بهترین نوع افزایش سرمایه
بر اساس قانون تجارت، شرکتهای سهامی معمولا تمام سود سالانه خود را تقسیم نکرده و بخشی از آن را در حسابی با نام حساب اندوخته، ذخیره میکنند. وقتی که مبلغ انباشته شده در این حساب به میزان مناسبی رسید، شرکتها این پول را به حساب سرمایه منتقل کرده و با انتشار اوراق سهام جدید، ارزش اسمی شرکت را افزایش میدهند.
در این روش عملا نقدینگی وارد شرکت نمیشود. شرکتها با استفاده از همان مبلغ سود انباشته ارزش 100 تومانی هر برگه سهام را پرداخت میکنند و در این حالت دیگر نیازی نیست که سهامداران این مبلغ را به حساب شرکت واریز کنند.
به علت اینکه در این حالت نیازی نیست که سهامداران پولی را وارد شرکت کنند تا سهام به آنها تعلق گیرد، به سهام منتشر شده، سهام جایزه میگویند.
در این روش افزایش سرمایه، درصد مالکیت افراد تغییری نمیکند، برای آنکه ارزش دارایی آنها نیز تغییری نکند، ارزش سهام به میزان افزایش سرمایه کاهش مییابد.
همانطور که گفته شد، افزایش سرمایه از محل انباشته به وسیله بخشی از سود انباشته شده حاصل از عدم تقسیم تمام سود سالانه شرکت بدست میآید. اما گاهی نیز شرکتها بهجای تعدیل سودهای غیرعملیاتی، آنها را در حساب انباشته شرکت ذخیره میکنند تا در در افزایش سرمایه از این محل استفاده کنند.
سود غیرعملیاتی سودی است که حاصل فعالیتهای غیرمرتبط با فعالیتهای اصلی شرکت است. به عنوان مثال فروش انوال غیرمنقول یا سود حاصل از سرمایهگذاریها در این دسته قرار میگیرند.
این نوع افزایش سرمایه، بهترین نوع افزایش سرمایه است، چراکه در آن اولا نیازی نیست سهامداران هیچگونه مبلغی را پرداخت کنند، از سوی دیگر نیز مالکیت و دارایی سهامدار تغییری نمیکند.
آموزش بورس قسمت 23 – افزایش سرمایه چیست – بهترین نوع افزایش سرمایه – فرمول محاسبه افزایش سرمایه
بیشتر شرکتها در طی چرخه حیات و فعالیت خود در مقاطعی از زمان به دلایل مختلفی همچون توسعه فعالیتهای جاری خود، حفظ قدرت رقابت و یا اصلاح و بهبود ساختار مالی خود نیاز به منابع مالی بیشتر نسبت به انچه که در اختیار دارند، پیدا میکنند. یکی از روشهای این تامین مالی جدید، افزایش سرمایه میباشد.
مراحل افزایش سرمایه به شرح زیر میباشد:
1- طرح توجیهی افزایش سرمایه تهیه میشود و به امضای اعضای هیئت مدیره شرکت مورد نظر میرسد. در طرح مذکور، درصد، روش و محلی که مبلغ افزایش سرمایه قرار است در آنجا سرمایه گذاری شود، دقیقا مشخص میشود.
2- طرح مورد نظر از طریق سامانه کدال جهت موافقت به سازمان بورس و اوراق بهادار ارسال میگردد. کسب موافقت حاسبرس و بازرس قانونی شرکت نیز در این مرحله الزامی است.
3- شرکت حداکثر 60 روز از تاریخ مجوز سازمان بورس مهلت دارد اقدام به افزایش سرمایه کند. عدم شروع پذیره نویسی در مهلت مقرر، موجب ابطال این مجوز گردیده و انجام آن مستلزم دریافت مجوز جدید از سازمان بورس خواهد بود
4- پس از تایید و موافقت سازمان بورس، مجمع عمومی فوقالعاده به پیشنهاد هیئت مدیره برگزار خواهد شد. در جله مورد نظر سهامداران شرکت، افزایش سرمایه را مورد بررسی و رای گیری قرار میدهند تا تصویب شود.
5- مجمع عمومی فوقالعاده اختیار عملی نمودن افزایش سرمایه را به مدت 2 سال به هیئت مدیره تفویض میکند. و هیئت مدیره پس از طی مراحل قانونی و جلب رضایت سازمان بورس اقدام به ثبت این افزایش سرمایه نزد مرجع ثبت شرکتها مینماید.
6- پس از آنکه موضوع افزایش سرمایه شرکت در مجمع فوقالعاده به تصویب رسید، موضوع در روزنامه کثیرالانتشاری که به عنوان روزنامه رسمی شرکت انتخاب شده، منتشر میشود تا همه سهامداران از این تصمیم مطلع شوند. همچنین این موضوع در سامانه کدال نیز به اطلاع سهامدارن خواهد رسید.
7- افزایش سرمایه به سهامداری تعلق میگیرد که در تاریخ اجرای مصوبه مجمع عمومی فوقالعاده شرکت مبنی بر افزایش سرمایه، مالک سهام شرکت باشد.
روشهای افزایش سرمایه
از محل سود انباشته و اندوختهها در قالب سهام جایزه یا سود سهمی
گاهی اوقات شرکت سود انباشته قابل توجهی دارد یعنی سودی که در سالهای گذشته به بهترین نوع افزایش سرمایه صورت نقدی بین سهامداران تقسیم نشده است و سال به سال انباشته گردیده و به میزان قابل توجهی رسیده است. در نتیجه شرکت تصمیم میگیرد از محل سود انباشته افزایش سرمایه خود را انجام دهد. چون در این حالت سهامداران پولی بابت اوراق جدید پرداخت نمینمایند، اصطلاحاً به آن افزایش سرمایه به روش جایزه میگویند. شرکت پس از افزایش سرمایه، سود سهمی (سهام جایزه) به سهامداران خود پرداخت میکند.
