انواع بازارهای مالی
بازارهای مالی یا Financial Markets زیر مجموعهای از نظام اقتصادی هستند که در آنها وجوه، اعتبارات و سرمایه در قالب قوانین و مقررات مشخصی، از صاحبان پول و سرمایه به سمت متقاضیان جریان دارد. به بیان سادهتر به بازاری که در آن داراییهای مالی مانند سهام، سپردههای سرمایهگذاری، طرحهای بازنشستگی، انواع بیمه نامهها و اوراق بهادار معامله میشود، بازار مالی گفته میشود که نقش یک واسطه بین خریداران و فروشندگان را ایفا میکند.
در واقع این بازارها شرایطی را فراهم میکنند تا افراد بتوانند اوراق بهادار خود را به فروش برسانند و یا در ازای پرداخت پول، صاحب قسمتی از سهام یک شرکت شوند و تیم آسانبورس تصمیم دارد تا در راستای آموزش بورس به توضیح جامع مفهوم فوق بپردازد.
کاربرد بازارهای مالی
بازارهای مالی پویا، منافع بسیار زیادی را برای نظامهای اقتصادی فراهم میکنند که مهمترین آنها عبارتند از:
- تجمیع منابع خرد و تخصیص آنها به سرمایهگذاران
- کمک به کشف قیمت منابع به صورت غیر دستوری
- تقویت نقدشوندگی در نظامهای مالی
- ایجاد ارتباط مشخص بین ریسک و بازده
- هدایت نقدینگی به مسیری درست و جلوگیری از رشد بازارهای ناسالم
- بهبود شفافیت در فعالیتهای اقتصادی
- کمک به اعمال سیاستهای پولی و مالی بانک مرکزی و دولت
انواع بازارهای مالی
بازارهای مالی بر اساس حق مالی، سررسید ابزار مورد معامله، ساختار سازمانی و زمان واگذاری در چهار دستهی مختلف طبقهبندی میشوند:
بازارهای مالی بر اساس حق مالی
بازارهای مالی بر اساس حق مالی به دو دستهی بازار بدهی و بازار سهام تقسیم میشوند:
بازار بدهی (Debt Market)
به بازاری که در آن ابزارهای بدهی مختلفی مانند اوراق قرضه دولتی، اسناد خزانه دولتی و اوراق مشارکت معامله میشود، بازار بدهی میگویند. این اوراق ممکن است متعلق به شرکتها، دولتها، بانکها، شهرداریها و سایر سازمانها باشد.
بازار سهام (Stock Market)
به بازاری که در آن سهام از طریق بازارهای منسجم و قانونمند مانند بورس؛ توزیع و مبادله میشود، بازار سهام یا به اصطلاح بازار بورس گفته میشود. این بازار یکی از حساسترین حوزههای اقتصاد است، زیرا به شرکتها این امکان را میدهد که از طریق توزیع بخشی از مالیکت خود به سرمایهگذاران، سرمایه مورد نیاز خود را تامین کنند.
بازارهای مالی بر اساس سررسید ابزار مورد معامله
بازارها بر اساس سررسید ابزار مورد معامله به دو دستهی بازار پول و سرمایه تقسیم میشوند:
بازار پول (Money Market)
به بازاری که در آن اوراق بهادار با سررسیدی کمتر از یک سال معامله میشوند و نرخ بهره متناسب با مدت زمان نگهداری اوراق تعیین میشود، بازار پول میگویند. سرعت نقدشوندگی بالا، ریسک عدم پرداخت پایین و کمتر بودن نرخ بهره نسبت به سایر بازارها، از معاملات بدون سررسید جمله فاکتورهای مثبت در بازار پول میباشد.
بازار سرمایه (Capital Market)
به بازاری که خرید و فروش داراییهای مالی با سررسید بیش از یک سال یا بدون سررسید در آن انجام میشود، بازار سرمایه میگویند. بطور کلی این بازار فرایند هدایت و تخصیص منابع اقتصادی را تسهیل میکند و خود به دو بازار اولیه و ثانویه تقسیم میشود:
- بازار اولیه: به بازاری که تشکیل سرمایه در آن اتفاق میافتد و اوراق بهادار برای اولین بار در آن عرضه و مبادله میشوند، بازار اولیه میگویند.
