تحلیل کمّی چیست

آموزش تخصصی آمار و مدل معادلات ساختاری(SEM)

تحلیل مضمون Thematic analysis شیوه ای در روش پژوهش کیفی است که بر شناسایی، تحلیل و تفسیر الگوی معانی داده‌های کیفی تمرکز دارد. مضمون یا تِم Theme عنصر کلیدی در این روش است. مضمون ها پر ارزش ترین واحدهایی هستند که در تجزیه و تحلیل محتوا باید مدنظر قرار گیرند و منظور از مضامین معنای خاصی است که از یک کلمه یا جمله یا پاراگراف مستفاد می شود. این مضمون ها فضای خاص و مشخصی را اشغال نمی کنند، چون یک جمله ممکن است چند مضمون داشته باشد و یا چند پاراگراف متن، ممکن است فقط یک مضمون داشته باشد. این روش نیز مانند سایر روش‌های تحلیل کیفی در مدیریت علوم اجتماعی رشد چشمگیری داشته است.

تحلیل مضمون گاهی با تحلیل محتوا نیز اشتباه گرفته می‌شود و یکی از روش های ساده و کارآمد در روش تحقیق کیفی است. در واقع، تحلیل مضمون، اولین روش تحلیل کیفی است که پژوهشگران باید یاد بگیرند. این روش، مهارت های اساسی مورد نیاز برای بسیاری از تحلیل های کیفی را فراهم می کند. تحلیل مضمون، یکی از مهارت های عام و مشترک در تحلیل های کیفی است؛ به همین دلیل، آن را نه روشی خاص بلکه ابزاری مناسب برای روش های مختلف، معرفی می کند. برخی نیز کدگذاری مضامین را فرایند پیش نیازِ تحلیل های اصلی و رایجِ کیفی، معرفی می کنند تا روشی منحصربه فرد و خاص. اما به عقیده براون و کلارک، تحلیل مضمون را باید روش ویژه ای در نظر گرفت که یکی از مزایای آن انعطاف پذیری است.

تعریف تحلیل مضمون

تحلیل مضمون، روشی برای شناخت، تحلیل و گزارش الگوهای موجود در داده های کیفی است. این روش، فرایندی برای تحلیل داده های متنی است و داده های پراکنده ومتنوع را به داده هایی غنی و تفصیلی تبدیل می کند. تحلیل مضمون، صرفاً روش کیفی خاصی نیست بلکه فرایندی است که می تواند در اکثر روش های کیفی به کار رود. به طور کلی، تحلیل مضمون، روشی است برای:

• دیدن متن
• برداشت و درک مناسب از اطلاعات ظاهراً نامرتبط
• تحلیل اطلاعات کیفی
• مشاهده نظاممند شخص، تعامل، گروه، موقعیت، سازمان و یا فرهنگ
• تبدیل داده های کیفی به داده های کمی

تحلیل مضمون، یکی از روش های رایج کیفی است که پژوهشگران رشته های ادبیات، روان شناسی، جامعه شناسی، مردم شناسی، تاریخ، هنر، علوم سیاسی، علوم اجتماعی، اقتصاد، ریاضیات، فیزیک، شیمی، زیست شناسی و پزشکی از آن استفاده کرده اند.

تعریف مضمون

یکی از بحث های اساسی تحلیل مضمون این است که مضمون چیست؟ و چرا و چگونه در داده ها شناخته می شود؟ در این بخش، به این سؤالات پاسخ داده می شود؛ از این رو نخست، مضمون و انواع آن، معرفی و سپس به برخی روش های شناخت مضمون در میان داده های متنی اشاره می شود.

قبل از پرداختن به انواع مضمون و روش شناخت آن، باید درک درستی از معنی « مضمون » یا Theme داشته باشیم. در ادبیات روش شناسی، چندان به معنیِ این مفهوم پرداخته نشده است و غالباً از آن به مثابه الگویی که مبین نکته جالبی درباره مضوع تحقیق است و با استفاده از شعور متعارف شناخته می‌شود، یاد شده است. مضمون یا تم، مبین اطلاعات مهمی درباره داده‌ها و سوالات تحقیق است و تا حدی، منی و مفهوم الگوی موجود در مجموعه ای از داده‌ها را نشان می‌دهد. مضمون، الگویی است که در داده‌ها یافت می‌شود و حداقل به توصیف و سازماندهی مشاهدات و حداکثر به تفسیر جنبه‌هایی از پدیده می‌پردازد.

بطور کلی مضمون، ویژگی تکراری و متمایزی در متن است که به نظر پژوهشگر نشان دهنده درک و تجربه خاصی در رابطه با سوالات تحقیق است.