پس از افزایش سرمایه، قیمت تعادلی جدید سهام را میتوان به صورت زیر برآورد کرد:
مثال: فرض کنید سهامدار الف تعداد 20000 سهم شرکت ب را قبل از تشکیل مجمع عمومی فوقالعاده داشته است یا خریداری نموده است. آخرین قیمت سهم در روز بستن نماد در بورس و تشکیل مجمع عمومی فوقالعاده 6000 ریال میباشد. در این حالت سرمایه سهامدار مبلغ 120 میلیون ریال (6000*20000) میباشد. شرکت قصد افزایش سرمایه به میزان 30 درصد از محل سود انباشته را دارد. پس از افزایش سرمایه، سهامدار بدون اینکه مبلغی را واریز کرده باشد دارای 60000 سهم (3*20000) شرکت ب خواهد بود. قیمت تعادلی جدید به صورت زیر محاسبه میشود:
یعنی تعداد سهام سهامدار 3 برابر خواهد شد اما متناسب با آن قیمت تعادلی جدید سهم نیز به میزان یک سوم کاهش خواهد یافت. بر روی کاغذ و از لحاظ ریالی تغییری در میزان سرمایه سهامدار مذکور اتفاق نمیافتد. البته قیمت سهم پس از افزایش سرمایه، توسط مکانیزم عرضه و تقاضای بورس در روز بازگشایی نماد مشخص خواهد شد که ممکن است از قیمت تعادلی جدید پس از افزایش سرمایه بیشتر یا کمتر باشد و در نتیجه بر میزان سرمایه سهامدار تاثیر خواهد گذاشت.
در توزیع سهام جایزه چون وجهی از سهامدار اخذ نمیشود، ساختار ترازنامه شرکت نیز تغییری نمیکنند فقط قسمتی از سود انباشته یا اندوختهها به سرمایه منتقل میشود و کل حقوق صاحبان سهام تغییری نخواهد داشت.
از محل آورده نقدی سهامداران قبلی و وطالبات در قابل حق تقدم
گاهی اوقات شرکت سود انباشته قابل توجهی ندارد و یا اینکه تصمیمی برای استفاده از سود انباشته جهت افزایش سرمایه را ندارد. در این حالت هیات مدیره شرکت با تصویب مجمع فوقالعاده تصمیم میگیرد از محل آروده نقدی یا مطالبات سهامدارن افزایش سرمایه خود را انجام دهد. در این حالت شرکت برگهای به نام «گواهی حق تقدم خرید» به سهامداران فعلی شرکت به صورت رایگان واگذار مینماید. منظور از حق تقدم یعنی اینکه سهامداران یک شرکت، به نسبت سهم خود، مالک شرکت بوده و در خرید سهام جدید شرکت نیز در اولویت قرار دارند. این عمل از کاهش ارزش شرکت جلوگیری میکند و از طرف دیگر درصد مالکیت فعلی را برای سهامداران کنونی حفظ مینماید.
به ازای چند حق تقدم ، یک گواهینامه حق تقدم صادر میشود که با استفاده زا آن میتوان یک سهم جدید خریداری نمود. در واقع ارزش هر گواهینامه معادل چند برابر ارزش حق تقدم هر سهم میباشد.
سهامداران شرکت پس از دریافت گواهی حق تقدم خرید سهام، میتوانند به یکی از سه روش زیر اقدام کنند:
1- درصورتی که سهامدار تمایل به مشارکت در افزایش سرمایه داشته باشد، فرم استفاده از حق تقدم را در مهلت تعیین شده که معمولا 60 روز است تکمیل نموده و به شرکت ارسال نماید. همچنین به ازای هر حق تقدم نیز مبلغ 100 تومان (قیمت اسمی سهام) به حساب شرکت واریز نماید تا سهام جدید به نام او صادر شود.
پس از افزایش سرمایه، قیمت تعادلی جدید سهام را میتوان به صورت زیر برآورد کرد:
2- برخی از سهامداران گواهی حق تقدم خرید سهام خود را در بورس میفروشند. این گروه از سهامداران میتوانند برای فروش گواهی حق تقدم سهام خود، به یکی از شرکتهای کارگزاری بورس مراجعه و این گواهی را به قیمت روز بازار، به فروش برسانند. این حق تقدم ها مثل سهما عادی در بورس قابل معامله هستند. مثلا حق تقدم فولاد، با نماد فولاد ح معامله میشود. قیمت حق تقدم به اندازه آورده سهامدار (معمولا 100 تومان) از قیمت روز سهم اصلی در بازار کمتر است. پس از پایان مهلت مشخص شده که معمولا 60 روز میباشد، نماد حق تقدم سهم مورد نظر در تالار بورس متوقف میشود. در این روش چون سهامدار از حق تقدم خوش استفاده نمیکند، درصد مالکیت وی کاهش مییابد.
3- برخی از سهامداران نیز ممکن است به علت عدم اطلاع از افزایش سرمایه شرکت و یا هر دلیل دیگر، در مهلت تعیین شده هیچ اقدامی نکنند. در این حالت، بهترین نوع افزایش سرمایه شرکت پس از پایان مهلت مقرر، حق تقدم باقیمانده را با قیمت روز بازار ، در بورس فروخته و مابه التفاوت قیمت اسمی و قیمت بازار را به حساب سهامدارانی که از حق تقدم خود استفاده نکردهاند، واریز میکند. مجددا در این روش چون سهامدار از حق تقدم خویش استفاده نمیکند، درصد مالکیت وی کاهش مییابد.
مثال: فرض کنید سهامدار الف تعداد 20000 سهم شرکت ب را قبل از تشکیل مجمع عمومی فوقالعاده داشته است یا خریداری نموده است. اخرین قیمت سهم در روز بستن نماد در بورس و تشکیل مجمع عمومی فوقالعاده 6000 ریال میباشد. در این حالت سرمایه سهامدار مبلغ 120 میلیون ریال (6000 *20000) میباشد. شرکت قصد افزایش سرمایه به میزان 10 درصد از محل آورده نقدی را دارد.
الف. در صورتی که سهامدار از بهترین نوع افزایش سرمایه این افزایش سرمایه استقبال کند و قصد شرکت در این افزایش سرمایه را داشته باشد. با توجه به افزایش سرمایه 100 درصدی بایستی معادل 20 میلیون ریال (1000 * 20000) به حساب شرکت واریز نماید.
