انواع سپرده ها

سپرده در حسابداری

سپرده مبلغی می باشد که بطور امانت وموقت از سوی سپرده گذار نزد سپرده پذیر گذاشته می شود .

مبلغ سپرده پس از مدتی و با حصول شرایطی به سپرده گذار عودت خواهد شد .

منظور از سپرده در حسابداری با سپرده های بانکی متفاوت می باشد .

سپرده رهن دفتر ، سپرده حسن انجام کار و سپرده بیمه از جمله سپرده ها می باشند .

سپرده ها در گروه دارایی جاری و کل دریافتنی های تجاری و غیر تجاری طبقه بندی می شوند .

سپرده رهن دفتر :

مبلغی است که از سوی مستاجر در ازا اجاره محل به موجر پرداخت شده و با انتقضا تاریخ قرارداد و تحویل محل مورد ااجاره به مستاجر برگردانده می شود .

سپرده حسن انجام کار :

مطابق ماده ۳۵ شرایط عمومی پیمان از هر پرداخت به پیمانکار معادل ده درصد به عنوان تضمین حسن انجام کار کسر و در حساب سپرده نزد کارفرما نگهداری می شود .

نصف این مبلغ پس انواع سپرده ها از تصویب صورت وضعیت قطعی و نصف دیگر آن پس از تحویل قطعی مسترد می گردد .

سپرده بیمه :

مبلغی است که از هر پرداخت به پیمانکار گسر و پس از دریافت مفاصاحساب از سازمان تامین اجتماعی به ایشان عودت می شود .

انواع حساب پس انداز را بدانید

وقتی به بانک می روید نوبت می گیرید؛ دیگر شانس شما تعیین می کند که کدام صندوق دار فعال در بانک، کار مالی شما را انجام می دهد. آن روز حوصله دارد توضیح کامل به شما بدهد که با توجه به شرایط و مبلغ پولتان چه حسابی برای شما مناسب است.؟ اگر حوصله هم داشته باشد و توضیحات لازم را ارائه دهد؛ باز شما در آخر با خود کلنجار می روید که کار درستی انجام دادید یا نه.؟ آیا حساب بهتری هم بود.؟

انتخاب با شماست، بانک فقط پیشنهاد می دهد.

سال هاست که پس انداز های اضافی هر فرد یا خانوار صرف خریدن طلا شده یا راهی بانک برای سپرده گذاری می شود. این که چه حسابی و در چه مدت زمانی باز شود گزینه ای است که صاحب پول انتخاب می کند. وقتی از انتخاب صحبت می کنیم باید فرد نسبت به تمام حساب های که در بانک تعریف شده و پول ها در قالب آن پذیرش می شوند آگاه باشد. سایت وام چی هم با ارائه این مطلب قصد دارد یک قدم در روشن شدن فعالیت های اقتصادی شما بردارد. با ما همراه باشید تا زمانی که در بانک برای سپرده کردن سرمایه مسکوت خود می روید با توضیحات صندوق دار بانک و آگاهی خود بهترین تصمیم را بگیرید.

قرض الحسنه

با توجه به حساسیتی که حساب های قرض الحسنه ای داشت، باید نوع و مصارف آن هم به اختصار بررسی می شد در مطلب پیشین به طور کامل در مورد آن صحبت شد. نوبتی هم باشد نوبت بررسی حساب های دیگر و فعال در تمام بانک ها می باشد.

سرمایه

نوع دیگری از حساب تعریف شده و کاربردی، البته پرطرفدار بانک ها حساب سرمایه گذاری است. یعنی شما پول خودتان را به بانک می دهید تا برای شما در فعالیت های که در بورس و ارواق بهادار، تولیدی، تجاری، وارادات یا صادرات و هر نوع فعالیت اقتصادی که خودش انجام می دهد به وکالت از شما سرمایه گذاری کند. در پایان هر دوره، ماه که با شما قرارداد بسته سود این فعالیت سرمایه را به شما پرداخت کند.

