استخر نقدینگی
Liquidity Pool یا استخر نقدینگی یکی از قسمت های اساسی اکو سیستم مالی غیر متمرکز یا همان DeFi هستند. استخر نقدینگی را می توان مانند یک توده ی دیجیتالی در نظر گرفت که مقادیر قابل توجهی وجه در آن قرار می گیرد که به بخش اساسی سازندگان بازار دیجیتال (AMM) ها، پروتکل های وام دهی، تولید محصول دارایی های دیجیتال، بیمه های زنجیره ای، بازه های بلاک چین و… تبدیل شده است.
استخر نقدینگی محیطی است که هر کسی می تواند بدون نیاز به مجوز، به آن نقدینگی اضافه کند. استخر نقدینگی پایه و اساس صرافی های غیر متمرکز از جمله یونی سواپ هستند. کاربرانی که استخر های نقدینگی را ایجاد می کنند مقدار مساوی از هر جفت ارز را در جایی به نام استخر قرار می دهند و یک بازار به وجود می آورند.
هر تراکنشی در هر صرافی غیر متمرکز انجام شود، کارمزدی به تهیه کنندگان نقدینگی استخر تعلق می گیرد. Bancor اولین پروتکلی بود که از استخر های نقدینگی استفاده کرد ولی در زمان استفاده ی این پروتکل، خیلی مورد توجه نبود و پس از بهره گیری سواپ از استخر نقدینگی، بسیار مورد توجه قرار گرفت. از دیگر صرافی های غیر متمرکزی که بر بستر بلاک چین اتریوم از استخر های نقدینگی استفاده می کنند، کرو، بالانسر و سوشی سواپ هستند.
دو نوع صرافی غیر متمرکز بر پایه ی بلاک چین اتریوم وجود دارد: یکی صرافی های غیر متمرکزی که از دفتر سفارشات (order book) بهره می گیرند و دیگری صرافی های غیر متمرکزی که از استخر های نقدینگی بهره می گیرند، پس بر این اساس می توان گفت که همه ی صرافی های غیر متمرکز از استخر نقدینگی مزایای استخرهای نقدینگی استفاده نمی کنند.
بیشتر بدانید: شما می توانید برای آشنایی با تامین کننده ی نقدینگی بر روی لینک کلیک کنید.
مقایسه ی استخر های نقدینگی با دفتر سفارشات
در تعریف دفتر سفارشات گفته شد که مجموعه ای از سفارشات بازار را در بر می گیرد. این سیستم سفارشات دریافتی از کاربران را با هم منطبق می کند که به آن matchig engine گفته می شود. پس دفتر سفارشات و موتور انطباق از بخش های اصلی هر صرافی غیر متمرکز است که امکان ایجاد بازار های پیچیده ی مالی را فراهم می کند. در صرافی هایی که از دفتر سفارشات بهره می گیرند، موتور انطباق مسئول وصل کردن خریدار و فروشنده به یکدیگر و انجام معامله می باشد.
استفاده از سیستم دفتر سفارشات در پروتکل هایی که نقدینگی بالایی دارند بسیار کاربردی است اما اگر بازاری نقدینگی پایینی داشته باشد، با مشکلاتی رو به رو خواهد شد که این امر سبب می شود از محبوبیت آن بین عموم کاسته شود. اما در چنین شرایطی استخر نقدینگی کار گشا است و با به کار گرفتن قرارداد های هوشمند، وابستگی توکن ها به حجم معاملات را از بین برده و مشکل نقدینگی را حل می کند.
نحوه ی کار استخر های نقدینگی
در صرافی های مبتنی بر سیستم همتا به همتا (pear-to-pear) خریداران و فروشندگان توسط مکانیزم دفتر سفارشات با هم تعامل دارند. اما در بازار ساز های خودکار معاملات بر پایه ی ارتباط کاربر با قرارداد (pear-to-contact) صورت می پذیرد. همان طور که گفته شد در استخر های نقدینگی که به صورت توده ای از وجوه هستند هنگام معامله ی شخصی در مقابل شما قرار ندارد و مانند خرید سنتی نیازی هم به وجه نقد نیست. در واقع معامله ای که صورت می گیرد با استفاده از نقدینگی موجود در استخر می باشد. برای مثال اگر کسی بخواهد توکنی بخرد به جای وجه نقد از نقدینگی موجود در استخر استفاده می کند. به همین ترتیب فعالیت و قیمت گذاری معامله ی شما توسط الگوریتمی کنترل می شود.
بیشترین کاربرد استخر های نقدینگی
استخر های نقدینگی بیشترین کاربرد را در بازار ساز های خودکار داشته و محبوبیت خاصی دارند. اما فراهم کردن نقدینگی و بهره گیری از استخر های نقدینگی به دلیل سادگی در زمینه های مختلفی قابلیت استفاده دارند، مثلاً یکی از آن ها استخراج نقدینگی یا ییلد فارمینگ است که پلتفرم های کشت سود مثل یرن فایننس (yearn.finence) بر پایه و اساس استخر های استخراج هستند.
کاربران برای کسب سود بیشتر، وجوه خود را به استخر های استخراج این پلتفرم ها وارد می کنند. استخراج نقدینگی یکی از تکنولوژی های مفید برای توزیع توکن های جدید به دست افراد مناسب و حل این مشکل می باشد. به این صورت که توکن ها به شیوه ی الگوریتمی بین کاربرانی که توکن های خود را در استخر های نقدینگی گذاشته اند و متناسب با سهم آن ها پخش می شود. مثلاً وقتی شما نقدینگی پلتفرم هایی مثل یونی سواپ و کامپاند را فراهم می کنید، در ازای آن به شما توکن داده می شود که این توکن مزایای استخرهای نقدینگی سهم شما را در آن پلتفرم مشخص می کند. بنابراین شما می توانید با توکنی که در اختیار دارید در استخرهای نقدینگی تزریق و از این طریق سود کسب کنید.
مزایای استخر های نقدینگی
استخر نقدینگی به عنوان یک بازار ساز خودکار و از پیش تعیین شده، سفارش های خرید و فروش را با هم مچ می کند. به طوری که نیازی به ارتباط معامله گران با یکدیگر نباشد، در واقع با وارد کردن دارایی های تامین کنندگان نقدینگی به استخر نقدینگی، نقدینگی برای ترید فراهم می شود.
