقدی به نحوی تغییر کند که فرد نتواند معامله نکول‌شده در بازار آتی را، در بازار نقدی با قمیت مناسب انجام دهد.

بازار آتی ارز در بورس کالا تشکیل می‌شود؟ / تاثیر این بازار در بورس چگونه است؟

شاپور محمدی، رئیس سابق سازمان بورس که مدتی است در پژوهشکده پولی و بانکی فعالیت دارد حالا پیشنهاد تشکیل بازار آتی ارز را داده تا ریسک‌‌هایی که باعث نوسانات قیمت ارز هستند، کاهش پیدا کند. این بازار چه تاثیری در معاملات بازار سهام خواهد داشت؟

به گزارش تجارت‌نیوز، رئیس سابق سازمان بورس و اوراق بهادار پیشنهاد شکل‌گیری بازار آتی ارز را داد. شاپور محمدی، رئیس سابق سازمان بورس که مدتی است در پژوهشکده پولی و بانکی فعالیت دارد حالا پیشنهاد تشکیل بازار آتی ارز را داده تا ریسک‌‌هایی که باعث نوسانات قیمت ارز هستند، کاهش پیدا کنند.

به نظر می‌رسد تشکیل چنین بازاری پوششی برای نرخ ارز ایجاد کند. این بازار می‌تواند جایگزینی برای معاملات فردایی ارز باشد و به دلیل آنکه معاملات فردایی از شفافیت برخوردار نیست با ایجاد این بستر می‌توان علاوه بر تامین منافع ذی‌النفعان، منافع تولیدکنندگان و سیاست‌گذاران را تضمین کرد.

در این پیشنهاد از بانک مرکزی به عنوان متولی اصلی یاد نشده است بلکه بانک مرکزی می‌تواند به عنوان محور اصلی این بازار در زمان تحویل ارز در سررسید معین بدقولی‌های را انجام دهد و بهتر است زمینه را برای حضور سایر مشارکت کنندکان در این بازار فراهم کند و خود به عنوان بازارگردان ایفای نقش کند.

محور اصلی این بازار به نظر می‌رسد بورس کالا باشد. جایی که فعالان بازار سرمایه از آن به عنوان افزایش دهند شفافیت و تعادل بخش به قیمت‌ها یاد می‌کنند. چند روز گذشته با الزام شرکت‌های سیمانی برای عرضه سیمان تولیدی خود در بورس کالا قیمت سیمان به یک باره کاهشی شد و حالا قیمت این محصول بر مبنای عرضه و تقاضا و به صورت مستقیم کشف می‌شود. اما این موضوع در بازار آتی ارز هم صورت می‌گیرد؟

تمرکز بر تولید نه بر روی نوسانات ارز

امید موسوی کارشناس بازار سهام درباره ایجاد بازار آتی ارز و تاثیر آن در بازار سهام می‌گوید: بی‌ثباتی اقتصاد کلان و نوسانات قیمت، تورم بالا، نبود نقدینگی مناسب در شرکت‌ها، تحریم‌های خارجی و سختی مبادلات مالی و جذاب بودن بازارهای غیرمولد نظیر بازار دلار و طلا، به ترتیب ۵ مشکل اصلی تولیدکنندگان ایران است. اگر بازار آتی ارز شکل بگیرد، می‌توان مهم‌ترین مشکل تولید کنندگان، یعنی نرخ ارز و ثباتش را تا حدی بهبود داد. طبیعتا یک تولیدکننده اگر بتواند با گرفتن پوزیشن‌های لازم، نرخ ارز را برای خود مشخص و تا حدی قابل پیش‌بینی کند، با آرامش و خیالی آسوده برای توسعه کسب و کار خود گام بر می‌دارد. قانون‌گذار و دولت باید تلاشش این باشد که توانایی صنعت‌گر و کارآفرین را بر روی تولید متمرکز شوند و نه نگرانی از نوسانات نرخ ارز و بهای تمام شده و فروش!

