با سیستم ارز فیات یا پول بی پشتوانه آشنا شوید
ارز فیات یک نوع ارز یا یک نوع سیستم ارزی می باشد که در قرن ها پیش در کشور چین پایه گذاری شد و از آن موقع تا کنون بسیاری از کشور ها مانند کشور های اروپایی و ایالت متحده آمریکا آن را مورد استفاده قرار دادند ولی بعد از مدتی آن را به صورت کامل کنار گذاشتند.
ارز فیات یا پول بی پشتوانه همانند خیلی از ارزهای واقعی مانند دلار آمریکا یک پول قانونی می باشد ولی بر خلاف پول کالایی ارزش و بهای آن به یک کالای فیزیکی هیچگونه وابستگی ندارد و به موارد دیگر هم وابستگی دارد.
اگر می خواهید در رابطه با ارز فیات یا همان پول بی پشتوانه اطلاعات کاملی به دست آورید می توانید تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
چگونگی به وجود آمدن ارز فیات
اگر بخواهیم به صورت دقیق چگونگی پیدایش ارز فیات را مورد بررسی تعریف ارز فیات قرار دهیم می‌توانیم بگوییم شکل گیری ارز فیات به چند قرن پیش و در کشور چین باز می‌گردد و در زمانیکه استان سی چوان این تصمیم را گرفت تا پول های کاغذی خود را چاپ نماید.
در ابتدا که این نوع ارز تولید می گردید به صورت ابریشم، طلا و یا نقره تولید می‌شد. اما پس از اینکه فردی به نام قوبلای خان به قدرت رسید توانست سیستم ارز فیات را در قرن سیزدهم میلادی راه اندازی نماید.
سیستم ارز فیات برای امپراتوری مغول بسیار گران در آمد به طوری که بسیاری از تاریخ شناسان هزینه کردن های بی رویه این ارز و همچنین تورم بسیار بزرگ و قدرتمند این ارز یکی از مهمترین دلایل سقوط امپراتوری مغول می دانند.
در قرن هفدهم میلادی در اروپا و همچنین در بسیاری از کشورها مانند کشور اسپانیا، هلند و سوئد استفاده گردید. سیستم ارزی فیات در کشور سوئد سقوط نمود و دولت کشور سوئد استاندارد نقره را به جای آن قرار داد.
در دو قرن گذشته فرانسه و همچنین مستعمرات ۱۳ گانه که در آمریکای شمالی می باشند نیز این سیستم ارزی را مورد استفاده قرار دادند و همچنین بعد ها نیز دولت فدرال ایالت متحده امریکا نیز از این سیستم ارزی استفاده نمود.
در قرن بیستم میلادی دولت کشور امریکا مجددا به سیستم پول کالایی یا همان ارز های امروزی تغییر جهت داد و از سال ۱۹۳۳ میلادی دولت امریکا مبادله پول های کاغذی با طلا را به صورت کامل متوقف نمود.
در سال ۱۹۷۲ به دستور رئیس‌جمهور آن زمان ایالات متحده یعنی ریچارد نیکسون استاندارد طلا را به صورت کامل کنار گذاشت.
ارز فیات یا همان پول های بی پشتوانه و استاندارد طلا
استاندارد طلا استانداردی می باشد که این اجازه را به اسکناس های کاغذی می دهد تا آنها بتوانند به طلا تبدیل شوند. اگر بخواهیم این موضوع را به طور دیگری بیان کنیم می‌توانیم بگوییم که پشتوانه تمامی پول های کاغذی یا همان ارز های کالایی منابع محدود طلا بودند که این منابع توسط دولت ها نگهداری می شدند.
با استفاده از سیستم ارزی با پشتوانه طلا دولت ها می توانستند در صورتی که ذخایر طلای بالایی داشته باشند مقدار جدیدی از ارز را به بازار معرفی نمایند. نوع سیستم ارزی نمی‌گذاشت تا دولت‌ها بتوانند پول تولید بنمایند.
از طرف دیگر در صورت استفاده از سیستم ارز فیات پول دیگر این قابلیت را نداشت تا به دارایی یا کالای بخصوصی تبدیل شود.
همچنین مقام های کشور می توانستند با استفاده از ارز فیات بر روی ارزش ارزها و پول های ملی تأثیر گذاشته و آن را به شرایط اقتصادی کشور متصل نمایند. در این نوع سیستم ارزی، دولت ها و بانک های مرکزی هر کشور مهم ترین نقش را در مقابله با رویدادهای مالی مختلف داشتند.
افرادی که طرفدار استاندارد طلا هستند به این موضوع معتقد می باشند که سیستم ارزی فیات به دلیل اینکه از یک دارایی فیزیکی و با ارزش پشتیبانی می‌شود از ثبات و پایداری بسیار بیشتری نسبت به سایر سیستم های ارزی برخوردار می باشند.