یعنی در این حالت پس از افزایش سرمایه، سهامدار دارای 40000 سهم (2 * 20000) شرکت ب خواهد بود. قیمت تعادلی جدید به صورت زیر محاسبه میشود:
یعنی تعداد سهام سهامدار دو برای شده است و متناسب با آن قیمت تعادلی جدید سهم نیز کاهش خواهد یافت. از لحاظ ریالی تغییری درمیزان سرمایه سهامدار مذکور اتفاق نمیافتد. مبلغ 120 میلیون ریال سرمایه وی بوده است و مبلغ 20 میلیون ریال نیز به حساب شرکت واریز نموده است که در مجموع در حال حاضر او صاحب 40000 سهم شرکت ب به قیمت 3500 ریال میباشد. البته قیمت سهم پس از افزایش سرمایه، توسط مکانیزم عرضه و تقاضای بورس در روز بازگشایی نماد مشخص خواهد شد که ممکن است از قیمت تعادلی جدید پس از افزایش سرمایه بیشتر یا کمتر باشد و در نتیجه بر میزان سرمایه سهامدار تاثیر خواهد گذاشت.
ب. درصورتی که سهامدار قصد مشارکت قصد مشارکت در افزایش سرمایه را نداشته باشد، میتواند حق تقدمهایی که به وی تعلق گرفته است را در بازار به فروش برساند. در مثال فوق، سهامدار الف، 20000 حق تقدم مورد نظر را میتواند به قیمت هر حق تقدم 2500 ریال (100 ریال پایینتر از قیمت تئوریک سهم پس ازبازگشایی) و در مجموع 50 میلیون ریال به فروش برساند. در این حالت نیز در میزان سرمایه ریالی سهامدار مورد نظر تغییری ایجاد نمیشود. چون این شخص اکنون دارای 20000 سهام به ارزش هر سهم 3500 ریال و همچنین صاحب مبلغ 50 میلیون ریال حاصل از فروش حق تقدم میباشد. هرچند در مدت 60 روزی که نماد حق تقدم مذکور در بورس مورد معامله قرار میگیرد. قیمت حق تقدم ممکن است برای دفعات زیادی افزایش یا کاهش یابد و در نتیجه لحظه فروش حق تقدم نیز مهم میباشد.
ج. سهامدار مثال ما ممکن است در این مدت اقدامی انجام ندهد. در این صورت شرکت، حق تقدمهای به فروش نرفته یا استفاده نشده را که اکنون به عنوان «حق تقدم استفاده نشده» تلقی میشود را در بورس فروخته و ارزش ریالی آن را پس از کسر هزینه و کارمزدهای مورد نظر به حساب سهامدار واریز نماید.
از محل صرف سهام
در این روش شرکت، سهام خود را به مبلغی بیش از قیمت اسمی و از طریق پذیره نویسی بفروش رسانده و تفاوت حاصل از قیمت فروش و قیمت اسمی سهام را به حساب اندوخته منتقل و یا در ازای آن سهام جدید، به سهامداران قبلی میدهد. در واقع صرف سهام تفاوت قیمت اسمی و قیمت فروش یک سهم توسط شرکت است. در صورتی که قیمت سهام منتشره کمتر از قیمت اسمی باشد، ما به التفاوت به حاسب کسر سهام منظور میشود که در ایران ممنوع میباشد.
از محل تجدید ارزیابی داراییها
در کشور ایران از روش حسابداری تعهدی استفاده میشود یعنی داراییهایی که خریداری میشوند به بهای تمام شده تاریخی یا همان بهای خرید در حسابها ثبت میشوند. با توجه به تورم موجود و پس از گذشت چند سال، ارزش داراییهای ثابت ارزشی بسیار متفاوت از آنچه ثبت شدهاند، پیدا میکنند. در نتیجه شرکتها میتوانند داراییهای ثابت مشهود خود را نظیر زمین، ساختمان، ماشینآلات و تجهیزات، سرمایه گذاریها و … را مورد تجدید ارزیابی قرار دهند تا با به روز شدن دارایی ها در ترازنامه موجب شفافیت بهتر صورتهای مالی و تصمیمگیری بهتر سهامداران در خصوص ارزش ذاتی شرکت کردند.
گاهی اوقات شرکتهایی که از وضعیت عملیاتی خوبی برخوردارند اما سرمایه بهترین نوع افزایش سرمایه بهترین نوع افزایش سرمایه اسمی کمی دارند به منظور دریافت تسهیلات مالی بیشتر اقدام به افزایش سرمایه از این محل میکنند. یا اینکه شرکتهایی که مشمول ماده 141 قانون تجارت هستند، برای خروج از شرایط ورشکستگی و سر و سامان دادن به وضعیت سختار سرمایه اقدام به افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی داراییها میکنند.
با ثتب افزایش قیمت داراییها در سمت راست ترازنامه و آنجایی که معادله حسابداری در ترازنامه باید برقرار باقی بماند و بدهیهای شرکت نیز تغییری نکرده، سرمایه شرکت باید افزایش پیدا بکند تا این معادله برقرار بماند. در این روش پولی به شرکت وارد نمیشود و فقط یک عملیات حسابداری در صورتهای مالی شرکت رخ میدهد. به همان مقدار که تعداد سهام شما افزایش پیدا میکند قیمت ان کاهش پیدا میکند. در نتیجه تغییری در ثروت سهامدار رخ نمیدهد. هرچند رقیق شدن سهام شرکت و کاهش قیمت سهام از نظر روانی تاثیر گذار میباشد.
کاهش سرمایه
اگر بر اثر زیانهای وارده حداقل نصف سرمایه شرکت از بین برود، هیأت مدیره مکلف است بلافاصله مجمع عمومی فوقالعاده صاحبان سهام را دعوت نماید تا موضوع انحلال یا بقاء شرکت مورد رای قرار گیرد. هرگاه مجمع مزبور رای به انحلال شرکت ندهد باید در همان جلسه سرمایه شرکت را به مبلغ سرمایه خود کاهش دهد.
افزایش سرمایه چیست؟ انواع آن را بشناسیم
دنیای بورس : این روزها شاهد پیوستن خیل عظیم سرمایه توسط افرادی تازهوارد به بورس تهران هستیم. بازاری که از ابتدای سال جاری تاکنون بازدهی بیش از 93 درصدی از آن معاملهگران کرده است و با اختلاف از دیگر بازارهای سرمایهگذاری سبقت گرفته است. یکی از مفاهیمی که این روزها بسیار به گوش بورسبازان میرسد، خبر افزایش سرمایه شرکتها و رشد قیمت سهام آنها به همین واسطه است.
