حجم مبنـا، حداقل تعداد سهامی است که شرکت موظف است در طول روز آنها را معامله کرده و مورد داد و ستد قرار دهد، تا قیمت اصلی سهام بتواند در دامنه ماکزیمم و مینیموم قیمت خود نوسان پیدا کند. اگر یک روز تعداد سهم معامله شده یک شرکت به عدد حجم مبنا نرسد، به همان میزان درصد نوسان قیمت آن سهم کاهش پیدا خواهد کرد. از سال 1382 که این ویژگی به بازار بورس اضافه شد، این عدد چندین بار در شرایط مختلف تغییر پیدا کرده است.
مجله بورسی
اگر قصد سرمایه گذاری در بازار بورس دارید، دریافت کد بورسی اولین گام شما برای ورود به بازار بورس اوراق بهادار تلقی می شود..لینک دریافت کد بورسی غیرحضوری (اینترنتی) از برترین کارگزاری ایران << کارگزاری آگاه >> ==>> https://ex.agah.com/ref/AJ7535/login<>
مجله بورسی
اگر قصد سرمایه گذاری در بازار بورس دارید، دریافت کد بورسی اولین گام شما برای ورود به بازار بورس اوراق بهادار تلقی می شود..لینک دریافت کد بورسی غیرحضوری (اینترنتی) از برترین کارگزاری ایران > ==>> https://ex.agah.com/ref/AJ7535/login
دستهها
- اقتصاد و بورس
- فیلتر های کاربردی بورس
- تحلیل تکنیکال
- تحلیل بنیادی
- روانشناسی بازار
- مقالات اقتصادی و بورسی
- آموزش گام به گام بورس
- سخنان بزرگان ایران و جهان
- لیست شرکت های بورس اوراق بهادار تهران
- اصطلاحات
- نمونه سوالات آزمون افتتاح حساب
دریافت کد بورسی غیرحضوری https://ex.agah.com/ref/AJ7535/login
برای دریافت کد بورسی روی متن زیر کلیک کنید
- دریافت کد بورسی غیرحضوری (اینترنتی)
جدیدترین یادداشتها
- شکاف دیرش (Duration gap)شکاف دیرش (به انگلیسی Duration gap) واژهای است که معمولا توسط موسسات مالی-اقتصادی و بانکی مورد استفاده قرار گرفته و.
- دیرش (Duration)دیرش یا Duration دیرش به مقیاسی برای سنجش حساسیت قیمت به تغییر درنرخ بهره در اوراق یا بطور کلی ابزار با درآمد ثابت.
- تئوری داو (Dow Theory)تئوری داو (به انگلیسی Dow Theory) یک چارچوب و یک سری مفاهیم در تحلیل تکنیکال است که از نوشتههای چارلز داو در مورد.
- سایت ورود و خروج نهنگ ها در بازار رمز ارزها (نهنگ یاب )سایت ورود و خروج نهنگ ها در بازار رمز ارزها Whale Alert The number one source of Trust and Transparency in blockchain.
- ابزار مشتقه (Derivative Contract)ابزار مشتقه (به انگلیسی Derivative Contract)، به قراردادی بین دو یا چند طرف گفته میشود که ارزش آن، به یک دارایی مالی.
- واگرایی (Divergence)واگرایی، اصطلاحی است که در تحلیل تکنیکال به کار برده میشود. واگرایی (به انگلیسی Divergence) زمانی اتفاق میافتد که.
- استهلاک (Depreciation)اموال همیشه برای بشریت مهم بودهاند و هستند. اما اموال و داراییها همیشه به صورت سالم یا در یک قیمت خاصی نمیمانند و با.
- تنزیل (Discounting)تنزیل یا Discounting روشی است برای تخمین ارزش حال یا ارزش فعلی جریان وجوه نقدی که در زمانبندی مشخصی در آینده قابل.
- مالی غیرمتمرکز (DeFi)مالی غیرمتمرکز (به انگلیسی Decentralized Finance)، که تحت عنوان خلاصه شده دیفای (DeFi) نیز شناخته میشود، یک سیستم پولی.
- سرمایهگذاری مستقیم (direct investment)سرمایهگذاری مستقیم یا ‘Direct Investment’ که اغلب با عنوان سرمایهگذاری خارجی مستقیم (foreign direct investment) به.
بایگانی
تقویم
ش ی د س چ پ ج 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 جستجو
تعریف حجم مبنا چیست؟
تعریف حجم مبنا چیست؟
الف – حداقل تعداد سهامی که بایستی مورد معامله قرار گیرد تا معاملات در آن روز رسمیت پیدا کند.
