انواع بازارهای مالی
بازارهای مالی یا Financial Markets زیر مجموعهای از نظام اقتصادی هستند که در آنها وجوه، اعتبارات و سرمایه در قالب قوانین و مقررات مشخصی، از صاحبان پول و سرمایه به سمت متقاضیان جریان دارد. به بیان سادهتر به بازاری که در آن داراییهای مالی مانند سهام، سپردههای سرمایهگذاری، طرحهای بازنشستگی، انواع بیمه نامهها و اوراق بهادار معامله میشود، بازار مالی گفته میشود که نقش یک واسطه بین خریداران و فروشندگان را ایفا میکند.
در واقع این بازارها شرایطی را فراهم میکنند تا افراد بتوانند اوراق بهادار خود را به فروش برسانند و یا در ازای پرداخت پول، صاحب قسمتی از سهام یک شرکت شوند و تیم آسانبورس تصمیم دارد تا در راستای آموزش بورس به توضیح جامع مفهوم فوق بپردازد.
کاربرد بازارهای مالی
بازارهای مالی پویا، منافع بسیار زیادی را برای نظامهای اقتصادی فراهم میکنند که مهمترین آنها عبارتند از:
- تجمیع منابع خرد و تخصیص آنها به سرمایهگذاران
- کمک به کشف قیمت منابع به صورت غیر دستوری
- تقویت نقدشوندگی در نظامهای مالی
- ایجاد ارتباط مشخص بین ریسک و بازده
- هدایت نقدینگی به مسیری درست و جلوگیری از رشد بازارهای ناسالم
- بهبود شفافیت در فعالیتهای اقتصادی
- کمک به اعمال سیاستهای پولی و مالی بانک مرکزی و دولت
انواع بازارهای مالی
بازارهای مالی بر اساس حق مالی، سررسید ابزار مورد معامله، ساختار سازمانی و زمان واگذاری در چهار دستهی مختلف طبقهبندی میشوند:
بازارهای مالی بر اساس حق مالی
بازارهای مالی بر اساس حق مالی به دو دستهی بازار بدهی و بازار سهام تقسیم میشوند:
بازار بدهی (Debt Market)
به بازاری که در آن ابزارهای بدهی مختلفی مانند اوراق قرضه دولتی، اسناد خزانه دولتی و اوراق مشارکت معامله میشود، بازار بدهی میگویند. این اوراق ممکن است متعلق به شرکتها، دولتها، بانکها، شهرداریها و سایر سازمانها باشد.
بازار سهام (Stock Market)
به بازاری که در آن سهام از طریق بازارهای منسجم و قانونمند مانند بورس؛ توزیع و مبادله میشود، بازار سهام یا به اصطلاح بازار بورس گفته میشود. این بازار یکی از حساسترین حوزههای اقتصاد است، زیرا به شرکتها این امکان را میدهد که از طریق توزیع بخشی از مالیکت خود به سرمایهگذاران، سرمایه مورد نیاز خود را تامین کنند.
بازارهای مالی بر اساس سررسید ابزار مورد معامله
بازارها بر اساس سررسید ابزار مورد معامله به دو دستهی بازار پول و سرمایه تقسیم میشوند:
بازار پول (Money Market)
به بازاری که در آن اوراق بهادار با سررسیدی کمتر از یک سال معامله میشوند و نرخ بهره متناسب با مدت زمان نگهداری اوراق تعیین میشود، بازار پول میگویند. سرعت نقدشوندگی بالا، ریسک عدم پرداخت پایین و کمتر بودن نرخ بهره نسبت به سایر بازارها، از جمله فاکتورهای مثبت در بازار پول میباشد.
بازار سرمایه (Capital Market)
به بازاری که خرید و فروش داراییهای مالی با سررسید بیش از یک سال یا بدون سررسید در آن انجام میشود، بازار سرمایه میگویند. بطور کلی این بازار فرایند هدایت و تخصیص منابع اقتصادی را تسهیل میکند و خود به دو بازار اولیه و ثانویه تقسیم میشود:
- بازار اولیه: به بازاری که تشکیل سرمایه در آن اتفاق میافتد و اوراق بهادار برای اولین بار در آن عرضه و مبادله میشوند، بازار اولیه میگویند.
- بازار ثانویه: بازار ثانویه این امکان را فراهم میکند تا اوراقی که برای اولین بار در بازار اولیه عرضه شدند، دوباره قابلیت معامله داشته باشند و صاحبان این اوراق نگرانی از جهت خرید یا فروش آنها نداشته باشند.
بازارهای مالی از نظر ساختار سازمانی و قانونمندی
بازارهای مالی از نظر ساختار سازمانی و قانونمندی به چهار دستهی بازارهای رسمی، بازارهای خارج از بورس، بازار سوم و بازار چهارم تقسیم میشوند:
بازارهای رسمی
بورس اوراق بهادار یکی از بازارهای رسمی سازمانیافته است که قوانین و شرایط سختگیرانهای را برای پذیرش شرکتها اعمال میکند؛ در واقع شرکتها ابتدا از لحاظ میزان نقدینگی، شفافیت اطلاعات و ترازهای مالی مورد بررسی قرار میگیرند و سپس در این بازار پذیرفته میشوند.
بازار خارج از بورس
به بازاری که اوراق بهادار شرکتهای پذیرفته نشده در بورس در آن معامله میشود، بازار خارج از بورس یا بازار مبتنی بر چانهزنی میگویند. این بازار دارای مکان فیزیکی جهت معامله نیست و شرایط آسانتری را برای پذیرش شرکتها در نظر گرفته است.
بازار سوم
معمولاً سازمانها و موسسات بزرگ سرمایهگذاری به دلیل حق کمیسیون و کارمزد کمتری که در بازار سوم وجود دارد، مشغول به فعالیت در این بازار هستند.