در صرافی های متکی بر دفتر سفارش، بازار ساز ها مدام سفارش های خرید و فروش را با توجه به نوسان قیمت تنظیم می کنند. برای چنین کاری نیز، نیاز به یک بازار ساز حرفه ای دارد که زمان و تخصص لازم را برای مدیریت استراتژی ها داشته باشد اما در استخر های نقدینگی این طور نیست و نیازی به جمع آوری اطلاعات در مورد قیمت های دارایی از صرافی های مختلف نیست، بلکه تامین کنندگان نقدینگی دارایی های خود را وارد استخر نقدینگی کرده و قرارداد ها به صورت هوشمند انجام می شود.
هر کسی بدون نیاز به احراز هویت می تواند وارد استخر نقدینگی شده و دارایی خود را درون آن قرار دهد و موانعی که برای فعالیت در صرافی های متمرکز وجود دارد، در این جا مطرح نیست. برای تامین نقدینگی استخر ها باید به صورت جفت ارز باشد یعنی اگر بخواهد ۱۰۰ دلار به استخر ETH/DAI وارد کند باید ۱۰۰ دلار ETH و ۱۰۰ دلار DAI و در مجموع ۲۰۰ دلار واریز کند. سرمایه گذار بابت تامین نقدینگی استخر، توکن هایی را دریافت می کند و این توکن ها به منزله ی سود و سهم تامین کنندگان خواهد بود که در هر زمان قابل برداشت خواهد بود. یعنی هر زمان که معامله ای انجام می شود، کارمزد دریافت شده از آن معامله به عنوان سود به تامین کننده ی نقدینگی داده می شود. کاهش هزینه های گپ در قرارداد های هوشمند صرافی های غیر متمرکز مثل uniswap بسیار پایین است. همچنین در این تراکنش ها اصطکاک کمتری وجود دارد به این معنی که قیمت کار آمد و توزیع کارمزد محاسبه می شود. برای مثال قرارداد های هوشمند فقط قادرند وجوه معامله شده را به همان کیف پول برگردانند اما در uniswap این امکان برای معامله گر ها وجود دارد که دارایی ها را مبادله کرده و آن ها را به کیف پول دیگری ارسال کنند. استخر های نقدینگی به گونه ای طراحی شده اند که معامله ها را اجرا، قیمت را طبق فرمول یک محصول ثابت حفظ می کند و این تضمینی است که ارزش هر ذخیره ثابت بماند حتی زمانی که نسبت دارایی ها تغییر کند. تراکنش های خرید قیمت دارایی های خریداری شده را نسبت به دارایی های فروخته شده افزایش و تراکنش های فروش قیمت دارایی های خریده شده را کاهش می دهند.
معایب استخر های نقدینگی
با وجود این که استخر های نقدینگی مزایای زیادی دارند و به آن ها اشاره شد اما استخر های نقدینگی خالی از عیب نبوده و مزایای استخرهای نقدینگی مشکلاتی را به همراه دارد. استخر های نقدینگی بیشترین کارایی را زمانی دارند که به قیمت بازار به تدریج تغییر کند وگرنه اگر قیمت ها ناگهانی تغییر کنند، استخر ها آسیب می بینند. اگر نقدینگی استخر ها بیش تر از حجم تراکنش ها باشد، کارمزد های دریافتی کاهش پیدا می کند. همان طور که بار های اشاره شد چون این استخر ها به صورت هوشمند کنترل می شوند بنابراین در معرض خطر باگ ها و آسیب پذیری های این قرارداد، قرار می گیرند. حوزه ی دیفای و نقدینگی استخر ها به دلیل این که تکنولوژی نو پایی هستند بنابراین هر گونه خطری می تواند آن ها را تهدید کند از جمله ای این خطرات وجود هکر ها و سوء استفاده ی آن ها از کوچک ترین حفره های امنیتی است.
آربیتراژ و استخر نقدینگی
در این مطلب می خواهیم به نقش آربیتراژ در استخر های نقدینگی برای اجرا شدن به آربیتراژ های اصلی نیاز دارند که بیش ترین آن ها ربات هستند. هدف اصلی از این کار بهره گیری از اختلاف قیمت ها و متعادل کردن بازار است. مثلا اگر قیمت بازار ETH در Coinbase، ۱۰۰ دلار باشد اما ETH در استخر ۱۱۱ دلار باشد، آربیتراژ ها ETH را به این مجموعه فروخته و ۱ دلار سود می کنند. این چرخه زمانی به حالت قبل بر می گردد که کسی ۱ETH به این مجموعه بفروشد.
نکته: اختلاف بین استخر و بازار به عنوان لغزش شناخته می شود. میزان لغزش به میزان تجارت کاربر نسبت به اندازه یا عمق استخر بستگی دارد. عمق استخر با پارامتر k ثابت اندازه گیری می شود، پس هرچه k بزرگ تر باشد، استخر عمیق تر می شود و احتمال وقوع لغزش نیز کم تر می شود.
استخر نقدینگی چیست ؟
🔘 استخر نقدینگی به صندوق یا سبدی گفته می شود که سرمایه گذاران در آن تزریق سرمایه می کنند تا نقدینگی مورد نیاز برای یک قرارداد هوشمند و یا یک ارز فراهم شود.
❓ سود این کار برای کاربران که تزریق سرمایه می کنند چیست ؟ از انجایی که تامین سرمایه و نقدینگی برای صرافی ها بسیار مهم است، صرافی ها بر اساس فرمول های خاصی، به تامین کنندگان نقدینگی، پاداش های قابل توجهی را ارائه می کنند.
استخر نقدینگی (liquidity pool لیکویدیتی پول) استاندارد جدیدی برای معامله کارآمد دارایی‌ها ارائه میدهد و همزمان به سرمایه‌گذاران هم اجازه میدهد که از دارایی‌های خود به صورت استیک کردن و قفل سرمایه TVL سود کسب کنند در ضمن معیاری برای ارزیابی پروژه‌های دیفای است. یعنی TVL معیاری مرجع برای میزان کاربرد و ارزش و اعتبار یک پروتکل دیفای است.
