بازار پول

از آنجا که مدیران آینده بیشتر به وبلاگی برای داوطلبان کارشناسی ارشد مدیریت اختصاص یافته بود ، به یاری خدا بمنظور جلوگیری از عدم تجانس مطالب و پرداختن بیشتر به هر دو حوزه ، وبلاگ ایران فاینانس را با هدف پرداختن به ادبیات مالی و مباحث کاملا دانشگاهی متناسب با بازار پول و سرمایه کشور در حوزه تحلیل مالی ، ابزارهای فاینانس و سرمایه گذاری و مقالات این حوزه راه اندازی نمودم.
بدیهی است تلاش می شود با بهره گیری از غنی ترین منابع علمی در حوزه مدیریت مالی و سرمایه گذاری تازگی مطالب و جذابیت وبلاگ برای فرهیختگان مالی و اقتصادی کشور حفظ گردد.
یاری همه سروران ارجمند و دوستان فاضلم را برای غنا بخشی هر چه بیشتر به مطالب وبلاگ خواستارم.
روح اله صمدی، کارشناس ارشد مدیریت مالی دانشگاه شهید بهشتی

ایران فاینانس

برای بررسی بازار پول می باید ، تقاضا و عرضه پول را بررسی کنیم . در این قسمت به بررسی تقاضای پول ( M1 ) می پردازیم.

1- حجم پول در گردش و نقدینگی :

حجم پول در گردش ( M1 ) : یا به اختصار پول در اقتصاد برابر است با اسکناس و مسکوک در دست مردم به اضافه سپرده های دیداری (حساب جاری در بانک ها ) . بنابراین هرگاه در اقتصاد گفته می شود پول ، فقط اسکناس و سکه مدنظر نمی باشد، حسابهای جاری که برای آن دسته چک صادر می شود نیز جزء حجم پول است.

نقدینگی ( M2 ) : که گاهی به آن نقدینگی بخش خصوصی نیز می گویند(زیرا سپرده های دولت در آن محاسبه نمی شود.)برابر است با حجم پول به اضافه سپرده های پس انداز و مدتدار بخش خصوصی در بانکها. به سپرده های پس انداز و مدت دار ، شبه پول نیز گفته می شود ، بنابراین نقدینگی برابر است با پول بعلاوه شبه پول.

سپرده های مدت دار + سپرده های پس انداز + سپرده های جاری+ اسکناس و مسکوک = نقدینگی = ( M2 )

( M2 )شبه پول ( M1 )پول

افراد به دلایل و انگیزه های زیر پول تقاضا می کنند:

1- انگیزه معاملاتی: به دلیل اینکه زمان دریافت در آمد و مصرف یکی نمی باشد، افراد پول نگهداری می کنند تا معاملات روزمره خود را با آن انجام دهند.مثلا ما در اول ماه صد هزار تومان حقوق دریافت می کنیم ، اگر پیش بینی کنیم که هفتاد هزار تومان آنرا طی ماه خرج می کنیم ، پس هفتاد هزار تومان از درآمد خود را به شکل پول نگهداری می کنیم. البته شاید کسی بگوید بهتر است که همه درآمد خود را در حساب پس انداز یا مدتدار بگذاریم و یا سهام و اوراق قرضه بخریم و به اندازه نیاز روزانه به پول ، سهام ، اوراق قرضه و یا سایر اشکال داریی را به پول تبدیل کنیم تا از مزایای دارایی های درآمدزا نیز برخوردار شویم.که در اینکار نیز لازم است هزینه تبدیل دارائیها به پول در نظر گرفته شود.

مقدار پولی که برای انجام معاملات تقاضا می کنیم ، به تقاضای معاملاتی پول معروف است و تابعی از درآمد ملی در نظر گرفته می شود.

2- انگیزه احتیاطی : افراد و بنگاهها برای حوادث غیر قابل پیش بینی مقداری پول نگهداری می کنند. به مقدار پولی که برای این امور تقاضا می شود ، تقاضای احتیاطی پول گفته می شود.بازار پول تقاضای معاملاتی و احتیاطی تابعی از درآمد ملی در نظر گرفته می شود و تابع آن را به شکل M(t)=KY می نویسیم که K نسبتی از درآمد ملی است که به صورت پول برای امور احتیاطی و معاملاتی نگهداری می شود.

3- انگیزه سفته بازی : کلاسیکها معتقد بودند که به جز دو دلیل و یا انگیزه فوق ، دلیل دیگری برای نگهداری پول وجود ندارد. استدلال آنها نیز این بود که وقتی افراد برای امور احتیاطی و معاملاتی مقداری از درآد خود را به صورت پول نگهداری می کنند ، مابقی آنرا تبدیل به داراییهای درآمدزا می نمایند و دلیلی برای نگهداری آن به شکل پول که یک نوع دارایی عقیم است ، وجود ندارد.

کینز با بحث خود نشان داد که علاوه بر انگیزه های فوق ، افراد به انگیزه سفته بازی نیز پول نگهداری می کنند.تقاضای سفته بازی برای پول با نرخ بهره رابطه معکوس دارد ، علت آن اینست که اگر نرخ بهره بازار پول بالا باشد ، هزینه نگهداری پول نقد برای سفته بازی بالاست.نرخ بهره همان هزینه فرصت نگهدار یپول نقد است.

یعنی تقاضای پول تابعی از درآمد ملی و نرخ بهره است که رابطه تقاضای پول با درآمد ملی مثبت و با نرخ بهره منفی می باشد.

عرضه پول نیز همچون تقاضای پول تحت بازار پول تاثیر عوامل مختلف است که برای سادگی فرض می شود متغیری برونزا است و توسط بانک مرکزی تعیین می شود .اما ما به طور خلاصه به عوامل تعیین کننده آن می پردازیم.