بازار چهارم
شرکتها و سازمانهایی در این بازار فعال هستند که قصد انجام معاملات عمده و بلوکی را دارند. این شرکتها برای اینکه در معاملات خود کارمزدی پرداخت نکنند، معمولاً به صورت مستقیم و بدون دخالت کارگزار وارد معامله میشوند.
بازارهای مالی بر اساس زمان واگذاری
بازارهای مالی بر اساس زمان واگذاری به دو دستهی بازار آتی و بازار نقدی تقسیم میشوند:
بازار آتی (Future Market)
به بازاری که در آن اوراق مشتقه معامله میشود، بازار آتی یا بازار اوراق مشتقه نام دارد. اوراق مشتقه، قراردادی است که بر اساس آن صاحب اوراق موظف یا مختار است که در تاریخ مشخصی در آینده، یک دارایی را بخرد یا بفروشد.
بازار نقدی (Spot Market)
به بازاری که برای انجام فوری معاملات شامل خرید و فروش کالاها و اوراق بهادار تشکیل شدهاست، بازار نقدی میگویند. بازار نقدی در نقطهی مقابل بازار آتی قرار دارد و از آنجا که معاملات این بازار در نقطهای از زمان انجام میشود، به آن بازار نقطهای نیز میگویند.
انواع شاخص های بورس کدامند؟ شاخص قیمت و بازده نقدی
انواع شاخص های بورس معیارهای مهمی هستند که بررسی آنها از جنبههای مختلف میتواند اطلاعات مفیدی را در مورد وضعیت گذشته و حال بورس به اطلاع دنبالکنندگان بازار بورس برساند. تحلیل شاخصهای بورس باعث اطلاع از نوسانات بازار میشود به همین دلیل نقش مهمی در تصمیمگیری سرمایهگذاران ایفا میکند. دانستن اطلاعات و اصطلاحات بازار بورس برای افراد تازهکار این بازار امری لازم و ضروری است.
شاخص اولین المانی است که سهامدار با ورود به بازار سرمایه با آن مواجه میشود. در حقیقت اولین چیزی که افراد مختلف در زمان ورود به بورس با آن آشنا میشوند و معاملات خود را شروع میکنند بررسی شاخص است. شاخص مثبت و منفی به ترتیب با رنگهای سبز و قرمز مشخص میشود. چارت بورس که بر روی صفحه نقش میبندد با اعداد و ارقام به رنگهای سبز به عنوان افزایش ارزش سهام و قرمز به معنی سقوط بهای سهام نمایش داده میشود.
بازار بورس نیز مانند هر بازار دیگری تحت تاثیر مستقیم میزان عرضه و تقاضا قرار دارد. این موضوع باعث شده است تا افراد فعال در این حوزه اقدام به طراحی روشهایی کنند تا اطلاع دقیقی از تغییرات عرضه و تقاضا داشته باشند. طراحی شاخصهای مختلف این امکان را به فعالان در این عرصه اقتصادی میدهد تا ارزیابی مناسبی از اتفاقات در بازههای زمانی کوتاه یا بلند داشته باشند.
بورس اوراق بهادار
قدیمیترین بازار بورس متعلق به شهر فرانکفورت در آلمان است اما امروزه شناخت بازار بورس اوراق بهادار با ساختاری است که آمریکا در اوایل قرن بیستم میلادی بنا کرد. بازار بورس متشکل از تعداد زیادی خریدار و فروشنده اوراق بهادار است. هر ورق یک سهم از یک شرکت را نشان میدهد که از طرف شرکت منتشر شده است و خریداران به ازای تملک آن به فروشندگان پول پرداخت میکنند. در ابتدا سهامهای موجود به صورت ورقهای بودند و سهامداران برگهای مبنی بر مالکیت سهم مشخص شده را در اختیار خود داشتند. امرزوه اما با پیشرفت دنیای دیجیتال و تکامل فناوریهای موجود دیگر سهامی به صورت کاغذی معامله نمیشود و میزان داراییهای شما در بورس به صورت اینترنتی قابل مشاهده و معامله است.
بازار بورس محلی برای معامله اوراق بهادار است و در همه جای جهان رواج دارد. به همین دلیل در زبان انگلیسی از آن به عنوان Stock Exchange به معنای تعویض انواع تحلیل بورس کدامند ؟ یا جابجایی سهام نام برده میشود. در زبان فارسی به این دلیل به بورس مشهور است که در زبان فرانسوی به این بازارها Boursiers گفته میشود. اکثر مفاهیم مالی و حسابداری در کشور ما از زبان فرانسوی به زبان فارسی راه پیدا کردهاند بنابراین تعجبی ندارد که واژه بورس نیز از این قاعده پیروی کند.
بازارهای بزرگ و مهمی در دنیا وجود دارد که روزانه به انجام فعالیتهای بورسی متعدد میپردازند. این بازارها با تاثیرگذاری بر اقتصاد کلان سرمایهگذاران و واحدهای تجاری بسیاری را به یکدیگر متصل میکنند. از بازارهای پویا در عرصه بازار بورس اوراق بهادار میتوان از بازار بورس نیویورک، بازار بورس لندن، بازار بورس توکیو، بازار بورس هنگ کنگ و البته بازار بورس تهران نام برد.
انواع شاخص های بورس
روشهای مختلفی برای اطلاع از انواع شاخص های بورس وجود دارد. شاید بهترین روش تفکیک شاخص بورس، دستهبندی بر اساس محل یا ناحیهای باشد که شاخص بورس در آن محاسبه شده است. با استفاده از شاخصهای جهانی و ملی میتوان مقایسهای جامع از تفاوت رویکردهای بازار در اقلیمهای مختلف انجام داد. این کار میتواند اعمال سیاستهای درست و منطبق با همان منطقه را در بر داشته باشد.