روش تحلیل مضمون و شناخت مضامین

شناخت مضمون، یکی از مهم ترین و حساس ترین کارها در تحقیقات کیفی است و به عبارتی، قلب تحلیل مضمون است. شعور متعارف، ارزش های پژوهشگر، جهت گیری ها و سؤالات تحقیق و تجربه پژوهشگر درباره موضوع، در نحوه شناخت مضامین، تأثیر می گذارد. از آنجا که تحلیل مضمون، تحلیلی کیفی است، پاسخ روشن و سریعی برای این وجود ندارد که مقدار داده های مناسب و مورد نیاز -که دلالت بر وجود مضمون یا اطلاق آن کند- چقدر است. بنابراین، مضمون، لزوماً به معیارهای کمی بستگی ندارد؛ بلکه به این بستگی دارد که چقدر به نکته مهمی درباره سؤالات تحقیق می پردازد.

اولاً، شناخت مضمون هرگز به معنی صرفاً یافتن نکته جالبی در داده ها نیست، بلکه مستلزم آن است که پژوهشگر مشخص کند در داده ها باید دنبال چه چیزی باشد؟ از چه چیزهایی باید صرف نظر و چگونه باید داده ها را تحلیل و تفسیر کند؟

ثانیاً، واژه « مضمون » به طور ضمنی و تا حدی، مبین « تکرار »است؛ لذا مسئله ای را که صرفاً یکبار در متنِ داده ها ظاهر شود نمی توان « مضمون » به حساب آورد مگر آنکه نقش برجسته و مهمی در تحلیل نهایی داده ها داشته باشد. به طور معمول، تکرار به معنی مشاهده و ظاهر شدن در دو یا چند مورد در متن است.

ثالثاً، مضمون ها باید از یکدیگر متمایز باشد. با وجود اینکه هم پوشانی در میان مضامین تا حدودی اجتناب ناپذیر است اما اگر مرز کاملاً مشخص و تعریف شده ای میان مضامین مختلف وجود نداشته باشد نمی توان درک درستی از تحلیل ها و تفسیرها عرضه کرد.

روش تحلیل مضمون و شناخت مضامین

بطور کلی روش‌های مختلفی برای شناخت مضامین وجود دارد. در شکل فوق روش‌های مناسبی جهت شناخت و کشف مضامین در متن‌پژوهی از دیدگاه ریان و برنارد ارائه شده است. البته پژوهشگر باید تا حدودی منعطف باشد زیرا تبعیت صرف از قواعد در شناخت مضامین، کاربردی ندارد.

مراحل تحلیل مضمون

آشنا شدن با داده ها : هنگام شروع تحلیل کمّی چیست تحلیل مضمون، ممکن است خود پژوهشگر داده ها را جمع کند یا این که داده های تحقیق در اختیار او قرار گیرد. اگر خود پژوهشگر داده ها را (از طریق رسانه ها و منابع مختلف) جمع کند، به هنگام تحلیل، از دانش و مبنای تحلیلی اولیه برخوردار خواهد بود. اما مهم این است که پژوهشگر به گونه ای در داده ها غرق شود که با عمق و غنای محتوای آن ها کاملاً آشنا شود.

ایجاد کدهای اولیه و کدگذاری : گام دوم، زمانی آغاز می شود که پژوهشگر، داده ها را مطالعه کرده و با آن ها آشنا شده باشد. همچنین، فهرستی اولیه از ایده های موجود در داده ها و نکات جالب آن ها، تهیه کرده باشد؛ لذا این گام، مستلزم ایجاد کدهای اولیه از داده هاست.

جست وجو و شناخت مضامین : گام سوم، وقتی شروع می شود که همه داده ها، کدگذاری اولیه و گردآوری شده باشد و فهرستی طولانی از کدهای مختلف در مجموعه داده ها، شناخته شده باشد. در این گام که به تحلیل در سطحی کلان تر از کدها تمرکز دارد کدهای مختلف در قالب مضامین مرتب می شود و همه داده های کدگذاشته مرتبط با هر یک از مضامین، شناخته و گردآوری می شود. اساساً در این مرحله، کدها تجزیه و تحلیل می شود و به نحوه ترکیب و تلفیق کدهای مختلف جهت تشکیل مضمون پایه، توجه می شود. در این مرحله می تحلیل کمّی چیست توان از شکل، نمودار، جدول، نقشه های ذهنی و یا نوشتن نام هر کد همراه با توضیح خلاصه ای از آن بر روی کاغذی جداگانه و قرار دادن آن در ستون مضمون مرتبط، برای مرتب کردن کدهای مختلف در قالب مضامین بهره گرفت.