عرضه پول برابر است با پایه پولی ضربدر ضریب تکاثر پول

m : ضریب تکاثر پول

H : پایه پولی و M(s) عرضه پول

بنابراین عرضه پول در صورتی تغییر می یابد که H (پایه پولی) ویا m (ضریب تکاثر پول) تغییر نماید.

ابتدا به بررسی H می پردازیم:

پایه پولی( H ) که به پول پر قدرت نیز معروف می باشد ، برابر است با بدهی بانک مرکزی به بخشهای خصوصی (اسکناس و مسکوک در دست مردم) و بانکی (اسکناس و مسکوک نزد بانکها ، سپرده قانونی و آزاد بانکها نزد بانک مرکزی) ، با توجه به تعریف ترازنامه بانک مرکزی ، پایه یولی برابر است با حاصل جمع خالص داراییهای خارجی و داخلی این بانک.به عبارت دیگر پایه پولی را می توان وسیله پرداختی دانست که بانک مرکزی با استفاده از آن داراییهای مالی گوناگون خود خریداری می کند.

واما ضریب تکاثر پول برابر است با حجم تغییرات حجم پول ، تقسیم بر پایه پولی.

= dM/dH ضریب تکاثر پول

ضریب تکاثر پول را که با m نیز نشان می دهند ، به این مفهوم است که به ازای یک واحد تغییر درپایه پولی حجم پول چند واحد تغییر می کند. ضریب تکاثر پول در ساده ترین حالت برابرست با یک تقسیم بر نرخ ذخیره قانونی.در حالت واقعی تر ضریب تکاثر پول عبارتست از :

/Cu + rr + er (1 + Cu) = ضریب تکاثر پول

er ،نرخ ذخیره اضافی ، Cu نسبت اسکناس و مسکوک به سپرده دیداری ، rr نرخ ذخیره قانونی

فرمول فوق نشان می دهد که عرضه پول به H (که به تصمیمات بانک مرکزی بستگی دارد) ، Cu (که به تصمیمات و رفتار مردم بستگی دارد که چه نسبتی از پول خود را به صورت سکه و اسکناس و چه مقدار را در حساب جاری نگهداری می کنند) ، rr (که به تصمیم بانک مرکزی بستگی دارد) و er (که به تصمیم بانکهای تجاری بستگی دارد) وابسته است.

بنابراین این تصور که حجم پول را فقط بانک مرکزی تعیین می کند اشتباه است ، اگر شما نیز پول خود را بیشتر به صورت اسکناس و سکه نگهداری کنید ، حجم پول را کاهش می دهید و یا اگر یک بانک تجاری ذخیره اضافی بیشتری نگهداری کند ، حجم پول را کاهش می دهد.

4- تعادل در بازار پول:

تعادل در بازار پول هنگامی برقرار است که عرضه و تقاضای پول با یکدیگر برابر باشد ، به عبارت دیگر مازاد و یا کمبود تقاضا و عرضه پول وجود نداشته باشد . در نومدار فوق ، تقاضای پول به ازای درآمد ملی برابر با Y1 رسم شده است و عرضه پول نیز به شکل برونزا در نظر گرفته شده است.

نقطه تعادل ، نقطه E1 است ، زیرا عرضه و تقاضای پول برابرست و نرخ بهره تعادلی برابر با r1 می باشد. اگر نرخ بهره بالاتر از r1 باشد ، مازاد عرضه پول و اگر کمتر از آن باشد ، مازاد تقاضای پول بوجود می آید. اگر در بازار پول مازاد تقاضا باشد ، باعث افزایش نرخ بهره می شود ، در نتیجه تقاضای سفته بازی کاهش می یابد ، کاهش تقاضای سفته بازی باعث کاهش تقاضای پول می شود ، تا عرضه و تقاضای پول برگردند. اگر کازاد عرضه پول نیز وجود داشته باشد ، نرخ بهره کاهش می یابد ، تقاضای سفته بازی افزایش و در نتیجه تقاضای پول نیز افزایش می یابد تا تعادل در بازار پول برقرار گردد.

از آنجا که مدیران آینده بیشتر به وبلاگی برای داوطلبان کارشناسی ارشد مدیریت اختصاص یافته بود ، به یاری خدا بمنظور جلوگیری از عدم تجانس مطالب و پرداختن بیشتر به هر دو حوزه ، وبلاگ ایران فاینانس را با هدف پرداختن به ادبیات مالی و مباحث کاملا دانشگاهی متناسب با بازار پول و سرمایه کشور در حوزه تحلیل مالی ، ابزارهای فاینانس و سرمایه گذاری و مقالات این حوزه راه اندازی نمودم.
بدیهی است تلاش می شود با بهره گیری از غنی ترین منابع علمی در حوزه مدیریت مالی و سرمایه گذاری تازگی مطالب و جذابیت وبلاگ برای فرهیختگان مالی و اقتصادی کشور حفظ گردد.
یاری همه سروران ارجمند و دوستان فاضلم را برای غنا بخشی هر چه بیشتر به مطالب وبلاگ خواستارم.
روح اله صمدی، کارشناس ارشد مدیریت مالی دانشگاه شهید بهشتی

بازار پول

رییس کل بانک مرکزی در مراسم اعطای اولین گواهینامه های حرفه ای بازار پول، توسعه تخصص گرایی در بازار پول را از اهداف مهم بانک مرکزی دانست و گفت: دارندگان گواهینامه های حرفه ای بازار پول برای عضویت در کمیته های تخصصی شبکه بانکی از انجام مصاحبه های تخصصی معاف می شوند.