از سوی دیگر افرادی که طرفدار سیستم ارزی فیات یا همان پول های بی پشتوانه بودند این عقیده را داشتند که قیمت طلا خود به تنهایی از ثبات و پایداری چندانی برخوردار نمی باشد.
در حالت کلی هر دو نوع سیستم ارزی دارای نوسانات مختلفی می باشند، اما در سیستم ارز فیات دولت در هنگام مشکلات اقتصادی این قابلیت را دارد که اقدامات بیشتر و بهتری را انجام دهد.
بررسی مزایا و معایب ارز فیات یا همان پول بی پشتوانه
در حالت کلی ارز فیات دارای مزایا و معایب مختلفی می باشد که در ادامه به بررسی برخی از آنها می پردازیم. یکی از مزایای ارز فیات این می باشد که هیچ گونه تاثیری از کسری کالا یا دارایی های فیزیکی مانند دارایی طلا نمی پذیرد.
یکی دیگر از مزایای ارز فیات این می باشد که برای تولید ارز فیات نسبت به تولید ارز کالایی از نظر اقتصادی هزینه برمی‌دارد. یکی دیگر از مزایای ارز فیات که در قبل هم به آن اشاره نمودیم این است که به دولت ها و بانک های مرکزی این اجازه را می دهد تا بتوانند در بحران ها و مشکلات اقتصادی انعطاف بیشتری داشته باشند.
یکی دیگر از مزایای ارزشیابی این می باشد که با استفاده از ارزشیابی توسط بسیاری از کشورها مبادلات بین المللی بسیار آسان تر و راحت تر می شود.
از دیگر مزایای ارز فیات می‌توان به این موضوع اشاره نمود که ارز فیات برخلاف طلا نیازمند نگهداری و محافظت نمی باشد و همچنین هزینه کمتری را در بر دارد.
یکی از معایب ارز فیات این می باشد که فاقد ارزش ذاتی هستند در واقع این نوع ارز ها به دولت ها این امکان را می دهند تا از هیچ چیز پول تولید نمایند و به همین دلیل باعث می‌شود تا در کشورها تورم های بسیار زیادی رخ دهد و در نهایت منجر به سقوط و از بین رفتن سیستم اقتصادی یک کشور شود.
در حالت کلی با توجه به نمونه های تاریخی می توان گفت که ارز فیات و به کار گرفتن آن معمولاً باعث می‌شود تا نظام ها و سیستم های اقتصادی کشورها سقوط نمایند و آن کشور دچار بحران اقتصادی بسیار شدیدی شود.
مقایسه ارز فیات و ارز دیجیتال
ارز فیات و ارز دیجیتال دارای یک نوع تفاوت می باشند و آن این است که ارز فیات تا حدودی توسط دولت ها و بانک های مرکزی هر کشور قابل کنترل و پیگیری می باشد.
ولی ارز های دیجیتال توسط هیچ دولت و یا ارگانی و یا بانکی قابل کنترل و پیگیری نمی باشند.
پول یا ارز فیات (Fiat Currency) چیست؟
ارز فیات یا پول بی‌پشتوانه مانند دلار آمریکا، در واقع یک پول قانونی است که ارزش خود را از دولت صادرکننده‌اش می‌گیرد و برخلاف پول کالایی ارزش آن به یک کالای فیزیکی بستگی ندارد. فیات از واژه لاتین به همین نام و به معنی «بگذارید انجام شود» گرفته شده است. دولتی که پول فیات را چاپ می‌کند، عامل تعیین‌کننده در ارزش آن است. در حال حاضر بسیاری از کشورها از سیستم ارز فیات برای خرید کالا، خدمات، سرمایه‌گذاری و سپرده‌گذاری استفاده می‌کنند. این سیستم پولی در واقع جایگزین استاندارد طلا و پول کالایی شده است.
پیدایش پول فیات
منشا پیدایش پول فیات به قرن‌ها پیش در کشور چین و زمانی که استان سیچوآن تصمیم گرفت پول کاغذی خود را در قرن ۱۱ چاپ کند، برمی‌گردد. در ابتدا این پول به ابریشم، طلا یا نقره قابل تبدیل بود. اما در نهایت با روی کار آمدن قوبلای خان، سیستم ارزی فیات را در قرن ۱۳ به راه انداخت. این سیستم ارزی برای امپراتوری مغول گران تمام شد، به طوری که مورخان هزینه‌کردن‌های بی‌رویه و ابرتورم ناشی از آن را از دلایل اصلی سقوط این امپراتوری می‌دانند.