انواع

این نوع حساب هم انواعی دارد که به این شرح است:
سپرده سرمایه گذاری کوتاه مدت
سپرده سرمایه گذاری بلند مدت

کوتاه

این سپرده به آن سود تعلق می گیرد. چون فرد از آن برداشت و واریز دارد به حداقل موجودی که در آن هست سود به صورت روزانه تعلق داده می شود. یک مثال برای روشن تر شدن پرداخت سود این نوع حساب، راهگشا است. اگر شما در اول همین ماه ۲۰۰ هزار توامان در حساب سپرده کوتاه مدت خود داشته اید.۱۰۰ هزار تومان در اواسط ماه به آن واریز کرده و به هر دلیلی در آخر ماه ۱۵۰ هزار تومان را برداشت کرده اید به شما سود روی همان ۱۵۰ هزار تومان پرداخت می شود و برداشت و واریز شامل سودی نمی شود.

مدت دار

با توجه به مدت قرارداد به این نوع حساب نیز سود تعلق می‌گیرد، البته فرد نمی‌تواند از حساب برداشت کند در غیر این‌صورت مشمول سود کوتاه‌مدت می‌شود. اکثر بانک‌ها برای این نوع حساب‌ها دفترچه صادر نمی‌کنند و صرفا یک گواهی به فرد می‌دهند.

زیر مجموعه

برای حساب سپرده گذاری مدت دار از نظر زمانی، ماه های تعریف می شود که هر چه ماه آن بالاتر باشد سود بیشتری هم شامل فرد می شود. ماه های این سپرده گذاری به این شرح است:
سپرده سرمایه گذاری ۳ ماهه
سپرده سرمایه گذاری ۶ ماهه
سپرده سرمایه گذاری ۹ ماهه
سپرده سرمایه گذاری یکساله
سپرده سرمایه گذاری مدت‌دار ویژه

یک توضیح

هرچه مدت سپرده‌گذاری بیشتر باشد، نرخ سود بیشتر است.سپرده سرمایه گذاری مدت دار ویژه تفاوتی که با بقیه دارد این است که سود بیشتری در آن منظور شده است اما تا پایان قرارداد سودی به آن تعلق نمی گیرد و سود آن یکجا قابل برداشت است. شما اگر حساب سه ماه در نزد بانک افتتاح کرده باشید هر ماه می توانید سود آن را بردارید اما تا سه ماه نمی توانید اصل پول را برداشت کنید و تا پایان تعهد پول نزد بانک است. در نوع سپرده سرمایه گذاری مدت دار ویژه هم تا پایان زمان قرارداد اصل سرمایه نزد بانک امانت می باشد و هم سود آن که در پایان همان زمان سررسید قرارداد یکجا پرداخت می شود.

کمترین

کمترین سود ها به حساب های روز شمار تعلق می گیرد که شما می توانید از آن برداشت و واریز انجام دهید. اگر مبلغ حسابتان ناچیز باشد سود آن حتی به چشمتان نمی آید. در چنین شرایطی که سود روز شمار بسیار پاین است وام چی به شما پیشنهاد می کند پولتان را در حساب قرض الحسنه جاری قرار دهید. در کار قرض الحسنه ای یک مبلغ ناچیز هم می تواند گره گشا یک کار بزرگ شود.

مدت

شما وقتی در حساب سپرده مدتی مشخص می کنید دیگر نمی توانید به اصل پول مبلغی اضافه، کم کنید یا انتقال دهید. شرایط انصراف برای بستن زود هنگام یا برداشت نصف پول را دارید اما این را هم باید در نظر داشته باشید که بعضی بانک ها بهای آن را از شما خواهند گرفت و سودی که با شما قراداد کرده را نصف می کنند یا ماهی که پول را بر می دارید شامل سود نمی دانند.

خودت یا با دیگری

این نوع حساب ها که سود به آنها تعلق می گیرند هر چه مبلغش بیشتر و مدت زمان بیشتری داشته باشند سود بیشتری به آن ها تعلق می گیرد. شما می توانید برای بهره بردن از این امتیاز با فردی شریک شوید. نگران نباشید بانک قرار داد شما را دو طرفه تنظیم می کند. برداشت و کنسلی حساب را منوط بر حضور و امضای دو طرف قرار می دهد. بانک حواسش جمع است.