اکنون پرسشی که شاید برای بسیاری از سرمایهگذاران جدید بورسی پیش میآید این است که افزایش سرمایه چیست؟ چه شرکتهایی مبادرت به افزایش سرمایه میکنند؟ چه روشهایی برای افزایش سرمایه وجود دارد و تفاوت این روشها در چیست؟ سهام موجود در پرتفوی سهامداران بعد از افزایش سرمایه چه تغییری میکند؟ و پرسشهای دیگری از این دست که در گزارش پیشرو بدانها پاسخ داده میَشود.
افزایش سرمایه چیست؟
در یک نگاه کلی شرکتها به منظور تامين منابع مورد نياز برای طرحهای توسعهای و همچنین پاسخگویی به نياز خود به نقدینگی، اقدام به افزایش سرمایه میکنند. در واقع تغییر در میزان سرمایه یکی از روشهای تامین مالی شرکتهاست. در برخی مواقع نیز این راهکار به منظور اصلاح و بهبود ساختار مالی شرکت مورد استفاده قرار میگیرد.
هر شرکت بورسی یا فرابورسی که بخواهد سرمایه خود را به هر دلیلی افزایش دهد، باید تعدادی سهام جدید منتشر کند و به سهامداران بفروشد. به این طریق مبلغ مورد نیاز برای این اقدام تامین میشود. تفاوت اصلی میان انواع روشهای افزایش میزان سرمایه نیز به محل تامین این منابع جدید بازمیگردد که در ادامه انواع روشها به تفصیل توضیح داده میَشود.
انواع روش های افزایش سرمایه کدامند؟
در مجموع میتوان 4 دسته کلی برای افزایش سرمایه شرکتها در نظر گرفت که شامل
- افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی داراییها
- افزایش سرمایه از محل سود انباشته (سهام جایزه)
- افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران
- افزایش سرمایه به روش صرف سهام
1. افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی چیست؟
در افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی داراییها، شرکت داراییهای ثابت مشهود خود همانند زمین، ساختمان، ماشینآلات و تجهیزات، سرمایهگذاریها و … را مورد تجدید ارزیابی قرار میدهند.
به عبارت دیگر، ارزش داراییها یک شرکت بر اساس نرخ تورم کشور ارزیابی شده و در ترازنامه به روز میشود. با به روز شدن ارزش داراییها، امکان استفاده از تسهیلات مالی بیشتر نیز وجود دارد. این مهم در شرکتهای زیانده میتواند بهعنوان محرکی برای تجدید حیات شرکتها محسوب شود.
این موضوع به ویژه برای شرکتهایی که مشمول ماده 141 قانون تجارت شدهاند، از اهمیت زیادی برخوردار است. براساس قانون تجارت در صورتی که مقدار زیان از نصف سرمایه ثبتی شرکت بیشتر باشد، شرکت مذکور مشمول ماده 141 میشود. شرکت زیانده برای خروج از این ماده باید سرمایه خود را به مقداری افزایش دهد تا میزان زیان از نصف سرمایه کمتر شود.
در این روش، درصد مالکیت سهامدار در شرکت تغییری پیدا نمیکند. یعنی به همان نسبت که سرمایه شرکت زیاد میشود، تعداد سهام فرد نیز افزایش پیدا میکند.
2. افزایش سرمایه از محل سود انباشته چیست؟
طبق قانون تجارت شرکتها موظفند سالیانه درصدی از سود خود را بین سهامداران تقسیم نکرده و نزد خود نگهداری شوند. این سود در حسابی تحت عنوان سود انباشته در صورتهای مالی شرکتها ثبت میشود. با افزایش سودهای ذخیره شده و رسیدن به مقدار مناسبی، شرکت میتواند از این محل سرمایه خود را افزایش دهد و با این کار منابع جدید مورد نیاز خود را تامین کند.
پس در روش سود انباشته عملا جریان نقدینگی جدید به شرکت وارد نمیشود. پس به دلیل اینکه سهامداران پولی برای سهام جدید خود پرداخت نمیکنند. در این روش به سهامداران، سهامی تحت عنوان سهام جایزه تعلق میگیرد.
3. افزایش سرمایه از محل آورده نقدی چیست؟
در مواقعی که شرکت نیاز به منابع جدید برای طرحهای توسعهای خود دارد اما سود انباشته مناسبی در اختیار ندارد، ناچار به افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران است. به دلیل بهترین نوع افزایش سرمایه اینکه این روش، نیازمند تأمین منابع جدید از سوی سهامداران فعلی شرکت است، شرکت حق استفاده و حضور در آن را ابتدا به سهامداران شرکت میدهد.
به این صورت که اوراقی تحت عنوان «حق تقدم سهام» در اختیار سهامداران فعلی قرار میگیرد. سهامدار در مدت زمان مجاز برای معاملات این اوراق که معمولا ۲ ماه است و به آن مهلت پذیرهنویسی گفته میشود، دو راهکار دارد.
1. پرداخت مبلغ اسمی سهام: در این روش سهامدار به ازای هر سهم باید مبلغی را در بازه زمانی ۲ ماهه به شرکت پرداخت کند. این مبلغ در ایران معمولا 1000 ریال (قیمت اسمی سهم) است. با این کار پس از طی شدن مراحل افزایش سرمایه، حق تقدم شما تبدیل به سهم عادی میشود.
2. فروش حق تقدم: اگر سهامدار به هر علتی تمایل نداشته باشد که از حق تقدمهای خود استفاده کند، میتواند در بازه زمانی ۲ ماهه حق تقدمهای خود را به سرمایهگذاران دیگر بفروشد. این حق تقدمها مانند سهام عادی در بورس قابل معامله هستند. حق تقدم هر سهم با اضافه شدن حرف «ح» پس از نماد آن قابل شناسایی است. به عنوان نمونه حق تقدم ایران خودرو با نماد «خودروح» معامله میشود.
4. افزایش سرمایه از روش صرف سهام چیست؟
در این روش، شرکت سهام خود را به مبلغی بیش از قیمت اسمی و از طریق پذیرهنویسی به فروش رسانده و تفاوت حاصل از قیمت فروش و قیمت اسمی سهام را، به حساب اندوخته منتقل و یا در ازای آن سهام جدید، به سهامداران قبلی میدهد.