به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی،‌ دکتر صالح آبادی با بیان اینکه بانک مرکزی در راستای توسعه تخصص گرایی فعالان بازار پول از سال گذشته برنامه های مشخصی را در دستور کار قرار داده است، گفت: توسعه آموزش های تخصصی پولی و بانکی توسط موسسه آموزش عالی بانکداری و برگزاری آزمون های حرفه ای و اعطای گواهینامه به پذیرفته شدگان، دو اقدام مهم بانک مرکزی در این راستا بوده است.

وی ادامه داد: دوره های آموزشی تخصصی در زمینه های پولی و بانکی اعم از مدیریت ریسک، اعتبارات،‌ بانکداری اسلامی و . توسط موسسه آموزش عالی بانکداری برنامه ریزی و اجرا می شود و علاوه بر آن آزمون های گواهینامه حرفه‌ای نیز توسط بانک مرکزی برگزار و گواهینامه ها به پذیرفته شدگان در آزمون ها اعطا می شود.

دکتر بازار پول صالح آبادی تاکید کرد: دارندگان این گواهینامه ها از شرکت در مصاحبه های اختصاصی برای عضویت در کمیته های تخصصی بانکها و موسسات اعتباری غیربانکی اعم از تطبیق،‌ ریسک،‌ حسابرسی داخلی و . معاف هستند.

وی افزود: اولین دوره از آزمون های مذکور در حوزه مدیریت ریسک برگزار شد و آزمون «گواهینامه حرفه‌ای بانکداری اسلامی» نیز طی روزهای آینده برگزار می شود. همچنین آزمون مربوط به سایر گواهینامه‌های حرفه‌ای با ترتیب «گواهینامه اصول بانکداری ۱»، «گواهینامه اصول بانکداری ۲»، «گواهینامه حسابرسی داخلی مؤسسات اعتباری» و «گواهینامه مدیریت فن‌آوری اطلاعات مؤسسات اعتباری» به طور ماهانه برگزار خواهد شد.

رییس کل بانک مرکزی با بیان اینکه افرادی که فکر می کنند شرایط لازم برای عضویت در کمیته های تخصصی بانکها و موسسات اعتباری غیربانکی را دارا هستند می توانند در این آزمونها شرکت کنند و با دریافت گواهینامه حرفه ای جزو کاندیداهای عضویت در این کمیته ها خواهند بود.

وی افزود: بانک مرکزی اسامی پذیرفته شدگان را به تمامی بانکها و موسسات اعتباری اعلام می کند و آنها می توانند از این افراد بدون شرکت در مصاحبه های تخصصی در کمیته های خود استفاده کنند.

صالح آبادی گفت: البته شرکت در مصاحبه های تخصصی برای کسانی که فاقد گواهینامه حرفه ای هستند ضروری است.

وی ادامه داد: در گذشته محدودیت هایی برای عضویت در کمیته های تخصصی وجود داشت اما با این اقدام پیش بینی می شود که طیف وسیعی از افراد با شرکت در آزمون ها و دریافت گواهینامه حرفه ای امکان حضور در کمیته های تخصصی و حلقه های مدیریتی بانکها و موسسات اعتباری غیربانکی را داشته باشند و به مرور و با توسعه این فرآیند در نظام پولی همانند بازار سرمایه شاهد توسعه دانشی و تخصص گرایی خواهیم بود.

دکتر صالح آبادی با تاکید بر اینکه برگزاری اولین دوره از آزمون های صلاحیت حرفه ای طلیعه روشنی برای توسعه تخصص گرایی و فعالیت های دانشی در نظام پولی است، تاکید کرد: بنابراین همانند تجربه موفق بازار سرمایه، در بازار پول نیز افرادی که صلاحیت علمی و تخصصی لازم را دارند با شرکت در آزمون ها و دریافت گواهینامه حرفه ای می توانند وارد چرخه مدیریتی شوند و به مرور و با برگزاری تعداد بیشتر آزمون ها و افزایش دارندگان گواهینامه های حرفه ای شاهد تحول بیشتر در نظام بانکی کشور خواهیم بود.

رییس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه در آینده آزمونهای تخصی برای حضور در بخش های تخصصی سایر نهادهای پولی تحت نظارت بانک مرکزی اعم از صرافی ها، لیزینگ ها و . نیز برگزار خواهد شد، خاطرنشان کرد: بانک مرکزی در توسعه این روند جدی است و امیدواریم بانک ها و موسسات اعتباری غیربانکی هم از پذیرفته شدگان این آزمون ها استفاده کنند هرچند فعلا الزامی به آن ندارند.

گفتنی است اولین دوره آزمون گواهینامه مدیریت ریسک مؤسسات اعتباری در راستای بررسی صلاحیت حرفه‌ای داوطلبان تصدی سمت‌های مدیریتی در بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی روز دوشنبه ۲۳ خردادماه برگزار شد.

در این آزمون قریب به 100 نفر از دواطلبان نظام بانکی و آزاد برای اخذ گواهینامه مدیریت ریسک مؤسسات اعتباری شرکت کردند و 31 نفر موفق به دریافت گواهینامه شدند.

فراز و فرودهای بازیگران بازار پول

در ایتالیای دوران رنسانس اولین بانکداران متوجه شدند می‌توانند فقط بخشی از طلای سپرده‌گذاری‌شده را نگه دارند و بقیه را قرض دهند. از آن زمان به بعد در اکثر کشورها بانک‌ها سلطه امور وام‌دهی به خانوارها و بنگاه‌ها را در دست گرفتند؛ اما آمریکا از مدت‌ها قبل مسیری متفاوت در پیش گرفت.