وی در بخش دیگری افزود: وجود بازار مشتقات ارزی می‌تواند دست کم بخشی از ریسک‌های قیمتی ارز را پوشش دهد و افقی هر چند کوتاه مدت برای فعالان اقتصادی فراهم کند. جالب است بدانیم همین الان به صورت غیررسمی نزدیک به ۷۰ درصد معاملات ارز در کشور، معاملات فردایی یا به نوعی مشتقه است.

موسوی همچنین درباره شکل‌گیری بازار آنی ارز گفت: حداقل ۱۰ سال است که زمزمه‌های راه‌اندازی بورس آتی ارز را می‌شنویم ولی متاسفانه تاکنون عملیاتی نشده است. امیدواریم دهقان دهنوی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار بتوانند در تعامل با بانک مرکزی، هر چه سریع‌تر این بازار را حتی برای شروع با دوره‌های سررسید کوتاه مدت حتی یک هفته‌ای شروع شود و به مرور به دوره‌های بالاتر ۶ ماهه و یکساله و حتی بیشتر برسد.

قیمت ارز واقعی می‌شود!

میثم درخشنده، کارشناس حوزه بانکی هم در این باره معتقد است، هر چه ابزار معاملات در بازار سهام بیشتر شود، اقبال نسبت به حضور در بازار سهام و معامله در بورس بیشتر می‌شود.

وی همچنین در این باره می‌گوید: تنها ریسک این موضوع این است که با عرضه ارز در این بازار بستری برای قیمت‌گذاری دستوری و کنترل قیمت ارز صورت نگیرد. اما ابعاد دیگر این موضوع باعث ارتقا بازار سهام و تعادل در قیمت ارز می‌شود.

این کارشناس بانکی در بخش دیگری گفت: هر اقدامی که به واقعی‌تر شدن قیمت‌ها و شفافیت در نرخ ارز منجر شود باعث تعادل بخشی به بازار ارز و سهام می‌شود.

انواع بازارها و معاملات بورس کالای ایران +۲۰ نکته مهم

شرکت بورس کالای ایران با نماد «کالا» در بازار بورس کشور فعالیت دارد. در این بورس، کالا خرید و فروش می‌شود نه سهم. آن‌هم روی قیمت، حجم و زمان مشخص با تضمین نقدشوندگی و امنیت معامله در بازارهای چهارگانه.

ستاره | سرویس علوم – بازار بورس کالا یکی از روش‌های معامله در بازار سرمایه ایران، مثل بازار بورس (شرکت‌هایی با شفافیت مالی بالا)، بازار فرابورس (شرکت‌هایی با شفافیت و شمار سهامدار و رتبه پایین‌تر از شرکت‌های بازار اول بورس) و بازار بورس انرژی (برای خرید و فروش نفت و گازوئیل و برق و مشتقات انرژی) است. همان‌طور که از نامش پیداست، اینجا، سهام، خرید و فروش نمی‌شود. بلکه «کالا» در حوزه‌های مختلف در صنایع گوناگون مورد داد و ستد قرار می‌گیرد.

بورس کالا، فرصتی است برای خرید کالا در تناژ، قیمت، مبدا و مقصد و استاندارد مشخص. این نوع بورس در بستر دیجیتالی و رصد مطمئن خریدار و فروشنده با ابزارهای نظارتی و کنترلی تضمین شده است.

تصویر ایندکس سایت کالای بورس ایران

بورس کالا چیست؟

بورس کالا، یکی از انواع مارکت در بازار سرمایه ایران است. در این بورس، کالاهایی در زمینه های کشاورزی، پتروشیمی، تجهیزاتی و دارویی و … مورد داد و ستد قرار می‌گیرد. هر فردی با داشتن کد بورس کالا، می‌تواند از طریق کارگزاری‌های دارای مجوز از بورس کالا که در انتهای این گفتار معرفی شده است، وارد سامانه معاملاتی آنلاین شده و نسبت به ثبت سفارش خرید یا فروش کالا در حوزه‌های مختلف بر اساس قیمت و وزن و تاریخ مشخص، اقدام کند.