ترسیم شبکه مضامین : گام چهارم وقتی شروع می شود که پژوهشگر، مجموعه ای از مضامین را پیشنهاد و بخواهد آن ها را پالایش کند. مضامینِ شناخته، منبع اصلی تشکیل شبکه های مضامین است. طی این گام، مشخص خواهد شد که برخی مضامین پیشنهادشده، واقعاً مضمون نیستند (مثلاً اگر داده های کافی وجود نداشته باشد و یا داده های آن، خیلی متنوع باشد)، برخی مضامین با همدیگر هم پوشانی دارد (مثلاً اگر دو مضمونِ جدا، یک معنی و مفهوم داشته باشد و با هم، مضمون واحدی، تشکیل دهند) و ممکن است لازم باشد سایر مضامین به مضامین جداگانه ای تفکیک شود.

تحلیل شبکه مضامین : گام پنجم وقتی شروع می شود که پژوهشگر به شبکه مضامینِ رضایت بخشی رسیده باشد. در این حالت، می تواند مضامین پیشنهادشده جهت تحلیل داده ها را تعریف و تعدیل، و داده ها را بر اساس آن ها تحلیل کند. در این گام، شبکه های مضامین رسم شده، بررسی و تجزیه و تحلیل می شود. همان طور که قبلاً نیز اشاره شد، شبکه های مضامین، ابزاری برای تحلیل هستند، نه خود تحلیل. این شبکه ها به پژوهشگر کمک می کند تا به درک عمیق تری از معانی متون برسد و بتواند مضامین به دست آمده را تشریح کند و الگوهای آن ها را بشناسد. پس از ایجاد شبکه های مضامین، پژوهشگر باید مجدداً بهمتن اصلی، مراجعه و آن را به کمک این شبکه ها تفسیر کند .تحلیل کمّی چیست

تدوین گزارش : گام ششم، وقتی آغاز می شود که مجموعه کاملی از مضامینِ نهایی، فراهم شده باشد. در این مرحله، تحلیل و تدوین گزارشِ نهاییِ تحقیق، صورت می گیرد. هدف از نوشتن تحلیل مضمون این است که حکایت کامل و پیچیده موجود در داده ها را به گونه ای بیان شود که خواننده درباره اعتبار و صلاحیت تحلیل پژوهشگر، متقاعد شود. مهم این است که تحلیل، حکایت مختصر و منسجم و منطقی و غیرتکراری و جالبِ برآمده از داده ها را در قالب مضامین، عرضه کند. گزارش، باید شواهد کافی و مناسبی درباره مضامین موجود در داده ها فراهم کند و داده های کافی برای هر مضمون، عرضه شود.

جمع بندی بحث تحلیل مضمون

رشد سریع تحقیقات کیفی در سال های اخیر، منجر به برداشتن گامی مثبت در جهت درک عمیق تر از پدیده های اجتماعی و پویایی آن ها شده است. با این حال، هنوز ابزارهای مناسبی برای تحلیل داده های کیفی، به اندازه کافی، وجود ندارد. در حالی که به مسائل مربوط به چرایی، چگونگی و زمانِ به کارگیری روش های کیفی، توجه ویژه ای شده است؛ اما به نحوه تحلیل داده های متنی که پژوهشگران کیفی در مرحله پایانی جمع آوری داده عرضه م یکنند کمتر توجه شده است. این موضوع، یکی از مشکلات پژوهشگران، خصوصاً پژوهشگران علوم اجتماعی است که از روش های کیفی استفاده می کنند.

یکی از روش های کارامد تحقیقات کیفی، تحلیل مضمون است که هم اکنون به عنوان روش تحلیل، تجلیل و تعریف چندانی از آن نمی شود؛ چرا که این روش کمتر معرفی، ولی بیشتر استفاده شده است. این بدان معنی است که تحلیل مضمون ظاهراً روشی است که هر کسی به آسانی و بدون داشتن دانش یا مهارت خاص (که برای تحقیقات پیچیده تر و تحسین شده تر مانند نظریه داده بنیاد و تحلیل گفتمان لازم است) از آن استفاده می کند. این مقاله، چنین نگرشی را به نقد کشیده و نشان می دهد که تحلیل مضمون می تواند تحلیل های معقولی کند و به سؤالات خاص تحقیق به خوبی پاسخ دهد.

منبع: تحلیل مضمون و شبکه مضامین نوشته حسن عابدی و همکاران نشر الکترونیک پارس مدیر

تحلیل تماتیک چیست؟ روشهای شناسایی الگوها یا تم ها در بطن داده های کیفی

تحلیل تماتیک ( TA ) یک روش برای تحلیل داده های کیفی و یکی از خوشه رو ش هایی است که بر شناسایی الگوی معنایی در یک مجموعه داده تمرکز دارد (قاسمی و هاشمی،1398).