در قرن ۱۷ام پول فیات در قاره اروپا و کشورهای اسپانیا، هلند و سوئد نیز مورد استفاده قرار گرفت. سیستم ارز فیات در سوئد با شکست مواجه شد و دولت آن را با استاندارد نقره جایگزین کرد. در دو قرن آتی، فرانسه نو و مستعمرات سیزده‌‌گانه در آمریکای شمالی نیز این سیستم را به کار گرفتند و بعدها دولت فدرال ایالات متحده نیز از آن استفاده کرد.
در قرن ۲۰ام میلادی دولت ایالات متحده بار دیگر به سیستم پول کالایی تغییر جهت داد و از سال ۱۹۳۳ به بعد دولت، مبادله پول‌های کاغذی با طلا را متوقف ساخت. در سال ۱۹۷۲ نیز به دستور رئیس‌جمهور وقت، ریچارد نیکسون، ایالات متحده استاندارد طلا را کنار گذاشت و افول سیستم پولی با پشتوانه را با استفاده از پول فیات در مقیاس جهانی رقم زد.
ارزهای فیات و استاندارد طلا
استاندارد طلا اجازه تبدیل اسکناس‌های کاغذی به طلا را می‌داد. در واقع پشتوانه تمامی پول‌های کاغذی منابع محدود طلا بود که توسط دولت نگهداری می‌شد. تحت سیستم ارزی با پشتوانه طلا، دولت‌ها و بانک‌ها تنها در صورت داشتن ذخایر طلا، قادر به معرفی مقدار برابری از ارز جدید به اقتصاد بودند. این سیستم پولی، جلوی دولت را از خلق پول و افزایش ارزش آن تنها بر مبانی فاکتورهای اقتصادی می‌گرفت.
در سوی دیگر، تحت سیستم ارز فیات پول دیگر به دارایی یا کالای به خصوصی قابل تبدیل نیست. دولتمردان با پول‌های فیات، به طور مستقیم می‌توانند بر روی ارزش ارزهای ملی تاثیر گذاشته و آن را به شرایط اقتصادی کشور پیوند زنند. در این سیستم پولی، دولت و بانک‌های مرکزی اساسی‌ترین نقش را در مواجهه با رویدادهای مالی مختلف مانند ایجاد بانکداری ذخیره کسری یا تسهیلات کمی ایفا می‌کنند.
طرفداران استاندارد طلا معتقدند که این سیستم ارزی به دلیل پشتیبانی شدن توسط یک دارایی فیزیکی و باارزش، از ثبات بیشتری برخوردار است. در مقابل طرفدران پول‌های فیات عقیده دارند که قیمت طلا به خودی خود بی‌ثبات است. در قالب این مفهوم، ارزش هر دو نوع سیستم پولی نوسان خواهد داشت. اما در سیستم ارزی فیات، دولت در دوران اضطرار اقتصادی انعطاف بیشتری در اقدامات ضروری خواهد داشت.
مزایا و معایب پول فیات
متخصصین حوزه مالی و اقتصاددانان در حمایت از ارزهای فیات هم عقیده نیستند. مدافعان و مخالفان آن مزایا و معایب زیر را برای ارزهای فیات مطرح می‌کنند:
کمیابی (Scarcity): پول فیات از کمیابی کالا یا دارایی فیزیکی مانند طلا تاثیر نمی‌پذیرد.
هزینه: خلق پول فیات از نظر اقتصادی نسبت به پول کالایی به‌صرفه‌تر است.
واکنش‌پذیر: پول فیات این قدرت را در اختیار دولت و بانک مرکزی قرار می‌دهد که نسبت به بحران‌های اقتصادی انعطاف کافی را داشته باشند.
مبادلات بین‌المللی: ارزهای فیات توسط تعداد زیادی از کشورها در سرتاسر جهان مورد استفاده قرار میگیرند. این باعث ارائه فرم قابل قبولی از پول برای مبادلات تجاری شده است.
راحتی: برخلاف طلا، پول فیات به ذخایر فیزیکی که نیازمند نگهداری، محافظت، نظارت و دیگر امور هزینه‌زا باشد، نیست.
نبود ارزش ذاتی: ارزهای فیات فاقد ارزش ذاتی هستند. این به دولت‌ها امکان «خلق پول از هیچ چیز» را می‌دهد که می‌تواند به ابرتورم و در نهایت سقوط سیستم اقتصادی یک کشور منجر شود.
سابقه تاریک: از نظر نمونه‌های تاریخی، پیاده‌سازی سیستم ارزی فیات معمولاً به سقوط نظام‌های مالی ختم شده است که بیانگر خطرناک بودن استفاده از این سیستم پولی است.
ارز فیات و ارز دیجیتال
تنها مشابهت بین ارز فیات و ارز دیجیتال در نداشتن پشتوانه فیزیکی آن‌هاست. در حالی که ارز فیات توسط دولت‌ها و بانک‌های مرکزی کنترل می‌شود، ارزهای دیجیتال ماهیت غیرمتمرکزی دارند.