به عنوان مثال شاخصهایی نظیر MSCI-World یا S&P 100 بر اساس چند کشور و ناحیه میتوانند یک شاخص جهانی باشند و در مقابل شاخصهای مربوط به بازارهای مشخص مانند شاخص آمریکایی S&P 500 یا شاخص ژاپنی Nikkei 225 در دسته شاخصهای ملی قرار میگیرند چرا که شاخصهای چند ملیتی نقش کمرنگتری در میان انواع شاخص های بورس دارا هستند.
شاخص جهانی MSCI
محاسبه این شاخص بر اساس سهام 1655 شرکت در بین 23 کشور جهان است که البته به صورت وزنی ارزیابی خواهند شد. این شاخص اولین بار در سال 1970 توسط موسسه سرمایهگذاری جهانی مورگان استنلی (Morgan Stanley Capital International) ابداع شد و نام این شاخص نیز از مخفف اسم همین شرکت برداشته شده است. در این شاخص نرخ خالص بازده سالیانه (Gross Annul Return) یا GAR به صورت وزنی بر اساس ارزش سهام شرکتها تعریف شده است. از این شاخص به عنوان ملاک ارزیابی بازار جهانی استفاده میشود.
شاخصهای بورس تهران
امروزه یکی از بازارهای بزرگ برای جذب سرمایه بازار بور و اوراق بهادار (Stock Exchange) است. به دلیل رشد بازده بورس در سازمان بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای اخیر میزان نقدینگی زیادی وارد این بازار شده که باعث افزایش نرخ بازگشت سرمایه نیز شده است.
بورس اوراق بهادار تهران دارای نماد TSE است که مخفف Tehran Stock Exchange میباشد. شاخصهای مختلفی در بازار مالی تهران که تنها بازار بورسی کشور است طراحی شده است. ارزیابی اطلاعات بازار بورس از طریق تحلیل شاخصهای موجود مانند شاخص کل، شاخص قیمت، شاخص بازده نقدی و شاخص قیمت صنعت صورت میپذیرد. در ادامه این مطلب به بیان و معرفی انواع شاخص های بورس تهران میپردازیم.
شاخص کل (TEDPIX)
در تهران شاخص بازدهی یا همان شاخص قیمت و بازده بورس با نام TEDPIX شناخته میشود. این همان شاخصی است که در رسانهها به شاخص بورس تهران شهرت دارد. یکی از پرکاربردترین شاخصها میان فعالان بازار بورس، شاخص کل است. این شاخص نشاندهنده سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکتهای پذیرفته شده در ساختمان شیشهای تهران است. تغییرات این شاخص بازدهی سرمایهگذراران در بورس را نشان میدهد.
در حقیقت شاخص کل تغییرات قیمت سهام و سودهای سالیانه پرداختی شرکتها را به سهامداران محاسبه میکند. طبق فرمول محاسبه شاخص کل هر چه شرکتها بزرگتر باشند تاثیر بیشتری بر روی شاخص خواهند گذاشت. یعنی شرکتهای بزرگ با میزان سرمایه بالا نقش پررنگتری را در روند محاسبه شاخص کل دارند.
شاخص کل هموزن
برخی از تفسیر کنندگان سازمان بورس بر این عقیده هستند که شاخص کل معیار دقیقی برای ارزیابی شرکتهای بورسی نیست و برآیند عمومی تغییرات بازار سهام را نشان نمیدهد چرا که تاثیر شرکتهایی با سرمایه بزرگتر بر این شاخص بیشتر است. به طوری که گاهی شاهد افت همگانی در ارزش سهامها هستیم اما به دلیل افزایش قیمت سهام در چند شرکت بزرگ شاخص کل مثبت میشود. در شاخص کل هموزن ارزش شرکتها در محاسبه شاخص کل یکسان است و با وزنی برابر سنجیده میشوند. میزان تاثیر نوسانات مثبت و منفی شرکتها جدای از بزرگی یا کوجکی آنها بر روی شاخص کل با هم برابر است.
شاخص قیمت (TEPIX)
شاخص قیمت TEPIX نیز به عنوان یکی از اصلیترین انواع شاخص های بورس شناخته میشود. این شاخص روند عمومی تغییر قیمت سهام همه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را نشان میدهد. شاخص TEPIX بر خلاف شاخص کل، سود تقسیمی شرکتها را در محاسبات خود لحاظ نمیکند. تفاوت عمده این شاخص با شاخص کل در این است که محاسبه قیمت سهام شرکتهای بورسی در فرمول شاخص مورد توجه قرار میگیرد در حالی که شاخص کل علاوه بر قیمت، سود پرداختی سالیانه شرکتها را نیز در فرمول محاسباتی خود جای میدهد. در این شاخص هم مانند شاخص کل وزن واحدهای تجاری از اهمیت برخوردار است و شرکتهای با سرمایه بیشتر تاثیری بیشتری بر شاخص قیمت خواهند داشت.
شاخص قیمت هموزن
در شاخص قیمت هموزن شرکتهای حاضر در بورس ارزش یکسانی دارند و شرکتهای بزرگتر تاثیر بیشتری بر این شاخص نسبت به شرکتهای کوچک نخواهند داشت. در نتیجه نوسانات مثبت و منفی شرکتهای مختلف به صورت هموزن بر این شاخص اثر خواهند گذاشت. استفاده از این شاخص شما را به روند کلی بازار بورس آشنا میکند و نرخ مثبت و منفی دقیقتری را از بازار ارائه خواهد کرد.
شاخص سهام آزاد شناور (TEFIX)
سهام شناور آزاد (Free Float) به بخشی از سهام یک واحد تجاری فعال در بورس گفته میشود که سهامداران آن آماده عرضه و فروش سهم خود هستند. دارندگان سهام شناور آزاد قصد ندارند تا با حفظ سهام خود در مدیریت شرکت دخیل باشند و در آیندهای نزدیک سهام خود را معامله خواهند کرد.