در افزایش سرمایه به روش صرف سهام به جای انتشار سهام عادی با ارزش اسمی، پذیرهنویسی سهام جدید ناشی از این عمل به قیمت بازار انجام میگیرد. منظور از صرف سهام، اضافه ارزش سهام یعنی مابهالتفاوت ارزش بازاری و اسمی سهام است. شرکت در خصوص صرف سهام سه کار میتوانند انجام دهند:
- انتقال اضافه ارزش به اندوخته شرکت
- تقسیم نقدی اضافه ارزش به سهامداری قبلی
- دادن سهام جدید به سهامداران قبلی
در مورد فروش هم دو کار میتوانند انجام دهند:
- فروش با حفظ حق تقدم
- فروش با سلب حق تقدم
بهترین نوع افزایش سرمایه کدام است؟
باید توجه داشت ساختار شرکتها با یکدیگر تفاوت داشته و از آنجایی که هر یک پیچیدگیهای خاص خود را دارند، نمیتوان نسخهای کلی برای همه شرکتها در نظر گرفت. در مجموع اما افزایش سرمایهای که سبب ورود منابع جدید مالی به شرکت شود، شرایط مناسبتری را برای توسعه فعالیتها رقم میزند. بنابراین افزایش میزان سرمایه از طریق آورده نقدی و همچنین صرف سهام به صورت کلی بهتر قلمداد میشوند.
همچنین روش تجدید ارزیابی داراییها از آنجایی که عملا پولی وارد شرکت نشده و صرفا یک عملیات حسابداری برای بهبود صورتهای مالی شرکت محسوب میشود، به ویژه برای شرکتهای ورشکسته و مشمول ماده 141 قانون تجارت مناسب ارزیابی میَشود.
تاثیر افزایش سرمایه بر قیمت سهام
- قیمت سهام بعد از افزایش سرمایه از محل سود انباشته
در روش سود انباشته درصد مالکیت سهامداران در شرکت تغییری پیدا نمیکند. یعنی به همان نسبت که سرمایه شرکت زیاد میشود، تعداد سهام سهامداران نیز افزایش پیدا میکند. از نظر تئوریک میزان دارایی سهامداران نیز تغییری نمیکند، یعنی به همان نسبت که تعداد سهام آنها زیاد میشود، قیمت سهام کاهش پیدا میکند.
فرض کنید قیمت سهام شرکتی 2000 ریال است و این شرکت از محل سود انباشته ۴۰ درصد افزایش سرمایه میدهد. طبق فرمول، قیمت هر سهم جدید به صورت زیر محاسبه میشود:
ریال 1428.6=(0.4+1)/2000= قیمت سهم پس از افزایش سرمایه
قیمت سهام بعد از افزایش سرمایه از محل آورده نقدی
فرض کنید قیمت هر سهم شرکتی ۶۰۰۰ ریال است و این شرکت از محل مطالبات و آورده نقدی ۳۰۰ درصد افزایش سرمایه داده و به ازای هر سهم جدید ۱۰۰۰ ریال (یعنی همان ارزش اسمی) از سهامداران مطالبه میکند. قیمت هر سهم جدید و همچنین قیمت حق تقدم سهم این شرکت به صورت زیر خواهد بود:
ریال ۲۲۵۰=3+1/(۱۰۰۰*3)+۶۰۰۰ = قیمت سهم پس از افزایش سرمایه
ریال ۱۲۵۰=۱۰۰۰-۲۲۵۰ = قیمت حق تقدم
قیمت سهام بعد از افزایش سرمایه از محل سود انباشته و آورده نقدی سهامداران (تلفیق دو روش)
افزایش سرمایه به چه کسانی تعلق میگیرد؟
میتوان اینگونه سوال را مطرح کرد که در چه صورتی افزایش سرمایه شرکت به سهامداران تعلق میگیرد؟ افزایش سرمایه به سهامداری تعلق میگیرد که در تاریخ اجرای مصوبه مجمع عمومی فوق العاده شرکت در این خصوص، مالک سهام شرکت باشد و اصطلاحا در مجمع عمومی فوق العاده افزایش سرمایه، شرکت کند.
سهام جایزه چیست؟
اگر شرکت برای افزایش سرمایه از محل سود انباشته و بدون دریافت هیچگونه وجهی، سهام جدیدی صادر و به سهامداران ارائه کند به این نوع سهم، سهام جایزه گفته میشود.
گواهی حق تقدم خرید سهام چیست؟
سهامداران یک شرکت، به نسبت سهم خود، مالک آن شرکت محسوب میشوند و پس افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران و مطالبات حال شده در قالب حق تقدم در خرید سهام جدید شرکت نیز در اولویت قرار دارند. به این اولویت، حق تقدم خرید سهام میگویند.
باید توجه داشت فقط زمانی که یک شرکت از محل آورده نقدی افزایش سرمایه میدهد، به سهامداران شرکت (نسبت به تعداد سهامی که دارند) حق تقدم خرید سهام، تعلق میگیرد.
نحوه استفاده گواهی حق تقدم خرید سهام چگونه است؟
پس از افزایش سرمایه، سه حالت کلی در مورد گواهی حق تقدم وجود خواهد داشت:
این گواهی حق تقدم را خود سهامدار به قیمت روز تابلو معاملات میفروشد. چنانچه به روش مرسوم ایران باشد کافی است از قیمت خود سهم که روی تابلو معاملات مشاهده میکنید ۱۰۰۰ ریال کسر کنید و محدوده قیمت این حق تقدمها را برآورد کنید. مهلت خرید و فروش این اوراق در یک بازه زمانی ۶۰ روزه یا 2 ماهه خواهد بود.
برای آن دسته از سرمایهگذارانی که انتظار دارند قیمت سهم مورد نظر در آینده با افزایش مواجه شود، داشتن سهم جدید جذابیت دارد و همین امر باعث میشود که فرد مبلغ مطالبه شده توسط شرکت (معمولا در ایران همان ارزش اسمی یعنی ۱۰۰۰ ریال) را به حساب شرکت واریز کند تا گواهی حق تقدم او تبدیل به سهم شود. مهلت واریز این وجه نیز در همان بازه زمانی ۶۰ روزه خواهد بود.
برخی از سهامداران ممکن است به علت عدم اطلاع از افزایش سرمایه شرکت و یا به هر دلیل دیگر، در مهلت تعیین شده هیچ اقدامی نسبت به این گواهی انجام ندهند؛ یعنی سهامدار نه اقدام به فروش میکند و نه مبلغ مطالبه شده را به حساب شرکت واریز میکند.