استخرهای نقدینگی دیفای (DeFi) امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند و افراد زیادی در اندیشه پیوستن به این استخرها هستند. طبیعتا پیوستن به این استخرها نیازمند دانش و مهارت است و نمی‌توان بدون مطالعه وارد این عرصه شد. این نوشتار راهنمایی برای افراد علاقه‌مند به این عرصه است و در این نوشتار، به بسیاری از سوالات اساسی در این زمینه پاسخ داده میشود.
ارزش 🔒 کل سرمايه قفل شده TOTAL VALUE LOCKED) TVL) در حوزه رمزارز‌ها نشان‌دهنده مجموع دارایی‌های سپرده‌گذاری (Stake) شده در پروتکل‌های دریافت پاداش، سود، کوین‌های جدید و توکنها، یلد فارمینگ، درآمد ثابت و . در عرصه امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) است.
در حال حاضر، دو نوع صرافی غیرمتمرکز بر روی اتریوم موجود است؛ نوع اول صرافی‌های همتا به همتای دارای دفتر سفارش (OrderBook) هستند، که از جمله این صرافی‌ها میتوان به صرافی‌های 0x مانند Radar Relay اشاره کرد. نوع دوم از این صرافی‌های غیرمتمرکز، صرافی‌های استخر نقدینگی هستند که از جمله آنها میتوان به Kyber، Uniswap و Bancor اشاره کرد.
صرافی‌های دارای دفتر سفارش برای ترید و انجام معاملات متکی بر یک سیستم پیشنهاد و درخواست هستند. موتور این صرافی‌ها افراد خریدار و فروشنده را که در قیمت با هم تطابق دارند، شناسایی و مرتبط میکند. در این سیستم، افرادی که می‌خواهند یک دارایی خاص را خرید و فروش کنند، سفارش محدود (limit order) ایجاد میکنند و افرادی که قیمت پیشنهادی آنها را قبول کنند، اقدام به اجرای سفارش آنها خواهند کرد.
این سیستم در جاهایی که نقدینگی بالاست، بسیار مناسب است و به خوبی جواب میدهد. اما معامله دارایی‌های دارای نقدینگی پایین در این سیستم بسیار مشکل است و این دارایی‌ها در اثر تراکنش‌های بزرگ، گرفتار نوسانات بزرگ و غیر عادی می‌شوند. در نتیجه، چنین دارایی‌هایی به دلیل نوسان قیمت بالا و تبدیل ناکارآمد، به احتمال زیاد مورد پذیرش عموم واقع نخواهند شد.
یک استخر نقدینگی دقیقا این مشکل را نشانه میگیرد و وابستگی توکنها به حجم ترید را از میان بر می‌دارد و همچنین نقدینگی دائمی را برای این توکنها تضمین میکند. مدل استخر نقدینگی در مقایسه با مدل دفتر سفارش دارای مزیت‌هایی است که در ادامه به آنها پرداخته میشود.
مزایای استخرهای نقدینگی
استخر نقدینگی در واقع یک بازارساز خودکار (AMM) است که با استفاده از یک قرارداد هوشمند و به صورت خودکار سفارش‌های خرید و فروش را بر اساس پارامتر‌های از پیش تعیین شده، به همدیگر مرتبط میکند. در اینجا لازم نیست که تریدر‌ها را مستقیما با تریدر‌های دیگر مرتبط کرد و تا زمانی که سرمایه‌گذاران دارایی‌های خود را وارد استخر کرده باشند، نقدینگی موجود خواهد بود.
استخر نقدینگی ایده جالبی است و میتواند موقعیتی خوب برای سرمایه‌گذاری و کسب درآمد از قفل سرمایه باشد. افرادی که در این استخرها مشارکت میکنند، باید دارای ابزار‌های لازم برای نظارت و بررسی تغییرات قیمت باشند و سریعا به این تغییرات واکنش نشان دهند.
کار با این استخرها به تخصص و مهارت زیادی نیاز دارد و علاوه بر این، این استخرها ریسک‌ها و مخاطرات خاص خود را هم دارند. در نهایت باید بگوییم که این صنعت جوان مناسب افرادی است که علاقه زیادی به ریسک دارند، اما فراموش نکنید که هرگز نباید بیش از توان خود ریسک کرد.
در شبکه هاي اجتماعي همراه ما باشيد :
شامل آموزش، اخبار فاندامنتال ، تحلیل های روز ارزهای ديجيتال
دیفای و استخر نقدینگی| فرهادمارکت
استخر نقدینگی دیفای یک قرارداد هوشمند یا همان اسمارت کانترکت تحت شبکه اتریوم است که به منظور حصول اطمینان از وجود نقدینگی برای توکن های موجود در یک صرافی غیرمتمرکز نسبت به مسدود کردن آن توکن ها اقدام میکند.
به کاربرانی که توکن های یک قرارداد هوشمند را تامین میکنند تامین کنندگان نقدینگی گفته میشود.
استخرهای نقدینگی به چه دلیل به وجود می آیند؟
این استخرها به عنوان یک روش نوآورانه و خودکار برای حل مشکل نقدینگی در صرافی های غیرمتمرکز ظهور و بروز یافتند. این روش جایگزین مدل سنتی دفتر سفارشات است که توسط صرافی آنلاین غیر متمرکز رمزارز مورد استفاده قرار میگرفت. روش مذکور به صورت مستقیم از بازارهای مالی شناخته شده تقلید شده است.
در این مدل، صرافی آنلاین به عنوان یک بازار عمل میکند که خریداران و فروشندگان در آنجا گرد هم می آیند و طبق عرضه و تقاضای نسبی دارایی ها بر سر قیمت توافق میکنند. اما این مدل برای ایجاد نقدینگی به وجود خریداران و فروشندگان کافی وابسته است. بنابراین به وجود یک بازارساز نیاز داریم تا همواره به این مطالبه پاسخ دهد و از طریق تامین نقدینگی لازم، قیمت ها را در یک حد عادلانه حفظ نماید.
نقش بازار ساز به دلیل خرید بیت کوین و یا فروش بیت کوین مهم میباشد. فرض کنید بازار ساز در نقطه ایی به عنوان خریدار بیت کوین در بازار بیت کوین تتر ظاهرا میشود و در جای دیگر به عنوان فروش بیت کوین نقش خود را ایفاد میکند. در هر دو نقش بازارساز به منظور کنترل بازار می بایست نقش خود را به بهترین شکل بازی نماید تا خریدارن بیت کوین و یا فروشندگان آن به فعالیت در بازار مشغول باشند.