شاخص سهام شناور آزاد مشابه با شاخص کل محاسبه میشود. تفاوت نحوه محاسبه این شاخص با شاخص کل در این است که برای وزندهی به شرکتهای موجود در سبد شاخص به جای کل سهام منتشر شده تنها سهام شناور آزاد شرکتها مورد استفاده قرار میگیرد. هدف اصلی از محاسبه شاخص سهام شناور آزاد تمرکز کردن بر روی قسمتی از بازار با قدرت نقد شوندنگی بالا است. این شاخص غالبا مورد استفاده انواع تحلیل بورس کدامند ؟ افرادی است که قصد سرمایهگذاری کوتاه مدت و انجام معاملات با فاصله زمانی کم را دارند.
شاخص بازده نقدی
شاخص بازده نقدی تنها بازدهی ناشی از سود مصوب مجامع که به سود نقدی معروف است را محاسبه میکند. به این صورت بازدهی ناشی از کلیه سودهای پرداختی توسط شرکتهای بورسی ذکر میشود. هنگامی که این شاخص با افت مواجه شود در مجامع سود کمتری پرداخت میشود و نباید انتظار کسب سود نقدی بزرگی را داشت و باید انتظارات معاملهگری خود را با این اصل سازگار کرد.
شاخص صنعت و شاخص مالی
شرکتها بر اساس ماهیت فعالیت تقسیم میشوند. شرکتهای تولیدی و خدماتی دو دسته اصلی واحدهای تجاری بورسی را تشکیل میدهند. شرکتهای تولیدی بیش از 60 درصد از شرکتهای فعال در بورس را تشکیل میدهند. سهام شرکتهای تولیدی در شاخص صنعت و سهام شرکتهای خدماتی را در شاخص مالی محاسبه میکنند. شیوه محاسبه هر دو شاخص بر اساس میانگین شرکتهای فعال در آن شاخص است و در واقع مشابه با شاخص کل محاسبه میشوند با این تفاوت که تعداد شرکتهای حاضر در شاخص متفاوت است و هر کدام به فیلد کاری مشابه در یک شاخص مشغول به فعالیت هستند.
شاخص بازار اول و دوم
شرکتهای عضو در بازار بورس اوراق بهادار تهران به دو گروه اصلی تقسیم میشوند. هر یک از این گروهها بازار سهام خاصی را تشکیل میدهند. شرکتهای بورسی معمولا توسط معیارهایی مانند میزان سرمایه، تعداد سهامداران، وضعیت سودآوری، میزان معاملات و غیره از یکدیگر تفکیک میشوند. این تفکیک در بازار نشاندهنده بازار شرکتهای بزرگ و بازار شرکتهای کوچک است. واحدهای تجاری که در بازار بورس طبق معیارهای مختلف در شرایط بهتری نسبت به بقیه قرار داشته باشند در بازار اول و بقیه شرکتهای فعال در بازار بورس اوراق بهادار تهران در بازار دوم قرار میگیرند.
شاخص 50 شرکت برتر
سازمان بورس اوراق بهادار هر سه ماه یک بار به معرفی 50 شرکت برتر بورس که بالاترین میزان نقد شوندگی را دارند اقدام میکند. شاخص 50 شرکت برتر میانگین وزنی از این 50 شرکت منتخب را به سرمایهگذاران ارائه میدهد. شیوه محاسبه این شاخص نیز به مانند محاسبه شاخص کل قیمت است و تفاوت آن در تعداد شرکتها است و فقط اطلاعات این 50 شرکت را در بر میگیرد. این در حالی است که صدها شرکت در شاخص کل قیمت مورد ارزیابی قرار خواهند گرفت.
شاخص 30 شرکت بزرگتر
سازمان بورس بزرگی شرکتها را بر اساس ارزش روز شرکت محاسبه میکند. 30 شرکت بزرگتر در واقع 30 شرکت برتر در لیست شرکتهای بزرگ بورس هستند و میانگی وزنی این شرکتها شاخص 30 شرکت بزرگتر را مشخص میکند. اغلب در زمان رکود بازار و زمانی که شاخص مسیر مشخصی ندارد با انجام معاملات بلوکی در سهام این 30 شرکت بزرگتر اقدام به تغییر رقم شاخص میکنند.
جمع بندی
در این مطلب به معرفی انواع شاخص های بورس در ساختمان شیشهای تهران پرداختیم. لازم به ذکر است که بررسی شاخصها در یک روز کار درستی نیست و با توجه به نوسانات بازار بورس برای ایجاد یک دید کلی قوی و کارآمد باید تغییرات بازار را طی بازههای چند روزه و یا حتی چند ماهه بسته به نوع سرمایهگذاری خود بررسی کرد.
ما در سایت ثروت آفرین به ارائه آموزشهای کاربردی در خصوص شاخص های بورس پرداختیم تا بتوانید با کمک آنها به اهداف خود در بازار بورس ایران بیش از پیش نزدیک شوید.
تحلیل تکنیکال چیست و چه کاربردی در سرمایهگذاری دارد؟
اغلب افراد از ریاضیات و آمار وحشت دارند اما چه بخواهید و چه نخواهید آمار و ریاضی بخش مهمی از فعالیتهای بازار سهام را تشکیل میدهند. تحلیل تکنیکال راهکاری است که به کمک شما میآید. عدهی زیادی از متخصصان از تحلیل تکنیکال استفاده انواع تحلیل بورس کدامند ؟ میکنند. در نگاه اول تحلیل تکنیکال پیچیده بهنظر میرسد و سرمایهگذاران فکر میکنند که از آن سر درنمیآورند. اما تحلیل تکنیکال چیست؟ تحلیل تکنیکال مطالعه و بررسی الگوها و نمودارهایی از روند بازار است که اوضاع سهام را برای سرمایهگذار مشخص میکند. برای سادهتر شدن مطلب به این تعریف دقت کنید: یک روز قیمت سهم بالاست و روز دیگر ممکن است قیمت سقوط کند، اما اگر به تغییرات قیمت در طول زمان دقت کنید، روندها و الگوهایی را در این مسیر بهدست میآورید. مطالعهی نمودارهای این الگوها و روندها را تحلیل تکنیکال مینامند. وقتی بدانید تحلیل تکنیکال چیست، میتوانید به نقش مهم شاخصهای تکنیکال پی ببرید.