به گزارش نشریه «تجارت‌فردا» به نقل از اکونومیست، حقیقت آن است که بانک‌ها نقش بسیار مهمی در توسعه اقتصادی ایفا کرده‌اند؛ جان پی‌یر پونت مورگان نیروی محرک ساخت راه‌آهن سراسری در دهه ۱۹۹۰ بود که دو کرانه کشور را به یکدیگر مرتبط ساخت. یک قرن پس از آن و با شروع فرآیند جهانی‌سازی، سیتی‌بانک به آمریکا آی‌ان‌سی (America INC) کمک کرد تا فعالیت‌هایش را در خارج گسترش دهد.‌ اما بازارهای سرمایه نیز نقش قدرتمندی داشتند. این نقش امروزه بیش از هر زمان دیگری پررنگ شده است و به همین دلیل واکنش فدرال‌رزرو به تازه‌ترین بحران اقتصادی دامنه بسیار وسیعی داشت.

در طول زمان تعریف بانک در آمریکا تغییر کرده است. بین سال‌های ۱۹۳۳ و ۱۹۹۹ بانک‌های تجاری به شکل قانونی از بانک‌های بازار پول سرمایه‌گذاری جدا بودند. یک‌پنجم از بانک‌های سرمایه‌داری آمریکا بر بازار سرمایه مسلط بودند و نحوه نظارت بر آنها نیز فرق داشت اما تمامی این بنگاه‌ها عناصر مشترکی داشتند. آنها فقط کسری از دارایی‌هایشان را به شکل ذخایر نگه می‌‌داشتند و تعهدات کوتاه‌مدت ایجاد می‌کردند تا بتوانند وام‌های درازمدت بدهند یا اوراق بهادار درازمدت خریداری کنند. این فعالیت آنها را در معرض خطر هجوم بانکی قرار می‌داد. تاریخ اقتصاد مملو از سنگ‌‌قبر بانک‌هایی است که در زمان افت بازار دارایی‌های نقدناشونده یا هنگامی که سپرده‌گذاران برای دریافت منابع خود هجوم می‌آورند از بین رفتند. بسیاری از این بحران‌ها دردهای اقتصادی شدیدی به همراه داشت که مهم‌ترین آن بحران اوراق مسکن در سال‌های ۲۰۰۹-۲۰۰۷ بود. پس از آن بحران بود که عبارت «خیلی بزرگ است که ورشکسته شود» به واژه‌نامه مدرن افزوده شد و این برداشت عمومی قدرت گرفت که چند فرد بزرگ همانند عروسک‌گردانان، نخ‌های بزرگ‌ترین اقتصاد جهان را در دست دارند.

در آن زمان تصویر بانک‌های حاکم و بسیار بزرگ باعث می‌شد در مورد اهمیت آنها مبالغه شود اما امروز چنین امری میسر نیست. بانک‌ها از هر زمان دیگری ایمن‌تر شده‌اند. بانک‌های سرمایه‌گذاری اکنون بخشی از مجموعه‌های بزرگ بانکداری هستند. علاوه بر این موج جدید نوآوری در بازارهای سرمایه آنها را عقب نشاند و فرآیند تبدیل به اوراق بهادار و انتشار اوراق بدهی را متحول کرد و به دیگر بنگاه‌های مالی امکان داد تا وام‌دهی مستقیم بیشتری داشته باشند. در نتیجه وام‌های شرکتی بانک‌ها به عنوان درصدی از تولید ناخالص داخلی در ۱۲‌درصد ثابت ماند هرچند که بانک‌ها توانایی خود را بازیافتند و شرکت‌ها به‌شدت به وام‌گیری روی آوردند.

رکود فعالیت و ریسک‌گریزی بانک‌ها بر چگونگی واکنش فدرال‌رزرو بر بحران‌ها تاثیر گذاشت. فدرال‌رزرو مجبور شد در سال‌های ۲۰۰۹-۲۰۰۷ در بازارهای سرمایه مداخله کند اما پا را از این فراتر گذاشت تا بانک‌های تجاری و سرمایه‌گذاری را سرپا نگه دارد. اما اوایل امسال با وجود توقف بازارهای سرمایه بانک‌ها مشمول مداخلات نشدند. فدرال‌رزرو به‌جای بازی نقش آخرین پناهگاه بازار پول وام‌دهنده نقش جدید آخرین پناهگاه بازارساز را بازی کرد و با حدود ۵/ ۲۳‌تریلیون دلار در بازارهای اعتبارات دخالت کرد. دامنه مداخله فدرال‌رزرو بزرگ‌تر از هر مداخله دیگر در تاریخ این نهاد است.

می‌توان مسیر صعود تدریجی بازارهای سرمایه آمریکا را در دهه‌های ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰ مشاهده کرد؛ زمانی‌که تامین‌کنندگان مالی از قبیل مدیران صندوق‌های متقابل موفق شدند انبوهی از پول را گردآوری کنند. دهه ۱۹۸۰ با صدور بسیار زیاد اوراق بدهی به‌ویژه اوراق بنجل (Junk) شرکت‌ها همراه بود. علاوه بر این، حجم زیادی از بدهی‌ خانوارها از طریق فناوری مالی تبدیل به اوراق بهادار (تجمیع وام‌ها در بسته‌های اوراق و فروش آنها) در بازارهای سرمایه و دستان سرمایه‌گذاران به گردش درآمد. در نهایت فرآیند تبدیل به اوراق بهادار به عامل بحران ۲۰۰۹-۲۰۰۷ تبدیل شد. بحران نشان داد که بانک‌ها هنوز در مرکز نظام مالی قرار دارند و در نقش معامله‌گر و سفته‌باز ظاهر می‌شوند. به دنبال آن تغییرات قوانین بانک‌ها را از کانون توجهات خارج ساخت. قوانینی از جمله قانون داد-فرانک در آمریکا در ۲۰۱۰ و مقررات ملی و بین‌المللی از قبیل چارچوب بال (Basel) بانک‌ها را ملزم کرد تا سرمایه بیشتری برای تامین منابع خود بیاورند و ریسک‌پذیری کمتری داشته باشند. در نتیجه بانک‌های آمریکا حدود دو تریلیون دلار سرمایه هسته‌ای در ترازنامه خود داشتند که تقریبا دوبرابر میزان آن در سال ۲۰۰۷‌ بود. این مقدار ۱۲‌درصد از دارایی‌های تعدیل‌شده با ریسک بود. دارایی‌های بانکی مشکل کمتری دارند. وزن ریسکی که ناظران برای آن درنظر می‌گیرند از ۷۰ به کمتر از ۶۰ درصد کاهش یافت (این ارقام با تغییرات تعریف مقامات ناظر از ریسک در طول زمان تعدیل شده‌اند).