عدم کارایی مدل اولیه این طرح در خصوص صرافی های غیرمتمرکز به اثبات رسیده است. هزینه گس اتریوم و سرعت کم آن برای تشکیل بلوک؛ باعث شده تا جذابیت چندانی برای بازارسازها نداشته باشد؛ بنابراین تلاش صرافی های دکس و یا صرافی آنلاین غیر متمرکز برای تقلید از مدل دفتر سفارش به نقدینگی اندکی منجر شد. در نتیجه، استخرهای نقدینگی به یک راهکار قابل اعتماد در امور مالی غیرمتمرکز تبدیل شدند که نقدینگی مستمر و خودکار را در اختیار پلتفرم های معاملات غیرمتمرکز قرار میدهند.
آموزش کار با استخرهای نقدینگی دیفای به چه صورت است؟
ساده ترین شکل یک استخر نقدینگی دیفای عبارتست از دو توکن که در یک قرارداد هوشمند قرار دارند و یک بخش ارزمعاملاتی دو طرفه مانند بازار بیت کوین - ریال را تشکیل میدهند.
به طور مثال، اتریوم - تتر (ETH-USDT) را در نظر بگیرید و برای اینکه محاسبات ساده تر شود فرض کنید که قیمت یک اتریوم برابر با هزار یو اس دی تی (تتر) است. تامین کنندگان نقدینگی مقدار برابری از اتریوم و تتر را به استخر اضافه میکنند. بنابراین کسی که یک اتر سپرده گذاری میکند با کسی که هزار تتر سپرده گذاری کرده است یکسان فرض میشود.
نقدینگی استخر به چه صورت تامین میشود؟
نقدینگی استخر به این معنی است که وقتی کسی قصد معامله اتریوم با تتر را داشته باشد، آن شخص بتواند بر مبنای منابع سپرده گذاری شده در صندوق معامله کند و نیازی به انتظار برای یافتن فرد مقابل جهت مطابقت معامله نباشد.
به تامین کنندگان نقدینگی، پاداش سپرده گذاری تعلق میگیرد. زمانی که شخصی سپرده گذاری میکند یک توکن جدید به وی داده میشود. این توکن نشانگر استیک است و توکن استخر نامیده میشود. توکن استخر مثال ما می تواند USDT-ETH نامگذاری شود.
هزینه معاملاتی افرادی که برای مبادله توکنها از استخر استفاده میکنند به طور خودکار در بین همه تامین کنندگان نقدینگی و بر اساس نسبت دارایی هر کدام از آنها از کل استیک تعیین و تقسیم میشود. بنابراین اگر هزینه معاملاتی استخر USDT-ETH سه دهم مزایای استخرهای نقدینگی درصد باشد و یکی از تامین کنندگان نقدینگی ده درصد از استخر را تامین کرده باشد، آنگاه سهم وی از هزینه معاملات به میزان ده درصد از سه دهم درصد ارزش کل همه معاملات خواهد بود.
وقتی که یک کاربر قصد برداشت استیک خود از استخر نقدینگی را داشته باشد، بایستی توکن های استخر خود را بسوزاند، سپس میتواند استیک خود را برداشت کند.
استخرهای نقدینگی دیفای
چندین پلتفرم معاملاتی آنلاین وجود دارند که در سال 2020 به طور فزاینده ای محبوبیت پیدا کرده اند.
مثال فوق یک نمونه ساده از مدل Uniswap است. این مدل، بزرگترین صرافی غیرمتمرکز است که برخی از بزرگترین استخرهای نقدینگی را پیاده سازی و مدیریت میکند. در زمان نگارش این مطلب، حدود 250 میلیون دلار در استخر USDC-ETH وجود داشت. از دیگر استخرهای متداول و محبوب در مدل Uniswap میتوان به WBTC-ETH، DAI-ETH و ETH-USDT اشاره کرد.
CURVE FINANCE، Balancer و SushiSwap از جمله دیگر پلتفرم هایی هستند که استخرهای نقدینگی دیفای را مدیریت میکنند. بزرگترین استخرهای Curve، حالت چند توکنی دارند و بر استیبل کوین‌هامتمرکز هستند. امکان قرار گرفتن تا هشت نوع توکن در هر استخر Balancer وجود دارد، این در حالی است که SushiSwap یک نمونه مجازی از Uniswap است.
ریسک های استخرهای نقدینگی دیفای چیست؟
این احتمال وجود دارد که الگوریتم تعیین کننده قیمت یک دارایی درست عمل نکند و یا به خاطر سفارش های بزرگ، اشکالات قرارداد هوشمند و یا سایر دلایل دچار لغزش شود.
۱- قیمت گذاری اشتباه
قیمت دارایی های موجود در یک استخر نقدینگی از طریق یک الگوریتم قیمت گذاری تعیین میگردد که به صورت مستمر بر اساس فعالیت معاملاتی استخر تنظیم میشود. اگر قیمت یک ارزدیجیتال نسبت به قیمت بازار جهانی متفاوت باشد، معامله گران آربیتراژ که از تفاوتهای قیمتی بین پلتفرم ها کسب سود میکنند نسبت به نوسان گیری از این تفاوت اقدام میکنند.
۲- نوسانات قیمت
نوسانات قیمت باعث تحمیل زیان به اصل سپرده تامین کنندگان نقدینگی میشود که این زیان را زیان ناپایدار می نامند. اما زمانی که تامین کننده سپرده خود را برداشت میکند این زیان به زیان قطعی و همیشگی تبدیل میشود. این امکان وجود دارد که کل یا نسبتی از زیان تامین کنندگان نقدینگی از طریق پاداش هزینه تراکنش جبران شود؛ البته میزان جبران زیان به حجم نوسان و طول مدت استیک واریزی بستگی دارد.
طبق الگوریتم قیمت گذاری، در صورتیکه ناگهان کسی بخواهد معامله بزرگی را در استخر انجام دهد، احتمال آسیب و زیان در استخرهای کوچکتر از محل لغزش وجود دارد. نمونه هایی نظیر هک bZx در سال 2020 وجود دارد که طی آن، کاربران از استخرهای کوچکتر به عنوان بخشی از یک حمله دست کارانه یک بازار وسیع تر سوءاستفاده کردند.