تفاوت آشکار این دو سیستم پولی، در نحوه ایجاد پول‌های جدید در هر یک از آن‌هاست. بیت کوین به عنوان نمونه برتر ارزهای دیجیتال، در مقایسه با پول‌های فیات که در کنترل بانک‌هاست و اساساً می‌توانند بدون هیچ پایه و اساسی به وجود آیند، عرضه و تعداد سکه محدودی دارد.
به عنوان شکل دیجیتالی پول، ارزهای دیجیتال هیچ قرین فیزیکی ندارند و به هیچ مرزی محدود نمی‌شوند. علاوه بر این، تراکنشها در ارزهای دیجیتال برگشت‌ناپذیر است در حالی که در ارزهای فیات اینگونه نیست.
لازم به اشاره است که بازار ارز دیجیتال دربرابر بازارهای سنتی و مبادلات ارزی بسیار کوچکتر و پرنوسان‌تر است. این یکی از دلایلی است که مانع از فراگیر شدن و پذیرش گسترده این ارزها در عرصه بین‌المللی شده است. اما با رشد بازار ارزهای دیجیتال، به احتمال زیاد نوسان آن نیز کمتر و کمتر خواهد شد.
نتیجه‌گیری
آینده هیچ یک از سیستم‌های ارزی از قطعیت لازم برخوردار نیست. در حالی که تعریف ارز فیات ارزهای دیجیتال راه زیادی برای پیمودن و مواجه شدن با موانع مختلف در پیش دارند، تاریخ ارزهای فیات بیانگر آسیب‌پذیر بودن این نوع از پول بوده است.
این از دلایل اصلی حرکت برخی از مردم به سوی سیستم ارز دیجیتال و استفاده از آنها در تراکنش‌های مالی است.
یکی از تفکرات اصلی بیت کوین و ارزهای دیجیتال، کشف شکل جدیدی از پول بر روی شبکه‌ای توزیع شده و همتا به همتا بوده است. بیت کوین می‌تواند به عنوان یک شبکه‌ی اقتصادیِ جایگزین نقش مهمی در آینده اقتصاد جهانی ایفا کند.
پول یا ارز فیات چیست؟
پول فیات به واحد پولی گفته می‌شود که دولت‌ها آن را منتشر می‌کنند، اما پشتوانه فیزیکی (مانند طلا ، نقره) ندارد.
به گزارش ایبِنا، ارز فیات یا پول بی‌پشتوانه مانند دلار آمریکا، در واقع یک پول قانونی است که ارزش خود را از دولت صادرکننده‌اش می‌گیرد و برخلاف پول کالایی، ارزش آن به یک کالای فیزیکی بستگی ندارد. فیات از واژه لاتین به همین نام و به معنی «بگذارید انجام شود» گرفته شده است. دولتی که پول فیات را چاپ می‌کند، عامل تعیین‌کننده در ارزش آن است و در حال حاضر بسیاری از کشورها از سیستم ارز فیات برای خرید کالا، خدمات، سرمایه‌گذاری و سپرده‌گذاری استفاده می‌کنند. این سیستم پولی در واقع جایگزین استاندارد طلا و پول کالایی شده است.
در واقع پول فیات (Fiat Currency) به واحد پولی گفته می شود که دولت‌ها آن را منتشر می‌کنند اما پشتوانه فیزیکی (مانند طلا، نقره) ندارد. ارزش این نوع پول به‌جای آنکه وابسته به ارزش ذاتی دارایی‌هایی دیگر به‌عنوان پشتوانه باشد، ناشی از ارتباط بین میزان عرضه و تقاضا است.
متخصصین حوزه مالی و اقتصاددانان در حمایت از ارزهای فیات هم عقیده نیستند. مدافعان و مخالفان آن مزایا و معایب زیر را برای ارزهای فیات مطرح می‌کنند:
کمیابی (Scarcity): پول فیات از کمیابی کالا یا دارایی فیزیکی مانند طلا تاثیر نمی‌پذیرد.
هزینه: خلق پول فیات از نظر اقتصادی نسبت به پول کالایی به‌صرفه‌تر است.
واکنش‌پذیر: پول فیات این قدرت را در اختیار دولت و بانک مرکزی قرار می‌دهد که نسبت به بحران‌های اقتصادی انعطاف کافی را داشته باشند.
مبادلات بین‌المللی: ارزهای فیات توسط تعداد زیادی از کشورها در سرتاسر جهان مورد استفاده قرار میگیرند. این باعث ارائه فرم قابل قبولی از پول برای مبادلات تجاری شده است.