این تحلیل، فرایند شناسایی الگوها یا تم ها در بطن دادهه ای کیفی است.

به نظر براون و کلارک (2006) تحلیل تماتیک اولین روش کیفی است که باید یاد گرفته شود.

را ههای مختلفی برای تحلیل تماتیک وجود دارد.

به عنوان مثال رویکردهای (الهوجیلان ، 2012 ؛ بویاتزیس ، 1998 ؛ جوادی و زارع، 2016 ) .

این تنوع به این معنی است که در مورد ماهیت تحلیل تماتیک تحلیل کمّی چیست نیز سردرگمی وجود دارد.

از جمله اینکه چگونه از تحلیل محتوای کیفی متمایز می شود (ویس مرادی و همکاران، 2013 ).

هدف تحلیل تماتیک، شناسایی تم ها، یعنی الگوها در داد ههای مهم یا جالب توجه پژوهشگر است.

از این تم ها برای پاسخ به سؤالات پژوهش استفاده می کنند یا اینکه مطالبی در مورد یک مسئله می گویند (ماگویره و دلاهانت، 2017).

این چیزی بسیار بیشتر از خلاصه کردن صرف اطلاعات است.

یک تحلیل تماتیک خوب، هر چیزی را خوب درک و تفسیر می نماید و آن راحس می کند.

یک اشتباه رایج این است که از سؤالات اصلی مصاحبه به عنوان تم استفاده می کنند (کلارک و براون، 2013 ). به طور معمول، این اشتباه نشان دهندۀ این واقعیت است که داد ه ها خلاصه و سازماندهی شده اند تا اینکه

به دقت تحلیل شوند.

براون و کلارک ( 2006 ) بین دو سطح «معنایی » و «پنهان » تم ها تمایز قائل شد ه اند.

در تم های معنایی «… تحلیلگر از درون معنی صریح یا سطحی به دنبال چیزی بیش از آنچه توسط شرکت کننده گفته یا نوشته شده نیست ».

در تم های پنهان پژوهشگر (تحلیلگر) به دنبال استخراج، فهم و استنباط معنا از دل گفته های شرکت کننده و از بطن تحلیل است.

این تم ها در مرحله ای از تحلیل تماتیک بروز می کنند که تحلیلگر با مطالعۀ کار انجا م شدۀ خود، تم جدیدی را از درون داد ه های خود کشف کند و بیرون کشد.

که در انجام پژوهش توجهی به آن نشان نداده بود یا در مفاهیم و تم های به دست آمده حضور نداشته و آشکار نشده؛

اما در گسترۀ این مفاهیم و تم ها به صورت نهفته وجود داشته است و تنها با مطالعۀ دقیقتر یافته ها قابل کشف می باشد.

این تم پنهان میتواند ردّ پای ایدئولوژی سیستم، هژمونی رسانه ای و سیاست های کلی قدرت یا دولت باشد.

قاسمی، یارمحمد و هاشمی،علی .(1398). انجام پژوهش به روش تحلیل تماتیک: راهنمای عملی و گام به گام برای یادگیری و آموزش (مورد مطالعه: مصرف موسیقی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه ایلام(. فصلنامه عمل فرهنگ ایلام. دورة بیستم، شمارۀ 64 و 65 . ص 7 الی 33.

برای مشاهده لیست همه ی پرسشنامه های استاندارد لطفا همین جا روی پرسشنامه استاندارد کلیک فرمایید.

تحلیل تحلیل کمّی چیست داده های آماری برای پایان نامه و مقاله نویسی ،تحلیل داده های آماری شما با نرم افزارهای کمی و کیفی ،مناسب ترین قیمت و کیفیت عالی انجام می گیرد.

آشنایی با نرم افزارهای تحقیقات کمی و کیفی

سفارش طراحی و ساخت اسلاید با نرم افزار پریزی (Prezi)

با بهره گیری از ویژگیهای منحصر به فرد اسلایدشوهای prezi میتوانید با تمرکز بیشتر مطالب خود را به مخاطبان ارائه نموده و نتیجتا در یک کلاس آموزشی با اثربخشی بیشتری محتوای مورد نظر خود را به دانش پژوهان آموخته و یا…

کارگاه آموزشی نرم افزار پریزی (Prezi)