۳- خرابی قرارداد هوشمند
کاربران دیفای با ریسک های دیگری نیز روبرو هستند که از آن جمله میتوان به خرابی قرارداد هوشمند اشاره کرد. این اتفاق زمانی رخ میدهد که کد مربوطه حسابرسی نشود یا امنیت کامل نداشته باشد. شایسته است که قبل از سپرده گذاری منابع خود، اطلاعات کاملی از همه ریسک های موجود داشته باشید.
مزایای استخرهای نقدینگی دیفای
اطمینان از وجود یک منبع تقریبا مستمر نقدینگی برای معامله گران علاقمند به استفاده از صرافی آنلاین غیرمتمرکز، بدیهی ترین مزیت استخرهای نقدینگی است. ضمنا این استخرها فرصتی برای دارندگان ارزهای دیجیتال فراهم میکنند تا از طریق تبدیل شدن به یک تامین کننده نقدینگی از درآمد حاصل از هزینه های تراکنش منتفع شوند.
ضمنا بسیاری از پروژه ها و پروتکل ها مزایای تشویقی بیشتری را به تامین کنندگان نقدینگی پیشنهاد میکنند تا از این طریق، استخرهای توکن خود را بزرگ نگه داشته، ریسک لغزش را کم کرده و تجربه معاملاتی بهتری را خلق کنند. بنابراین فرصت دستیابی به منفعت حاصل از توکنهای پاداش استخراج سود در قبال تبدیل شدن به یک تامین کننده نقدینگی وجود دارد.
برخی پروتکلها از جمله Uniswap، Balancer و Yearn پاداش تامین کنندگان نقدینگی را با همان توکن پلتفرم خود تامین کننده پرداخت میکنند. زمانی که SushiSwap در تابستان سال 2020 تشکیل شد از همین مدل برای انجام حمله ای موسوم به «حمله خون آشام» علیه Uniswap استفاده کرد. کاربران قادر بودند تا قبل از راه اندازی SushiSwap، از طریق تامین نقدینگی و سپس مهاجرت دادن نقدینگی به پلتفرم SushiSwap، توکن SUSHI را در مزرعه Uniswap کشت کنند. شایان ذکر است که SushiSwap یکی از شاخه های کد Uniswap بود.
نحوه پیوستن به استخرهای نقدینگی دیفای
رویه دقیق پیوستن به استخرهای نقدینگی دیفای به نوع پلتفرم بستگی دارد. به طور کلی، ابتدا بایستی یک حساب کاربری در پلتفرم انتخابی ایجاد کنید و سپس از طریق صفحه خانه وبسایت به یک کیف پول اتریوم از جمله MetaMask یا کیف پول فرهادمارکت سایر کیف پولهای وب 3.0 متصل شوید. سپس قادر خواهید بود تا توکنها را در استخر نقدینگی دلخواه سپرده گذاری کنید.
در پلتفرم هایی همچون Uniswap برای تامین نقدینگی و سپس اتصال به کیف پول باید جفت ویژه مدنظر برای تامین نقدینگی را جستجو کنید. سپس بعد از کنترل نرخ های بازدهی (نظیر نسبت استخر و نرخ مبادله) میتوانید نسبت به سپرده گذاری توکنها در استخر دلخواه اقدام کنید.
استخر نقدینگی چیست و چگونه میتوان از آن کسب درآمد کرد؟
استخر نقدینگی چیست و چگونه میتوان از آن کسب درآمد کرد؟
استخر نقدینگی به سرمایه‌گذاران اجازه میدهد که از دارایی‌های خود بتوانند سود ببرند و همچنین توانسته است استاندارد جدیدی برای معامله‌های کارآمد دارایی‌ها ارائه بدهد. استخرهای نقدینگی بین افراد سراسر جهان از محبوبیت بسیار زیادی برخوردار است و از همین رو افراد زیادی به فکر پیوستن به آنها هستند. در این استخرها امکان وام دهی، معامله، کسب سود و بسیار امکانات دیگر به کاربران خود ارائه میدهند که یکی از فناوری‌های محوری بر سیستم تأمین مالی غیرمتمرکز دیفای محسوب میشود. شما برای کسب درآمد از این استخرهای نقدینگی باید دانش و مهارت خود را افزاییش دهید که در ادامه توضیحی درباره‌ی استخر نقدینگی خواهیم داد و پاسخ به سوال استخر نقدینگی چیست را در اختیار شما عزیزا قرار خواهیم داد.
استخر نقدینگی چیست؟
همان طور که گفتیم liquidity pool یا همان استخر نقدینگی به سرمایه‌گذاران اجازه میدهد که از دارایی‌های خود بتوانند به کسب درآمد برسند و همچنین توانسته است استاندارد جدیدی برای معامله‌های کارآمد دارایی‌ها ارائه بدهد. در این استخر دو نوع صرافی با نام‌های صرافی‌های همتا به همتا که دارای دفتر سفارش هستند، مانند صرافی‌های 0x اشاره دارد. نوع دیگر این صرافی به نام صرافی‌های استخر نقدینگی میباشد که میتوان به Kyber، Uniswap و Bancor اشاره کرد. علاقه مندان جهت آشنایی بیشتر با صرافی یونی سواپ می‌توانند مفاله آموزش کامل کار با صرافی یونی سواپ را مطالعه کنند.
در نوع صرافی همتا به همتا هم خریدار و هم فروشنده در تلاش هستند تا بتوانند در پرسودترین حالت ممکن به خرید و فروش بپردازند؛ به این معنی که فروشنده می‌خواهد ارز خود را در بالا‌ترین قیمت به فروش برساند و همچنین خریدار در جستو‌جوی این است که در کمترین قیمت بازار به خرید خود بپردازد. این عمل به قدری ادامه پیدا میکند تا در یک نقطه خاص به سازگاری قیمتی دست پیدا کنند و در آخر معامله صورت میگیرد. بهتر است بدانید که این نوع صرافی زمانی مناسب میباشد که نقدینگی شما زیاد باشد.