- بازار ثانویه: بازار ثانویه این امکان را فراهم میکند تا اوراقی که برای اولین بار در بازار اولیه عرضه شدند، دوباره قابلیت معامله داشته باشند و صاحبان این اوراق نگرانی از جهت خرید یا فروش آنها نداشته باشند.
بازارهای مالی از نظر ساختار سازمانی و قانونمندی
بازارهای مالی از نظر ساختار سازمانی و قانونمندی به چهار دستهی بازارهای رسمی، بازارهای خارج از بورس، بازار سوم و بازار چهارم تقسیم میشوند:
بازارهای رسمی
بورس اوراق بهادار یکی از بازارهای رسمی سازمانیافته است که قوانین و شرایط سختگیرانهای را برای پذیرش شرکتها اعمال میکند؛ در واقع شرکتها ابتدا از لحاظ میزان نقدینگی، شفافیت اطلاعات و ترازهای مالی مورد بررسی قرار میگیرند و سپس در این بازار پذیرفته میشوند.
بازار خارج از بورس
به بازاری که اوراق بهادار شرکتهای پذیرفته نشده در بورس در آن معامله میشود، بازار خارج از بورس یا بازار مبتنی بر چانهزنی میگویند. این بازار دارای مکان فیزیکی جهت معامله نیست و شرایط آسانتری را برای پذیرش شرکتها در نظر گرفته است.
بازار سوم
معمولاً سازمانها و موسسات بزرگ سرمایهگذاری به دلیل حق کمیسیون و کارمزد کمتری معاملات بدون سررسید که در بازار سوم وجود دارد، مشغول به فعالیت در این بازار هستند.
بازار چهارم
شرکتها و سازمانهایی در این بازار فعال هستند که قصد انجام معاملات عمده و بلوکی را دارند. این شرکتها برای اینکه در معاملات خود کارمزدی پرداخت نکنند، معمولاً به صورت مستقیم و بدون دخالت کارگزار وارد معامله میشوند.
بازارهای مالی بر اساس زمان واگذاری
بازارهای مالی بر اساس زمان واگذاری به دو دستهی بازار آتی و بازار نقدی تقسیم میشوند:
بازار آتی (Future Market)
به بازاری معاملات بدون سررسید که در آن اوراق مشتقه معامله میشود، بازار آتی یا بازار اوراق مشتقه نام دارد. اوراق مشتقه، قراردادی است که بر اساس آن صاحب اوراق موظف یا مختار است که در تاریخ مشخصی در آینده، یک دارایی را بخرد یا بفروشد.
بازار نقدی (Spot Market)
به بازاری که برای انجام فوری معاملات شامل خرید و فروش کالاها و اوراق بهادار تشکیل شدهاست، بازار نقدی میگویند. بازار نقدی در نقطهی مقابل بازار آتی قرار دارد و از آنجا که معاملات این بازار در نقطهای از زمان انجام میشود، به آن بازار نقطهای نیز میگویند.
معاملات CFD چه نوع معاملاتی هستند و نحوه ی عملکرد آن ها چگونه است؟
معاملات CFD با عنوان “خرید و فروش CFD” نیز شناخته می شود و به معنی contract for difference ، “قرارداد با تفاوت” می باشد. CFD ها برای شما این امکان را فراهم می کنند تا بدون نیاز به مالکیت دارایی های اساسی ، در بازارهای مالی مانند، فارکس ، شاخص ها و کالاها با حدس قیمت ها، تنها ارزش هر چیز را مورد معامله قرار دهید. با زند تریدرز همراه شوید تا هر آنچه لازم است در مورد معاملات CFD بدانید برای شما بازگو کنیم.
آشنایی با معاملات CFD
به طور کلی در این معاملات ، شما توافق می کنید که تفاوت قیمت یک دارایی را از نقطه ای که قرارداد آغاز می شود، تا زمانی که قرارداد پایان می یابد، مبادله کنید. یکی از مزایای اصلی معاملات CFD این است که می توانید زمان پایان قرار داد را با توجه به حدسی که در مورد قیمت ها می زنید، خودتان تعیین کنید. به این ترتیب سود یا زیان شما بستگی به میزان صحت پیش بینی شما دارد.