در مطلب بعد با شما همراه می شویم که در مورد حساب صندوق سرمایه گذاری صحبت کنیم. با وام چی افق دیدتان را گسترش دهید.

طرح ویژه "سپرده ارزش" بانک کارآفرین را بشناسید

بانک کارآفرین با معرفی طرح "سپرده ارزش" و تجمیع منابع ارزی در اختیار اشخاص حقیقی بخش غیر دولتی و پرداخت سود روزشمار در مقاطع ماهانه؛ در هدایت منابع ارزی برای توسعه اقتصادی کشور گام برداشته است.

به گزارش کارآفرین نیوز، بانک کارآفرین در راستای سیاست های حمایتی از مشتریان حقیقی خود، بسته های ویژه ای را در قالب سپرده پذیری، سپرده گذاری منابع تجمیعی مشتریان نزد بانک مرکزی، پرداخت تسهیلات و . ارائه کرده است.

در این گزارش قصد داریم به معرفی طرح "سپرده ارزش" بپردازیم. با توجه به اهمیت استفاده حداکثری از منابع ارزی در مسیر توسعه اقتصادی کشور و به منظور ایجاد تنوع در محصولات و خدمات ارائه شده به مشتریان حقیقی، سپرده جدید سرمایه گذاری ارزی با نام "سپرده ارزش" در بانک کارآفرین ایجاد شده است.

شرایط سپرده ارزش

سپرده ارزش از محل اسکناس برای اشخاص حقیقی بخش غیر دولتی افتتاح می شود و متعاقبا بانک سپرده‌های ارزی حاصله را تجمیع و بعد از رسیدن به حد نصاب لازم نزد بانک مرکزی ج. ا. ا سپرده گذاری می کند.

بازپرداخت اصل و سود وجوه ارزی سپرده گذاری شده در طرح "سپرده ارزش" توسط بانک مرکزی تضمین می شود.

همچنین امکان افتتاح سپرده فقط از محل اسکناس ارزی (نقد) امکان پذیر است.

یک نکته حائز اهمیت این است که افتتاح حساب سپرده‌های فوق برای حواله‌های وارده از کارگزاری‌های داخلی و خارجی ممنوع است.

مقاطع واریز سود سپرده ارزش ماهانه بوده و سود به صورت روزشمار (مانند سایر انواع سپرده‌های ارزی) محاسبه و ماهانه به حساب مشتریان واریز می شود.

از سویی، بازپرداخت اصل و سود سپرده سرمایه گذاری ارزش به صورت اسکناس و به همان ارز تودیعی سپرده خواهد بود.

حداقل مدت ماندگاری برای برخورداری از سوی برای سپرده‌های فوق سپری شدن مدت زمان یک ماه از تاریخ افتتاح یا تمدید سپرده است.

طبق برنامه اعلام شده از سوی بانک کارآفرین، افتتاح حساب برای مبالغ کمتر از حداقل های تعیین شده امکان پذیر نیست و در صورت برداشت از سپرده ارزی که منجر به عدم رعایت حداقل مبلغ های اعلامی شود، سپرده به صورت سیستمی ابطال می شود. در عین حال، حداقل زمان برخورداری از سود، سپری شدن یک ماه از زمان افتتاح سپرده است.

مدت زمان سپرده گذاری سپرده ارزش، یکساله بوده (سپرده ها یکساله می باید افتتاح شوند) و در صورت ابطال (برداشت) قسمتی از سپرده و یا ابطال کامل سپرده قبل از سررسید، سودهای پرداختی به قسمت ابطالی مشمول جریمه خواهد انواع سپرده ها شد.

امکان عرضه سپرده ارزش در تمامی شعب بانک کارآفرین فراهم است.

