پرسه در بازارهای سنتی ایران
شاید راه رفتن در بازارهای سنتی ایران و دالان‌های تودرتوی آن بخشی از زندگی روزمره ما یا والدینمان باشد، اما دیدن این بازارهای قدیمی چیزی نیست که برای توریست خارجی عادی باشد. بازارهایی که از میوه خشک تا فرش و طلا در آن می‌فروشند.
آنچه در این مطلب خواهید خواند:
اجزای بازار
ما اگرچه فقط یک اسم کلی به نام بازار می‌شناسیم، اما خود بازاری‌ها برای جزء جزء آن اسم‌های خاص خود را دارند. برای مثال بازارها یک راسته یا مسیر اصلی دارند که وقتی از سردر آن وارد می‌شویم در مسیر راسته با موج مردمی حرکت می‌کنیم.
چهارسو یا چهارسوق هم همان چهارراه در خیابان است؛ یعنی به جایی که چهار راسته به هم برخورد می‌کنند چهار سوق می‌گویند. فضای راهرو شکل بازار امکان کمی برای گفت‌وگو و معاشرت فراهم می‌کند، برای همین در بعضی از چهارسوق‌ها چیزی شبیه به میدان ساخته می‌شد که به آن جلوخان می‌گفتند. برای مثال در بازار تجریش تهران یک جلوخان در میانه راهرو وجود دارد که وسط آن به تره‌بار تبدیل شده.
اگرچه ممکن بود برخی از بازارها بدون سقف باشند، اما در چنین فضایی نمی‌شود کالاهای گزان‌بها مثل فرش را نگه داشت. برای همین هم سقف برخی از قسمت‌های بازار را می‌پوشاندند و به آن تیمچه می‌گفتند.
همچنین قیصریه‌ها به خاطر معماری قوسی شکل شهرت زیادی برای گردشگران دارند. قدیم‌ها به کسی که به خاطر چیز کوچکی خسارت زیادی وارد می‌کرد، می‌گفتند: «برای یک دستمال قیصریه را آتش می‌زند» این قیصریه زیباترین معماری بازارهای سنتی ایران را داشت.
یکی دیگر از اجزای بازار کاروانسرا بود. وقتی برای دکان‌ها بار می‌آمد شتربانان به جایی نیاز داشتند که قبل از حرکت بعدی در آن استراحتی بکنند برای همین کاروانسراها را در داخل بازار می‌ساختند. این موضوع به خصوص در بازار کرمان یا کاشان بیشتر مشخص است.
مهم‌ترین بازارهای سنتی ایران
بازار تبریز
در دل شهر تبریز، بزرگ‌ترین بازار سقف‌دار جهان قرار گرفته. برای دیدن جزئیات نقش و نگار قدیمی آن باید یک روز خلوت به بازار سر بزنیم. هر دالان بازار تبریز برای خودش یک داستان دارد. برای مثال تیمچه مظفریه از روی نام مظفرالدین میرزای قاجار برداشته شده.
روایت است که موقع بازدید ولیعهد قاجار، معمار بازار برای پیشگیری از اینکه مجبور شود این تیمچه را پیشکش کند پیش‌دستی کرده و سریع‌تر از همه می‌گوید که نام این تیمچه را مظفریه گذاشته تا با این کار سلامت بنای خود را تضمین کند. بهترین باقلوا و قرابیه‌های تبریز را می‌توان از بازار این شهر خرید.
آدرس: خیابان جمهوری
بازار اصفهان
این بازار یکی از مشهورترین جاذبه‌های گردشگری شهر است. برای دیدن مسجد شیخ لطف‌الله و مسجد جامعه می‌توان از دل دالان‌های بازار گذشت. گوشه به گوشه آن مردهایی سن و سال دار را می‌بینیم که مشغول قلم‌زنی یا چکش‌زنی روی مس هستند.
به طور کلی در بیشتر بازارهای ایران ظروف مسی خرید و فروش می‌شود اما مسگری در زنجان تاریخچه قدیمی‌تر (نه هزار ساله) دارد. بازار سنتی اصفهان هم بورس خرید پارچه‌های زیبای قلم‌زنی است که از آن به عنوان رومیزی یا سفره می‌توان استفاده کرد.