سرفصلهای کلاس آموزشی نرم افزار پرزی آشنایی با تفاوتهای نرم افزار پریزی با دیگر نرم افزارهای ارائه (پرزنت) نحوه نصب و فعالسازی نرم افزار پرزی (prezi) آماده سازی محتوای ارائه متناسب تدوین اسلایدها تصحیح تمپلیت ها بکارگیری ترنزیشن ها گرفتن انواع…

دانلود نرم افزارهای تجزیه و تحلیل کیفی

روشهای متعددی از جمله گراندد تئوری، تحلیل محتوا، تحلیل گفتمان، تحلیل مضمون و … مورد استفاده در تحقیقات کیفی واقع میشوند. پژوهشگران جهت افزایش دقت و تسهیل فرایند پژوهش از نرم افزارهای تحلیل کیفی بهره میبرند. لینک دانلود نرم افزار…

دانلود نرم افزارهای تحلیل کمی (آماری)

نرم افزار اس.پی.اس.اس محصول شرکت بزرگ IBM می باشد. IBM SPSS Statistics برای تحلیل‌های آماری به کار می‌رود. SPSS مخفف عبارت Sciences Statistical Package for the Social به معنی بسته ی آماری برای علوم اجتماعی می باشد. لینک دانلود نرم افزار اس پی…

تمپلیت های جذاب در نرم افزار پریزی

در نرم افزار پریزی اسلایدها یا محتواهای لازم برای ارائه روی یک تمپلیت قرار میگیرد که در دید کلی یک تصویر به نظر میرسد. محتواها یا اسلایدها در بخش های مختلف و لایه های مختلف این تملیتها قرار میگیرند و…

برتری های نرم افزار پریزی (prezi)

نرم افزار پریزی (Prezi) بر اساس طرح بندی نقشه (Map Layout) است، به صورتی که یک تخته سفید بزرگ (Canvas) در اختیار شما قرار می دهد و شما همه مطالبی که می‌خواهید ارائه کنید (از متن و تصویر گرفته تا…

نرم افزارهای تحلیل کمی (آماری) و کیفی

رایج ترین نرم افزارهای مورد استفاده در تحلیل داده های کمی عبارتند از: اس پی اس اس (SPSS) لیزرل (LISREL) آموس (AMOS) ساس (SAS) ام استت (MSTAT) مینی تب (Minitab) آر (R) اس پلاس (+S) متلب (MATLAB) میپِل (Maple) متمتیکا…

نرم افزارهای تجزیه و تحلیل محتوا و متن

نرم افزارهای تجزیه و تحلیل محتوا و متن به دو دسته کیفی و کمی تقسیم میشوند. نرم افزارهای تجزیه و تحلیل کیفی عبارتند از: مکس کیو دی ای (MAXQDA)، اِن ویو (NVivo)، اطلس تی (ATLAS.ti)، دیدوس (Dedoose)، اِثنوگراف (Ethnograph)، هایپر…

ضرورت بهره گیری از نرم افزارهای پژوهشی در تحقیقات علمی

با پیشرفت فناوری، نرم افزارهای بسیار متعددی در حوزه های مختلف در دسترس پژوهشگران قرار گرفته است. امروزه بهره‌گیری از نرم افزارهای پژوهشی به دلایل زیر ضرورت دارد: افزایش دقت و سهولت تجزیه و تحلیل داده ها افزایش انسجام و نظم در تحقیقات افزایش سهولت کنترل…

آشنایی با نرم افزارهای تحقیقاتی

در فرآیند تحقیق، پس از گردآوری داده‌ها، گام بعدی شامل تجزیه و تحلیل داده‌ها است. وقتی سخن از تجزیه و تحلیل داده‌ها به میان می‌آید، این تصور حاصل می‌شود که منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها تنها به شیوه آماری است، در…

شیمی تجزیه چیست؟

شیمی تجزیه شاخه ای از شیمی است که با تجزیه و تحلیل مواد مختلف سروکار دارد.

این روش شامل جداسازی ، شناسایی و کمی سازی ماده است.

شیمی تجزیه از روشهای کلاسیک همراه با روشهای مدرن با استفاده از ابزار علمی استفاده می کند.

شیمی تجزیه شامل روش های زیر است:

• روند جداسازی گونه های شیمیایی مورد نیاز را که قرار است از مخلوط مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد ، جدا می کند.
• شناسایی ماده تجزیه شده از طریق روش تجزیه و تحلیل کیفی حاصل می شود.
• غلظت آنالیت در یک مخلوط معین را می توان با روش تجزیه و تحلیل کمی تعیین کرد.
• امروزه ، رشته شیمی تجزیه به طور کلی شامل استفاده از ابزارهای پیشرفته و مدرن است.