شرایط ابطال و برداشت سپرده ارزش

در صورت ابطال کامل یا برداشت قسمتی از سپرده ارزش قبل از یک ماه از تاریخ افتتاح یا تمدید، هیچگونه سودی به بخش ابطالی سپرده تعلق نمی گیرد.

در صورت ابطال کامل یا برداشت قسمتی از سپرده ارزش قبل از سررسید (یکسال)، نرخ سود سالیانه حسب بخشنامه بانک مرکزی برای سپرده دلاری ۱.۵ درصد و یورو ۰.۵ درصد انواع سپرده ها خواهد بود.

تمدید سپرده‌های ارزش، در سررسید سپرده تابع شرایط و ضوابط در موعد سررسید خواهد بود.

تغییری در شرایط افتتاح و نرخ سود سایر انواع سپرده های سرمایه گذاری ارزی ایجاد نشده و ضوابط قبلی سایر انواع سپرده‌های انواع سپرده ها ارزی کمافی السابق معتبر و لازم الاجراست.

در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر و یا کسب راهنمایی، مستقیماً با مدیریت عملیات ارزی (اداره خزانه داری و معاملات ارزی) تماس حاصل شود.

سپرده چیست ؟

سپرده چیست ؟ پولی ست که در حساب بانکی در مدت زمان مشخصی و یا مورد توجهی گذاشته شده، بعد از پایان این مدت قابل برداشت میباشد .

به بیان دیگر میتوان گفت : منابعی مالی که بانکها با پرداخت سود و یا تفاوت نرخ ارز از مردم جمع آوری میکنند .

در این یادداشت میخوانید:

محاسبه سود سپرده :

سود سپرده با فرمول زیرمحاسبه میشود :

“ پول اصلی * نرخ بهره * مدت زمان ( روز ) /36500)

به عنوان مثال اگر برای نرخ بهره ی سالیانه 15.09% در مدت زمان سی روزه ،

مبلغ 10.000 لیر سپرده گذاری کنید :

10.000 لیر * 15.09 * 30/36500 = 124.02 نرخ بهره ی سی روزه بدست میاد .

محاسبه ی سود خالص سپرده :

از سود ناخالص سپرده ، مالیات بر در آمد مدت زمان سپرده را کسر میکنند .

در مثال بالا ، با توجه به زمان سپرده که سی روز میباشد ، مالیات آن 15% میباشد .

در اینصورت سود خالص سپرده ، 124.02*15% = 105.42 میباشد .

جدول مالیات بر درآمد سپرده ها :

انواع سپرده ها

مدت زمان	6 ماهه	6 ماهه الی یکساله	بیش از یکسال
لیر ترکیه	15%	12%	10%
دلار	18%	15%	13%
طلا	15%	15%	15%

چطور بانکهایی که سود بیشتری میدهند را شناسایی کنیم ؟

برای اینکه بانکها بتوانند با هم رقابت کنند ، سود سپرده ها و کردیتها مرتب در حال تغییر میباشد . بنابراین برای اینکه بتوانید بانکی بیابید که بیشترین نرخ سود را میدهد ،نیاز هست مدام سود سپرده ی بانکها را با یکدیگر مقایسه کنید .

چطور میتوانیم قبل از موعد مقرر از سپرده ی مدت دار خود پول برداشت کنیم ؟

عموما در سپرده گذاری ، مدت زمان سپرده بایستی از قبل تعیین شود .

در این سیستم اگر پول اصلی قبل از موعد مقرر از بانک کشیده شود ، سود حاصل از سپرده از بین میرود .

ولی به منظور رقابت با یکدیگر ، بانکها سیستمی طراحی کرده اند که سود بانکی بصورت روزانه حساب شده و در صورت استفاده از سپرده ی اصلی ، سود سپرده

از بین نخواهد رفت .

برای مقایسه سود سپرده ها در بانکهای مختلف میتوانید به سایت www.enuygun.com مراجعه کرده و سود سپرده گذاریهای حدود ده بانک را باهم مقایسه کرده و بهترین گزینه را برای سپرده گذاری انتخاب نمایید .