ب – حداقل تعداد سهامی که باید در آن روز مورد معامله قرار گیرد تا کل درصد تغییر قیمت اعمال گردد. (گزینه صحیح)
ج – تعداد سهامی که باید در آن روز مورد معامله قرار گیرد تا قیمت یک درصد تغییر کند.
د – تعداد سهام مشخصی که آن روز معامله گردیدهحجم مبنا چیست؟
حجم مبنا یکی از ابزار های کنترلی بازار سرمایه است که از سوی قانون گذار برای ایجاد شرایطی مناسب برای تعیین قیمت سهام و جلوگیری از مداخله و دست کاری قیمت ها توسط افراد سودجو و سفته باز ، مورد استفاده قرار می گیرد.
همانطور که می دانید افراد حقیقی و حقوقی مختلف با سرمایه های کوچک و بزرگ ، کارگزاری ها ، شرکت های سرمایه گذاری و یا خود شرکت منتشر کننده ی سهام در بازار سهام فعال هستند و دست به خرید و فروش سهام شرکت می زنند ؛ در این بین سازمان بورس اوراق بهادار که مسئول و متولی انجام معاملات در بازار سرمایه است توسط شرکت های زیر مجموعه خودش یعنی شرکت بورس اوراق بهادار تهران و شرکت فرابورس ایران بر نحوه ی انجام معاملات نظارت می کند و با وضع قوانین حجم مبنا و …. امکان هر گونه مداخله در روند معاملات و در پی آن به خطر افتادن سرمایه مردم را از بین می برد تا سرمایه گذاران در امنیت کامل به خرید و فروش سهام بپردازند.
حجم مبنا به زبان ساده
بر اساس تعریف سازمان بورس اوراق بهادار حجم مبنا عبارت است از :
حداقل تعداد سهام یک شرکت که باید در هر روز مورد دادوستد قرار گیرد تا تمام درصد تغییرات مجاز در آن تعریف حجم مبنا چیست؟ روز در تعیین قیمت روز بعد لحاظ شود.
به عبارت ساده تر حجم مبنا حداقل تعداد سهام یک شرکت است که در طول روز باید معامله شود تا قیمت پایانی آن سهم بتواند بطور کامل با قیمت آخرین معامله در محدوده دامنه نوسان تطبیق پیدا کند؛ پس حجم مبنا و قیمت پایانی یک سهم به مهم مرتبط هستند و همانطور که می دانیم، قیمت پایانی میانگین وزنی قیمت های معامله شده در طی روز است.
تاثیر حجم مبنا بر معامله های روزانه به این صورت است که هر چقدر تعداد سهام معامله تعریف حجم مبنا چیست؟ شده کمتر از حجم مبنا باشد و یا در اصطلاح اگر حجم مبنا پر نشود؛ قیمت پایانی نیز به همان نسبت کمتر نوسان خواهد کرد . برای درک بهتر موضوع فرض کنید حجم مبنای سهامی ۶ میلیون سهم است؛ اگر تمام معاملات روز این سهم در محدوده ۳٪ مثبت باشد ولی تنها ۲ میلیون از تعداد سهام های آن مورد معامله قرار بگیرد، حجم معاملات روزانه به حجم مبنا نرسیده و به همان نسبت قیمت پایانی کمتر از قیمت آخرین معامله بسته خواهد شد و در این مثال قیمت پایانی در محدوده ۱٪ مثبت خواهد بود . درتصویر زیر مثالی از این اتفاق را می بینید.
تاریخچه حجم مبنا
حجم مبنا در سال ۱۳۸۲ توسط سازمان بورس و اوراق بهادار به سردبیری حسین عبده تبریزی شکل گرفت؛ در ابتدای قرار بر این بود که ۱۵ درصد از کل سهام یک شرکت بورسی طی یک سال مورد معامله قرار گیرد و روزهای کاری سال ۲۵۰ روز در نظر گرفته شده بود.
بر این اساس حجم مبنای روزانه یک سهم، ۰.۰۰۰۶ کل سهام شرکت در نظر گرفته شد تا قیمت پایانی بتواند نوسان کند. این قانون در سال ۱۳۸۳ از ۱۵ درصد به ۲۰ درصد افزایش یافت و حجم مبنای روزانه سهم به ۰.۰۰۰۸ تغییر کرد؛ اما از سال ۱۳۹۳ به بعد به ۱۰ درصد کاهش یافته و تا تاریخ ۱۲ اسفند ۹۸ ثابت ماند؛ در ادامه مطلب به طور مفصل به تغییرات جدید حجم مبنا و قیمت پابانی خواهیم پرداخت.