بسیاری از این مقررات با هدف مهار فعالیت‌های بانکداری سرمایه‌گذاری بود که بنگاه‌های بزرگی مانند بانک آمریکا و جی‌پی‌مورگان چیس انجام می‌دادند. از آنجا که تمام گونه‌های بانک‌ها مشمول مقررات سخت‌تر شدند دو بانک بزرگ سرمایه‌گذاری باقی‌مانده یعنی گلدمن‌ساکس و مورگان‌استنلی به مجموعه‌های بزرگ بانکداری شباهت پیدا کردند. هر دو بانک به حوزه‌های آرام‌تری مانند مدیریت ثروت و بانکداری خرد وارد شدند تا سپرده‌های بیشتری جذب کنند.

مقررات مزیت رقابتی بانک‌ها را کاهش دادند. بانک‌ها وام می‌دادند؛ وام‌ها را پایش می‌کردند و بازپس می‌گرفتند و ریسک مربوط به آنها را در ترازنامه‌هایشان نگه می‌داشتند. این یکپارچگی عمودی امتیازی نسبت به دیگر سرمایه‌گذاران و صندوق‌هایی بود که تلاش می‌کردند فقط از یک بخش معاملات سود به‌دست آورند.شاید به همین دلیل بود که بانک‌ها در پذیرش فناوری کند عمل کردند اما امروزه بانک‌ها ترازنامه‌هایشان را منابع «کمیاب» می‌نامند.با رشد ریسک‌گریزی بانک‌ها، موسسات غیربانکی به‌ویژه متخصصان فناوری از پله‌های نردبان بالا می‌روند. ریچارد برنر از دانشگاه نیویورک می‌گوید: «وقتی شما بر بانک‌ها به‌شدت نظارت می‌کنید در حالی‌که بقیه بخش‌های نظام مالی تحت‌نظارت کمتری هستند قطعا یک آربیتراژ نظارتی پدید می‌آید. اما فناوری نیز در تسهیل این تغییرات نقش داشت چون در دهه گذشته رشد پرداخت‌ها و فعالیت‌های بانک‌گونه در خارج از نظام بانکی را تقویت کرد.» شما می‌توانید این تغییرات را با مقایسه تحول تدریجی میزان وام‌دهی بانک‌ها و موسسات غیربانکی اندازه بگیرید. آمریکا از زمان بحران مالی نسبت اهرمی را کاهش داد. آن بحران عمدتا ناشی از آن بود که هم بانک‌ها و هم موسسات غیربانکی اوراق بدهی مسکن را نگه می‌داشتند. اوراق بدهی شرکت‌ها به بالاترین میزان خود در طول زمان رسید و بانکداری سایه بخش اصلی فعالیت‌ها را انجام می‌داد. از مجموع اوراق بدهی شرکت‌ها که از سال ۲۰۱۲ انتشار یافته‌اند فقط ۲ درصد GDP به وام‌های بانکی مربوط می‌شود و میزان اوراقی که بخش غیربانکی نگه می‌دارد ۶ واحد درصد افزایش یافته است. با وجود اینکه هم‌اکنون بانک‌ها مقادیر عظیمی از سرمایه و نقدینگی دارند، این بازارهای سرمایه هستند که تامین مالی بخش اعظم اوراق بدهی شرکتی را انجام دادند.در دیگر نقاط جهان که بازارهای سرمایه از قدیم نقش کوچکی داشتند نیز تحولات جالب‌توجهی دیده می‌شود. این بازارها از زمان بحران به بعد توسعه پیدا کردند. دارایی‌های مالی بخش غیربانکی در کل جهان در سال ۲۰۰۷ در سطح ۱۰۰ تریلیون دلار معادل ۱۷۲ درصد GDP و ۴۶ درصد کل دارایی‌های مالی باقی ماند. اکنون این دارایی‌ها با رقم ۱۸۳ تریلیون دلار ۲۱۲ درصد GDP یا ۴۹ درصد کل دارایی‌های مالی را تشکیل می‌دهند.