انواع سپرده گذاریها :

1: سپرده گذاری های بدون مدت ( Vadesiz Mevduat) : نوعی از حساب بانکیست که بدون نیاز به عقد قراردادی و بدون تعیین مدت زمانی ، علاوه بر اینکه هر زمانی میتوانید از سپرده ی اصلی خود برداشت کنید ، در عین حال سودی به سپرده ی انواع سپرده ها شما تعلق میگیرد .

2: سپرده های مدت دار Vadeli Mevduat)) : این نوع سپرده از نوع سپرده گذاریهاییست که طی قراردادی

که بین بانک و صاحب سپرده بسته میشود ، بعد از پایان مدت سپرده ،اصل سپرده به همراه سود سپرده قابل برداشت میباشد . همچنین در برخی بانکها قبل از پایان موعد مقرر اصل سپرده به همراه سود روزانه قابل برداشت میباشد .

3: سپرده های خبری İhbarlı Mevduat)) : نوعی سپرده گذاریست که طی آن صاحب سپرده برای انواع سپرده ها برداشت سپرده ی خود بایستی از قبل به بانک اطلاع دهد .

4: سپرده مدت دار شکسته Kırık Vadeli Mevduat Hesabı)) : در سیستم بانکی ترکیه مدت زمان سپرده گذاری یکماهه، سه ماهه ، شش ماهه و دوازده ماهه میباشد . سیستم سپرده مدت دار شکسته نوعی از سپرده گذاریست که مدت زمان سپرده کمتر یا بیشتر از این مدتهای مقرر شده میباشد .

نرخ سود سپرده گذاری در بانک زراعت که یکی از محبوبترین بانکها برای اتباع خارجیست :

نرخ سود سپرده ی مدت دار یک ماهه 18.50 % میباشد . مثلا اگر شما 10.000 لیر ترکیه در این بانک سپرده گذاری یکماهه کنید ، سود خالص شما 162.19 لیر میباشد که بعد از کسر مالیات نرخ سود خالص شما 154.08 لیر می باشد .

آخرین بروز رسانی :

بر اساس بروز ترین برنامه سرمایه گذاری اتباع خارجی در ترکیه ، کسانی که در ترکیه اموال غیر منقول به ارزش 250.000 دلار امریکا خریداری نمایند و یا شرکتی با سرمایه ی 500.00 دلار ثبت کنند و یا سپرده ی مدت دار حداقل سه ساله به ارزش 500.00 دلار در یکی از بانکهای ترکیه داشته باشند میتوانند حق شهروندی ترکیه را بگیرند .

حسابداری .

بانك‌ها با توجه به وضعیت خاص منابع و مصارفشان به عنوان مهم‌ترین و اثرگذار‌ترین بنگاه‌های اقتصادی در رشد و توسعه اقتصادی کشور، همواره زیر ذره‌بین تحلیل و نقد و بررسی صاحبان سرمایه و منابع، کارآفرینان، مصرف‌كنندگان و … قرار داشته‌اند.

نگاهی به تاریخچه و سیر تکامل بانکداری تجاری در ایران و جهان به روشنی نشان مي‌دهد که اعطای انواع تسهیلات بانکی توسط بانك‌ها بر پایه یک اصل کلی استوار است و آن نیز ایفای نقش واسطگي وجوه، به واسطه اعتماد و اطمینانی است که صاحبان منابع مالی و سپرده‌ها به بانك‌ها ابراز نموده‌اند. به عبارت دیگر بانك‌ها تنها سازمان‌هایی هستند که قادر خواهند بود با اتکا به سرمایه‌های دیگران چندین برابر سرمایه اولیه خود، برای جامعه ثروت و ارزش افزوده بیافرینند.

بانك‌ها به عنوان سازمان‌های مبادی اصول و پرنسیپ‌های امانتداری و به عنوان مکانی امن و مولد درآمد، از يكسو نگهدارنده ثروت جامعه به صورت انواع سپرده‌های بانکی و از سوی دیگر تامین‌كننده نیازهای مالی سرمايه‌گذاران و مصرف‌كنندگان وجوه به صورت انواع تسهیلات اعطایی از محل همان سپرده‌های به ودیعه گذاشته شده نزدشان مي‌باشند.