از کجا حجم مبنای یک سهم را مشاهده کنیم؟
برای پی بردن به حجم مبنای یک سهم کافی است با مراجه به سایت مدیریت و فناوری بورس تهران(tse) در قسمت جست و جو، نماد مورد نظر خود را پیدا کرده و به صفحه آن نماد برویم. برای مثال در تصویر زیر حجم مبنای نماد “وتجارت” را مشاهده می کنید.
نحوه محاسبه حجم مبنا چگونه است؟
همانطور که گفتیم با موافقت شورای عالی بورس و اوراق بهادار و طبق مصوبه های جلسه ۷ اسفندماه ۹۸ هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار حجم مبنای شرکت های فرابورسی و همچنین در ۱۲ اسفند ماه ۹۸ تغییر در حجم مبنای شرکت های بورسی را شاهد بودیم.
بر اساس این مصبه ها مقرر شد که برای شرکت های موجود در بازارهای اول، دوم و پایه فرابورس ایران حجم مبنا معادل ۴ در ده هزار تعداد سهام شرکت اعمال شود. فرابورس ایران اعلام کرد که حداقل ارزش مبنا در بازارهای اول و دوم فرابورس مطابق با جدول زیر خواهد بود.
این حجم مبنا داینامیک است یعنی تعداد حجم مبنای هر سهم، بر اساس قیمت پایانی سهام در آخرین روز معاملاتی هر هفته محاسبه و از نخستین روز معاملاتی هفته بعد اعمال می شود لذا اگر قیمت سهام بالا رود حجم مبنا کاهشی و اگر قیمت پایین آید افزایشی است.
برای شرکت های بورسی نیز حداقل ارزش حجم مبنا (تعداد حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی چهارشنبه هر هفته) ۵۰ میلیارد ریال و در شرکت هایی با سرمایه ۲۰ هزار میلیارد ریال و بالاتر، ۱۲۰ میلیارد ریال و با سرمایه کمتر از ۲۰ هزار میلیارد ریال ۱۰۰ میلیارد ریال تعیین گردیده است.
چه زمانی حجم مبنای شرکتی ۱ در نظر گرفته می شود؟
پیش از اعمال قانون جدید برای حجم مبنا در معاملات شرکت های پذیرفته شده در فرابورس حجم مبنا اعمال نمی شود و حجم مبنای این شرکت ها ۱ در نظر گرفته می شد؛ یعنی سهم به هر قیمتی معامله شود تا آن قیمت نوسان می کند و ارتباطی با حجم معاملات ندارد البته برای قیمت پایانی همان میانگین وزنی در نظر گرفته می شود.
امروزه هم در شرایط خاص این حجم مبنای ۱ برای سهم ها اعمال می شوود که این موارد عبارت اند از:
الف) در صورتی که نماد شرکت های پذیرفته شده در بورس و فرابورس به دلیل برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه (به منظور تقسیم سود نقدی) و همچنین مجمع عمومی عادی به طور فوق العاده (به منظور تغییر اعضای هیئت مدیره، تصویب افزایش سرمایه و …) متوقف شود.
ب) افشای اطلاعات با اهمیت توسط شرکت ها
ج) بوجود آمدن گره معاملاتی
د) برای حق تقدم سهام شرکت ها
ه) معاملات بلوکی و معاملات عمده
برای تسلط کامل بر این مقاله پیشنهاد می کنیم مطلب حجم معاملات در بورس را نیز مطالعه بفرمایید.
معایب و مزایای حجم مبنا چیست؟
همانطور که گفتیم حجم مبنا از ایجاد قیمت های کاذب جلوگیری می کند اما در مواقعی مثل تشکیل صف های خرید و فروش نیز باعث بلوکه شدن حجم زیادی از پول می شود و نوسان قیمت را در هر دو روند نزولی و صعودی کند می کند.
در این مواقع که حجم معاملات بسیار پایین می آید ( به اصطلاح می گویند سهم خشک شده است) و نوسانی نمی کند معمولا در این شرایط سازمان بورس در محدوده زمانی مشخصی مانند یک روز نماد سهام را بدون دامنه نوسان و حجم مبنا باز می کند تا معاملات تعریف حجم مبنا چیست؟ انجام شود و قیمت مورد نظر خریداران و فروشندگان در عرضه و تقاضا تعیین شود.