راحتی: برخلاف طلا، پول فیات به ذخایر فیزیکی که نیازمند نگهداری، محافظت، نظارت و دیگر امور هزینه‌زا باشد، نیست.
نبود ارزش ذاتی: ارزهای فیات فاقد ارزش ذاتی هستند. این به دولت‌ها امکان «خلق پول از هیچ چیز» را می‌دهد که می‌تواند به ابرتورم و در نهایت سقوط سیستم اقتصادی یک کشور منجر شود.
سابقه تاریک: از نظر نمونه‌های تاریخی، پیاده‌سازی سیستم ارزی فیات معمولاً به سقوط نظام‌های مالی ختم شده است که بیانگر خطرناک بودن استفاده از این سیستم پولی است.
پول یا ارز فیات (Fiat Currency) چیست؟
تنها مشابهت بین ارز فیات و ارز دیجیتال در نداشتن پشتوانه فیزیکی آن‌هاست. در حالی که ارز فیات توسط دولت‌ها و بانک‌های مرکزی کنترل می‌شود، ارزهای دیجیتال ماهیت غیرمتمرکزی دارند.
تفاوت آشکار این دو سیستم پولی، در نحوه ایجاد پول‌های جدید در هر یک از آن‌هاست. بیت کوین به عنوان نمونه برتر ارزهای دیجیتال، در مقایسه با پول‌های فیات که در کنترل بانک‌هاست و اساساً می‌توانند بدون هیچ پایه و اساسی به وجود آیند، عرضه و تعداد سکه محدودی دارد.
به عنوان شکل دیجیتالی پول، ارزهای دیجیتال هیچ قرین فیزیکی ندارند و به هیچ مرزی محدود نمی‌شوند. علاوه بر این، تراکنشها در ارزهای دیجیتال برگشت‌ناپذیر است در حالی که در ارزهای فیات اینگونه نیست.
لازم به اشاره است که بازار ارز دیجیتال دربرابر بازارهای سنتی و مبادلات ارزی بسیار کوچکتر و پرنوسان‌تر است. این یکی از دلایلی است که مانع از فراگیر شدن و پذیرش گسترده این ارزها در عرصه بین‌المللی شده است. اما با رشد بازار ارزهای دیجیتال، به احتمال زیاد تعریف ارز فیات نوسان آن نیز کمتر و کمتر خواهد شد.
ارز فیات (Fiat Currency)
آیا می توانید تصور کنید که هنگام خرید مواد غذایی خود برای یک هفته مجبور به حمل طلا باشید؟ در اوایل تاریخ، مردم به جای پول کاغذی که امروزه همه به آن عادت کرده ایم، از طلا در ازای کالاها و خدمات استفاده می کردند. اما اکنون به جای طلا از ارزهایی مانند دلار آمریکا، یورو و حتی ارزهای دیجیتال در ازای خرید و فروش محصولات استفاده می کنیم.
امروزه انواع مختلفی از ارزها وجود دارد. برخی از آنها توسط دولت ها پشتیبانی می شوند، مانند ارزهای فیات و برخی غیرمتمرکز هستند تعریف ارز فیات و با فناوری بلاک چین پشتیبانی می شوند، مانند ارزهای دیجیتال.
این مقاله به پاسخ «ارز فیات چیست؟»، مزایا و معایب آن و همچنین تفاوت آن با سایر ارزها می پردازد.
پول فیات چیست؟
ارز فیات یا پول فیات نوعی ارز است که توسط دولت صادر می شود و برخلاف پول کالایی، کالاهای فیزیکی مانند طلا یا نقره از آن پشتیبانی نمی کنند. پول فیات پول بدون پشتوانه هم نامیده می شود.
- برای آموزش اسکالپ تریدینگ به صفحه اصلی مراجعه کنید.
ارزش پول واقعی از اعتماد عمومی به ناشر، یعنی دولت ناشی می شود. چرا به آن ارز فیات می گویند؟ تعریف فیات از یک کلمه لاتین می آید که می تواند به “اجازه دهید انجام شود” یا “باید انجام شود” ترجمه می شود. پول فیات فقط به این دلیل ارزش دارد که دولت یا بانک مرکزی به آن ارزش می دهد و بنابراین کنترل بیشتری بر ارز و میزان قابل چاپ دارد. اعتبار تعریف ارز فیات ان به ثبات اقتصادی کشور و عرضه و تقاضا بستگی دارد.
مقایسه پول فیات و ارزهای دیجیتال
پول فیات یک ارز قانونی است و توسط دولت قانونی اعلام می شود و ارزش آن توسط صادرکننده (دولت) پشتیبانی می شود. از سوی دیگر، کریپتوکارنسی یک پول دیجیتال است که توسط فناوری بلاک چین پشتیبانی می‌شود و غیرمتمرکز است، به این معنی که توسط یک مقام مرکزی مانند دولت پشتیبانی نمی‌شود.