با این حال ، اصولی که این ابزارها بر اساس آنها ساخته می شوند ، می توانند در تکنیک های سنتی تر جستجو شوند.

روش های مورد استفاده در شیمی تجزیه

روش های شیمی تجزیه

روشهای مورد استفاده برای تعیین هویت و مقدار آنالیتها در زمینه شیمی تجزیه را می توان به طور کلی به روشهای کلاسیک و ابزاری تقسیم کرد.

1-روش های کلاسیک

روشهای کلاسیک بسیاری برای بررسی وجود یا عدم وجود یک ترکیب خاص در یک آنالیز داده شده وجود دارد. یکی از این نمونه ها آزمایش اسید برای طلا است.

نمونه دیگری از یک روش کلاسیک برای تجزیه و تحلیل کیفی ، آزمون Kastle-Meyer است که از فنل فتالئین به عنوان شاخصی برای بررسی وجود هموگلوبین در آنالیز داده شده استفاده می کند.

با آزمایش شعله می توان با قرار دادن آن در معرض شعله و مشاهده تغییر رنگ شعله ، وجود عناصر خاصی را در آنالیت بررسی کرد.

تجزیه و تحلیل Gravimetric یک روش کلاسیک برای تجزیه و تحلیل کمی است ، که می تواند در شیمی تحلیلی برای تعیین مقدار آب هیدرات با گرم کردن آن و محاسبه وزن آب از دست رفته مورد استفاده قرار گیرد.

یکی از شناخته شده ترین روشهای کلاسیک تجزیه و تحلیل کمی ، تجزیه و تحلیل حجمی است (که به آن تیتراسیون نیز گفته می شود).

در روش تیتراسیون ، یک واکنش دهنده به آنالیت اضافه می شود تا زمانی که یک نقطه هم ارز بدست آید.

2-روش های ابزاری

طیف سنجی شامل اندازه گیری فعل و انفعال بین تابش الکترومغناطیسی و اتم ها یا مولکول های متعلق به یک نمونه است.

با کمک میدان های الکتریکی و میدان های مغناطیسی ، از روش طیف سنجی جرمی برای اندازه گیری نسبت جرم مولکول به بار آن استفاده می شود.

یک روش ابزاری رایج که در زمینه شیمی تحلیلی استفاده می شود ، تجزیه و تحلیل الکتروشیمیایی است.

در این روش ، آنالیت در یک سلول الکتروشیمیایی قرار می گیرد و ولتاژ یا جریان عبوری از آن اندازه گیری می شود.

فعل و انفعال بین آنالیت و انرژی به شکل گرما در رشته شیمی تحلیلی معروف به کالریمتری مورد مطالعه قرار می گیرد. کالری متر ابزاری است که برای اندازه گیری گرمای واکنش شیمیایی استفاده می شود.

می توان گفت که حتی اندازه گیری های بیولوژیکی نیز با کمک این شاخه از شیمی انجام می شود و این رشته به عنوان شیمی تجزیه و تحلیل زیستی شناخته می شود.

شاخه های شیمی تجزیه

دو زیر شاخه تحت شیمی تحلیلی قرار می گیرند ، یعنی تجزیه و تحلیل کمی و تجزیه و تحلیل کیفی که می تواند به شرح زیر توضیح داده شود.

این دو روش ستون فقرات بسیاری از آزمایشگاههای آموزشی شیمی تحلیلی را تشکیل می دهند.

1-تجزیه و تحلیل کمی

تجزیه و تحلیل کمی در شیمی تجزیه

آنالیز کمی روشی برای تعیین مقدار مطلق یا نسبی در مورد غلظت یک یا چند ماده موجود در یک نمونه یا ترکیب است.

به عنوان مثال ، از یک ماده جامد ناشناخته نمونه بگیرید. ابتدا شیمیدانان از روش های “کیفی” برای شناسایی نوع ترکیب در نمونه استفاده می کنند.

سپس او روش تجزیه و تحلیل کمی را تعیین می کند تا مقدار دقیق یا مقدار ترکیب موجود در نمونه را تعیین کند.

برخی از تکنیک های تجزیه و تحلیل کمی شامل تجزیه و تحلیل وزن و تجزیه و تحلیل حجمی است.

2-تحلیل کیفی

کیفیت به معنای استاندارد یا ویژگی یک ماده است. از این رو ، روش تجزیه و تحلیل کیفی با تعیین کیفیت یک ترکیب خاص ، صرف نظر از کمیت یا غلظت آن ، سروکار دارد.

به عبارت ساده تر ، تجزیه و تحلیل کیفی مقدار ماده را اندازه گیری نمی کند بلکه کیفیت آن ماده را اندازه گیری می کند.