نکاتی در مورد حجم مبنا
صف های خرید و فروش از مواردی هستند که احتمال پر نشدن حجم مبنا در آنها بیشتر است زیرا خریداران یا فروشندگان با دیدن صف ها تمایل دارند که در قیمت های پایین تر خرید کنند یا در قیمت های بالاتر بفروشند بنابراین صبر می کنند و حجم معاملات پایین می آید.
برای مثال در تصویر زیر که صف خرید می باشد و در تمام طول روز قیمت در بالاترین حد مجاز خود معامله شده باز هم قیمت پایانی کمتر از قیمت آخرین معامله می باشد و به ۵% مثبت نرسیده است. زیرا حجم معاملات از حجم مبنا کمتر می باشد.
در شرکت های بزرگ تر چون حجم مبنا نیز بزرگ تر است ممکن است گاهی اوقات حجم مبنا پر نشود که البته سازمان بورس مدتی حجم مبنای شرکت های بزرگ را کاهش داده بود اما در کل شرکت های بزرگ نوسانات کمتری دارند و حرکت آنها کند تر است.
در بازار های مالی جهانی چیزی به اسم حجم مبنا وجود ندارد و این عامل محدود کننده همانند دامنه نوسان صرفا مختص به بازار ایران می باشد.
برای افرادی که استراتژی معملاتی نوسان گیری برای معاملات خود دارند حجم مبنا می تواند یک مزاحم باشد که بازدهی و سرعت حرکت قیمت را کاهش دهد از این رو برای این افراد بهتر است که در شرکت های فرابورس و یا شرکت های کوچک تر که حجم مبنای کمتری دارند فعالیت کنند.
پیشنهاد می کنیم این مطلب را هم مطالعه بفرمایید: صف خرید و فروش در بورس چیست؟!
حجم مبنا چیست؟ نحوه مشاهده و محاسبه حجم مبنا انواع سهام
از حجم مبنا معمولاً زمانی استفاده میشود که سازمان بورس میخواهد از دخالت افراد سودجو در دستکاری قیمتها جلوگیری کند. هدف سازمان بورس از اعمال حجم مبنا در بورس فراهم کردن بستری سالم برای قیمتگذاری سهام شرکتها است.
تاریخچه و اصول حجم مبنا
در سال 1382 سازمان بورس و اوراق بهادار زیر نظر حسین عبده تبریزی مفهوم حجم مبنا در بازار بورس را به منظور برقراری ثبات و آرامش در معاملات سهام معرفی کرد. با وجود حجم مبنا، امکان ایجاد نوسانهای کاذب و غیرمنطقی در قیمت سهام بورسی از بین میرفت.
حجم مبنا توسط سامانه معاملات محاسبه میشود و مقدار آن برای هر نماد را میتوان با مراجعه به سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران مشاهده کرد. میزان حجم مبنا در ابتدا معادل 15 درصد از کل سهام یک شرکت و در طول یک سال تعیین شد.
اگر تعداد روزهای کاری یک سال را 250 روز در نظر بگیریم، حجم مبنای هر سهم برابر با 0.0006 (شش ده هزارم) تعداد کل سهام آن شرکت در هر روز میشود. یعنی حداقل سهمهای یک شرکت که باید در یک روز معامله شود تا امکان اعمال حداکثر نوسان در تعریف حجم مبنا چیست؟ قیمت سهم فراهم شود باید شش ده هزارم کل تعداد سهام شرکت باشد.
از سال 1393 به بعد این رقم تغییر کرده و برابر با 10 درصد کل سهام برای یک سال و 0.0004 (چهار ده هزارم) کل سهام شرکتها برای یک روز در نظر گرفته شده است. همچنین، حداکثر حجم مبنا برای شرکتهایی با سرمایه 20 هزار میلیارد و بیشتر، معادل 120 میلیارد ریال و برای شرکتهایی با سرمایه کمتر از 20 هزار میلیارد ریال، حداکثر حجم مبنا 100 میلیارد ریال در نظر گرفته شده است.
طبقهبندی حداقل ارزش شرکتهای بورسی و حجم مبنا
نحوه مشاهده حجم مبنا
برای مشاهده حجم مبنای نمادهای بورسی مختلف باید به سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران به نشانی tsetmc.com مراجعه کنید. تصاویر زیر نحوه مشاهده حجم مبنای نماد «وتجارت» را نشان میدهد.