ویژگی‌ها

در بورس کالا، ۴ ویژگی مهم داریم که در کمتر بازار خرده فروشی یا عمده فروشی شاهد هستیم:

• در بازار بورس کالای ایران، نوسانات کاذب قیمت و فروشنده یا خریدار مصنوعی نداریم.
• امکان مدیریت ریسک و محافظت از نوسانات آتی قیمت فراهم است.
• نظام قیمت گذاری شفاف بر اساس تعادل میزان عرضه و تقاضا وجود دارد.
• سیستم اجرایی و نظارت بر حسن انجام تعهدات طرفین معامله وجود دارد.

انواع قراردادها در بورس کالای ایران

بورس کالای ایران، دارای ابزارهای مالی (leverage)‌ مختلف است. این طور نیست که فقط قراردادهای نقدی کالایی در آن داد و ستد شود و بد نیست که درباره آن‌ها بدانید تا بعدا، مطالعات تکمیلی روی آن انجام دهید.

• قرارداد نقدی: یکی از روش‌های معامله در بورس کالاست. خرید و فروش کالا به صورت نقدی و بر اساس دستورالعمل تسویه و پایاپای انجام می‌گردد.
• قرارداد سلف: به قراردادی گفته می‌شود که کالا با قیمت معین در زمان معین در آینده‌ای معین به فروش می‌رسد. نوسانات قیمتی، تاثیری در این معامله نداشته و قیمت کالای مورد معامله شده نیز بر اساس دستورالعمل تسویه و پایاپای پرداخت خواهد شد.
• قرارداد نسیه: منظور، قراردادی است که در آن، خرید کالا مشروط به پرداخت بهای کالا در تاریخ سررسید است.
• قرارداد آتی: قراردادی است که فروشنده، بر اساس آن متعهد خواهد شد که در سر رسید معین، مقدار معینی از کالای معین را به قیمتی که الان تعیین می‌کند، به خریدار بفروشد و طرف مقابل هم متعهد می‌شود که آن کالا را با همان مشخصات، از فروشنده، خریداری کند. برای تضمین، شرط ضمن عقد جاری می‌شود و مبلغی به عنوان تضمین، نزد اتاق پایاپای، ودیعه گذاشته می‌شود یا ضمانت‌نامه بانکی متناسب با تغییرات قیمت آتی، وجه تضمین را تعدیل می‌کند.
  تابلو بر خط قرارداد آتی را اینجا مشاهده کنید.

• قرارداد سلف استاندارد: منظور، قراردادی است که عرضه کننده، مقدار مشخصی از دارایی پایه را بر اساس مشخصات قرارداد سلف استاندارد که در بالا توضیح دادیم، در ازای بهای نقد به فروش می‌رساند تا در دوره تحویل به خریدار ارائه کند.
• قرارداد اختیار معامله: منظور قراردادی است که در آن، یک سمت معامله، اختیار یا حق خرید یا فروش کالا را از طرف دیگر داشته باشد. قرارداد اختیار خرید کلی یا اختیار قرارداد فروش، ۲ نوع روش ِ موجود است. تابلوی بر خط قرارداد اختیار معامله در این لینک در دسترس است.

• گواهی سپرده طلا: با تحویل سکه طلا به انبار، قبضی دریافت می‌کنید که با تحویل آن به کارگزاری‌ها، گواهی سپرده طلا به شما داده می شود تا نگرانی بابت نگهداری سکه طلا در خانه و محل کار نداشته باشید. این گواهی‌ها، قابل معامله در بورس کالاست.

• صندوق‌های سرمایه‌گذاری کالایی: برای اطلاعات تکمیلی به این نشانی بروید.