مقایسه معاملات CFD با معاملات فیوچرز
در معاملات فیوچرز ، قرارداد برای مدت معینی بسته می شود و در سررسید قرارداد، لازم است که آنچه مورد معامله قرار گرفته شده است، به قیمت روز به فروشنده پرداخت شود. در این نوع معاملات در صورتی که سهام یا ارزش خریداری شده افزایش قیمت پیدا کرده باشد، خریدار متضرر می شود.
به منظور حل این مشکل که در مورد معاملات فیوچرز وجود داشت، اصلاحیه ای انجام شد و معاملات CDF روی کار آمد. در این معاملات سررسید قرارداد حذف شد و معامله گران می توانند در هر زمان که صلاح دیدند، معاملات را به کوتاه مدت و یا بلند مدت مدیریت کنند.
به این ترتیب دیگر استرسی برای زمان سررسید قرارداد وجود ندارد و هر چه تریدر در حدس قیمت ها تبحر بیشتری داشته باشد، می تواند از انجام معاملات CFD سود برد.
نحوه ی عملکرد معاملات CFD چگونه معاملات بدون سررسید است؟
در حقیقت معاملات CFD اینگونه است که انجام قراردادهای خرید و فروش، از طریق اختلاف ارزش یک دارایی برای کسب سود، با یک کارگزار یا بروکر آنلاین صورت می گیرد.
یک مزیت مهم معاملات CFD این است که حتی با کاهش قیمت نیز معامله گر می تواند سود ببرد. حتما می پرسید چگونه؟ در ادامه نحوه عملکرد این نوع معاملات را با ذکر مثالی توضیح داده ایم. لطفا همچنان با ما همراه باشید.
مثالی از معاملات CFD
فرض کنید شما سهام یک شرکت را در حال حاضر با قیمت خرید 41 دلار و با قیمت فروش 40 دلار خریداری می کنید. اما پیش بینی شما این است که در چند روز آینده قیمت این سهام به 39 دلار برسد. بنابراین بخشی از سهم خود مثلا حدود 100 سهم را به قیمت 40 دلار می فروشید.
در روزهای آینده، چنانچه حدس شما درست باشد، و قیمت سهام به 39 دلار کاهش یافته باشد، شما اقدام به خرید 100 سهم به ارزش 39 دلار خواهید کرد. در این صورت با وجود روند کاهشی قیمت در بازار، شما سود کرده اید.
مزایای معاملات CFD
تا این بخش از مقاله با معاملات CFD آشنا شدید و تا حدودی از نحوه ی انجام این گونه معاملات آگاه شدید. اگر مایلید تا درباره ی مزیت های این معاملات نیز بدانید، این بخش از مقاله را به دقت مطالعه کنید.
- هزینه انجام این معاملات ، هزینه پائینی است
- امکان انجام این گونه معاملات در هر جای دنیا و در هر ساعت از شبانه روز امکان پذیر است
- امکان کسب سود در هر دو بازار صعودی و نزولی وجود دارد
- امکان معامله با مارجین در این معاملات وجود دارد و با این وجود شما می توانید با سرمایه بیشتری کار کنید
- گزینه های معاملاتی در معاملات CFD بسیار متنوع می باشد
کلام پایانی
برای موفقیت در معاملات CFD لازم است که بتوانید به درستی روند افزایشی یا کاهشی قیمت ها را حدس بزنید. معاملات CFD این امکان را برای شما فراهم کرده است که دیگر بدون دغدغه هایی که در معاملات فیوچر داشتید، به راحتی و بدون وجود سررسید قرارداد، زمان خروج از معامله را خودتان تعیین کنید.
منظور از سررسید قرارداد در معاملات آتی زعفران چیست؟
آخرین روز معاملاتی یا سررسید قرارداد، آخرین روزی است که امکان معامله یک قرارداد آتی در بورس وجود دارد.
به گزارش «کالاخبر»، تاریخ سررسید قراردادهای آتی به صورت استاندارد توسط بورس تعیین میشود و تنها در سررسیدهای تعیین شده امکان انجام معامله وجود دارد. به طور مثال در خصوص قراردادهای آتی سکه طلا سررسیدهای اردیبهشت، تیر، شهریور و. وجود دارد. همچنین در نماد معاملاتی هر قرارداد آتی، ماه و سال سررسید قابل مشاهده است.