قبل از اینکه یاد بگیریم تحلیل تکنیکال چیست و چگونه باید از آن استفاده کرد، تعدادی از ویژگیهای شاخص آن را مرور میکنیم:
تاریخ تکرار میشود
طبق تحلیل تکنیکال روند قیمتها در طول زمان تکرار میشود. بنابراین با نگاهی به نمودارهای سهام و کسب اطلاعاتی در مورد قیمت و اندازهی سهام در گذشته میتوان به تغییراتی که در آینده رخ خواهند داد، پی برد. پس با این رویکرد میتوان سقوط و اوج گرفتن سهام را پیشبینی کرد.
تحلیل تکنیکال در مقابل تحلیل بنیادی
رویکرد تحلیل تکنیکال در مطالعهی نمودارهای سهام دقیقا مخالف با رویکرد تحلیل بنیادی است. اگر شما تحلیلگری با رویکرد بنیادی باشید، صورتهای مالی شرکتتان یعنی ترازنامهها و صورتهای درآمد را برای رشد بالقوه بررسی و مطالعه میکنید. نکتهی قابل ملاحظهی دیگری که به آن توجه میکنید عواملی است که بر افزایش درآمد شرکت در آینده تأثیر میگذارند. مثلا اوضاع کسبوکار جدیدی را که در حال شکلگیری است پیگیری میکنید. فناوریهای جدید نیز دلمشغولی دیگر شماست. از آنجا که تحلیل تکنیکال به چرخش و حرکت قیمت سهام بهشکل دایرهوار معتقد است، در رویکرد شما نقشی ندارد. اگر روند و حرکت قیمت را روی این دایره بدانید، میتوانید تصمیمات سرمایهگذاری مناسبی بگیرید. برای شناخت و آگاهی از الگوی قیمت جاری باید ابزارهای تحلیلی در اختیار داشته باشید. میانگینها، نمودارها و شاخصهای مختلف شما را در این زمینه یاری میکنند.
پایههای تحلیل تکنیکال چیست؟
استفاده از تحلیل تکنیکال برای پیشگویی قیمتهای سهام، باید با این فرض باشد که رابطهای میان نمودار و الگوهای قدیمی و جدید وجود دارد. این تنها راهی است که پیشگویی را میسر میکند. ۳ فرض اساسی در تحلیل تکنیکال سهام وجود دارد که در ادامه با آنها آشنا میشوید:
قیمتهای بازار تمام اطلاعات یک سهم را منعکس میکنند
پیش از این عنوان شد که تحلیل بنیادی به اطلاعات و مسائل مالیِ یک سهم میپردازد. اگر یک تحلیلگر تکنیکال باشید، معتقدید که سرمایهگذاران همه چیز را انواع تحلیل بورس کدامند ؟ دربارهی یک سهم میدانند و در واقع از این اطلاعات برای تصمیمگیری خرید و فروش استفاده میکنند. این اطلاعات متعاقبا بر قیمت و نمودار سهام اثر میگذارد. به همین دلیل در این نوع تحلیل از الگوها و نمودارها برای بررسی روند بازار استفاده میشود و به شاخصهای بنیادی توجه نمیشود.
الگوها به تکرار تمایل دارند
یکی دیگر از فرضیات تحلیل تکنیکال بر این باور استوار است که روندها میل به تکرار دارند. بهعبارت دیگر فرض کنید نمودار سهم بهشکل الگوی فرضی A-B-C تغییر میکند. بنابراین هر وقت به نقطهی C میرسیم، گام بعدی بازگشت به A و سپس B خواهد بود و در نهایت بازگشت دوباره به سوی C است. این الگو بدون تغییر و شکست، در طی زمان تکرار میشود. بر اساس همین تحلیلهای تکنیکال میتوان روند را پیشگویی کرد و در غیر اینصورت با نگاهی بنیادی دید کلان خود را برای بررسی اوضاع از دست میدهید.
قیمت سهم از الگوهای خاص پیروی میکند
تحلیل تکنیکال سهام مبتنی بر این عقیده است که نمودار هر سهم روند منحصربهفرد خود را دارد و قیمتها فقط بر اساس این روند تغییر و تحول مییابند. هر تغییر و تحرکی در قیمت سهم تغییر بعدی را رهنمون میسازد. وقتی شما سنگی را درون حوض آبی میاندازید، امواج مکرر روی آب تشکیل میشود و پس از مدت زمان اندکی از بین میرود. بار بعدی که سنگی را پرتاب میکنید، امواج مشابهی روی آب ایجاد میشود. این روندِ قابل پیشبینی بهشکل مشابه در نمودارهای سهام نیز رخ میدهد. هر حرکت و تغییری در وضعیت سهام از الگوهای قبلی پیروی میکند، ولی ممکن است این تغییرات دقیقا مانند امواج آب با شدتهای مختلفی نسبت به گذشته رخ بدهند، در حالیکه الگو و روند همچنان بیتغییر است.
بر اساس این مفروضات میتوانید از ۳ شاخص تکنیکال برای تعریف روند بازار و پیشبینی قیمت سهم استفاده کنید که عبارتند از نمودارها، میانگینهای در حال تغییر و شاخصهای تکانهای.
نمودارها
نمودار قیمتها از متداولترین ابزارهایی است که بهعنوان شاخص تکنیکال در تحلیل تکنیکال استفاده میشود. نمودار حجمی، تعداد سهمهای خرید و فروش شدهی یک شرکت را در طول زمان نشان میدهد. برای انجام تحلیل تکنیکال باید روندهای گذشته یا نمودارهای میلهای و شمعدانی را بررسی کنید. نمودار شمعدانی نوع ویژهای از نمودار است که در تحلیل تکنیکال کاربرد دارد و بهشکل مجموعهای از شمعهای متوالی است. از این نمودارها برای بررسی روند خطی استفاده میشود و در آنها تغییرات سهام در طول زمان نشان داده میشود.