اما بانک سایه چیست؟ امروزه تعریف بانک در آمریکا ساده است: آنها سپرده‌های خرد را می‌گیرند و تحت نظارت فدرال‌رزرو قرار دارند. آنها می‌توانند نقدینگی را در حساب‌های خود نزد بانک‌ مرکزی بگذارند و در زمان تنگنا مستقیما از بانک مرکزی وام بگیرند. همزمان، عبارت بانکداری سایه در مورد دامنه‌ای از موسسات و فعالیت‌های مالی کاربرد دارد و موسسات پرقدمتی مانند صندوق‌های بازنشستگی، بیمه، سهام مالکانه خصوصی و صندوق‌های تامین و همچنین موسسات جدیدتری مانند صندوق‌های قابل معامله با درآمد ثابت را دربر می‌گیرد. مورد آخر ابزاری در دست پس‌اندازکنندگان است تا نقدینگی خود را به آن بسپارند تا بعدها در اوراق قرضه دولتی و شرکتی سرمایه‌گذاری شود.تفکیک فعالیت‌های بانک‌های واقعی از بانک‌های سایه دشوارتر است. برخی بنگاه‌های غیربانکی همانند بازوهای وام‌دهی اعتباری بخش خصوصی درست مثل بانک‌ها به اعطای وام می‌پردازند. بانک‌ها نیز درست مانند کاری که قبل از بحران مالی انجام می‌دادند ابزارهای مالی سایه انتشار می‌دهند که به بازارهای سرمایه اختصاص می‌یابد. از آن میان می‌توان به اوراق بهادار با پشتوانه رهنی یا بسته‌ای از وام‌های شرکتی اشاره کرد. همچنین بانک‌ها به بانک‌های سایه وام می‌دهند. این یکی از حوزه‌هایی است که در آن وام‌دهی بانک‌ها به نسبت GDP افزایش یافت و هم‌اکنون پنج درصد از دفاتر مالی وام‌ها را اشغال کرده است.رمزگشایی از این روابط پیچیده چندجانبه دشوار می‌نماید اما برای درک ساده چگونگی تحول چشم‌انداز مالی در آمریکا صرفا به دامنه فعالیت‌های بانک‌های عادی از کار ساده اعطای وام به خانوارها و بنگاه‌ها گرفته تا خدمات مشاوره‌ای و بازارسازی نگاهی بیندازید.کار را با وام مسکن آغاز می‌کنیم. در سال ۲۰۰۸ بانک‌ها تقریبا ۸۰ درصد کل وام‌های مسکن را خلق کردند. یک دهه بعد بیش از نیمی از وام‌های مسکن ریشه در بنگاه‌های غیربانکی داشت. بزرگ‌ترین بنگاه‌های این حوزه کویکن لونز (Quicken Loans) بانک آنلاین مستقر در میشیگان و لون دپو (Loan Depot) یک شرکت کارگزاری در کالیفرنیا بودند. هر دو بنگاه در ابتدا صرفا خدمات وام آنلاین ارائه می‌کردند و سرمایه‌گذاری‌های هنگفتی در وب‌سایت‌های خوشنام و مراکز تماس پاسخگو انجام دادند. بنگاه کویکن که خود را برای حضور در بورس آماده می‌سازد در سال ۲۰۱۸ بزرگ‌ترین ارائه‌دهنده وام مسکن در آمریکا بود.بنگاه اوراق بهادار سیتادل (Citadel) یکی از بزرگ‌ترین معامله‌گران سهام مالکانه در آمریکاست. این بنگاه حوزه فعالیت خود را به صندوق‌های درآمد ثابت نیز کشانده است. این امر مدیون مقررات جدیدی است که اوراق بهاداری مانند سوآپ نرخ بازار پول بهره را به سکوهای تسویه مرکز ‌‌کشاند و باعث شد رقابت آسان‌تر شود. آقای هامیل (Hamill) از مدیران شرکت می‌گوید تعداد موسساتی که به‌طور کامل به تجارت اوراق خزانه مشغول هستند بسیار اندک است. همه این موسسات به‌جز بنگاه سیتادل بانک‌های بزرگ هستند. شاید بنگاه تقاضا‌ دهد که در زمره معامله‌گران اولیه درآید. در این صورت می‌تواند اوراق را از دولت خریداری و مستقیما با فدرال‌رزرو معامله کند و دومین بنگاه غیربانکی خواهد بود که به این امتیاز دست پیدا می‌کند.بنگاه معاملاتی-کارگزاری پی‌یر پونت (Pier pont) در سال ۲۰۱۹ مجوز معامله‌گری اولیه را دریافت کرد. آشکار است که بانک‌ها مشکلاتی بزرگ دارند. آنها در جهانی هستند که باید دارایی‌های ایمن با بازدهی پایین را نگه دارند و سپرهای ایمنی بزرگی داشته باشند. طبق گفته مایکل اسپلاسی از بنگاه مشاورتی اکسنچر (Accenture) بانک‌ها فقط نیمی از یک تریلیون دلار درآمد سالانه حاصل از واسطه‌گری کل بنگاه‌های جهان در بازارهای مالی را از آن خود می‌سازند. اما وقتی هزینه سرمایه و دیگر هزینه‌ها را از ۱۰۰ میلیارد دلار سود اقتصادی کسر کنیم بانک‌ها فقط ۱۰ درصد سودآوری دارند.از دیدگاه وام‌گیرندگان و سرمایه‌گذاران، تداوم افزایش قدرت بازارهای سرمایه و پیدایش بنگاه‌های جدید نوآور به آن معناست که رقابت بیشتر در نظام مالی وجود دارد. خریداران بالقوه مسکن می‌توانند وام‌دهنده‌ای را انتخاب کنند که بهترین خدمات را ارائه می‌دهد. بنگاه‌های متوسطی که برای دسترسی به وام‌های بانکی دست‌وپا می‌زدند می‌توانند به جای بانک‌ها به مجموعه بزرگی از صندوق‌های تازه‌تاسیس اعتباری بخش خصوصی مراجعه کنند.