مزیت‌های بورس کالا

• امکان پوشش و توزیع ریسک وجود دارد.
• کیفیت و کمیت کالا و مبلغ معامله مشخص و تضمین شده است.
• کشف قیمت در بورس کالا از طریق آکشن (auction) صورت گرفته و شفاف است.
• مبدا کالا مشخص است.
• سرعت انجام معامله بسیار زیاد بوده و تشریفات قانونی برگزاری مناقصه و مزایده را ندارد.
• ۱۰ درصد از مالیات بر درآمد حاصل از فروش کالاهایی که در بورس کالا پذیرفته شده و به فروش می‌رسد، بخشیده می‌شود. همچنین ۱۰ درصد از مالیات بر درآمد شرکت‌هایی که سهام آن‌ها برای معامله در بورس‌های داخلی یا خارجی پذیرفته می‌شود.

اتفاقات مهم بورس کالا در بهار ۹۸

• ثبت معامله ۱۹ هزار تن محصول فولادی در بورس کالا در خرداد ماه
• عرضه ۲۷ هزار تن ماده شیمیایی در تالار فرآورده‌های نفتی بورس کالا
• عرصه ۵۳ هزار تن انواع محصول در بورس کالای ایران
• پذیرش ۵ هزار تن کالای شمش آلومینیوم

انواع بازارهای بازار بورس کالای ایران

• بازار فیزیکی: یکی از بازارهای بورس کالاست که در آن عرضه پرمیوم، عرضه صادراتی و خرید و فروش فیزیکی کالا صورت می‌گیرد و برای رصد خرید و فروش‌ها تابلوی بر خط نیز دارد.
• بازار مشتقه: از دیگر بازارهای بورس کالای ایران است که در آن، قراردادهای آتی و قراردادهای اختیار معامله، مورد داد و ستد قرار می گیرد.
• بازار مالی: سومین بازار بورس کالای ایران است و در آن، اوراق سلف استاندارد و گواهی سپرده کالایی و صندوق‌های سرمایه گذاری کالایی، خرید و فروش می‌شود.
• بازار فرعی: مثل بازار بورس که اصلی و فرعی دارد، بازار فرعی هم بخشی از بازار بورس کالای ایران است و کارمزدهای متفاوتی با بازار اصلی دارد. آمار معاملات در بازار فرعی بورس کالای ایران را اینجا تماشا کنید که عکس معاملات آن در اردیبهشت نود و هشت در زیر قابل مشاهده است.

اگر به بخش «اطلاعیه عرضه بازار فیزیکی» در بورس کالای ایران مراجعه کنید، جزییات کاملی از کالاهای آماده معامله را مشاهده خواهید کرد. در عکس پایین، جزییات بخش‌های اصلی قسمت اطلاعیه بازار فیزیکی در بورس کالا را مشاهده می‌کنید.

همان‌طور که می‌بینیم، نوع کارگزار، تاریخ عرضه، نام کالا، نماد، تولید کننده، عرضه کننده، حجم کالای قابل عرضه، حداقل عرضه، قیمت پایه، حداقل قیمت پایه و مکان تحویل و نوع ارز، مشخص شده است.

گروه های اصلی که در بازار بورس کالای ایران معامله می‌شود عبارتند از:

• گروه صنعتی
• گروه کشاورزی
• گروه پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی
• گروه معدنی
• گروه فرآورده‌های نفتی
• گروه امول غیرمنقول

در بورس کالا، مشخصات تولید کنندگانی که در این بازار فعالیت دارند را در داخل و خارج از کشور، مشاهده می‌کنید که در قاب قرمز رنگ ارائه شده است. تولید کنندگانی بازار آتی در بورس‌کالا بازار آتی در بورس‌کالا از روسیه، کره جنوبی، امارات، چین، قزاقستان، سنگاپور، تایوان، هند و … در این بازار فعالند و شما می‌توانید در جستجوی اطلاعاتی خود، اطلاعات آن‌ها را به دست آورید.