میانگینهای در حال تغییر
میانگینهای متغیر برای برداشتن لغزشهای آنی در نمودار سهام بررسی میشوند. گاهی اوقات قیمت سهام در مدت زمانی کوتاه با شیب تندی حرکت میکند و این تغییرات بررسی روندها را سخت میسازد. برای کنار گذاشتن این تغییرات یکباره و دست یافتن به نتایج باثبات، میانگین قیمت چند روز محاسبه میشود. برای نمونه اگر قیمت ۵ روز یک سهم به این شکل است: ۵۰ ، ۵۳ ، ۴۷، ۴۵ و ۵۲ تشخیص مسیر حرکت قیمت کمی سخت میشود. با این حال اگر بتوانید میانگین قیمتها را بهدست بیاورید و با میانگینهای ۵ روز آتی و ۵ روز گذشته مقایسه کنید، به دید خوبی دست خواهید یافت. این میانگینگیری، SAM یا میانگین متغیر ساده نام دارد. روش دیگر بررسی میانگین، استفاده از میانگین متغیر نمایی یا EMA است. میانگین وزنی خطی نیز کاربرد دارد. بهخاطر داشته باشید که این مدلها در بازههای زمانی بیشتر از ۵ روز و در واقع در بازههای زمانی ۱۰ روزه و یکماهه کاربرد دارند.
شاخصهای تکانه
این شاخصها ابزارهای آماریای هستند که بر اساس دادههای حجمی و قیمتی سهام حساب میشوند. این شاخصهای تکنیکال بهعنوان ابزارهایی جهت حمایت از نمودارها و میانگین استفاده میشوند. برای تأیید دیگاه خود در مورد سهام مختلف و با استفاده از شاخصهای قبلی میتوانید از شاخص تکانه جهت توجیه و استدلال بهتر کمک بگیرید. تعدادی از شاخصهای تکانه، نشانههایی هستند که قبل از حرکت و تغییر قیمت مورد انتظار شما رخ میدهند و ثابت میکنند که پیشبینی شما درست است. به این شاخصها، شاخصهای پیشرو گفته میشود. سایر نشانهها وقتی ظاهر میشوند که سهم، حرکت خود را در مسیر مشخصی آغاز کند. این شاخصها، شاخصهای پسرو نام دارند و نشان میدهند که سهم به مسیر خود ادامه میدهد.
اهمیت استفاده از تحلیل تکنیکال
استفاده از تحلیل تکنیکال بهشدت در حال رواج است. در ادامه به اهمیت استفاده از تحلیل تکنیکال پرداخته میشود:
رویکرد ریاضیاتی
تحلیل تکنیکال از احتمالات کمک میگیرد. به کمک احتمال میتوان وضعیت بازار سهام را پیشبینی کرد، طوری که به تحلیلهای جزئی و مداقه کردن نیازی نباشد. با این نوع تحلیل دید خوبی نسبت به آینده و روندها بهدست میآید و برآورد تغییر قیمتها منعکس میشود. سرعت و دقت این روش بسیار بیشتر از تحلیل بنیادی است.
تعریف روندهای کوتاهمدت
تحلیل بنیادی بیشتر برای سرمایهگذارانی مفید است که به فکر سرمایهگذاریهای بلندمدت (۳ تا ۵ ساله) هستند. علت این است که هر مدلِ کسبوکار برای سودآوری و موفقیت به زمان نیاز دارد. بنابراین سرمایهگذاران بلندمدت باید صبوری کنند. زمان در تحلیل تکنیکال مطرح نیست. موفقیت هر سهم به سودآوری شرکت وابسته است. بنابراین برای سرمایهگذاری بلندمدت نمیتوان به تحلیل تکنیکال اکتفا کرد چون در این نوع تحلیل، آیندهی نزدیک مورد بررسی قرار میگیرد. مثلا اگر شرکتی بخش جدیدی به کسبوکار خود اضافه کند و این بخش شروع به درآمدزایی و سودآوری کند، قیمت سهام آن شرکت افزایش مییابد. اما با مطالعهی گذشته و سوابق این شرکت چگونه میتوانید چنین رشدی را پیشبینی کنید؟ بهعبارت دیگر تحلیل بنیادی تنها قسمتی از تأثیرات قیمت را نشان میدهد. همین بخش جدیدی انواع تحلیل بورس کدامند ؟ که در شرکت فرضی بحث کردیم، نمیتواند یکشبه به رشد و تولید برسد و این تغییرات نیازمند زمان است. در چنین شرایطی تحلیل تکنیکال تصویری واضح به شما میدهد و ۳ تا ۶ ماه آینده را برایتان پیشبینی میکند. پس در واقع نگاه خُرد و کلان در تحلیل تکنیکال و بنیادی در کنار هم پاسخگوست.
نشانههایی از خطرات در کمین
گاهی اوقات خطر سقوطی که یک سهم را تهدید میکند از چشمها جا میماند. ابزارهای تحلیل بنیادی از پیشگویی چنین مشکلی عاجزند اما با وجود مطالعه و سوابق و استفاده از تحلیل تکنیکال این روند قابل پیشبینی است. تحلیل تکنیکال علت سقوط را شناسایی نمیکند اما وقوع آن را به شما گوشزد خواهد کرد. مثلا قبل از بحران اقتصادی سال ۲۰۰۹ میلادی، همه چیز در بازار سهام آمریکا بهخوبی پیش میرفت. هیچکس نمیتوانست بفهمد که سقوط در راه است اما تحلیل تکنیکال پیشگویی کرده بود که بازار در آستانهی سقوط شدید است.