این تحول چه اثری بر ریسک در نظام مالی دارد؟ نقشی که بانک‌ها در تغییرات سررسید‌ها ایفا می‌کنند همیشه آنها را در معرض خطر هجوم قرار می‌دهد و به‌تبع آن بر اعتباردهی به کسب‌وکارها و خانوارها تاثیر منفی می‌گذارد. خطرناک بودن تحولات نظام بانکی به این بستگی دارد که بانکداری سایه شبه‌بانک چگونه عمل می‌کند. هیات ثبات مالی (FSB) تلاش دارد آن دسته از بنگاه‌های مالی را شناسایی کند که بیشتر در معرض بحران‌های ناگهانی نقدینگی یا توانایی مالی قرار دارند و ریسک سیستماتیکی را برای اقتصاد به همراه می‌آورند. صندوق‌های بازنشستگی و شرکت‌های بیمه مستثنی هستند چون تعهدات درازمدت خود را با دارایی‌های درازمدت پوشش می‌دهند. در سراسر جهان ۵۱ تریلیون دلار (معادل ۵۹ درصد GDP) شناسایی شده‌اند که در سرمایه‌گذاری‌های دارای ایمنی کمتر به کار رفته است. تقریبا سه‌چهارم از این پول در ابزارهایی است که بنگاه را در معرض هجوم قرار می‌دهند. در پایان سال ۲۰۱۸ سهم آمریکا از سبد ریسک‌ها ۳ / ۱۵ تریلیون دلار بود و دارایی ۶ / ۱۵ تریلیون‌دلاری بانک‌های تجاری این کشور اندکی از آن رقم فراتر می‌رفت.پرمخاطره‌ترین بانک‌های سایه صندوق‌های درآمد ثابت و صندوق‌های بازار پول هستند که اندازه آنها در آمریکا بزرگ است. آنها وام می‌دهند و خود به منابع کوتاه‌مدتی مانند ارائه‌دهندگان وام خرد مسکن یا اعتبار مصرف‌کننده؛ کارگزار-دلال‌ها؛ و نهادهایی که واسطه‌گری مالی را بر مبنای تبدیل بدهی به اوراق بهادار انجام می‌دهند وابسته هستند. گفتنی است که بسیاری از این بازارها در مارس و آوریل متوقف شدند. با وجود شمار فزاینده عملکردهای بازار سرمایه و حجم زیاد اعتباراتی که خارج از نظام بانکی به بنگاه‌ها داده می‌شود سیاست‌گذاران یک‌بار دیگر متوجه می‌شوند که ابزارهای معمولی دیگر مطابق خواسته‌ آنها کار نمی‌کنند. در بحران مالی هم بانک‌ها و هم موسسات غیربانکی گرفتار شدند بازار پول اما این‌بار هیچ نگرانی از ورشکستگی بانک‌ها دیده نمی‌شد. حتی در بدترین سناریوی آزمون استرس امسال فدرال‌رزرو نسبت‌های سرمایه هسته در ۳۳ بانک بزرگ آمریکا از ۱۲ به ۹ / ۹ درصد رسید که باز هم رقم قابل توجهی است.بنابراین فدرال‌رزرو به جای ایفای نقش آخرین پناهگاه وام‌دهنده به آخرین پناهگاه بازارساز تبدیل شد. بحران ۲۰۰۹-۲۰۰۷ مقدمه‌ای برای این تحول بود. در آن زمان مداخله‌هایی آزمایشی صورت گرفت اما اکنون فدرال‌رزرو در مجموعه بسیار بزرگی از بازارهای سرمایه مداخله می‌کند. این نهاد با وعده خرید اوراق قرضه وارد شد تا بازار اوراق خزانه را آرام و بازار اوراق شرکتی را دوباره زنده کند. فدرال‌رزرو همانند سپتامبر ۲۰۱۹ منابعی را برای بازار بازخرید اوراق که در آن اوراق خزانه یک‌شبه در مقابل پول نقد رد و بدل می‌شوند اختصاص داد. همچنین این نهاد نقدینگی لازم را برای صندوق‌های سرمایه بازار پول فراهم می‌سازد و اوراق بهادار با پشتوانه رهنی را خریداری می‌‌کند.فدرال‌رزرو توانست با استفاده از اعلامیه‌هایش سرمایه‌گذاران را آرام سازد و تاکنون ۱۰۰ میلیارد دلار در طرح‌هایش وام داده است. اما برآورد می‌شود که فدرال‌رزرو تعهد وام‌دهی یا خرید ابزارهای مالی در بازارهای اعتبارات را تا سقف بیش از چهار تریلیون دلار بالا برده است. این کار به طور بالقوه فدرال‌رزرو را در معرض زیان قرار می‌دهد.گستردگی مداخلات فدرال‌رزرو را به قلمرو جدیدی می‌کشاند. طبق گزارش سالانه بانک تسویه بین‌الملل (BIS) عواقب نجات بازارهای سرمایه در چنین مقیاس بزرگی تا مدت‌ها باقی خواهد ماند. تهیه گسترده و قدرتمند نقدینگی عملکرد برد بازارها را اصلاح کرد اما قیمت دارایی‌ها را نیز بالا برد و طیف ریسک آنها را وسیع‌تر ساخت. این امر بر قیمت‌گذاری ریسک بازار در آینده تاثیر می‌گذارد. شاید کاهش فعالیت بانک‌ها اتفاقی ناخوشایند نباشد. اعطای اعتبارات رقابتی‌تر شد و احتمالا اتکای آن به چند موسسه بزرگ پرمخاطره کاهش می‌یابد. اما وقتی بانک‌ها عملکرد بدی دارند مقامات نظارتی حداقل می‌دانند کجا را بررسی کنند. وقتی فعالیت‌های بسیار زیادی در سایه صورت می‌گیرد مقامات نظارت درگیر تلاشی بیهوده در تاریکی خواهند شد.