در نوع دیگر این صرافی، شما برای انجام معاملات و سفارشات خود دیگر نیازی به واسطه ندارید. تمامی این معاملات بر روی قراردادهای هوشمند یا همان دیفای بسته شده است و توسط استخرهای نقدینگی انجام میگیرد که شما با گذاشتن توکن در استخرهای نقدینگی توانایی دریافت سود را دارید. بهتر است بدانید که استفاده از استخر نقدینگی زمانی مناسب است که میزان حجم دارایی‌ها کم باشد. حال که توضیحی درباره‌ی استخر نقدینگی دادیم در ادامه می‌خواهیم به روش کار Liquidity pool بپردازیم.
نحوه کار استخر نقدینگی چیست؟
شما برای استفاده از کاربرد‌های استخر نقدینگی با وارد کردن توکنهای خود به جای انجام معاملات، کارمزد دریافت می‌کنید. از این رو شما با انجام معاملات استخر نقدینگی میتوانید توکنهای مختلف را با هم معامله کنید. کاربران برای انجام دادن معاملات خود در فضای استخر نقدینگی دیگر نیازی به شخص سوم ندارند به این دلیل که معاملات شما با روشی امن و مطئمن از طریق قراردادهای هوشمند در فضای استخر نقدینگی انجام میگیرد که برای بسیاری از کاربران استفاده از Liquidity pool جذابیت خاص خود را دارد.
هدف اصلی یا وظیفه اصلی استخر نقدینگی این است که بتواند برای صرافی‌های غیر متمرکز تأمین سرمایه و دارایی لازم را فراهم کند. همچنین با ایجاد فضایی برای رفتار‌های مخرب، به این دلیل که توسعه دهندگان می‌توانند تصمیم بگیرند که کنترل دارایی‌های موجود در استخر را بر عهده بگیرند که این استخرها به عنوان ابزار کمکی مورد استفاده قرار بگیرند. حال که می‌دانید استخر نقدینگی چیست و چه کاربردی دارد، بهتر است با بهترین استخرهای نقدینگی نیز آشنا شوید. بی‌ان‌بی BNB: بایننس کوین، ETH: اتریوم، دات DOT: پولکادات، آدا ADA: کاردانو از بهترین و معروف‌ترین استخرهای نقدینگی در سراسر جهان است.
ویژگی های استخر نقدینگی چیست؟
چند نمونه از معروف‌ترین استخرهای نقدینگی برای شما عزیزان نام بردیم حال می‌خواهیم در این بخش از مقاله به بررسی مزایا و معایب استخرهای نقدینگی بپردازیم که در انتخاب آن نیاز به کسب اطلاعات بیشتر دارید.
مزایای استخر نقدینگی چیست؟
- به کاربران اجازه میدهد تا راندمانی پی وای را برای موجودی ارزهای دیجیتال خود فراهم کنند و بتوانند از این کار نقدینگی بیشتری را دریافت کنند.
- به معامله‌گران برای انجام معاملات بر اساس قیمت‌های لحظه‌ای بازار با کمک صرافی‌ها آسان‌تر میکند.
- در آن از قرار داد‌های هوشمند متن باز و قابل مشاهده برای همگان مورد استفاده قرار میگیرد که برای پیشرفت در مورد میمیزی‌های امنیتی کمک میکند.
معایب استخر نقدینگی چیست؟
- سرمایه‌گذاران با قفل کردن دارایی خود در یک استخر ممکن است به نوسانات قیمیتی در این بازه برخورد کنند که باعث میشود ارزش واقعی دارایی خود را از دست بدهند.
- معمولا این دارایی‌ها توسط یک فرد یا گروه کوچکی اداره میشود که در آن تمرکززدایی واقعی وجود ندارد.
- اکثر استخرهای نقدینگی ناامن و از نقص‌های امنیتی بزرگی رنج می‌برند که باعث شده است ارائه‌دهندگان نقدینگی به خسارت‌های هنگفتی دست پیدا کنند که دلیل اصلی ناامن بودن آنها قراردادهای هوشمند میباشد.
سخن آخر
در این مقاله گفتیم که استخر نقدینگی به سرمایه‌گذاران اجازه میدهد که از دارایی‌های خود بتوانند سود ببرند که دارای دو صرافی با نام‌های همتا به همتا که دارای دفتر سفارش میباشد و نوع دیگر این صرافی به نام صرافی‌های استخر نقدینگی که میتوان به Kyber، Uniswap و Bancor اشاره کرد.
همچنین درباره‌ی نحوه کار استخر نقدینگی توضیح دادیم که کاربران برای انجام دادن معاملات خود در فضای استخر نقدینگی دیگر نیازی به شخص سوم ندارند به این دلیل که معاملات شما با روشی امن و مطئمن از طریق قراردادهای هوشمند در فضای استخر نقدینگی انجام میگیرد که برای بسیاری از کاربران استفاده از Liquidity pool جذابیت خاص خود را دارد.
سوالات متداول
استخر نقدینگی چیست؟
استخر نقدینگی دارایی رمزنگاری شده‌ای میباشد که مبادله بین صرافی‌های اصلی و صرافی‌های غیر متمرکز را برای شما آسان‌تر میکند. توکنهای آنها در قراردادهای هوشمند امن شده‌اند که نقدینگی‌ها را در صرافی‌ها فراهم میکند.
نحوه‌کار استخر نقدینگی چیست؟
شما در استخر نقدینگی برای انجام معاملات دیگر نیازی به شخص سوم ندارند به این دلیل که معاملات شما با روشی امن و مطئمن از طریق قراردادهای هوشمند در فضای استخر نقدینگی انجام میگیرد
معروف ترین استخرهای نقدینگی کدامند؟
معروف ترین استخرهای نقدینگی عبارت‌اند از: بی‌ان‌بی BNB: بایننس کوین، ETH: اتریوم، دات DOT: پولکادات، آدا ADA: کاردانو میباشد.
استخر نقدینگی (liquidity pool) چیست و چگونه کار می کند؟
دنیای کریپتوکارنسی فقط به ارزهای دیجیتال محدود نمی‌شود. در حقیقت فناوری بلاکچین و رونق امور مالی غیرمتمرکز(DeFi) پنجره‌ای به دنیای نوآوری را به روی ما گشوده‌است. یکی از این نوآوری‌ها استخر نقدینگی(liquidity pool) است. اما استخر نقدینگی چیست و به چه کار ما می‌آید؟
در این مقاله از «اکس نوین» تصمیم داریم تا تمامی مفاهیم استخر نقدینگی را به ساده‌ترین شکل برای شما بازگو کنیم. با ما همراه باشید!