با مشخص کردن بازه جستجو، اطلاعات عرضه کالا در بازار بورس کالای را در زمان های مختلف می‌توان بدست آورد. در عکس بالا، کالاهای عرضه شده در بورس کالا در دوم و سوم اردیبهشت ۹۸ نمایش داده شده است. همان‌طور که ملاحظه می‌شود، انواع پلی پروپیلین نساجی توسط کارگزاری صبا جهاد که توسط شرکت پلی پروپیلن جم تولید شده است، با حجم و قیمت عرضه مشخص و مکان تحویل مشخص، به فروش رسیده است.

خرید و فروش سهام شرکت بورس کالا

در بورس، هر بازار، یک نهاد نظارتی و مدیریتی دارد. مثلا در بازار بورس ایران، شرکت بورس اوراق بهادار یا در بازار انرژی، شرکت بورس انرژی، نهاد قانونی مدیریت و نظارت بر بازار است. شرکت بورس کالای ایران نیز نهادی است برای مدیریت و نظارت بر همه آن‌چیزی که در بورس کالا می‌گذرد.

شرکت بورس کالای ایران، وظیفه تشکیل، سازماندهی و اداره بورس به صورت متشکل، سازمان یافته و خود انتظام را بر عهده دارد. این اقدامات بازار آتی در بورس‌کالا به منظور انجام معاملات تمامی «کالاهای پذیرفته شده» و «اوراق بهادار مبتنی بر کالای پذیرفته شده» توسط اشخاص ایرانی و خارجی حقیقی یا حقوقی صورت می‌گیرد.

شرکت بورس کالای ایران در تهران، خیابان طالقانی قرار دارد. برای آشنایی با فعالیت‌های این بازار به سایت آن مراجعه کنید.

شما می‌توانید مثل بورس انرژی، مثل بورس و مثل فرابورس، نسبت به خرید و فروش سهام شرکت بورس کالای ایران در نماد «کالا» اقدام کنید. همان‌طور که در عکس بالا مشاهده می کنید، شرکت بورس کالای ایران دارای ۱.۲ میلیارد قطعه سهم بوده و در ۳ خرداد ماه ۹۸، قیمت هر سهم آن به ۱۷۳۰ تومان رسیده است. قیمت این سهم در اردیبهشت سال ۹۷، حدود ۵۹۱ تومان بود.

کارگزاری های رتبه الف و ب در بورس کالا ایران

• مفید
• باهنر
• مبین سرمایه
• بانک کشاورزی
• آگاه
• فارابی
• حافظ
• اقتصاد بیدار
• سهم آشنا
• توسعه سرمایه دنیا
• سینا
• بانک پاسارگاد
• پیشگامان بهپرور
• بانک ملی ایران
• بانک صنعت و معدن
• خبرگان سهام
• توازن بازار
• رضوی
• نهایت نگر
• کالای خاورمیانه
• سرمایه و دانش
• سی ولکس
• بانک مسکن
• بانک رفاه کارگران
• مدبر آسیا
• پارسیان
• بانک صادرات
• پارس ایده بنیان
• صبا جهاد
• تامین سرمایه نوین
• بانک سامان
• آتی ساز بازار
• بانک کارآفرین
• آراد ایرانیان
• ستاره جنوب
• تدبیرگران فردا
• نماد شاهدان
• آبان
• گنجینه سپهر پارت(کشاورزی کالا سپهر)
• راهنمای سرمایه‌گذاران
• بانک توسعه صادرات
• امین آوید
• آفتاب‌درخشان‌خاورمیانه
• تدبیرگر سرمایه
• فولاد مبنا
• پگاه یاوران نوین
• بانک تجارت
• نواندیشان بازار سرمایه
• اردیبهشت ایرانیان
• بهمن
• ایساتیس پویا
• بانک آینده
• توسعه فردا
• توسعه کشاورزی
• ارگ هومن
• بانک سپه
• سپهر باستان