در این رهگذر فرض بر این است که بخشی از ارزش افزوده حاصل از سرمايه‌گذاري‌ها و فرصت‌های ایجاد شده برای مصرف‌كنندگان وجوه به صورت سود دریافتی به بانک پرداخت شده و متقابلا بانک نیز با کسر بخش ناچیزی از آن به عنوان حق‌الوکاله برای تامین هزینه‌های اداری و اجرایی خود، سود‌های دریافتی را بین صاحبان سپرده‌ها توزیع مي‌نماید. نتیجه فرآیند فوق به طور خلاصه عبارت است از:

1 - تجهیز منابع مردمی در بانك‌ها به‌صورت انواع سپرده‌های بانکی.

2 - اعطای تسهیلات برای سرمايه‌گذاری در طرح‌ها و پروژه‌های سودآور و تامین نیاز مصرف‌كنندگان.

3 - اخذ بخشی از ارزش افزوده‌های ایجادی از گیرندگان تسهیلات به صورت سود دریافتی.

4 - توزیع سودهای دریافتی بین سپرده‌گذاران پس از کسر حق‌الوكاله بانک.

با عنایت به فرآیند مورد اشاره، سوال اساسی این است که بانك‌ها در انجام وظایفی که به عنوان واسطه وجوه و وکیل سپرده‌گذاران به عهده دارند، آیا شرعا، عرفا و قانونا مجاز هستند منافع یک گروه را فدای منافع گروه‌های دیگرنمایند؟ قطعا پاسخ منفی است.

بانك‌ها در طول دوران تکامل خود همواره سعی نموده‌اند به عنوان یک راهبـر منصف و عادل شرایط بهینه و متعالی را بین دارندگان و مصرف‌كنندگان وجوه ایجاد نمایند و بدین‌منظور ضمن انجام مطالعات و بررسي‌های لازم برای انتخاب سرمايه‌گذاري‌های مطمئن و سودآور، از رویه‌ها و فرمول‌های محاسباتی متعددی در برآورد و احتساب میزان سودهای دریافتی و پرداختی و مبلغ اقساط تسهیلات استفاده مي‌نمایند.

همان‌گونه که بكارگیری کامپیوتر و تكنولوژي‌های جدید باعث اعتلا و ارتقای بسیاری از رویه‌های اجرایی در رشته‌های مختلف علمی و صنعتی شده است، بانك‌ها نیز امروزه قادر هستند از امکانات مذکور به نحو مطلوب‌تری در ایفای وظایف و نقشی که به عهده دارند، بهره برداری نمایند.

یکی از نمادهای به‌كارگیری این امکانات، تغییر فرمول محاسباتی وام‌های اقساطی توسط سیستم بانکی است که اگر چه سابقه‌اي دیرینه در جهان دارد ولی به لحاظ مشکلات محاسباتی و نرم افزاری در سیستم بانکی ایران تا دوران کنونی مغفول واقع شده بود. در عین حال به‌كارگیری رویه و فرمول جدید متکی به روش‌های بين‌المللی شناخته شده سوالاتی را در انواع سپرده ها اذهان برخی از هم میهمان گرامی مطرح نموده است که امیدوار است مقدمه فوق‌الاشعار و توضیحات زیر بتواند ضمن روشنگری رویه‌های متخذه نسبت به رفع ابهامات ایجاد شده موثر افتد.

نحوه محاسبه سود سپرده‌های بانکیسود سپرده‌های بانکی طبق ضوابط و مقررات موجود به صورت روزشمار و با نرخ سود علی الحساب طبق فرمول: (مدت) × (نرخ) × (سرمایه) = سود محاسبه و پرداخت مي‌شود. در این فرمول چنانچه پرداخت سود سالانه باشد، نرخ سالانه و در صورتی انواع سپرده ها که پرداخت سود ماهانه باشد نرخ سود ماهانه از تقسیم نرخ سالانه بر 12 تعیین مي‌شود.