در این صورت شرکت پس از پایان مهلت مقرر، این گواهیها را که اصطلاحا به آن حق تقدم های استفاده نشده می گویند، حداکثر ظرف مدت ۲۰ روز با رعایت مفاد آیین نامه معاملات بورس، با قیمت روز بازار به عموم سرمایهگذاران عرضه کرده و وجوه حاصل از این فروش را، پس از کسر هزینه های مربوطه (هزینه آگهی و هزینههایی از این قبیل که مبلغ چندانی نخواهد بود) به حساب سهامداری که دارنده گواهی حق تقدم بوده، واریز میکند.
افزایش سرمایه چیست؟ | کدام شرکت ها افزایش سرمایه دارند؟
تمام شرکت ها در مقاطع زمانی مختلف برای ادامه حیات خود و حفظ قدرت رقابتی شان با دیگر شرکت ها نیاز به تامین مالی مجدد دارند. افزایش سرمایه یکی از روش های تامین مالی شرکت ها می باشد. شرکت های به منظور حفظ یا افزایش قدرت رقابتی و اصلاح و بهبود ساختار مالی شرکت اقدام به افزایش سرمایه می نمایند. افزایش سرمایه در شرکتهای سهامی به معنی افزایش اسمی میزان سرمایه ثبت شده شرکت است. به عبارت سادهتر، افزایش سرمایه به معنی افزایش تعداد سهام منتشره توسط شرکتهای سهامی می باشد.
برای افزایش سرمایه هر شرکتی مراحلی وجود دارد در ابتدا هیئت مدیره شرکت پیشنهاد خود را به همراه دلایل کافی در خصوص افزایش سرمایه به سهامداران شرکت ارائه می کند این آگهی در سامانه کدال با عنوان «پیشنهاد هیئت مدیره به مجمع عمومی فوق العاده در خصوص افزایش سرمایه» درج خواهد شد در این آگهی مشخص میشود که سرمایه قرار است به چه مبلغی، از چه محلی و به چه دلیلی افزایش یابد. سپس پیشنهاد در مجمع عمومی فوق العاده شرکت مورد رای گیری سهامداران شرکت قرار می گیرد و نهایتا در صورت تصویب این پیشنهاد در مجمع و پس از ارائه مجوز از سوی بورس، افزایش سرمایه شرکت صورت می گیرد. با توجه به اینکه افزایش سرمایه از چه طریقی صورت گیرد قیمت سهام دستخوش تغییراتی می شود.
انواع افزایش سرمایه کدامند؟
به طور کلی انواع افزایش سرمایه به 4 نوع تقسیم بندی میشوند:
- افزایش سرمایه از آورده نقدی و مطالبات حال شده
- افزایش سرمایه از محل سود انباشته یا اندوخته
- افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی داراییهای شرکت
- افزایش سرمایه از محل صرف سهام یا سلب حق تقدم
شرکتها میتوانند یک یا ترکیب چند مورد از افزایش سرمایه را همزمان داشته باشند.
اخبار افزایش سرمایه جدید
گزارش صورتهای مالی وپارسیس منتشر شد.
گزارش اطلاعات و صورتهای مالی میان دورهای دوره ۶ ماهه منتهی به ۱۴۰۱/۰۴/۳۱ (حسابرسی_شده) شرکت وپارسیس منتشر شد.
آیا گکیش افزایش سرمایه می دهد؟
کفرا افزایش سرمایه را ثبت کرد
افزایش سرمایه این نماد ثبت شد
کصدف افزایش سرمایه می دهد
گزارش جلسه مجمع عمومی فوق العاده کصدف در خصوص افزایش سرمایه شرکت از محل مطالبات حال شده سهامداران منتشر شد.
۱۰ خبر مهم برای بورس فردا چهارشنبه ۲۳ شهریورماه |خبری مهم برای سهامداران خودرو و نیروگاهی
خبرهای بسیار مهمی امروز در فضای رسانه ها منتشر شد که قطعا هر یک می توانند بر روی روند بورس فردا تاثیرگذار باشند. توصیه می شود قبل از معاملات فردا این ده خبر را بخوانید.
ارزیابی عملکرد وساخت در دوره ۹ ماهه امسال
وساخت با افزایش قابل توجه ۲۷۲۹ درصدی سرمایه در سال جاری، صورت مالی دوره ۹ ماهه را ضعیفتر از دوره مالی مشابه قبلی گزارش کرده است.
تنوین افزایش سرمایه میدهد
این نماد مجوز افزایش سرمایه گرفت
افزایش سرمایه سهم ما تصویب شد
وسبحان چقدر سود محقق کرد؟
۱۰ خبر مهم برای بورس فردا | تعلیق یک نماد بورسی
بورس فردا سه شنبه ۲۲ شهریور در حالی کار خود را بهترین نوع افزایش سرمایه آغاز خواهد کرد که این ده خبر میتوانند تا حدودی برای سهامداران مهم باشند؛ بنابراین توصیه میشود قبل از معاملات فردا این ده خبر را بخوانید.
افزایش سرمایه منجر به رشد قیمت سهام شد
شرکت حاضر در بازار پایه از برنامه افزایش سرمایه ۲۹۴ درصدی از دو محل مطالبات سهامداران و آورده نقدی و تجدید ارزیابی دارایی ها خبر داد و با رشد قیمت سهام روبرو شد.
کدام نمادها در مراحل افزایش سرمایه قرار دارند؟ | افزایش سرمایه نماد عرضه اولیه
تازهترین جزییات افزایش سرمایه ۹ شرکت بورسی و فرابورسی اعلام شد؛ در این میان ۱ نماد عرضه اولیه اعلامیه پذیره نویسی عمومی خود را منتشر کرد و اطلاعیه آن بر روی سایت کدال منتشر گردید.
سود محقق شده سکرما قابل قبول بود
گزارش اطلاعات و صورتهای مالی میان دورهای تلفیقی دوره ۶ ماهه منتهی به ۱۴۰۱/۰۳/۳۱ (حسابرسی_شده) (اصلاحیه) شرکت سکرما منتشر شد.