کارگزاری های رتبه ج و د

• شهر
• بانک اقتصاد نوین
• بانک ملت
• آپادانا
• مهرآفرین
• بورس بیمه ایران
• پارس نمودگر
• آریا نوین
• توسعه اندیشه دانا
• بازار سهام
• آینده نگر خوارزمی
• آرمان
• تدبیر
• نقش جهان
• مشاوران سهام
• سیمابگون
• بورس ابراز
• اطمینان سهم
• سهام پژوهان شایان
• برهان سهند
• بانک دی
• بورسیران
• آرمون بورس

همراه گرامی

روش خرید و فروش در بازار بورس کالای ایران را نمی‌توان در یک گفتار توضیح داد و شما بایستی با توجه به بازارهای اصلی و فرعی بورس کالا و لینک‌هایی که در این گفتار ارائه شده است، در روز معاملاتی و در ساعات معاملاتی، از طریق سیستم معاملاتی کارگزاری مورد نظر خود، وارد سیستم شده و معاملات را رصد کنید.
اطلاعات خرید و فروش سهام در بازار بورس و فرابورس ایران را در روزهای غیر تعطیل از ساعت ۹ تا ۱۲:۳۰ رصد کنید.

پیشنهاد می‌کنم درباره حداقل سرمایه برای ورود به بازار بورس ایران نیز در ستاره اطلاعات کسب کنید. نظرات و پرسش‌های خود را با ما و سایر خوانندگان این مطلب به اشتراک بگذارید.

بازار آتی سکه با قدرت بازگشایی شود

این عبارت «زمان همه چیز را ثابت می کند» به خوبی در خصوص توقف معاملات آتی سکه به بهانه سیگنال دهی این معاملات به بازار نقدی سکه صدق می کند. زمانی که در شهریور سال 97، بازار آتی سکه به عنوان ابزاری جهانی و اثبات شده در بازارهای مالی دنیا تحت فشار چند ادعای مطرح شده متوقف شد، موافقان توقف اعلام کردند که به زودی شاهد آرامش بازار سکه طلا در بازار نقدی خواهیم بود بازار آتی در بورس‌کالا اما زمان همه چیز را روشن کرد.

به گزارش ایلنا، بررسی ها از روند قیمت سکه به وضوح نشان داد که درست با توقف این معاملات، نقدینگی که جذب این ابزار مالی شده بود راهی بازار نقدی شد و طی این دوران نیز به دلیل نبود بازاری برای جذب نقدینگی سرگردان، شاهد رشد مستمر بهای سکه بوده ایم. با این تفاسیر دیدگاه کارشناسانی که آن زمان بر لزوم توسعه و گسترش بازار آتی سکه تاکید می کردند به میان می آید و به نظر می رسد این بار باید متولی بازار طلای کشور یعنی بانک مرکزی مسیر امتحان شده در بازارهای بین المللی یعنی توسعه بازارهای مالی و معاملات قراردادهای آتی سکه و همچنین گواهی سپرده سکه را در دستور کار قرار دهد.

در همین زمینه با احمد بیات، کارشناس بازار سرمایه و بازار طلا به گفت و گو نشسته ایم. او در این گفت و گو بارها تاکید می کند که توقف بازارهای مالی روی سکه و طلا، پاک کردن صورت مساله بوده باید این برای مهار نقدینگی تزریق شده به این دست بازارها، ابزار مالی تعریف کرد. گفت‌وگو با وی را بخوانید:

این بازار آتی در بورس‌کالا ارزیابی که معاملات آتی سکه عامل گرانی سکه بود را چقدر واقع‌بینانه می‌دانید؟