یکی از بهترین نمونه های این نوع روش ها مشاهده واکنش شیمیایی است که آیا تغییری در رنگ ایجاد می شود یا خیر.

روش تجزیه و تحلیل کیفی را می توان به روش های مختلف مانند آزمایش های شیمیایی ، آزمایش شعله و غیره اندازه گیری کرد.

چندین آزمایش از این دست به طور گسترده ای در تجزیه و تحلیل نمک (شناسایی کاتیون و آنیون نمک های غیر آلی) استفاده می شود.

3-اهمیت شیمی تجزیه

شیمی تحلیلی شاخه ای است که تقریباً در همه مدارس و دانشگاه ها تدریس می شود.

اما کاربردهای بسیاری از جمله در مواردی که در زیر به آن اشاره شده است دارد:

• صنایع دارویی
• کارخانجات مواد غذایی
• صنایع شیمیایی
• صنایع کشاورزی
• آزمایشگاه های علمی

ابزار مورد استفاده برای این منظور بسیار گران قیمت است جوری که فرد نمی تواند در خانه از عهده تهیه آن برآید.

تسهیل کمی (QE) چیست؟

برای مبارزه با مسائل اقتصادی ناشی از همه‌گیری کرونا، بانک‌های مرکزی چندین کشور، سیاست‌های پولی تهاجمی را اجرا کردند که یکی از آنها تسهیل کمی بود. طی دو سال گذشته، بانک‌های مرکزی تلاش کرده‌اند تا جایی که می‌توانند با اثرات اقتصادی محدودیت‌های مرتبط با بیماری همه‌گیر مبارزه کنند.

برای انجام این کار، اشکال مختلف سیاست پولی در مقیاس‌های بی سابقه‌ای مورد استفاده قرار گرفته است. در مقاله امروز، یکی از تهاجمی‌ترین شکل‌های سیاست پولی یعنی تسهیل کمی (QE) را مورد بحث قرار خواهیم داد.

تسهیل کمی (QE)

تسهیل کمی زمانی اتفاق می‌افتد که بانک‌های مرکزی حجم زیادی از دارایی‌ها را خریداری می‌کنند. در حالی که هر کشور (یا بانک مرکزی) رویکرد متفاوت نسبت به این مفهوم دارد، اما به طور کلی به تزریق سرمایه به اقتصاد خلاصه می‌شود. هدف امری دوگانه است؛ کاهش نرخ بهره (و در نتیجه تشویق هزینه‌های مصرف کننده) و افزایش قیمت‌ها. ما QE را بر اساس نحوه عملکرد آن در اتحادیه اروپا (FED) توضیح خواهیم داد. زمانی که بانک مرکزی اروپا اوراق قرضه را از بانک‌ها خریداری می‌کند، این خریدها باعث افزایش قیمت اوراق و افزایش پول در دسترس بانک‌ها می‌شود.

در نتیجه‌ی افزایش قیمت اوراق قرضه و پول موجود، نرخ بهره کاهش می‌یابد و وام‌ها ارزان تر می‌شوند. این منجر به افزایش هزینه‌ها می‌شود زیرا پس‌انداز کاهش می‌یابد و وام گرفتن پول ارزان‌تر می‌شود. با رشد مصرف و سرمایه گذاری، اقتصاد رونق قابل توجهی پیدا می‌کند. این مسئله به طور کلی مشاغل جدیدی نیز ایجاد می‌کند.

در نظر داشته باشید که QE بدون مشکل و کاستی نیست. به عنوان مثال، نرخ بهره فقط می‌تواند بسیار پایین بیاید. همانطور که در اتحادیه اروپا دیده‌ایم، نرخ‌های بهره منفی به حساب‌های دارای ارزش خالص بالاتر معرفی می‌شوند اما این مسئله هنوز یک پدیده نادر است. مشکل دیگر در این واقعیت نهفته تحلیل کمّی چیست است که با خرید بدهی در چنین مقیاسی، می‌توانید کسب‌وکارهای شکست خورده را برای مدت طولانی‌تری از آنچه که اقتصاددانان می‌گویند، زنده نگه دارید. آنها استدلال می‌کنند که ماندن این مشاغل زمانی که تزریق سرمایه متوقف شود و همه مشاغل به یکباره شکست بخورند، مشکلاتی را به همراه خواهد داشت.

همچنین QE یک چیز نسبتا جدید و تجربی است. با داده‌های کمی که در دنیای واقعی برای تعیین اثرات بلندمدت آن وجود دارد، اقتصاددانان در مورد اینکه آیا QE ابزار مناسبی برای این شغل است یا نه اختلاف نظر زیادی دارند زیرا QE عموماً با تورم بالاتر همراه است.