هر نماد معاملاتی متشکل از نام کالا، ماه و سال قرارداد است، به طور معاملات بدون سررسید مثال در نماد SAFOR۹۷ ، علامت اختصاری SAF مربوط به نام کالا یا همان زعفران ( Saffron ) ، علامت اختصاری OR مربوط به ماه سررسید قرارداد (اردیبهشت) و ۹۷ مربوط به سال قرارداد است.
لازم به ذکر است قبل از بازگشایی هر نماد، بورس اطلاعیه معاملاتی قرارداد آتی را از طریق سایت رسمی خود به اطلاع عموم میرساند.
قرارداد آتی زعفران، پس از آخرین روز معاملاتی، وارد دوره تحویل میشود و طرفین قرارداد که تا پایان آخرین روز معاملاتی، موقعیت معاملات بدون سررسید تعهدی خود را باز نگه داشتهاند میبایست نسبت به طی فرآیند تحویل اقدام نمایند. همچنین فرآیند تحویل قراردادهای آتی زعفران به صورت اطلاعیه از طریق سایت رسمی بورس کالا به اطلاع عموم خواهد رسید.
امکان اعمال سیستمی «اختیار معاملات فروش در سررسید» فراهم شد
سید مهدی پارچینی گفت: با بهرهبرداری از این سامانه، معاملات بدون سررسید دارندگان اوراق اختیار فروش تبعی میتواند مطابق موعدهای زمانی اعلامی در اطلاعیه بورس به طور شخصی و بدون نیاز به مکاتبه یا مراجعه حضوری به کارگزاری درخواست اعمال و نوع اعمال خود را ثبت کنند؛ به این ترتیب کل فرآیند اعمال به طور سیستمی از لحظه ارسال درخواست تا زمان اعمال طی خواهد شد.
مدیر نظارت بر بورسهای سازمان بورس و اوراق بهادار در گفت و گو با پایگاه خبری بازارسرمایه (سنا) گفت: این مدیریت برای تسهیل شرایط استفادهکنندگان و کاهش خطای انسانی در رویه دستی که گاه با خطای انسانی همراه بود، با ایجاد کارگروهی شامل از مدیریت فناوری اطلاعات سبا، مرکز نظارت بر امنیت اطلاعات بازارسرمایه، شرکتهای ارایه دهنده خدمات برخط، شرکت مدیریت فناوری، شرکت بورس و فرابورس و شرکت سپردهگذاری تشکیل داد و با کمک آنها سامانه «اعمال مکانیزه اوراق اختیار فروش تبعی» طراحی و پیاده سازی کرده است.
سیدمهدی پارچینی اضافه کرد: با بهرهبرداری از این سامانه دارندگان اوراق اختیار فروش تبعی میتواند مطابق موعدهای زمانی اعلامی در اطلاعیه بورس به طور شخصی و بدون نیاز به مکاتبه یا مراجعه حضوری به کارگزاری درخواست اعمال و نوع اعمال خود را ثبت کنند؛ به این ترتیب کل فرآیند اعمال به طور سیستمی از لحظه ارسال درخواست تا زمان اعمال طی خواهد شد.
او خبر داد: در حال حاضر شرکتهای کارگزاری در حال اخذ تاییدیه سامانههای خود از مدیریت فناوری سازمان هستند و انشاالله از ابتدای سال ۱۴۰۱ فرایند اعمال در سررسید کلیه اوارق اختیار فروش تبعی با استفاده از این سامانه اجرا خواهد شد.
پارچینی، استفاده از اختیار معامله فروش را یکی از ابزارهای مالی مورد استفاده توسط سرمایهگذاران خرد و صندوقهای سرمایهگذاری مشترک به منظور پوشش ریسک دانست و گفت: به این نحو که ناشر اختیار این حق را به دارنده اوراق اختیار فروش معاملات بدون سررسید می دهد که در سررسید تعیین شده در صورتی که قیمت سهام کمتر از قیمت تضمین شده باشد، نسبت به فروش سهام خود به ناشر این اوراق با قیمت تضمینی، اقدام کند.
مدیر نظارت بر بورسهای سازمان بورس و اوراق بهادار افزود: از سال ۱۳۹۹ تاکنون سازمان بورس، سهامداران عمده عرضهکننده سهام در عرضههای اولیه را با هدف جلب اعتماد سرمایهگذاران خرد، ملزم به واگذاری اوراق اختیار فروش تبعی ضمنی با سررسید یک ساله و با نرخ تضمینی حداقل ۲۰ درصد کرده است.