- برای دیدن و انتخاب بهترین ارز دیجیتال به پایگاه دانش مراجعه کنید.
برخلاف ارز فیات، یک ارز دیجیتال بی ثبات تر است و در مقایسه با پول فیات، امنیت اطلاعات بالاتری را به ارمغان می آورد. اگرچه برخی از مردم بر این باورند که ارزهای دیجیتال ممکن است در آینده جایگزین ارزهای فیات شوند، اما بیشتر معاملات در سراسر جهان هنوز با استفاده از پول فیات انجام می شود.
مقایسه پول فیات و پول کالایی (Commodity Money)
پول کالایی دارای ارزش ذاتی است، به این معنی که دارای ارزش درک شده یا واقعی است. این نوع ارز از موادی مانند طلا یا نقره به دست می آید که دارای ارزش است. از سوی دیگر، پول فیات ارزش ذاتی ندارد. اسکناس های دلار را در نظر بگیرید؛ همه آنها از یک کاغذ بریده شده اند، اما ارزش آنها بسته به آنچه که دولت فکر می کند ارز می تواند با آن مبادله شود، می تواند متفاوت باشد.
- برای آموزش مدیریت سرمایه به صفحه اصلی مراجعه کنید.
مقایسه ارز فیات و پول نماینده (Representative Money)
پول نماینده نیز توسط دولت تولید می‌شود، اما بر خلاف پول فیات، توسط یک کالای فیزیکی پشتیبانی می‌شود. انواع مختلفی از پول نماینده وجود دارد، مانند کارت اعتباری و چک، که نشان دهنده قصد پرداخت است. اگرچه پول فیات توسط دولت حمایت می شود، پول نماینده می تواند توسط دارایی های مختلف پشتیبانی شود. در مورد چک و کارت اعتباری، پشتوانه آنها پول موجود در حساب بانکی است.
- برای آموزش ارز دیجیتال به صفحه اصلی مراجعه کنید.
مزایا و معایب پول فیات
درست مانند سایر ارزها، مانند ارزهای دیجیتال، پول فیات هم برخی مزایا و معایب دارد.
مزایای ارز فیات
معایب ارز فیات
کنترل بیشتر بر اقتصاد
یک راه ساده برای محافظت از اقتصاد نیست
تولید مقرون به صرفه
احتمال ابر تورم
راحت برای استفاده
عرضه نامحدود حباب های اقتصادی ایجاد می‌کند
مزایای ارز فیات
پول فیات نه تنها تولید آن مقرون به صرفه است، بلکه حمل و تعویض آن نیز آسان است. اما یکی از بزرگترین مزایا این است که پول فیات توسط یک کالا پشتیبانی نمی شود، به این معنی که برخلاف طلا کمیاب نیست. به همین دلیل، دولت کنترل بیشتری بر عرضه ارز دارد که به آن قدرت مدیریت متغیرهای اقتصادی مانند نرخ بهره، نقدینگی و عرضه اعتبار را می دهد.
از آنجایی که یک دولت بر عرضه پول کنترل دارد، قدرت محافظت از کشور در برابر بحران مالی را نیز دارد. در واقع، فدرال رزرو ایالات متحده یک مأموریت دوگانه برای پایین نگه داشتن نرخ بیکاری و نرخ تورم دارد.
- برای آموزش متاورس به صفحه اصلی مراجعه کنید.
معایب ارز فیات
اگرچه دولت بر عرضه ارز خود کنترل دارد، اما هنوز این کنترل، یک راه تضمینی برای محافظت از اقتصاد در برابر یک بحران مالی مانند رکود نیست. یکی دیگر از معایب پول فیات این است که در معرض تورم است و دولت می تواند پول زیادی را مدیریت و چاپ کند که می تواند منجر به تورم شدید شود. علاوه بر این، قیمت پول فیات به مقررات دولتی و سیاست های مالی بستگی دارد که می تواند منجر به حباب با افزایش و کاهش سریع قیمت ها شود.
برای آموزش ثبت نام کوکوین به پایگاه دانش مراجعه کنید.
آینده ارز فیات
تقریباً هر کشوری اکنون دارای پول فیات به عنوان پول قانونی است، بنابراین سخت است که بگوییم چه چیزی برای آینده در انتظار است. اگرچه افزایش سریع ارزهای دیجیتال وجود دارد و برخی از کارشناسان معتقدند که در نهایت می توانند جایگزین ارزهای فیات شوند، پول فیات به دولت ها انعطاف بیشتری برای مدیریت اقتصاد یک کشور می دهد. بنابراین، می‌توان انتظار داشت که ارز فیات برای سال‌های آینده به عنوان ابزار اصلی مبادله باقی بماند.