تسهیل کمی در مقابل عملیات بازار باز

بسیاری از مردم عملیات بازار باز و QE را اشتباه می‌گیرند. در حالی که این دو بسیار شبیه هم هستند، تسهیل کمی در مقیاسی بسیار بزرگتر اتفاق می‌افتد. عملیات بازار باز به طور منظم انجام می‌شود، جایی که بانک‌های مرکزی بخش‌های کوچکی از بدهی‌های کوتاه‌مدت دولت را می‌خرند تا نرخ بهره را پایین نگه دارند. این مفهوم تقریباً شبیه QE است، اما تفاوت آن در اندازه عملیات نهفته است. تسهیل کمی به عنوان یک واکنش اضطراری در مقیاس بزرگ در نظر گرفته می‌شود که در آن بانک‌های مرکزی مقادیر زیادی (تریلیون‌ها دلار) سرمایه را به اقتصاد تزریق می‌کنند.

تسهیل کمی و تورم

این عملیات بزرگ معمولاً با ذخایر (پول‌هایی که از قبل وجود دارند) بانک مرکزی اتفاق می‌افتد. بنابراین ارتباط مکرر QE با چاپ پول نادرست است یا حداقل الان دیگر وجود ندارد. همانطور که قبلاً گفتیم، تعریف QE توسط بانک مرکزی اروپا اصلاح شده است. تا جایی که در مورد ایجاد پول از اصطلاح حرکت وجوه استفاده می‌کند.

همه ما می‌توانیم موافق باشیم که پول آفرینی بسیار شبیه چاپ پول است که با عبارات زیباتر بیان شده است. اقتصاددانان قبلاً نگران تمایل QE به ایجاد تورم بودند اما اکنون که پول اضافی برای حمایت از این خرید دارایی ایجاد می‌شود، همانطور که می بینیم همه چیز می‌تواند به سرعت از کنترل خارج شود. نمودار زیر (منبع از OECD) به‌روزترین نرخ‌های تورم را نشان می‌دهد که ایالات متحده با %۸.۰ CPI در مقایسه با مارس ۲۰۲۱ پیشتاز است. این نکته مهم است، زیرا تورم تا قبل از این بین ۱-۲% در نوسان بود. در نتیجه، به نظر می‌رسد اتفاق نظر این است که این نرخ‌های تورم بالاتر از حد نرمال عمدتاً ناشی از QE بوده‌اند. برخی از کارشناسان در این زمینه استدلال می‌کنند که تورم نیز به دلیل مشکلات زنجیره تامین جهانی ناشی از قفل شدن شهرهای بندری است.

تسهیل کمی و بازارها

تورم و QE تنها دو چیز نیستند که ارتباط نزدیکی با هم دارند. بیایید به عملکرد نزدک و زمان QE نگاه کنیم. ECB اولین بسته QE ۷۵۰ میلیارد یورویی خود را در ۱۸ مارس اعلام کرد. فدرال رزرو آنها را شکست داد و اولین بسته بزرگ و جامع ۷۰۰ میلیارد دلاری QE را در ۱۵ آن ماه اعلام کرد. بانک‌های مرکزی بازار سهام را نجات دادند.

چند روز بعد، بازارهای جهانی پایین آمدند و با سرعتی که قبلاً هرگز ندیده بودیم افزایش یافتند و برای بیش از یک سال با نرخی آهسته کاهش یافتند. همین شش ماه پیش، بانک‌های مرکزی اعلام کردند که زمان کاهش سرعت چاپخانه‌ها و آغاز فرآیند به اصطلاح مخروطی شدن فرا رسیده است. برخلاف تصور رایج، این در واقع به این معنی نیست که ماشین‌های چاپ متوقف می‌شوند. در عوض، سرعت چاپ پول به سادگی کاهش می‌یابد. نمودار زیر نشان می‌دهد که QE و رشد نزدک چقدر با هم مرتبط هستند.

این که QE در دوره‌ای با عدم قطعیت سیاسی جهانی که در آن زنجیره‌های تامین غیرقابل تعمیر آسیب دیده اند، به پایان برسد به ما کمکی نمی‌کند. همزمان، بانک‌های مرکزی نیز نرخ‌های بهره را به سمت بالا تنظیم می‌کنند که شکل دیگری از سیاست پولی در دسترس آنهاست. این زمان‌ها بسیار پیچیده هستند اما اگر می‌خواهید از قبل برنامه‌ریزی کنید، ایجاد یک درک اساسی از نیروهای محرک در پشت اقتصادها بسیار روشنگر و مفید است.