مطالبی که در این مقاله خواهید خواند:
مقدمه؛ آنچه پیش از شروع تعریف استخر نقدینگی باید بدانید
امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) انقلابی در فعالیت‌های بلاکچینی بوجود آورده‌است به طوری که حجم معاملات صرافی‌های غیرمتمرکز گام به گام با صرافی‌های متمرکزی چون بایننس بالا می‌رود.
بر اساس داده‌های defipulse، در زمان نگارش این مقاله، بیش از 38 میلیارد دلار در پروتکل‌های دیفای قفل شده‌است و این اکوسیستم همچنان با انواع جدیدی از محصولات و خدمات به رشد خود ادامه میدهد.
اما پشت پرده این پیشرفت چیست؟ یکی از فناوری‌های اصلی پشت و پرده خدمات دیفای، استخر نقدینگی(liquidity pool) است.
استخر نقدینگی (liquidity pool) چیست؟
استخر نقدینگی در اصل مجموعه وجوهی است که در یک قرارداد هوشمند قفل شده‌است. از استخرهای نقدینگی در خدمات متعددی از جمله تسهیل ترید غیرمتمرکز، وام‌دهی و بسیاری از فعالیت‌های دیگر استفاده میشود که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
استخرهای نقدینگی در اصل پایه و اساس بسیاری از صرافی‌های غیرمتمرکز مانند یونی سواپ(Uniswap) هستند. کاربرانی که این نقدینگی را تهیه میکنند، مقدار مساوی از دو توکن را در یک جایی به نام استخر قرار میدهند و یک بازار بوجود می‌آورند.
اما هدف این کاربران از تهیه نقدینگی چیست؟
از قدیم گفته‌اند، هیچ گربه‌ای محض رضای خدا موش نمی‌گیرد! به ازای هر تراکنشی که در صرافی‌های غیرمتمرکز صورت میگیرد، به این کاربران متناسب با سهمشان از کل میزان نقدینگی، کارمزد تعلق می‌گیرند.
به عبارتی سود این کاربران در کارمزد تراکنش‌هایی است که با نقدینگی که آنها بوجود آورده‌اند انجام میشود.
یکی از اولین پروتکل‌هایی که از استخرهای نقدینگی استفاده کرد، پروتکل Bancor بود. اما استخر نقدینگی با Bancor آنچنان مورد توجه قرار نگرفت. در حقیقت، Uniswap، اولین صرافی غیرمتمرکزی بود که توانست استخر نقدینگی را آنطور که باید و شاید به توجه کاربران برساند.
از دیگر صرافی‌های غیرمتمرکزی که بر بستر بلاکچین اتریوم از استخرهای نقدینگی استفاده میکنند میتوان به سوشی سواپ (SushiSwap)، کرو (Curve) و بالانسر (Balancer) اشاره کرد.
اما آیا تمامی صرافی‌های غیر متمرکز از استخر نقدینگی استفاده میکنند؟ خیر!
در حال حاضر دو نوع صرافی غیرمتمرکز بر بلاکچین اتریوم وجود دارد. نوع اول صرافی‌های غیرمتمرکزی هستند که از دفتر سفارش (OrderBook) استفاده میکنند. نوع دیگر همان صرافی‌های غیرمتمرکزی هستند که از استخر نقدینگی استفاده میکنند.
بیایید تفاوتهای میان استخر نقدینگی و دفتر سفارشات را با هم بررسی کنیم.
استخر نقدینگی در برابر دفتر سفارشات
برای درک بهتر استخر نقدینگی، اجازه دهید در ابتدا بخش اساسی تجارت الکترونیک یعنی دفتر سفارشات را بررسی کنیم. به زبان ساده، دفتر سفارشات، مجموعه از سفارشات یک بازار معین است.
سیستمی که سفارشات را منطبق به یکدیگر وصل میکند، موتور انطباق (matching engine) نامیده میشود. در حقیقت دفتر سفارشات و موتور انطباق، بخش اصلی هر صرافی غیرمتمرکز را تشکیل میدهد. مدل دفتر سفارشات امکان ایجاد بازارهای پیچیده مالی را برای ما فراهم میکند.
صرافی‌هایی که از دفتر سفارش استفاده میکنند، برای انجام معاملات متکی به یک سیستم پیشنهاد و درخواست هستند. موتور انطباق صرافی‌ها خریدار و فروشنده را به متصل میکند و ترید انجام خواهد شد.
در جاهایی که نقدینگی بالاست، مدل دفتر سفارشات بسیار مناسب است. اما در صورتی که معامله‌ای نقدینگی پایینی داشته‌باشد، این نوع سیستم به مشکل بر خواهد خورد. در این صورت، این سفارشات، با نوسانات بزرگ و غیر عادی رو به رو می‌شوند که آنها را از پذیرش عموم باز می‌دارد.
استخر نقدینگی برای حل این مشکل به وجود آمده‌است. در حقیقت استخر نقدینگی اینجاست تا با استفاده از قراردادهای هوشمند، وابستگی توکنها به حجم ترید را از بین ببرد و مشکل نقدینگی را برطرف کند.
استخرهای نقدینگی چگونه کار می کنند؟
بازارسازهای خودکار (AMM) به نظر می‌رسد که قوانین بازی را تغییر داده‌اند. به وسیله این نوآوری چشم‌گیر، امکان انجام تراکنش‌های درون زنجیره‌ای بدون نیاز به دفتر سفارش فراهم شد.
یک صرافی همتا به همتا (peer-to-peer) با مدل دفتر سفارشات را در نظر بگیرید. در این صرافی، خریداران و فروشندگان توسط مکانیسم دفتر سفارشات به یکدیگر متصل می‌شوند.
در طرف دیگر اما، خرید و فروش با استفاده از بازارسازهای خودکار متفاوت و به صورت کاربر با قرارداد (peer-to-contract) انجام میشود.
همان‌طور که بالاتر اشاره کردیم، استخر نقدینگی مجموعه‌ای وجوه است که در یک قرارداد هوشمند توسط یک سری افراد به وجود می‌آید. هنگام کار با بازارسازهای خودکار، مانند خرید سنتی، نیازی به وجود طرف مقابل نیست.