طبعا چنانچه سپرده مذکور برای یک دوره 5 ساله دیگر با همان شرایط تمدید شود، کل مبلغ سود دریافتی حساب سپرده برابر 210‌ميليون‌ريال خواهد بود. به عبارت دیگر چنانچه تا هر زمان سپرده مذکور تمدید شود، صاحب سپرده ضمن دریافت مبلغ ماهانـه 1.750.000‌ريال همـواره بستانکار 100‌ميليون‌ ريال سپرده اولیه خود خواهد بود.

سود وام‌های اقساطی
حال فرض کنیم بانک یک وام اقساطی 100‌ميليون‌ريالی 10 ساله خرید مسکن با همان نرخ 21‌درصد به وام گیرنده پرداخت می‌نماید. در چنین وضعیتی منطق و رویه اتخاذ شده برای پرداخت سود سپرده‌ها حکم مي‌نماید که چنانچه وام گیرنده صرفا و فقط مبلغ 1.750.000ريال در هر ماه به بانک بپردازد، تنها موفق به پرداخت سود ماهانه اصل مبلغ وام شده و مشابه سپرده بانکی مذکور در مثال بالا، حتی بعد از 10 سال کماکان مانده وام را به بانک مدیون خواهد بود. پس برای اینکه اصل مبلغ وام مستهلک شود لازم است مبلغ اقساط پرداختی بیشتر از 1.750.000ريال باشد.

بانك‌ها در گذشته و به غلط از فرمولی استفاده مي‌نموده‌اند که اصطلاحا به فرمول راس‌مدت معروف بوده و متکی بر یک فـرض اصلی بوده است که وام گیرنده در هـر قسط علاوه بر پرداخت سود مانده وام، بخشی از اصل وام را نیـز پرداخت مي‌نموده است، لیکن نحوه عمل فرمول و میزان قسط محاسبه شده به‌ترتیبی است که این پرداخت عملا صورت نمي‌گیرد. براساس فرمول مذکور مبلغ هر قسط یک وام 100‌ميليون‌ ريالی 10 ساله با نرخ سود 21‌درصد برابر با 1.715.625‌ريال خواهد بود که حتی تکافوی سود یک ماه مانده وام (مشابه مثال سپرده فوق) را نمي‌نماید. پس چگونه مي‌توان انتظار داشت که با پرداخت مبلغ1.715.625‌ريال برای‌مدت 120 ماه اصل مانده وام مستهلک شود؟

پاسخ این است: چنانچه نرخ سود مورد انتظار بانک 21‌درصد باشد، طبق رویه و فرمول راس‌مدت، بانک هرگز به چنین نرخ سود مورد انتظاری دست نمي‌یابد و کل مبلغ وام پرداختی هیچ‌گاه بازپرداخت نمي‌شود. به عبارت دیگر با این روش بانک عملا زیان نموده و به زبان ساده از کیسه آیندگان مي‌خورد. اگرچه تحلیل جامع و کامل منابع آزاد و قابل مصرف برای اعطای تسهیلات از محل سپرده‌ها و همچنین فرمول راس‌مدت و فرمول صحیح مربوطه (که سود واقعی مانده بدهکار را برای هر ماه دقیقا و بدون دیناری کم و یا اضافه محاسبه مي‌نماید) در انواع سپرده ها این مقال نمي‌گنجد ولی لازم به ذکر است:

1 - نرخ واقعی سود پرداختی برای یک وام 100‌ميليون‌ ريالی به‌مدت 10 سال از قرار هر قسط 1.715.625‌ ريال صرفا برابر با16.64‌درصد در سال (در شرایط استفاده از فرمول صحیح)خواهد بود و نه 21‌درصد.

2 - برخلاف آنچه که برخی تصور مي‌نمایند که فرمول جدید موجب اخذ سود مرکب مي‌شود، این نتیجه‌گیری مقرون به واقعیت نيست.