بازار وکیل
نقل است که کریم خان روز خلوت بازار زند بعد از دیدن بازار سنتی لار تصمیم می‌گیرد مکان مشابهی برای خرید و فروش مردم پایتخت خود درست کند و اینگونه ساخت بازار وکیل کلید می‌خورد. بررسی‌ها نشان می‌دهد معماری بازار بیشتر از روی یکی از تیمچه‌های بازار سنتی اصفهان برداشته شده. از اینجا می‌توان عرقیجات شیرازی، نان فسایی، حلوای لاری یا نان یوخه و دیگر سوغات شیراز را خرید.
بازار کرمانشاه
ترکیبی از طرح و نقش‌های خیره کننده لباس یا پارچه‌های رنگی به جاذبه توریستی مهم شهر تبدیل شده. بازار کرمانشاه هم مثل تبریز، محل رفت و آمد تاجران راه ابریشم بوده. و از نام‌هایی که بر روی تیمچه‌های آن گذاشته شده می‌شود نشانه‌های فرهنگی زیادی از مردم این منطقه فهمید. برای مثال به بازار ادویه آن «تاریکه بازار» می‌گویند و جایی که امروز ظاهرا نام بازار اسلامی بر آن روز خلوت بازار نصب شده قبلا به بازار یهودی‌ها معروف بوده.
بازار کاشان
یکی از جاهای دیدنی کاشان بازار سنتی‌اش است. این بازار دیدنی از اواسط خیابان بابا افضل تا حدود دروازه دولت ادامه پیدا می‌کند. و بناهای تاریخی زیادی را در خودش جای داده.
هر کدام از قسمت‌های بازار هم محل فعالیت صنفی خاص است. در روز خلوت بازار یکی از قسمت‌هایش مسگرها و کفش دوزها و رنگرزها فعالیت می‌کنند و از ده‌ها سال پیشه‌شان را تا به امروز سرپا نگه داشته‌اند. و در بخش دیگری زرگرها، بزازها و خیاط ها. از بازار کاشان می‌توان مهم‌ترین و مرغوب ترین سوغات کاشان مثل انواع شیرینی و عرقیجات را هم خرید.
آدرس: خیابان بابا افضل تا حدود دروازه دولت
بازار قزوین
نمی‌توان قزوین را در دسته‌بندی مهم‌ترین بازارهای ایران قرار نداد. تاریخچه این بازار به هزار سال قبل می‌رسد. قبلا این بازار به مسجد جامع مرتبط بود، اما معماری جدید شهری باعث شد تا امروز دیگر ارتباطی بین آنها وجود نداشته باشد.
نان چای، نان نازک، نان برنجی قزوینی و پادرازی بعضی از شیرینی‌های خوشمزه این شهر هستند که در بازار فروخته می‌شوند. اما اگر از حجره‌های خوراکی بگذریم هم می‌توانیم جاجیم یا چادر شب قزوینی بخریم.
بازار ارز خلوت شد / دلالان سنگر را حفظ کردند!
فرصت امروز: با اینکه رئیس پلیس پایتخت از دستگیری ۱۲ نفر از اخلالگران بازار و همچنین پلمب ۱۶ واحد صرافی فاقد مجوز خبر داد و گفت در بستر فضای مجازی نیز یک گروه که با اقدامات غیرقانونی موجب اخلال در بازار ارز شده بود، شناسایی و احضار شدند، اما گزارش های میدانی نشان دهنده خلوت تر شدن بازار و جمع شدن صف های طولانی خرید دلار روز خلوت بازار است، اگرچه دلالان نیز همچنان در بازار هستند و به صورت نامحسوس دلار را ۵۳۰۰ تومان می خرند و ۵۵۰۰ تومان می فروشند.
بر اساس آنچه روز خلوت بازار ایسنا از بازار ارز و صرافی های چهارراه استانبول و میدان فردوسی گزارش داده است، متقاضیانی که روزهای اخیر برای خرید دلار صف های طولانی کشیده بودند و مقابل صرافی ها تجمع کرده بودند، روز چهارشنبه پراکنده شدند و بازار نسبت به روز قبل آن آرام شده است.
روز سه شنبه پس از جلسه فوق العاده ستاد اقتصادی دولت که بر اساس آن نرخ دلار ۴۲۰۰ تومان اعلام شد، جمعیت گسترده ای به صرافی ها و بازار ارز هجوم آوردند روز خلوت بازار و صف های طولانی را شکل دادند. اما باتوجه به عرضه نشدن دلار ۴۲۰۰ تومانی به صرافی ها، برخلاف سه شنبه، بازار ارز در روز چهارشنبه چندان شلوغ نبود و بیشتر افراد صرفاً از صرافی ها قیمت ها را سؤال کرده یا از پشت شیشه، تابلوی اعلان قیمت ها را رصد می کنند. چنانچه همانند بازار سه شنبه، دلار ۴۲۰۰ تومانی توسط صرافی ها فروخته نمی شود و صرفاً این نرخ روی تابلوی اعلان قیمت صرافی ها مشاهده می شود. اما دلالان و دستفروشان همچنان در بازار به شکل نامحسوسی فعال هستند و دلار را با نرخی در حدود ۵۳۰۰ تومان خریداری و با نرخ ۵۵۰۰ تومان می فروشند.