در حقیقت شما ترید خود را در برابر نقدینگی موجود در استخر نقدینگی انجام می‌دهید. برای مثال، در صورتی که شخصی بخواهد توکنی خریداری کند، در آن لحظه نیازی به وجود فروشنده نیست. در عوض باید نقدینگی کافی وجود داشته‌باشد.
برای مثال، هنگام خرید یک کوین در یونی سواپ، فعالیت شما توسط الگوریتمی کنترل میشود که بر فعالیت‌های استخر استخراج حاکم است. علاوه بر این، قیمت‌گذاری نیز بر اساس این الگوریتم تعیین میشود.
استخرهای نقدینگی برای چه مواردی استفاده می شوند؟
عمده صحبت ما تاکنون در رابطه با بازارسازهای خودکار بوده‌است. بازار سازهای خودکار، محبوب‌ترین مدل استفاده از اسنخرهای نقدینگی است. با این حال، فراهم کردن نقدینگی یک مفهوم ساده است و میتوان از آن در موارد متعددی استفاده کرد.
یکی از این موارد، ییلد فارمینگ یا استخراج نقدینگی است. استخرهای استخراج، اساس کار پلتفرم‌های کشت سود مانند یرن فایننس (Yearn.Finance) هستند. در این پلتفرم‌ها کاربران برای کسب سود بیشتر، وجوه خود را به استخرهای استخراج واریز میکنند.
توزیع توکنهای جدید به دست افراد مناسب یکی از مشکلات بزرگ پروژه‌های کریپتو است. استخراج نقدینگی یکی از موفقیت‌آمیزترین رویکردها در برابر این مشکل بوده‌است.
در این روش توکنها به صورت الگوریتمی بین کاربرانی که توکنهای خود را در استخرهای نقدینگی گذاشته‌اند و متناسب با سهم آنها از نقدینگی توزیع میشود.
وقتی که شما برای پلتفرم‌هایی مانند یونی سواپ یا کامپاند (Compound) نقدینگی فراهم می‌کنید، به شما توکن داده میشود که نشان‌دهنده سهم شما در آن مجموعه است.
جالب اینجاست که شما میتوانید این توکنها را در سایر استخرهای نقدینگی سپرده‌گذاری کنید و سود کسب کنید.
یکی دیگر از موارد استفاده از استخرهای نقدینگی، بیمه‌ها در برابر ریسک قراردادهای هوشمند است. بسیاری از این پلتفرم‌های بیمه از طریق استخرهای نقدینگی اجرا می‌شوند.
کاربرد استخرهای استخراج کم نیستند و در این مقاله تنها به چند مورد از آنها اشاره کردیم.
مزایا و معایب استخرهای نقدینگی
استخرهای نقدینگی دارای مزایای زیادی هستند و می‌توانند یکی از بهترین گزینه‌ها برای سرمایه گذاری باشند اما این استخرها ریسک‌هایی نیز دارند.
اگر قصد تأمین نقدینگی یک بازارساز خودکار را دارید، باید با مفهوم ضرر ناپایدار (impermanent loss) آشنا شوید. در حقیقت، هنگامی که نقدینگی برای یک بازارساز خودکار فراهم میشود، امکان کم شدن ارزش دارایی شما وجود خواهد داشت.
این ضرر گاهی اوقات میتواند کوچک و بسیار ناچیز باشد و گاهی اوقات ممکن است بسیار زیاد باشد.
خطر دیگری که وجود دارد، مربوط به قراردادهای هوشمند است. شما وجوه خود را به قراردادهای هوشمند واریز می‌کنید. در صورت هرگونه سوء استفاده یا نادرست بودن قرارداد هوشمند، ممکن است سرمایه‌تان از بین برود.
علاوه بر این، اگر قصد واریز وجوه خود به استخرهای نقدینگی را دارید، در مورد پروژه‌هایی ک توسعه دهندگان اجازه تغییر قوانین حاکم بر استخر را دارند کاملآ مراقب باشید.
گاهی اوقات توسعه‌دهندگان می‌توانند با استفاده از برخی دسترسی‌های خاص که در کد قرارداد هوشمند وجود دارد، دست به فعالیت‌های مخرب بزنند.
در کل میتوان گفت که دیفای و اموری مانند استخرهای نقدینگی، فناوری‌های نو ظهوری هستند که تا بلوغ نهایی هنوز فاصله زیادی دارند بنابراین در حال حاضر هر اتفاقی ممکن است برای آنها بیافتد.
جمع بندی استخر نقدینگی
استخرهای نقدینگی(liquidity pool)، یکی از اصلی‌ترین فناوری‌های اکوسیستم امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای است. این استخرها پایه و اساس بسیاری از خدمات مانند ترید غیرمتمرکز، وام دهی، ییلد فارمینگ و … هستند.
صرافی‌های غیرمتمرکز با دو مکانیسم دفاتر سفارش و استخرهای نقدینگی کارها را انجام میدهند. زمانی که نقدینگی کافی وجود داشته‌باشد دفاتر سفارش می‌توانند بسیار خوب عمل کنند اما در صورت کاهش نقدینگی، این مکانیسم برای کاربران مشکل‌ساز خواهد شد.
استخرهای نقدینگی در حقیقت برای برطرف کردن مشکلات ناشی از دفاتر سفارش در هنگام نقدینگی پایین پدید آمده‌اند و با استفاده از قراردادهای هوشمند، وابستگی توکنها به حجم ترید را از بین می‌برند و مشکل نقدینگی را برطرف میکنند.
در آخر باید گفت که استخرهای نقدینگی همانند سایر خدمات حوزه دیفای، هنوز در ابتدای راه قرار دارند و در ادامه احتمالاً از آنها بیشتر خواهیم شنید.
سؤالات متداول
استخر نقدینگی(liquidity pool) مجموعه وجوهی است که در یک قرارداد هوشمند قفل شده، هر کاربر می تواند سرمایه خود را به جای نگهداری در کیف پول، به استخرهای نقدینگی بریزد و سود دریافت کند!
بله! به ازای هر تراکنش، کاربران متناسب با سهمشان از کل میزان نقدینگی، کارمزد دریافت میکنند.
دیدگاه شما