راهنمای مشاهده حجم مبنای نماد «وتجارت» در سامانه tsetmc.com
کاربرد اصلی حجم مبنا در محاسبه قیمت پایانی سهام شرکتهای فعال بورسی است. اما قیمت پایانی دقیقاً به چه معناست؟
قیمت پایانی سهام
به بیان ساده، قیمت میانگین قیمتی است که براساس میانگین وزنی معاملات روزانه هر نماد به دست میآید. اما وجه تمایز قیمت پایانی نمادهای بورسی از سهام معامله شده در بازار فرابورس در میزان حجم مبنایی است که در هر بازار تعیین میشود.
از این رو قیمت پایانی نمادهای فرابورسی با میانگین موزون مجموع معاملات انجام شده در طول روز برابر است. این در حالی است که در بازار بورس برای به دست آوردن قیمت پایانی باید عدد حاصل از میانگین وزنی را متناسب با حجم مبنای تعیین شده برای هر نماد تعدیل کرد.
شایان ذکر است که حجم مبنای شرکتهای بورسی از تاریخ 12 اسفند 1398 تغییر کرده و در بازار فرابورس نیز از حجم مبنا برای محاسبه قیمت پایانی استفاده میشود و این عدد دیگر برای تمام نمادها «یک» نیست.
حجم مبنا در بورس چیست؟
در وب سایت شرکت بورس اوراق بهادار تهران در تعریف حجم مبنا چنین آمده است:
«آن تعداد از یک نوع اوراق بهادار که باید در هر روز مورد معامله قرار بگیرد تا حداکثر درصد نوسان مجاز آن روز در تعیین قیمت روز بعد نماد لحاظ شود.»
با وجود حجم مبنا، معاملهگران مطمئن خواهند بود که نوسانهای قیمت یک نماد در نتیجه معاملات واقعی ایجاد شده و حداقل تعداد مشخصی از سهام شرکت توسط معاملهگران بازار خرید و فروش شده است. حجم معاملات مانع از رسیدن سهم به قیمتهای کاذب میشود.
نحوه محاسبه حجم مبنا
نحوه اعمال حجم مبنا در قیمت پایانی سهام را با یک مثال عینی توضیح میدهیم.
فرض کنید حجم مبنای تعیین شده تعریف حجم مبنا چیست؟ برای یک نماد بورسی 2 میلیون سهم است. همچنین، فرض کنید قیمت پایانی این سهم در روز گذشته 120 تومان بوده و تعداد یک میلیون از این سهم (معادل 50 درصد حجم مبنا) در طول روز داد و ستد شده است.
در چنین شرایطی برای محاسبه قیمت تعریف حجم مبنا چیست؟ پایانی روز جاری ابتدا باید میانگین وزنی معاملات آن روز را محاسبه کنیم. در مرحله بعد اختلاف میانگین به دست آمده با قیمت پایانی نماد در روز گذشته را در نسبت تعداد سهام معامله شده به حجم مبنا ضرب کرده و آن را به قیمت پایانی روز گذشته اضافه میکنیم تا قیمت پایانی روز جاری را به دست آوریم.
اگر میانگین وزنی معاملات روز جاری را 130 در نظر بگیریم، آن وقت قیمت پایانی روز جاری 125 تومان خواهد بود. نحوه به دست آوردن قیمت پایانی تحت تاثیر حجم مبنا را به صورت خلاصه در زیر مشاهده میکنید:
- میانگین وزنی معاملات امروز: 130
- قیمت پایانی روز گذشته: 120 تومان
- حجم مبنا: 2 میلیون سهم
- حجم معاملات روز جاری: 1 میلیون سهم
- اختلاف میانگین وزنی معاملات روز جاری با قیمت پایانی روز گذشته: 10 = 120-130
- تعدیل با حجم مبنا: 5 = 0.5×10
- قیمت پایانی روز امروز: 125 = 5+120
مزایا و معایب حجم مبنا چیست؟
از جمله ویژگیهای مثبت حجم مبنا میتوان به پیشگیری از به وجود آمدن نوسانهای شدید و رسیدن سهم به قیمتهای کاذب اشاره کرد. از سوی دیگر، حجم مبنا موجب شکلگیری صفهای معاملاتی خرید و فروش میشود که در نتیجه آن بخش بزرگی از سرمایه موجود در بازار (نقدینگی) که میتوانست وارد سهام دیگر شود بلوکه و قفل میشود.
وجود حجم مبنا به ویژه در سهامی که حجم مبنای بالایی دارند مانع نوسان زیاد قیمت میشود، تعریف حجم مبنا چیست؟ از این رو معاملهگران نوسانگیر برای فعالیت خود به نمادهای با حجم مبنای کم روی میآورند.