همچنین مانند روزهای قبل حضور نیروهای انتظامی و تعزیرات حکومتی در بازار ارز پررنگ است و بازار را کنترل می کنند.
گفتنی است روز سه شنبه بانک مرکزی طی اطلاعیه ای اعلام کرد که دلار ۴۲۰۰ تومانی فقط به متقاضیان قانونی یعنی فعالان اقتصادی اعم از صادرکنندگان و واردکنندگان تعلق می گیرد و شرایط فروش ارز مسافری و دانشجویی نیز مشخص می شود.
چگونه و چقدر ارز مسافرتی بگیریم؟
اما با تغییر و تحولاتی که در سیاست های ارزی رخ داد و دلار تک نرخی شد، اکنون مسافران برای دریافت ارز مورد نیاز خود با ابهاماتی مواجهند. به عبارت دیگر، در جریان یکسان سازی نرخ ارز برای دلار نرخ ۴۲۰۰ تومان تعیین شد و تمامی گروه ها و مشمولان دریافت ارز مبادله ای که با نرخ پایین تر از بازار و حدود ۳۸۰۰ تومان آن را دریافت می کردند، باید از این پس دلار ۴۲۰۰ تومانی را مورد استفاده قرار دهند.
یکی از گروه های مصرف کننده ارز مسافران خارج از کشور هستند؛ این افراد البته تا شهریورماه سال ۱۳۹۶ ارز مبادله ای دریافت می کردند، یعنی با نرخ دولتی که به کمتر از ۳۸۰۰ تومان می رسید، به طوری که به هر مسافر به اندازه ۳۰۰ دلار پرداخت می شد و برای سفرهای عتبات عالیات حدود ۲۰۰ دلار بود، اما از نیمه دوم سال گذشته با بازنگری در مقررات ارزی این گزینه حذف شد و مسافران باید ارز را به صورت آزاد دریافت می کردند.
اما بعد از حذف ارز مسافرتی از لیست مبادله ای شرایطی که وجود داشت این بود که مسافران می توانستند از صرافی بانک ها تا سقف ۵۰۰۰ دلار ارز دریافت کنند و با ارائه پاسپورت، کارت ملی و بلیت انجام می شد که نرخ آن تفاوت چندانی با بازار نداشت و حدود ۱۵ تا ۲۰ تومان روی هر دلار ارزان تر عرضه می شد. با این حال با تصمیم اخیر ارزی و یکسان سازی نرخ ارز شرایط مسافران بار دیگر تغییر کرده و حجم دلار اختصاص یافته به آنها تا یک پنجم کاهش یافته است.
از این پس مسافران باید دلار را با نرخ ۴۲۰۰ تومان دریافت کنند و شرایط از این قرار است که ارز مسافرتی برای یکبار سفر در سال تا حدود ۱۰۰۰ یورو یا معادل آن روز خلوت بازار به سایر ارزها به مسافران در مرزهای خروجی هوایی پرداخت می شود. میزان ارز مسافرتی پرداختی به مسافران هوایی به کشورهای هم مرز و مشترک المنافع به غیر از عراق ۵۰۰ یورو و یا معادل آن به سایر ارزها است.
متقاضیان ارز مسافرتی موظف هستند گذرنامه معتبر، بلیت هواپیما، ویزای کشور مقصد (کشورهایی که نیاز به ویزا دارند) و رسید پرداخت عوارض خروج از کشور را به بانک ملی پرداخت کنند. پرداخت ارز در باجه بانک ملی مستقر در روز خلوت بازار مبادی خروجی پس از (باجه کنترل گذرنامه) و در مقابل دریافت سند حسابداری و مهر کردن گذرنامه متقاضی انجام می شود. میزان و ترتیبات پرداخت ارز به زائران عتبات عالیات فعلاً مشخص نیست و پس از هماهنگی با سازمان حج و زیارت مشخص می شود.
با توجه به شرایط جدید دیگر مسافران برای دریافت ارز هیچ نیازی به ورود به بازار ارز یا مراجعه به صرافی بانک ها ندارند و تماما در شبکه بانکی انجام می شود.