هموطنان گرامی حتما با ضرب‌المثل گندم نمای جو فروش آشنایی کامل دارند، لیکن مصداق واقعی نحوه عملکرد قبلی بانك‌ها به‌جاي ضرب‌المثل مذکور گندم فروش جو نما مي‌باشد، چرا که بانک ظاهرا اعلام مي‌دارد نرخ سود وام مسکن 21‌درصد است ولی طبق همان رویه‌اي که سود سپرده‌ها را انواع سپرده ها می‌پردازد، نرخ واقعی سود وام مسکن صرفا 64/16‌درصد است، یعنی گران نمای ارزان فروش و برای یک گیرنده وام چه بهتر از اینکه وام 100‌ميليون‌ريالی با نرخ ظاهری 21‌درصد در سال از بانک دریافت و مبلغ 1.715.625 ‌ريال
به صورت ماهانه به بانک پرداخت كرده و متقابلا همان مبلغ 100‌ميليون‌ريال را به صورت سپرده 5 ساله با نرخ واقعی 21‌درصد در سال نزد بانک سپرده‌گذاری کرده و ماهانه 1.750.000 ريال سود سپرده دریافت نماید!

بدین‌ترتیب وام گیرنده (سپرده‌گذار) مذکور مي‌تواند بدون هیچ‌گونه سرمايه‌گذاری اولیه، از یک درآمد ماهانه34.375 ‌ريالی برای‌مدت 10 سال و یک درآمد 100‌ميليون‌ريالی کلی در پایان دوره 10 ساله برخوردار شود. منبع تامین چنین درآمد بادآورده‌اي چه مي‌تواند باشد؟ آیا غیر از این است که رویه غلطی اجرا مي‌شود که نتایج آن در لابه‌لای تعداد ارقام کوچک و بزرگ دیگر از نظر دور مي‌ماند و اثرات سوء آن در بلندمدت خودنمایی خواهد كرد. آیا چنین رویه‌اي و اتخاذ روش‌هایی متباین در پرداخت سود سپرده‌ها و دریافت سود وام‌ها و تسهیلات مي‌تواند ادامه یابد. پاسخ این سوال نیز قطعا منفـی است.

طبعا بروز چنین اشتباه فاحشی قابل دوام نبوده و حتی چنانچه بحث منطقی نمودن سود بانکی مطرح نبود، بانك‌ها چاره‌اي جز اصلاح فرمول محاسباتی سود و اقساط وام‌های بلند‌مدت نداشتند. چرا که در غیر این صورت ایجاد نقطه سربه سر و حفظ حقوق و منافع تمام طرف‌های درگیر غیر ممکن شده و در بلند‌مدت بانك‌ها را از مسیر نقطه تعادلی و برخورد عدالت مدار دور مي‌نماید.

توضیحات فوق اگرچه از يك‌سو قطعا به کام عزیزانی که نیازمند وام‌های بلند‌مدت برای تامین نیاز مسکن خود هستند شیرین نمي‌آید، لیکن از سوی دیگر بیان واقعیتی است که عدم توجه و عنایت به آن موجب ضرر و زیان بر سیستم بانکی شده و دور نمای روشنی را برای اقتصاد کشور‌ ترسیم نمي‌نماید. لذا تنها راه چاره برای عبور از چنین بحرانی کاهش نرخ واقعی سود در هماهنگی با شاخص‌های کلان اقتصاد کشور است.

باشد که همراه با اصلاحات اقتصادی در دستور کار و تصمیمات داهیانه متخذه اخیر پیرامون اصل 44 قانون اساسی، نظام بانکی کشور با به‌كارگیری روش‌های علمی و مطابق با استانداردهای بين‌المللی به گونه‌اي عمل نماید که در شرایط جهانی شدن کورس رقابت را به خواهرخوانده‌های آن سوی مرزها نبازد و روزی را شاهد باشیم که اسامی بانك‌های ایرانی در فهرست 100 بانک بزرگ جهان و 500 شرکت برتر دنیا خود نمایی كند.