دو نماد افزایش سرمایه خود را ثبت کردند
افزایش سرمایه بانک سرمایه با طرح احیا
۱۰ خبر مهم برای بورس فردا دوشنبه ۲۱ شهریور | خبری مهم برای سهامداران وبصادر
فردا بورس در حالی کار خود را آغاز خواهد کرد که این ده خبر احتمالا بتوانند بر روی روند آن تاثیرگذار باشند. بنابراین پیشنهاد می شود قبل از معاملات فردا این ده خبر را بخوانید.
بهترین سرمایه گذاری در زمان تورم
وقتی که از اقتصاد ایران صحبت می کنیم، ناخودآگاه مسئله تورم و بالا رفتن قیمت ها در ذهن ما شکل می گیرد. در سال های اخیر، به دلیل تحریم های اقتصادی، کسری بودجه و رشد نقدینگی، اقتصاد ایران همواره با تورم های سنگین همراه بوده است و بسیاری از افراد بخش عمده ای از قدرت خرید خود را از دست داده اند. در واقع در دوران تورم، ثروت ریالی افرادی که دارایی دارند، بیشتر می شود و آن دسته از مردم نیز که دارایی ندارند، در این دوران فقط نظاره گر هستند و بالا رفتن سطح عمومی قیمت ها زندگی آن ها را با اخلال مواجه می کند. اما سوالی که پیش می آید این است که چگونه می توان از تورم موجود در جامعه به نفع خود استفاده کرد؟ پاسخ این سوال را بایستی در سرمایه گذاری کردن جستجو کرد؛ به همین دلیل در ادامه مقاله به موضوع سرمایه گذاری در زمان تورم می پردازیم.
بهترین سرمایه گذاری در زمان تورم
بسیاری از فعالان بازارهای مالی، تنها راه در امان ماندن از طوفان های تورمی را سرمایه گذاری می دانند. همانطور که می دانید، بازارهای مختلفی برای سرمایه گذاری کردن وجود دارد و هر کدام از آن ها جزییات خاص خود را دارد. از جمله آن ها می توان به بازار سهام، اوراق قرضه (بدهی)، مسکن، طلا، خودرو و. اشاره کرد. لازم به ذکر است که سرمایه گذاری در زمان تورم، با سرمایه گذاری کردن در دوران رکود و یا رونق اقتصادی متفاوت است و هرکدام از بازارهای مالی را با توجه به شرایط تورمی اقتصاد بایستی مورد بررسی قرار داد.
بایستی خاطر نشان کرد که درآمد دولت در سال های اخیر کاهش یافته است و نمی تواند تمامی هزینه ها را تامین کند و این موضوع خود را در قالب کسری بودجه نشان می دهد و دولت برای تامین کسری بودجه، اقدام به چاپ پول بدون پشتوانه و بالا بردن نقدینگی در جامعه می کند و همین عامل باعث به وجود آمدن تورم و بالا رفتن سطح عمومی قیمت ها می شود؛ اولین قسمتی که اثرات تورمی را احساس می کند، نرخ دلار است و بلافاصله خود را با شوک های تورمی هماهنگ می کند.
بازار سهام
یکی از بهترین بسترها برای سرمایه گذاری در زمان تورم، بازار سهام است؛ چراکه عملکرد و ارزش گذاری شرکت های فعال در آن به شکل مستقیم و غیرمستقیم به نرخ دلار وابسته است و در دوران تورم که نرخ دلار رو به افزایش است، این بازار می تواند گزینه خوبی باشد. به طور کلی سهام شرکت های فعال در بازار سرمایه به لحاظ تاثیرپذیری از نرخ دلار را می توان به سهم های دلاری و ریالی تقسیم کرد.
سهم های دلاری
بسیاری از شرکت های فعال در بازار سرمایه، نه تنها از بالا رفتن نرخ دلار زیان نمی کنند، بلکه عملکرد آن ها بهتر می شود؛ در واقع عملکرد بخش عمده ای از شرکت ها که در گروه هایی مانند فلزات اساسی، محصولات شیمیایی، استخراج کانه های فلزی و. پذیرش شده اند، کاملا به نرخ دلار وابسته است. به این معنا که نرخ های فروش آن ها منطبق با بازارهای جهانی است و برای تبدیل نرخ های جهانی بایستی این اعداد را در نرخ دلار داخلی ضرب کنیم و در طرف دیگر نیز، اکثر هزینه های آن ها (دستمزد کارگر و. ) به ریال محاسبه می شود. بنابراین هزینه تولید آن ها به ریال است، اما نرخ های فروش آن ها متناسب با دلار ارزیابی می شود و برای سرمایه گذاری در زمان تورم می تواند گزینه خوبی باشد.
از طرف دیگر، بخش عمده ای از شرکت ها، دارایی های دلاری (ماشین آلات، تجهیزات، زمین، ساختمان و. ) دارند که در زمان تورم قیمت آن ها به شکل چشمگیری افزایش پیدا می کند و سهامداران این شرکت ها از این موضوع منتفع می شوند. بنابراین سرمایه گذاری در سهام به عنوان یکی از گزینه های سرمایه گذاری در زمان تورم، از دو سمت می تواند برای سرمایه گذاران سود داشته باشد.
سهم های ریالی
بخش دیگری از شرکت های بازار سرمایه را اصطلاحا سهم های ریالی می نامند؛ به این معنا که نرخ های فروش محصولات و خدمات آن ها متناسب با افزایش نرخ دلار نیست و محصولات آن ها هر چند وقت یکبار افزایش نرخ می گیرند. این دسته از شرکت ها که معمولا در گروه هایی مانند محصولات غذایی، قند وشکر و. فعالیت می کنند، برای سرمایه گذاری در زمان تورم مناسب نیستند و فعالان بازار سرمایه معتقدند که سرمایه گذاری در آن ها برای دوران رکود می تواند گزینه مناسبی باشد. به همین دلیل توصیه می شود که برای سرمایه گذاری در زمان تورم، سهم های دلاری را مدنظر قرار دهید.
بازار طلا
بعد از بالا رفتن نرخ دلار، اولین بازاری که تاثیر می پذیرد، بازار طلا و سکه است و به طور کلی نرخ طلا در بازار داخلی متاثر از 2 عامل است:
- قیمت طلای جهانی (اونس طلا)
- قیمت دلار در بازار داخل
تجربه ها نشان داده است که بازار طلا و سکه بازدهی خوبی را نسبت به بازارهای موازی از خود نشان داده است؛ بنابراین یکی از گزینه های خوب برای سرمایه گذاری در زمان تورم، طلا و سکه است که می تواند قدرت خرید افراد را در برابر سیکل های تورمی حفظ کند. این بازار اگرچه ممکن است در بازه کوتاه مدت نوسان داشته باشد، اما در فواصل چند ساله عملکرد خوبی داشته است.