پول فیات چیست و چه تفاوتی با رمزارزها دارد؟
پول هسته اصلی اقتصاد است. امروزه تمام پول‌های مورد استفاده در اقتصادهای غربی، ارز یا پول فیات است. اسکناس دلار، یک تکه کاغذ است که نه ارزش ذاتی دارد و نه می‌توان آن را در بانک مرکزی به طلا یا سایر کالاهای فیزیکی تبدیل کرد. بنابراین، ارزهای فیات هیچ پشتوانه فیزیکی ندارند. پس پول فیات چیست و چه چیزی آن را ارزشمند کرده است؟ در این مقاله به این سوالات پاسخ می‌دهیم و نحوه کارکرد ارز فیات، تاریخچه و مزایا و معایب پول کاغذی را بررسی می‌کنیم و در آخر به مقایسه پول بی‌پشتوانه با ارزهای دیجیتال می‌پردازیم.
پول فیات چیست؟
در باور عامه مردم تمام ارزها و پول‌های جهان، دارای پشتوانه طلا، نقره و یا هرگونه کالای فیزیکی واقعی هستند. در گذشته این باور مردم درست بود اما امروز دیگر این چنین نیست. به زبان ساده، ارزهای فیات، کالایی هستند که ارزش خود را از کالاهای فیزیکی نمی‌گیرند، بلکه ارزش خود را از دولت صادر کننده آن میگیرند. در تعریف ارز فیات گذشته، ارزش پول به طلا و نقره ذخیره شده در خزانه‌های یک کشور وابسته بود؛ اما در مورد پول فیات، ارزش آنها به ارتباط میان عرضه و تقاضا و ثبات اقتصادی کشور صادرکننده آن وابسته است.
در دنیا همچنان پول‌هایی وجود دارند که ارزش آنها به پشتوانه کالایی آن‌هاست که به این پول، پول کالایی یا Commodity Money می‌گویند و در نقطه مقابل پول فیات قرار دارند. دلار، یورو، پوند و بسیاری دیگر از ارزهای مطرح در جهان، ارز فیات یا پول بدون پشتوانه به شمار می‌روند.
مفهوم پول در تاریخ بشر در گونه‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گرفته است. کاربرد و هدف اصلی ایجاد پول، تسهیل در انجام مبادلات میان انسان‌ها است. در مصر باستان مردم برای انجام مبادلات خود از فلز استفاده می‌کردند. همانطور که در متون اقتصادی نوشته شده، در منطقه جغرافیایی ترکیه کنونی، قوم Lydians برای اولین بار از سکه‌های طلا و نقره برای مبادلات خود استفاده می‌کرده‌اند.
تاریخچه پول کاغذی
کشوری چین در قرن هفتم میلادی اولین کشوری بود که از پول کاغذی برای مبادلات خود استفاده کرد (منبع). در قرن یازدهم، عرضه این پول کاغذی به صورت انحصاری در اختیار حکومت چین بود. پول در شکل کاغذی، در قرن ۱۵ میلادی در امپراطوری سوئد برای اولین بار مورد استفاده قرار گرفت و به این شکل، پول کاغذی یا اسکناس وارد دنیای غرب شد.
تغییر پول در قرن بیستم
پس از جنگ جهانی اول، دولت‌ها و کشورها متعهد شدند که در صورت تقاضای افراد، پول کاغذی کشور خود را با کالاهای موجود در کشورشان (عموما طلا) بازخرید کنند. به عبارتی در آن سال‌ها دولت‌ها متعهد بودند که اگر فردی پول کاغذی را به دولتی ارائه دهد، آن دولت باید معادل طلای آن را پرداخت کند. با این‌حال، هزینه‌های جنگ و مشکلات اقتصادی بعد از آن به قدری بالا بود که کشورها مجبور به دریافت وام از سایر کشورها شدند و هزینه توسعه مجدد کشور، به شدت بالا رفت.
این افزایش هزینه‌ها مانع از عملیاتی کردن صددرصد تعهد دولت‌ها شد. کم کم دولت‌ها تعهدات خود را زیر پا گذاشتند و حاضر به دریافت پول و پرداخت معادل کالایی آن نشدند؛ در واقع امکان چنین کاری برای آنها وجود نداشت. کم کم پول چاپ شده توسط دولت‌ها بدون ایجاد پشتوانه کالایی آن رواج یافت. نتیجه چنین تصمیمی، افزایش تورم و کاهش ارزش پول کشورها بود.