کتاب شناخت بازار پول و سرمایه سهیلا اجاقی

بخش های مالی را می توان به دو بخش بازار سرمایه و بازار پول تقسیم نمود. در بازارهای پول ، پس انداز ها و سپرده های مردم در اختیار متقاضیان سرمایه قرار می‌گیرد و در بازار سرمایه با انتشار اوراق بهادار سرمایه مورد نیاز توسط واحدهای اقتصادی تامین می شود.

بازار پول چیست؟
بازاری است که در آن پول یا سایر دارایی های جانشین نزدیک به پول که سررسید کمتر از یک سال دارند معامله می شوند در این بازارها عرضه و تقاضا برای پول نرخ بهره را تعیین می نماید.

بازار سرمایه چیست؟
بازار سرمایه نیز به بازار داد و ستد ابزارهای مالی با سررسید بیش از یکسال یا دارایی های بدون سررسید اطلاق می شود این بازار متشکل از بازارهای سهام و سایر بازارهای اوراق بهادار نظیر اوراق قرضه هستند و تقاضا و عرضه اوراق بهادار عامل تعیین کننده قیمت اوراق و نرخ بازده سرمایه خواهد بود.

اصولاً سرمایه گذار، سرمایه خود را به امید کسب منافع در دوره‌های آتی سرمایه گذاری می نماید و عمدتاً به دنبال کاهش ریسک ناشی از عدم تبدیل به وجه نقد شدن دارایی و همچنین به دنبال افزایش بهره وری سرمایه است ، بنابراین بازارهای سرمایه باید بتوانند با کاهش احتمال ریسک نقدینگی و با افزایش بازده سرمایه گذاری و انگیزه لازم را در سرمایه‌گذاران ایجاد نمایند. بازار سرمایه به دلیل مزایای متعدد و نقش عمده‌ای که در بهبود شرایط اقتصادی ایفا می‌نماید ، این امکان را برای سرمایه‌گذاران فراهم می آورد که سرمایه خود را بین تعداد زیادی از شرکتها توزیع نمایند و با تنوع سرمایه‌گذاری نه تنها ریسک ناشی از سرمایه‌گذاری بر روی یک نوع سهام را کاهش می دهند بلکه باعث افزایش منابع سرمایه ای بسیاری از شرکتها خواهند شد از طرف دیگر شرکت‌های پذیرفته شده در بورس با جذب منابع مالی می توانند به افزایش کارآیی اقتصادی سرعت بخشیده و نرخ بازده سرمایه گذاری صاحبان سهام را افزایش دهند. از طرف دیگر تقاضا برای خرید سهام این گونه شرکت‌ها نیز افزایش یافته این امر منابع را به سوی شرکت‌های سودآور هدایت نموده و قابلیت تبدیل به وجه نقد شدن سهام نیز افزایش می یابد.مجموعه آموزشی حاضر با عنوان بازار پول و سرمایه ، توسط سهیلا اجاقی ،در فرمت فایلPDF ،با حجم 22 مگابایت و در115 صفحه تهیه و تنظیم شده است.

خرید کتاب بازار پول و سرمایه مهدی انتظاری با تخفیف

کتاب بازار پول و سرمایه توسط مهدی انتظاری به تألیف رسیده است. این کتاب توسط انتشارات آراد کتاب به چاپ رسیده است.

بازارهای مالی را می توان رکن اصلی رشد اقتصادی هر کشور دانست. یکی از هدف های اصلی بسیاری از کشورها رسیدن به اقتصاد و توسعه پایدار است. با توجه به این موضوع بررسی بازارهای مالی از لحاظ رشد اقتصادی می تواند چالش هایی را به وجود آورد. در این کتاب با موارد اولیه بازار بورس آشنا خواهید بازار پول شد.

فهرست مطالب کتاب بازار پول و سرمایه

• فصل اول: تعریف بازار پول و سرمایه
• فصل دوم: بازار سرمایه و ارکان آن
• فصل سوم: تاریخچه بورس
• فصل چهارم: فرابورس
• فصل پنجم: شرکت بورس اوراق بهادار تهران
• فصل ششم: تعاریف و اصطلاحات رایج در بازار سرمایه
• فصل هفتم: انواع اوراق بهادار
• فصل هشتم: ارزش های سهام عادی
• فصل نهم: استراتژی معاملات در بازار سرمایه
• فصل دهم: بورس کالا
• فصل یازدهم: آشنایی با بازارهای مالی بین المللی

مؤلف	مهدی انتظاری
ناشر	آراد کتاب
شابک	9786001865466
سال چاپ	1401
نوبت چاپ	1
قطع کتاب	رقعی
نوع جلد	شومیز
تعداد صفحه	156

نقد و بررسی‌ها

هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.

محصولات مرتبط

خرید کتاب تسلط بر روان شناسی معاملات اثر اندرو عزیز

خرید کتاب بهترین راهنمای الگوهای شمعی اثر آتاناز ماتوو

خرید کتاب تکنیک معامله گری در بورس با سیستم ایچیموکو

خرید کتاب معامله گری به روش ایچیموکو مؤلف سعید روندی

خرید کتاب استراتژی های پنهان در حجم معاملاتی تألیف حسنی هادی

کتاب مفاهیم پیشرفته فیبوناچی در معامله گری جیم کین

کتاب تحلیل تکنیکال به روش وایکوف تألیف مسعود قربانی

خرید کتاب بهترین راهنمای تحلیل تکنیکال اثر استیو برنز

درباره فروشگاه اینترنتی سلکتاب

با توجه به آنلاین شدن کسب و کارها فروشگاه اینترنتی سلکتاب با هدف عرضه فروش کتاب های بورس و ارزهای دیجیتال با قیمت مناسب راه اندازی شده و امید است که بتواند افراد علاقه مند به فعالیت در بورس و ارزهای دیجیتال را با موفقیت در بازارهای مالی همراهی کند. امروزه سرمایه گذاری در حوزه بازارهای مالی مانند بورس و خصوصا ارزهای دیجیتال با استقبال روز افزون و همچنین بازده های فوق العاده همراه است.