بازار مسکن
هر نوع دارایی در جوامع تورمی، می تواند ارزش پول شما را حفظ کند و یکی دیگر از گزینه های مناسب برای سرمایه گذاری در زمان تورم، بازار مسکن است و با یک فاصله زمانی، خود را با نرخ دلار و تورم هماهنگ می کند. نوسانات در این بازار، نسبت به بازار سرمایه، دلار، طلا و سکه کمتر است و سیکل های آن به این شکل است که بعد از یک دوره افزایش قیمت و رونق، کاهش قیمت چشمگیری را تجربه نمی کند و اصلاح کردن آن به لحاظ زمان است. به عنوان مثال بازار مسکن پس از یک رشد 100 درصدی در قیمت ها، وارد فاز اصلاحی می شود و این موضوع به شکل کاهش قیمت نیست و این بازار ممکن است 2 سال در رکود باقی بماند.
از دیگر خصوصیات سرمایه گذاری در بازار مسکن می توان به نقدشوندگی پایین آن نسبت به بازار سهام و طلا اشاره کرد؛ به این معنا که فروش و نقدکردن دارایی ها در یک بازار مثل سهام، ممکن است چند روز طول بکشد (در سهم های بزرگ و پر حجم)، اما در بازار مسکن، فروش یک دارایی ممکن است چندین ماه زمان ببرد. بنابراین برای سرمایه گذاری در زمان تورم، بازار مسکن می تواند گزینه خوبی باشد.
بازار خودرو
در بسیاری از کشورهای جهان، خودرو یک کالای مصرفی است، اما در ایران به دلیل تورم و افت ارزش ریال، خودرو تبدیل به یک کالای سرمایه ای شده است و حتی خودروهای کارکرده و فرسوده نیز، افزایش قیمت را تجربه می کنند. بنابراین یکی دیگر از بازارها برای سرمایه گذاری در زمان تورم، بازار خودرو است که می تواند قدرت خرید شما را حفظ کند و بررسی بازدهی بازارهای مختلف در ایران، حاکی از این نکته است که بازار خودرو در مقایسه با بازار سرمایه سودآوری کمتری را داشته است.
از طرف دیگر، خرید خودرو و سرمایه گذاری کردن در این بازار، به شما سود سالیانه نمی دهد و منتفع شدن شما فقط از ناحیه بالا رفتن قیمت خودرو است؛ به عنوان مثال سرمایه گذاری کردن در سهام یک شرکت سودساز، علاوه بر حفظ دارایی در برابر تورم، در مجامع سالیانه این شرکت ها، سودهای تقسیمی خوبی را نیز نصیب شما می کند و یا اینکه در بازار مسکن، علاوه بر افزایش ارزش ملک، شما می توانید با اجاره دادن آن، به صورت ماهیانه نیز سود دریافت کنید. اما در بازار خودرو، چنین چیزی امکان پذیر نیست.
سپرده های بانکی
یکی دیگر از بخش ها برای سرمایه گذاری در زمان تورم، سپرده های بانکی است و معمولا افرادی که ریسک گریز هستند، سرمایه خود را در این سپرده ها قرار می دهند. با توجه به سیاست های پولی و بانکی در اقتصاد کشور، نرخ سود سپرده می تواند تغییر کند و در حال حاضر برای سپرده های یک ساله، عددی بین 14 تا 20 درصد است (اکثر بانک ها 18 درصد را در نظر می گیرند). اما با توجه به ساختار اقتصاد ایران که در سال های اخیر با تورم های بالای 40 درصد همراه بوده است، اعداد در نظر گرفته شده برای سود سپرده های بانکی نمی تواند قدرت خرید افراد را حفظ کند.
به عنوان مثال وقتی که تورم 45 درصد است و بانک ها برای سپرده های خود سود 20 درصد در نظر می گیرند، در واقع قدرت خرید سرمایه گذاران نه تنها افزایش پیدا نمی کند، بلکه با کاهش 25 درصدی همراه می شود. بنابراین، قرار دادن پول خود در سپرده های بانکی، یک استراتژی مناسب برای سرمایه گذاری در زمان تورم نمی تواند باشد.
اوراق
یکی دیگر از بخش ها برای سرمایه گذاری در زمان تورم، بازار اوراق است که شامل ابزارهایی مانند اوراق مرابحه، اسناد خزانه اسلامی (اخزا)، اوراق قرضه، اوراق مشارکت و. می شود؛ سودهای در نظر گرفته شده برای این اوراق، معمولا کمی بیشتر از سپرده های بانکی است؛ به عنوان مثال، در حال حاضر سود در نظر گرفته شده برای اسناد خزانه اسلامی (اخزا)، حدود 23 درصد است که اندکی از سود سپرده بیشتر است. اما با این وجود نیز، نمی تواند گزینه خوبی برای سرمایه گذاری در زمان تورم باشد و در زمان تورم، بازارهای سهام، طلا، مسکن و. عملکرد بهتری دارند.
جمع بندی
در سال های اخیر، اقتصاد ایران با تورم های سنگین همراه بوده است و افراد برای در امان ماندن از افت ارزش ریال، پول خود را به دارایی های مختلفی مانند سهام، املاک و مستغلات، طلا و. تبدیل می کنند و این روش را می توان به عنوان یکی از بهترین راه ها برای دوران تورم در نظر گرفت. از طرف دیگر، وقتی که به سیکل های تورمی نگاه می کنیم، متوجه می شویم که افراد برنده در این دوران، کسانی بوده اند که ریال های خود را به دارایی های دلاری تبدیل کرده اند و تجربه ها حاکی از این نکته است که در بازه های بلندمدت و چند ساله، بازار سرمایه عملکرد بهتری را از خود نشان داده است و به عنوان یکی از مناسب ترین گزینه ها برای سرمایه گذاری در زمان تورم شناخته می شود. بنابراین با شناسایی سهم های بنیادی و سود ساز می توانید سرمایه خود را در برابر تورم حفظ کنید.
دیدگاه شما