قطعاً توقف معاملات آتی سکه کمکی به بازار نکرد و اتفاقاً بررسی ها نشان می دهد که در آن زمان، یکی از عوامل گران‌تر شدن سکه، توقف معاملات آتی بود. وجود چنین بازاری در بورس می‌تواند بخشی از تقاضای بازار را به سمت خود بکشد و نقدینگی موجود را جذب کند. اما وقتی بازار آتی سکه متوقف شد، به‌صورت طبیعی این تقاضا وارد بازارهای غیررسمی شد و قطعاً این رویه باعث افزایش قیمت سکه شد که دیدیم در این دو سال چقدر قیمت سکه بالا رفت و از کنترل خارج شد. جالب اینجاست که در چند هفته اخیر هم بحث تفاوت قیمت گواهی سپرده سکه با بازار نقدی سکه باعث شده تا بازار آتی در بورس‌کالا دوباره علیه بورس کالا جوسازی شود که این گواهی موجب شده تا قیمت سکه گران شود؛ درصورتی‌که قیمت سکه به دو مؤلفه قیمت ارز و قیمت طلای جهانی وابسته است. هرگاه این دو مؤلفه دچار نوسان می‌شوند قیمت سکه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. طبیعتاً با گرانی قیمت دلار و طلایی جهانی، قیمت سکه نیز در ایران افزایش‌یافته است. نکته مهم اینجاست که امروز قیمت سکه در بازار گواهی سپرده کمتر از قیمت نقدی است اما بازار نقد به رشد ادامه می دهد و برای چندمین بار اثبات می شود که سکه بورسی به بازار نقد سیگنال نمی دهد.

دلیل رشد بهای سکه در معاملات بورس چه عواملی بود و خریدوفروش سکه در بورس چه مزیت‌هایی دارد؟

چند دلیل دارد؛ اول اینکه گاهی پیش می‌آید که خزانه بانک‌ها پر می‌شود، به این معنی که وقتی فردی بخواهد سکه را تحویل بانک دهد، بانک به دلیل تکمیل بودن ظرفیت از قبول آن اجتناب می‌کند، همین باعث کاهش عرضه سکه در بازار می‌گردد درحالی‌که تقاضا زیاد شده و درنهایت قیمت سکه افزایش پیدا می‌کند. به‌تازگی بانک آینده خزانه جدید برای این معاملات تعریف کرده که اگر همین روال در بانک‌های دیگر نیز صورت بگیرد، اختلاف قیمت بین بورس و بازار به حداقل می رسد. دلیل دیگر این است که راحتی و روانی معاملات که در بورس کالا وجود دارد قطعاً در بازار بیرونی وجود ندارد. همچنین اعتمادی که در بورس کالا برای خریدار و فروشنده ایجاد می‌شود را در جای دیگر نمی‌تواند دید، مثلاً وقتی یک نفر با گواهی سپرده از بورس کالا سکه می‌خرد دیگر نگران اصالت سکه نیست و می‌داند یک مرجع کارشناسی و قانونی وجود دارد که فیزیک سکه را تأیید می‌کند. حتی نگران نگهداری فیزیکی سکه هم نیست و ریسک سرقت آن نیز کاهش می‌یابد. تمام این مزیت‌ها باعث می‌شود که خریدوفروش سکه در بورس کالا منطقی باشد و به ثبات قیمت در بازار سکه کمک کند. بازهم تأکید می‌کنم اگر قیمت سکه در بازار افزایش ‌یافته به عوامل مختلف از جمله نرخ جهانی و دلار مربوط است و در این میان با تکمیل ذخیره بانک‌ها برای دریافت سکه، این بازار وسعت می گیرد.

حدود دو سال است که بازار آتی سکه متوقف شده، آیا با توجه به تجارب این مدت، زمان برای تجدیدنظر در بازگشایی آن مناسب می‌دانید؟

طبق ارزیابی کارشناسان باید دوباره به روال قبل برگردیم و بازار آتی سکه را احیا کنیم، اما متأسفانه تصمیم‌گیری مسئولان، اغلب با نظر کارشناسان همسو نیست و عوامل دیگر نیز در تصمیم ها دخیل است. اگر مسئولان این ریسک‌پذیری را داشته باشند که قرارداد آتی سکه دوباره در بورس معامله شود قطعاً در بلندمدت نتیجه مثبت آن را خواهند دید. یکی از نتایج خوب آن در بلندمدت؛ این است که قیمت سکه خارج از ارزش ذاتی خود گران نخواهد شد، البته به شرطی که معاملات آتی سکه به عنوان ابزار بورس کالا، دوباره و با قدرت به چرخه برگرد و بازار گواهی سپرده سکه نیز توسعه یابد.