در نهایت باید گفت که حجم مبنا تنها مختص بازار بورس ایران است و در بورسهای کشورهای دیگر چنین عاملی وجود ندارد.
سوالات متداول
حجم مبنا یکی از قوانینی است که سازمان بورس برای کنترل نوسانهای شدید قیمت سهام وضع کرده است. حجم مبنای یک نماد تعداد سهمی است که باید در طول یک جلسه معاملاتی خرید و فروش شود.
براساس مصوبه سازمان بورس، حجم مبنای کلیه شرکتهای بورسی چهار در ده هزارم (0.0004) تعداد سهام شرکت تعریف حجم مبنا چیست؟ است.
حداقل ارزش مبنا برای تمام شرکتهای بورسی 50 میلیارد ریال و حداکثر آن برای شرکتهای با سرمایه 20 هزار میلیارد ریال و بیشتر، 120 میلیارد ریال است. این رقم برای شرکتهای با سرمایه کمتر از 20 هزار میلیارد ریال، 100 میلیارد ریال در نظر گرفته شده است که تعداد آن بر اساس قیمت پایانی سهم در آخرین روز معاملاتی هر هفته محاسبه و از اولین روز معاملاتی هفته بعد اعمال میشود.
سخن پایانی
حجم مبنا در بورس یکی از عوامل کنترل کننده دامنه نوسان قیمت است که به زبان ساده به معنای تعداد مشخصی از سهام یک شرکت است که باید در طول روز مورد معامله قرار بگیرد تا حداکثر درصد نوسان قانونی در قیمت آن سهم اعمال شود.
مفهوم حجم مبنا در کنار مزایایی که دارد میتواند موجب قفل شدن معاملات سهام و شکلگیری صفهای خرید و فروش و در نتیجه بلوکه شدن سرمایه فعالان بازار شود.
در این مقاله سعی کردیم تا پاسخ جامعی به سوال «حجم مبنا چیست» ارائه کنیم. حجم مبنای تمام نمادهای بورسی را میتوان در سامانه شرکت مدیریت فناوری بورس تهران به نشانی tsetmc.com مشاهده کرد.
قصد شروع سرمایهگذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاریها انجام دهید:
برای سرمایهگذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه میشود:
حجم مبنا چیست و چه تاثیری در معاملات بورس دارد؟
در هر بازاری کسب و کارهای فراوانی وجود دارد و با به وجود آمدن هر نوع کسبِ درآمدزایی، امکانِ پیش آمدن هر گونه مشکلِ خارج از چهارچوبی فراهم خواهد آمد. برای پیشگیری از چنین مصائبی بازار بورس ایران کلیدواژه جدیدی را تحت عنوان حجم مبنا به لغتنامه بورس اضافه کرد. که در بازار بورس شبیه یک سد قدرتمند و غیرقابل نفوذ عمل میکند و اجازه نمیدهد قیمت سهام شرکتها هیجانی و بیرویه رشد کنند. از سوی دیگر حجم مبنا کاهش ارزش سهام را هم کنترل میکند و نمیگذارد قیمتها با شیبی تند دچار سقوط شده و سهامداران را به ورشکستگی بکشانند.
منظور از حجم مبنا چیست؟
حجم مبنـا، حداقل تعداد سهامی است که شرکت موظف است در طول روز آنها را معامله کرده و مورد داد و ستد قرار دهد، تا قیمت اصلی سهام بتواند در دامنه ماکزیمم و مینیموم قیمت خود نوسان پیدا کند. اگر یک روز تعداد سهم معامله شده یک شرکت به عدد حجم مبنا نرسد، به همان میزان درصد نوسان قیمت آن سهم کاهش پیدا خواهد کرد. از سال 1382 که این ویژگی به بازار بورس اضافه شد، این عدد چندین بار در شرایط مختلف تغییر پیدا کرده است.
طبق مصوبه تصویب شده در سال 1393، حجم مبنای تمام شرکتهای بورسی معادل 4 در 10 هزار سهام شرکت است، البته با در نظر گرفتن این موضوع که حداقل ارزش مبنا برای همه شرکتها برابر 5 میلیارد تومان و حداکثر ارزش مبنا برای شرکتهایی با سرمایه بالای 2 هزار میلیارد، 12 میلیارد تومان باشد.