منظور از خط روند در بورس چیست/ انواع روند در تحلیل تکنیکال
خط روند چیست؟
سوالی که شاید برای افرادی که به تازگی وارد بورس و فرا بورس شده اند پیش آید این است که “منظور از خط روند در بورس چیست؟ و انواع روند در تحلیل تکنیکال چیست؟ برای توضیح کلی درمورد روند در معاملات بورسی باید بگوییم که همه سرمایه گذاران و صاحبان سهام این را میدانند که روند قیمت بازار همیشه به یک سمت و فقط در یک راستا نیست و روند قیمت ها حالت های مختلفی مانند: صعودی، نزولی، خنثی را تجربه می کند. خط روند در معاملات بورسی در واقع حرکت بازار را نشان میدهد. در این پست قصد داریم که به صورت اختصاصی به سوال “منظور از خط روند در بورس چیست و انواع روند در تحلیل تکنیکال” پاسخ دهیم و در پست دیگری به آموزش کشیدن خط روند در بورس خواهیم پرداخت.
انواع روند در تحلیل تکنیکال
مواردی که در این پست مورد بررسی قرار میگیرند:
- منظور از خط روند در معاملات بورسی چیست؟
- انواع روند در تحلیل تکنیکال
- خط روند صعودی
- خط روند نزولی
- اعتبار خط روند در معاملات بورسی
- شرایط شکست خط روند
منظور از خط روند در معاملات بورسی چیست؟
خط روند یکی از مهم ترین ابزارهای تحلیل تکنیکال است. برای کشیدن خط روند در بورس خطی از بالاترین قیمت ها یا پایین ترین قیمت ها کشیده می شود و این خط جهت کلی قیمت را نشان می دهد. برای رسم خط روند باید قله ها و کف های قیمتی را شناسایی کنیم.
موضوعی که باید همیشه بدانیم این است که در بازار بورس و فرابورس خط روند قیمت هرگز به یک سمت و در یک خط نیست و قیمت ها همیشه یک حالت زیگزاک دارند و صعود و نزول را تجربه می کنند. خط روند در بورس یکی از مفاهیم اساسی تحلیل تکنیکال است. نمودار قیمت را که بررسی کنید متوجه میشوید که قیمت ها هرگز ثابت نبوده اند و نوسانات زیادی را تجربه می کنند و این تغییرات قیمت سهم ها یک حرکت زیگزاگی هستند که مانند مجموعه ایی از موج های صعودی و نزولی هستند.
خط روند در بورس از حیث زمانی به 3 دسته تقسیم میشود که عبارت اند از: کوتاه مدت، بلند مدت و میان مدت. باید گفت که برای اندازه گیری اعتبار خط روند سهم هرچه خط روند بلند مدت تر باشد بهتر است. تشخیص درست جهت خط روند در معاملات بورس بسیار مهم است که سرمایه گذاران و صاحبان سهام درست تشخیص بدهند که خط روند سهام صعودی، نزولی و یا خنثی است.
انواع روند در تحلیل تکنیکال
همانطور که در قسمت فوق اشاره شد، خط روند در بورس به انواع مختلفی تقسیم میشود و قیمت سهم ها همیشه در یک خط و در یک راستا نیستند.
به صورت کلی انواع خط روند در تحلیل تکنیکال به 3 نوع زیر است:
- خط روند صعودی (رو به بالا)
- خط روند نزولی(رو به پایین)
- خط روند خنثی
با توجه به خط روند معاملات بورسی سرمایه گذاران و سهامداران میتوانند تصمیم بگیرند که آیا در آن سهم خریدار، فروشنده و یا نظاره گر باشند. تمام ابزار ها و استراتژی ها به دنبال یافتن روند بازار هستند.
خط روند صعودی
یکی از روند هایی که در خط روند معاملات بورسی وجود دارد خط روند صعودی است که در این قسمت از پست قصد توضیح آن را داریم.
خط روند صعودی
در نمودار قیمت سهم ها، خط هایی که شیب مثبت و زیادی دارند را میتوان به عنوان خط روند صعودی تعبیر کرد که این خط نمایانگر حساس بودن قیمت سهم به این سطح از قیمت است. زمانی که بازار مثبت بوده و خط روند صعودی را مشاهده کردید بهترین زمان برای خرید است. اعتبار این خط به عواملی مانند شیب خط٬ حجم معاملات در زمان برخورد به خط روند٬ بازه زمانی (بلند مدت بودن بررسی خط روند در تحلیل ها) و تعداد برخورد ها بستگی دارد.
در خط روند صعودی قیمت تمایل زیادی به افزایش دارد و این موضوع قدرت بالای خریداران را نشان می دهد. هرچه شیب خط روند صعودی بیشتر باشد پایداری آن کمتر خواهد بود. مناسب ترین شیب برای خط روند شیب 45 درجه می باشد.
خط روند صعودی
خط روند نزولی
خط روند نزولی دقیقا برعکس خط روند صعودی است و زمانی که نمودار قیمت سهام نزولی است، خط روند نزولی را نمایش میدهد بهترین کار این است که اقدام به فروش سهام خود کنید. بهتر است که هر معامله گری قبل از انجام معامله حد سود و حد ضرر را برای خود مشخص کند که با استفاده از سیگنال خط روند در بورس و حد ضرر و حد سود بهترین تصمیم را اخذ کند.
در خط روند نزولی قیمت تمایل به کاهش دارد و نشاندهنده این است که فروشندگان قدرت بیشتری دارند. روند نزولی یک خط با شیب منفی است مانند شکل زیر:
خط روند نزولی
خط روند خنثی
منظور از روند خنثی یک خط صاف نیست بلکه خط روند خنثی تلفیقی از روندهای صعودی و نزولی در بازه های زمانی کوتاه است. خط روند خنثی نشان دهنده قدرت برابر خریدار و فروشنده سهم است که در بازه های زمانی بلندتر به صورت خنثی ظاهر می شود. مانند شکل زیر:
خط روند خنثی
اعتبار خط روند در معاملات بورسی
پیش از انجام هر معامله ای تشخیص جهت روند و قوت و ضعف آن اهمیت زیادی دارد. به این علت که بازار و قیمت سهم ها همیشه در یک راستا و در یک خط نیست نمیتوان تصمیم سریع و عجولانه گرفت اما برای اطمینان از اعتبار خط روند در معاملات بورسی میتوان از نشانه ها و عواملی استفاده کرد تا از خط روند سهام مد نظر مطمئن شویم.