بازار ارز خلوت شد/ دلالان سنگر را حفظ کردند!
باتوجه به عرضه نشدن دلار ۴۲۰۰ تومانی به صرافی‌ها، مشاهدات از بازار ارز حاکی از خلوت‌تر شدن بازار و جمع شدن صف‌های طولانی خرید دلار است. اما دلالان همچنان در بازار هستند و به صورت نامحسوس دلار را ۵۳۰۰ تومان می‌خرند و ۵۵۰۰ تومان می‌فروشند.
بازار ارز و صرافی‌های چهارراه استانبول و میدان فردوسی، متقاضیانی که روزهای اخیر برای خرید دلار صف های طولانی کشیده بودند و مقابل صرافی‌ها تجمع کرده بودند، امروز پراکنده شدند و بازار نسبت به روز گذشته آرام شده است.
روز گذشته پس از جلسه فوق‌العاده ستاد اقتصادی دولت که بر اساس آن نرخ دلار ۴۲۰۰ تومان اعلام شد، جمعیت گسترده‌ای به صرافی‌ها و بازار ارز هجوم آوردند و صف‌های طولانی را شکل دادند. اما باتوجه به عرضه نشدن دلار ۴۲۰۰ تومانی به صرافی‌ها، بر خلاف دیروز بازار امروز بازار ارز چندان شلوغ نیست و بیشتر افراد صرفا از صرافی‌ها قیمت‌ها را سوال می‌کنند یا از پشت شیشه، تابلوی اعلان قیمت‌ها را رصد می‌کنند.
همانند بازار دیروز دلار ۴۲۰۰ تومانی توسط صرافی‌ها فروخته نمی‌شود و صرفا این نرخ روی تابلوی اعلان قیمت صرافی‌ها مشاهده می‌شود. اما دلالان و دستفروشان همچنان در بازار به شکل نامحسوسی فعال هستند و دلار را با نرخی در حدود ۵۳۰۰ تومان خریداری و با نرخ ۵۵۰۰ تومان می‌فروشند.
همچنین مانند روزهای قبل حضور نیروهای انتظامی و تعزیرات حکومتی در بازار ارز پررنگ است و بازار را کنترل می‌کنند.
گفتنی است که روز گذشته بانک مرکزی طی اطلاعیه‌ای اعلام کرد که دلار ۴۲۰۰ تومانی فقط به متقاضیان قانونی یعنی فعالان اقتصادی اعم از صادرکنندگان و واردکنندگان تعلق می‌گیرد و وشرایط فروش ارز مسافری و دانشجویی نیز مشخص می‌شود.
قیمت‌های میوه در بازار خلوت یلدا
بازار میوه در آستانه شب یلدا آرام است و از افزایش‌های یکباره قیمت‌ها خبری نیست، شاید فروشندگان هم می‌دانند دیگر مردم توان خرید بیش از این قیمت‌ها را ندارند.
یک روز مانده به شب یلدا بازار میوه در تهران تقریبا آرام و از افزایش‌های شدید قیمت‌ها همانند سالهای گذشته خبری نیست، شاید کاهش قدرت خرید مردم هم به این مسئله کمک کرده تا با کاهش تقاضا، قیمت در آستانه شب یلدا اوج نگیرد، اگرچه قیمت میوه طی چند ماه گذشته به چند دلیل افزایشی داشت، اما ظاهرا فروشندگان و مغازه‌داران، دیگر توانی در مردم نمی‌بینند تا قیمت‌ها را در آستانه شب یلدا بالا ببرند.
بررسی میدانی خبرنگار فارس حاکی از این است که قیمت انواع میوه در بازار تهران به این شرح است:
| میوه | قیمت (تومان) |
| انار ساوه | ۷۶۰۰ تا ۱۰ هزار تومان |
| نارنگی ساری | ۵۳۵۰ |
| خرمالو | ۶۳۰۰ |
| لیموشیرین | ۳۸۵۰ |
| پرتقال تامسون | ۲۹۸۰ |
| سیب قرمز | ۶۹۸۰ |
| سیب زرد | ۶۹۸۰ |
| گلابی | ۱۳۸۰۰ |
| کیوی | ۷۵۰۰ |
| انگور | ۴۰۰۰ |
| هندوانه | ۳۶۰۰ |
| موز | ۱۲۰۰۰ |
| هویج | ۳۲۰۰ |
| لبو | ۴۲۰۰ |
افزایش قیمت میوه در ماه‌های اخیر به دلیل بالا رفتن قیمت ارز و اشتهای بیشتر برای صادرات بود. از سوی دیگر، برخی میوه‌های در سال گذشته دچار سرمازدگی شدند و تولید آن کاهش یابد و به همین دلیل قیمت میوه بالا رفت.