حداکثر ارزش مبنای در نظر گرفته شده برای شرکتهایی که سرمایهشان کمتر از 2 هزار میلیارد تومان است، 10 میلیارد تومان تعیین شده. در حال حاضر حجم مبنای تصویب شده برای شرکتهای حضور یافته در بازار بورس 0.0008(هشت هزارم) است. این را هم اضافه کنیم که نیازی نیست خودتان حجم مبنا را محاسبه کنید چرا که در سایت بورس تهران حجم مبنای هر سهم قرار گرفته است؛ با این حال خوب است که روش محاسبه آن را هم به معلوماتتان اضافه کنید:
10000/(تعداد سهام شرکت * 4) = حجم مبنا
حجم مبنای به دست آمده را در قیمت پایانی آخرین روز کاری که چهارشنبه است ضرب کنید؛ اگر عدد به دست آمده در آخرین روز کاری عددی بین 50 تا 120 میلیارد ریال بود، حجم مبنا برای شنبه که اولین روز کاری است همان عدد به دست آمده از فرمول بالاست اما اگر عدد حاصل شده کمتر از 50 ملیلیارد ریال بود، حجم مبنا برابر خواهد بود با 50 میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی آخرین روز کاری.
حجم مبنا به زبان ساده
فهم معنای واقعی حجم مبنا، در ظاهر کمی دشوار به نظر میرسد بنابراین اجازه بدهید با یک مثال ساده و قابل لمستر آن را برایتان توضیح بدهم.
فرض کنید امروز شما یک کالای ارزان قیمت مثل خودکار را که نهایتا 5 هزار تومان ارزش داشته باشد، به قیمت 100 هزار تومان از دوستتان خریداری میکنید. با این 100 هزار تومان پولی که شما بابت یک خودکار پرداخت کردهاید، قیمت خودکار در بازار بالا نخواهد رفت، چرا که حجم کالای خریداری شده با این قیمت بسیار کم، محدود و غیرواقعی بوده است. اما اگر حجم این خرید را در سطح کشور هزاران برابر کنیم، قیمت آن کالا بالا خواهد رفت، چرا که حجم معاملات عظمت پیدا کرده است. حجم مبنا همان مبنایی است که تعداد خرید و فروشها را سنجیده و تصمیم میگیرد تا چه اندازه آنها را در میزان تغییرات اثر بدهد. وجود حجم مبنا اجازه نمیدهد هرکسی با یکی دو خرید و فروش جزئی و با پول کم، ارزش سهام را مثبت یا منفی کرده و در مسیر معاملات اختلال ایجاد کند.
تاثیر حجم مبنا بر معاملات در بورس چیست؟
تا پیش از سال 1382 در بازار بورس چیزی تحت عنوان حجم مبنا وجود نداشت و هیجانات کاذب زیادی در قیمت سهام به وجود میآمد. در واقع عنوان حجم مبنا با این هدف وارد بازار بورس شد تا کنترلی بر روی رشد بیرویه تعریف حجم مبنا چیست؟ سهام یا سقوط ارزش آنها وجود داشته باشد. با تعیین حجم مبنا، سرمایه گذاران آرامش خاطر و اطمینان بیشتری خواهند داشت که نوسانات قیمت سهام بابت تعداد سهامی مشخص و قابل توجه مورد داد و ستد قرار گرفته. اگر حجم مبنا را از بازار بورس حذف کنند، قیمتها میتوانند حتی با معامله شدن چند سهم محدود هم تحت تاثیر قرار گرفته و به طور کاذب و غیرواقعی تغییر کنند.
حجم مبنا و قیمت پایانی
قیمت پایانی همان میانگین وزنی قیمت سهام یک شرکت با در نظر گرفتن حجم مبناست. در واقع قیمت پایانی هر تعریف حجم مبنا چیست؟ روز، مبنای نوسانات قیمت فرداست. به عنوان نمونه قیمت پایانی سهام فولاد خوزستان(فخوز) در معاملات روز گذشته برابر با 45.400 ریال بوده است؛ بازه مجاز برای نوسان قیمتی این سهم در امروز، بین +5% تا -5% قیمت پایانی دیروز خواهد بود. 5% عدد 45.400 برابر است با 2270 ، در نتیجه بازه نوسان قیمت سهام فخوز به شرح زیر خواهد بود:
5%+ = 47.670 ریال
5%- = 43.130 ریال
برای درک بهتر اهمیت حجم مبنا فرض کنید قیمت بازگشایی سهم در ابتدای روز معاملاتی برابر با 32,670 ریال و قیمت پایانی سهم در انتهای روز برابر با 33,977 ریال باشد. در این جا قیمت سهم 4% رشد کرده است. اگر تعداد سهام معامله شده برابر یا بیشتر از همان چیزی باشد که در حجم مبنا آمده است، قیمت بازگشایی سهم در روز بعد همان 33,977 با 5% دامنه نوسان مجاز خواهد بود. اما اگر تعداد سهم معامله شده کمتر از حجم مبنا باشد (فرض کنید نصف حجم تعیین شده)، در این صورت از 4% رشد قیمت پایانی، تنها 2% آن اعمال می شود. یعنی قیمت پایانی برای روز بعد در 33,323 ریال با 5% دامنه نوسان قیمتی مجاز بازگشایی خواهد شد.