عواملی که در اعتبار خط روند در بورس تاثیر می گذارند عبارت اند از:
– در واقع شیب خط روند هر چه بیشتر باشد اعتبار این خط روند کمتر است و احتمال شکست و تغییر این خط روند وجود دارد. به طور کلی، شیب ۴۵ درجه انواع تحلیل بورس کدامند ؟ در تحلیل ها شیبی مناسب و معتبر تلقی می شود.
– تعداد برخورد نمودار قیمت با خط روند هرچه بیشتر و به دفعات بیشتری انجام شود حاکی از اعتبار و درستی آن خط روند در بورس است.
– به هر میزان که کندل های بلند تری در نزول یا صعود ثبت شود احتمال شکست خط روند بالاتر می رود.
در قسمت فوق هم به این موضوع اشاره شد که خط روند در بورس به هر میزان طولانی مدت تر باشد از اعتبار بیشتری برخوردار است.
انواع نمودار تحلیل تکنیکال در بورس
اگه به تابلوسهم در بورس نگاه کنید میبینید که اطلاعات زیادی از معاملات سهم در یک روز یا حتی گاهی اطلاعات ماهانه و سالانه سهم رو به شما میده. از بین این اطلاعات اونی که به درد تحلیل تکنیکال میخوره و باعث میشه نمودار تشکیل بشه قیمت روزانه سهم هستش که این قیمت از چهار نگاه بهش توجه میشه. مثلا اگه اولین معامله رو ملاک قرار بدیم، اولین قیمت و اوپن سهم به وجود میاد؛ یا اگه آخرین معامله سهم رو بهش توجه کنیم، کلوز یا آخرین قیمت به وجود میاد؛یا دنبال بالاترین قیمتی که سهم معامله شده باشیم،های قیمت یعنی همون بالاترین قیمت به وجود میاد؛ و اگه کمترین قیمتی که معامله شده مد نظرمون باشه، لوی قیمت یا همون پایین ترین قیمت به وجود میاد. از مجموع این قیمت ها نمودارهای تحلیل تکنیکال به وجود میاد. البته نمودارهای تحلیل تکنیکال چند مدل هستن و انواع مختلفی داره که باید راجع به هر کدوم توضیح کوتاهی بدیم .
نمودار خطی
همانطور که از اسمش پیداست این نمودار به صورت یک خط به نمایش در میاد و این خط هم فقط کلوز وآخرین معامله سهم رو مد نظر قرار میده و کاری به اوپن یا های یا لوی معاملات سهم نداره.اوپن یعنی اولین قیمت، های یعنی بالاترین قیمت، لوی، یعنی پایین ترین قیمت.. روی نمودار خطی دیگه نمیتونید الگوهای بورسی که با کندل ها پیدا میکردید رو پیدا کنید و فقط امکان این هستش که الگوهای کلاسیک رو روی نمودار خطی رسم کنید، یا خط روند بکشید ویا مقاومت و حمایت روش ترسیم کنید. در هر صورت کمتر از این نمودار استفاده میشه و بیشتر میرن سراغ نمودارهای دیگه توی تحلیل تکنیکال .
نمودار میله ای
نمودار میله ای هر چهار نوع قیمت رو نشون میده یعنی اگه به تصویر بالا عکس وسطی نگاه کنید با نمودار میله ای آشنا میشید. بالای میله نشون دهنده بالاترین قیمت سهم هستش. پایین میله نشون دهنده پایین ترین قیمت سهم هستش. میله کوچیک سمت چپ نشون دهنده اولین قیمت سهم یعنی اوپن قیمت هستش و میله کوچیک سمت راست هم نشون دهنده کلوز قیمت یعنی آخرین قیمت سهم هستش. سبز یا قرمز بودن میله هم بستگی به بالا پایین بودن کلوز و اوپن داره یعنی اگه اوپن بالاتر است کلوز باشه اون میله قرمز میشه ولی اگه کلوز بالاتر از اوپن باشه میله سبز میشه .چیز زیاد سختی نیست .
نمودار شمعی
بهترین نمودار که میشه ازش استفاده های زیادی کرد همین نمودار شمعیه. چون هم میتونی 4تا قیمت رو داشته باشی و هم اینکه میتونی روش الگوهای مختلفی پیدا کنی و تحلیل تکنیکال قویتری داشته باشی. کندل شناسی و الگوهای بورسی بیشتر روی نمودار شمعی پیدا میشن و تحلیلگران بیشتر از این نمودار استفاده میکنند
جمع بندی
چهار نوع قیمت در نمودار شمعی یا میله ای open و close و بالاترین قیمت و پایین ترین قیمت است.در نمودار های شمعی می توان الگوهای مختلفی یافت و برای پیش بینی آینده بازار از آن استفاده نمود. برای هر سهم ( جفت ارز، کالا، ارز دیجیتال، طلا، نفت و …) که طی روز معامله میشود، در پایان روز چهار مقدار قیمتی حاصل میشود:
- قیمت باز شدن سهم
- قیمت بسته شدن سهم
- بالاترین قیمت سهم
- پایین ترین قیمت سهم
گروه بی نظیر
مدرس و تحلیلگر بازار سرمایه تحلیلگر بازار مالی فارکس تحلیلگر ارشد سایت یار سرمایه برگزاری بیش از صد دوره آموزشی تحلیل بورس و فارکس عضو تیم icf_market تنها ارائه دهنده سبک ولوم تریدینگ به زبان فارسی در دنیا
دیدگاه شما