دورانی که بازار آتی سکه فعالیت می‌کرد، چه نتایجی داشت؟

همه جای دنیا معاملات آتی بورس ابزاری برای پوشش ریسک و کارکرد اصلی آن است. وقتی فردی نسبت به قیمت دارایی خود در آینده، ‌نگرانی دارد برای اینکه این نگرانی کاهش یابد در بازار آتی فعالیت می‌کند تا ریسک را کم کند. طبیعتاً سایر فعالان بازار ازجمله سفته‌بازها نیز باید حضور داشته باشند تا نقدشوندگی و تنظیم قیمت بازار را انجام دهند. اگر همه این‌ها در کنار هم وجود داشته باشند کارکرد اصلی بازار آتی بورس به‌خوبی دیده خواهد شد. قطعاً این روند منافع اقتصادی خوبی برای کشور دارد و به بهبود روند خریدوفروش سکه نیز کمک خواهد کرد. متأسفانه در کشور ما اجازه این فعالیت داده نشد تا روند بازار آتی سکه در بورس کالا طی شود. این اتفاق می‌توانست کم‌کم روی کالاهای دیگر مانند مس و آلومینیوم و حتی صنایع غیرفلزی نیز انجام می‌شد کما اینکه در خیلی از کشورهای دیگر هم صورت گرفت و نتیجه داد. بازار آتی می‌توانست باعث سود و رونق بازارهای مختلف شود اما در کشور ما با اتفاقی که در بازار سکه افتاد و بازار آتی سکه متوقف شد، منافع سایر دارایی‌ها نیز فراموش شد و درنتیجه همه صنایع ضرر کردند. البته امروز بازار آتی در حوزه کشاورزی فعال است.

پیشنهاد شما به مسئولان چیست؟

به نظر من باید مسئولان به‌تدریج دنبال چاره باشند و کمک کنند تا دوباره بازار آتی سکه فعال شود، چون این ابزارهایی که در کشورهای پیشرفته یک قدرت اقتصادی به شمار می روند را نمی‌توان استفاده نکرد و به فراموشی سپرد. باید این ابزارها باشند و معاملات انجام شود تا بازار سکه دوباره به حال عادی برگردد و بتوان از طریق خریدوفروش در بورس کالا و بازار آتی سکه، آینده را پیش‌بینی کرد تا ریسک‌ها نیز پوشش داده شود. متأسفانه به دلیل برخی نگاه غیر کارشناسی فعلاً دست ما از این ابزارهای مهم کوتاه شده است. واقعیت این است که وقتی در همان سال، سکه در بازار آتی، به قیمت 5 میلیون تومان معامله شد باید مسئولان از این زاویه به موضوع نگاه می‌کردند که احتمالاً قرار است دلار و یا طلا در بازار جهانی گران شود اما به‌جای آن صورت مساله یعنی بازار آتی سکه را پاک کردند و اعلام شد که بورس باعث گرانی شده است! درنهایت هم دیدیم که هم دلار گران شد و هم طلا، و این اتفاقی بود که با بررسی و آنالیز داده های بازار آتی، قابل پیش‌بینی بود. انتظارات بازار بود که خود را در آیینه بازار آتی سکه نشان داد اما مسئولان به‌جای برنامه‌ریزی برای رفع ریشه‌ای گرانی سکه، صورت‌مسئله را پاک کردند. به هر صورت در شرایطی که مسوولان ارشد اقتصادی بر لزوم توسعه بازار سرمایه تاکید دارند، این امید وجود دارد که سکه به زودی بر تابلوی بازار آتی بورس کالا نقش ببندد.