برای مشاهده جدیدترین تحلیل ها، اخبار، مقالات و بازدهی صندوق های سرمایه گذاری به وب سایت سیگنال مراجعه و یا اپلیکیشن سیگنال را دریافت نمایید.
تغییرات مهم برای سهامداران فرابورس از کی رخ می دهد؟ + جزئیات حجم مبنا
حجم مبنا برای ۱۷ نماد معاملاتی دارای بازارگردان در بازارهای اول و دوم فرابورس ایران از روز دوشنبه ۵ اردیبهشت ۱۴۰۱ اعمال نمی شود.
به گزارش صفحه اقتصاد، تاریخ ۱۰ بهمن ماه سال گذشته برای نخستین بار عدم اعمال حجم مبنا برای ۲۰ نماد فرابورسی در بازارهای اول و دوم اعلام شد. این روند ادامه یافت و در انتهای بهمن ماه نیز ۳ نماد مشمول حذف حجم مبنا شدند. در نهایت با اضافه شدن ۶ نماد دیگر در انتهای اسفند ماه، تعداد نمادهای فرابورسی بدون حجم مبنا به ۲۹ نماد رسید، از میان این ۲۹ نماد، ۱۹ نماد در بازار اول و ۱۰ نماد در بازار دوم قرار دارند.مطابق اطلاعیه شرکت فرابورس ایران که روز گذشته منتشر گردید، حجم مبنا برای نمادهای معاملاتی دارای بازارگردان در بازارهای اول و دوم فرابورس ایران از روز دوشنبه ۵ اردیبهشت ۱۴۰۱ اعمال نخواهد شد.
نمادها شامل افرا، آریا، بجهرم، بهپاک، پیزد، تجلی، خدیزل، دتولید، زکشت، سبزوا، شجم، غشهداب، غمینو، قاسم، کرمان، کیمیا و ولبهمن میباشد.
حال با حدف حجم مبنا در ۱۷ نماد دیگر، تعداد این نمادها به عدد ۴۶ رسیده است.
حجم مبنا چیست؟
در یک تعریف ساده میتوان حجم مبنا را اینگونه تعریف کرد، حداقل تعداد سهامی که در یک روز باید توسط یک نماد مورد خرید و فروش قرار بگیرد تا آن شرکت بتواند نوسان قیمتی مجاز را در تعیین قیمت سهام، برای فردای آن روز اعمال کند. وجود حجم مبنا در بورس موجب میشود تا سرمایهگذارن بدانند نوسانات قیمت سهام با توجه به یک حجم معاملاتی مناسب بوده است و نه بر اساس چند خرید و فروش جزئی. در نتیجه وجود این قانون از بروز قیمتهای غیر واقعی جلوگیری میکند.
در حال حاضر، حجم مبنای شرکتهای پذیرفته شده در بورس، ۰/۰۰۰۸ «هشت ده هزارم» است «این عدد کنترل شود»، بنابراین، اگر به عنوان مثال تعداد کل سهام یک شرکت پذیرفته شده در بورس ۲۰ میلیون سهم باشد، تنها درصورتی قیمت سهام این شرکت در طول یک روز میتواند ۴ درصد افزایش یا کاهش داشته باشد که حداقل ۱۶ هزار سهم شرکت الف در طول روز، مورد داد و ستد قرار گیرد.
۱۶۰۰۰=۰.۰۰۰۸*۲۰۰۰۰۰۰۰
هدف از تعیین حجم مبنا، این است که سرمایه گذاران اطمینان داشته باشند نوسانات قیمت سهام، در نتیجه خرید و فروش تعداد مشخص و قابل توجهی سهام صورت گرفته است، چرا که در غیر اینصورت، معامله حتـی چند عدد سهم یک شرکت، میتواند قیمت سهام این شرکت در بورس را تحت تأثیر قرار داده و منجر به ایجاد قیمتهای غیرواقعی و کاذب در بورس شود.
دیدگاه شما