او تصریح کرد: با توجه به گسترش استفادهکنندگان از ابزار مالیِ «اختیار فروش تبعی» و نیز افزایش قابل توجه ناشران این اوراق با هدف بیمه سهام و یا تامین مالی که توسط سهامداران عمده شرکتها انجام میشود، اکنون بنابر مصوبه اخیر هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار، این ابزار توسط بازارگردان ها نیز قابل استفاده خواهد بود.
پارچینی از مزیتهای این سامانه به ارسال مستقیم درخواست توسط سرمایه گذار، کاهش خطای انسانی و امکان طی فرایند اعمال با تعداد قابل توجه در یک روز معاملاتی اشاره کرد.
یادآور میشود؛ اختیارمعامله ها انواع اوراقی هستند که اختیار معامله یک دارایی را در آینده به سرمایهگذار میدهند. اوراق اختیار فروش تبعی که در ایران به عنوان بیمه کردن سهام از آن یاد میشود، در حقیقت، ابزاری است معاملات بدون سررسید که بهوسیله آن نوسانات و زیان سهام بیمه میشود.
عرضهکننده این اوراق شرکت (ناشر) و یا سهامدار عمده است که هدف آنها ایجاد تضمین و اطمینان نسبت معاملات بدون سررسید به سهام است.
سررسید جدید در قرارداد آتی واحدهای صندوق طلا
بازار قراردادهای آتی واحدهای سرمایه گذاری صندوق پشتوانه طلای لوتوس در بورس کالا از شنبه ۲۹ مرداد منتظر سررسید جدید برای تحویل مهر ۱۴۰۱ است.
به گزارش کالاخبر ، براساس اطلاعیه مدیریت بازارهای مشتقه و صندوق های کالایی بورس کالای ایران، معاملات این سررسید جدید تا تاریخ ۲۶ بهمن ماه سال جاری قابل معامله خواهد بود.
قراردادهای آتی در نخستین روز معاملاتی بدون حد نوسان قیمتی، با دوره پیش گشایش به مدت ٣٠ دقیقه در ابتدای جلسه معاملاتی آغاز و پس از انجام حراج تک قیمتی راس ساعت ۱۰:۳۰ با دوره عادی معاملاتی و اعمال حد نوسان قیمت روزانه ادامه مییابد.
قیمت پایه قرارداد آتی، همان قیمت کشف شده در حراج تک قیمتی خواهد بود که مبنای حد نوسان قیمت روزانه برای ادامه معاملات در حراج پیوسته قرار خواهد گرفت. بدیهی است در صورت انجام نشدن معامله در حراج تک قیمتی، قرارداد آتی متوقف و مجدداً همین فرآیند، روز کاری بعد تکرار خواهد شد.
مشخصات قراردادهای آتی واحدهای صندوق طلا
قراردادهای آتی واحدهای صندوق سرمایه گذاری طلا از ۱۲ تیر سال ۱۴۰۰ در بورس کالای ایران راه اندازی شد. دارایی پایه این قراردادها، واحدهای سرمایه گذاری صندوق سرمایه گذاری پشتوانه طلای لوتوس (طلا) اعلام شده و همچنین اندازه هر قرارداد نیز ۱۰۰۰ واحد سرمایه گذاری صندوق سرمایه گذاری طلا در نظر گرفته شده است.
حد نوسان قیمت روزانه این قراردادها حداکثر مثبت و منفی ۵ درصد با توجه به قیمت تسویه روزانه روز قبل و حداکثر حجم هر سفارش ۲۵ قرارداد خواهد بود. درخصوص سقف مجاز موقعیت های تعهدی باز و معاملات نیز باید گفت که سقف مجاز موقعیت های تعهدی باز مشتریان برای اشخاص حقیقی و حقوقی ۵۰۰ موقعیت در هر نماد معاملاتی و برای بازارگردانان ۱۰۰۰ موقعیت در هر نماد معاملاتی و قابل افزایش تا ۲۰ درصد موقعیتهای تعهدی باز در آن نماد در بازار است.
از سوی دیگر، تعداد موقعیت های باز کل بازار در هر نماد معاملاتی حداکثر معادل یک هزارم سقف واحدهای معاملاتی قابل صدور صندوق سرمایه گذاری پشتوانه طلای لوتوس (طلا) اعلام شده است.
دیدگاه شما