اما در آستانه شب یلدا این افزایش‌ها متوقف شده و افزایشی را در بازار میوه شاهد نیستیم، روز گذشته رئیس اتحادیه میوه روز خلوت بازار و سبزی‌فروشان به خبرنگار فارس گفت برای جلوگیری از هرگونه افزایش قمیت میوه، قیمت‌های مصوب را به ۴ هزار صنف میوه‌فروش ابلاغ کردیم و آنها موظف هستند این قیمت را رعایت کنند و بازرسی‌ها و سرکشی‌های روزانه هم با مأموران سازمان تعزیرات حکومتی انجام می‌شود و در صورت تخلف، صنف میوه‌فروش جریمه سنگین خواهد شد.
قیمت دلار در یک قدمی کانال جدید /بازار درهم خلوت شد
به گزارش فانوس زاگرس ، قیمت دلار در اولین روز از معاملات مهر ماه ۱۴۰۱ تا مرز مقاومتی ۳۱ هزار و ۸۰۰ تومان پیشروی کرد اما در ادامه معاملات از سرعت افزایشی اسکناس آمریکایی در تهران کاسته شد و دلار به قیمت ۳۱ هزار و ۶۰۰ تومان به فروش رسید. این قیمت در مقایسه با عصر […]
به گزارش فانوس زاگرس ، قیمت دلار در اولین روز از معاملات مهر ماه ۱۴۰۱ تا مرز مقاومتی ۳۱ هزار و ۸۰۰ تومان پیشروی کرد اما در ادامه معاملات از سرعت افزایشی اسکناس آمریکایی در تهران کاسته شد و دلار به قیمت ۳۱ هزار و ۶۰۰ تومان به فروش رسید. این قیمت در مقایسه با عصر دو روز قبل ۱۰۰ تومان بالاتر بود اما نسبت به روز چهارشنبه هفته قبل رنج بود.
صعود قیمت دلار در هرات
نرخ دلار در بازار ارز هرات مانند تهران بر مدار صعود قرار گرفت. نرخ دلار در بازار یاد شده از یک مرز مقاومتی عبور کرد.
هر برگ اسکناس آمریکایی عصر امروز در هرات در محدوده ۳۱ هزار و ۳۰۰ تومان معامله شد. این قیمت در مقایسه با دو روز قبل ۱۵۰ تومان افزایش را نشان می دهد.
دلار سلیمانیه در یک قدمی کانال جدید
قیمت دلار سلیمانیه امروز به سمت کانال جدید خیز برداشت و در یک قدمی کانال ۳۲ هزار تومان ایستاد. دلار در بازار سلیمانیه امروز به قیمت ۳۱ هزار و ۹۵۰ تومان به فروش رسید.
بازار درهم خلوت شد
بازار درهم امروز خلوت بود و متقاضی زیادی نداشت . قیمت درهم امروز در محدوده ۸ هزار و ۷۶۰ تومان به فروش رسید که نسبت به دو روز قبل تقریبا ثابت بود. همین امروز موجب شده بود قدرت معامله گران افزایشی دلار کم شود .
قیمت اونس طلا افت کرد
قیمت اونس طلا امروز بیش از ۳ دلار افت کرد. فلز گران بهای جهانی امروز در محدوده ۱۶۴۴ دلار معامله شد.
کاهش قیت طلا ۱۸ عیار
در بازار داخلی ایران هم قیمت طلا ۱۸ عیار عصر امروز تقریبا ۱۷ هزارو ۵۰۰ تومان ریزش کرد. این فلز گران بهای داخلی امروز به قیمت ۱ میلیون و ۳۱۱ هزار و ۱۰۰تومان به فروش رسید.
افزایش قیمت سکه امامی
قیمت سکه امامی هم امروز ۴۴ هزار تومان گران شد و بر روی ۱۴ میلیون و ۳۳۹ هزار تومان قرار گرفت. ارزش ذاتی سکه امروز ۱۲ میلیون و ۲۳۰ هزار تومان بود و حباب سکه در محدوده ۱۷ درصد بود .
عده ای از سکه بازان می گفتند حباب سکه به مقدار قابل توجهی رشد کرده و این موضوع دست اندازی در مسیر معامله گران افزایشی بوده است.
دیدگاه شما