توافق برتون وودز (Bretton Woods)
از سال ۱۹۴۴ تا ۱۹۷۱ میلادی توافقی تحت عنوان Bretton Woods انجام شد که مطابق آن، هر ۳۵ دلار آمریکا معادل ۱ اونس طلا ارزش‌گذاری شد. از این رو، پول سایر کشورها با ارزش دلار تنظیم شده و دیگر نیازی به پشتوانه‌سازی کالایی نداشتند. ایالات متحده نیز متعهد شد که با خرید پشتوانه طلا برای دلارهای خود و نگهداری آنها در بانک‌های مرکزی سایر کشورها، به توافق برتون وودز متعهد بماند.
شوک نیکسون
Nixon Shock اصطلاحی برای توصیف تاثیرات مجموعه‌ای از سیاست‌های اقتصادی مطرح شده توسط ریچارد نیکسون، رئیس جمهور آمریکا در سال ۱۹۷۱ است. مهمترین اثر سیاست‌های نیکسون فروپاشی نظام پولی برتون وودز بود. این شوک عملا پایانی بر قرارداد Bretton Woods بود و نتیجه آن توقف تبدیل دلار امریکا به طلا شد. از آن زمان تا به امروز، سیستم پول‌های فیات در سطح جهان پذیرفته شد. اصلی‌ترین تعریف ارز فیات مولفه پول فیات، نداشتن پشتوانه کالایی است.
ارز فیات چطور کار می‌کند؟
چیزی که ارزهای فیات را ارزشمند می‌کند، قدرت کشوری است که آن را چاپ و عرضه می‌کند و همچنین پذیرش طرفین قراردادها در استفاده از آن ارز است. در واقع زمانی که مردم جهان در ذهن خود یک ارز مانند دلار را می‌پذیرند و در مبادلات مالی خود از آن به عنوان انتقال ارزش استفاده می‌کنند، آن ارز ارزشمند می‌شود. از این رو اگر مردم اعتقاد و اعتماد خود را نسبت به یک پول فیات از دست بدهند، آن پول دیگر ارزشی نخواهد داشت.
این اتفاقی است که در مورد پول فیات رخ می‌دهد. در مورد پول‌های کالایی چنین اتفاقی رقم نمی‌خورد؛ زیرا آن پول به دلیل داشتن پشتوانه کالایی، ذاتا دارای ارزش است. اگر از فردا مردم جهان به این نتیجه برسند که دلار را در تبادلات مالی خود استفاده نکنند و در قراردادهای تجاری خود از ارز دیگری استفاده کنند، ارزش دلار کاهش یافته و به تدریج از چرخه مالی خارج خواهد شد. از طرفی اگر دولتی سیاست‌های نادرست پولی را در زمینه پول فیات ملی خود اتخاذ کند، مستقیما در ارزش آن تاثیر خواهد گذاشت. لذا تعادل میان عرضه و تقاضا و همچنین قدرت اقتصادی، نظامی، فرهنگی و غیره یک کشور، مستقیما در ارزش ارز ملی آن تاثیر دارد.
مثال‌هایی از پول فیات
ارزش یک ارز فیات به شدت به سیاست‌های اقتصادی یک کشور وابسته است؛ برای مثال، کشور زیمباوه نمونه‌ای از بدترین انواع مدیریت ارز یک کشور است. بانک مرکزی این کشور در زمان مواجهه با بحران اقتصادی، با سرعت خیره‌کننده‌ای اقدام به چاپ پول کرد. نتیجه چنین اقدامی در زیمباوه، وقوع ابرتورم در اقتصاد این کشور بود. تورم کشور زیمباوه در سال ۲۰۰۸ بین ۲۳۰ تا ۵۰۰ میلیون درصد تخمین زده شد (منبع). قیمت‌ها با چنان سرعتی افزایش می‌یافت که مردم برای خرید کالاهای اساسی مجبور به حمل کیسه‌های پول بودند. در اوج بحران اقتصادی در این کشور، ارزش ۱۰۰ تریلیون دلار زیمباوه معادل ۴۰ سنت دلار امریکا بود (منبع).
مزایا و معایب پول بدون پشتوانه
در این بخش به بیان مزایا و معایب ارزهای فیات می‌پردازیم. البته اقتصاددانان و سایر کارشناسان امور مالی، در زمینه ارزهای فیات اتفاق نظر ندارند. موافقان و مخالفان این سیستم پولی دلایل خود را دارند که هیچ کدام را نمی‌توان ۱۰۰ درصد درست یا غلط دانست.
- کمبود: یکی از مشکلات پول کالایی، کمبود منابع و کالاهای دارای ارزش برای پشتوانه سازی یک ارز است. اقتصاد کشورها به سرعت پیشرفت می‌کنند و اگر بخواهیم با سیستم قبل، معادل ارزهای خود ذخایر طلا و کالاهای دارای ارزش داشته باشیم، با کمبود منابع مواجه خواهیم شد و همچنین نگهداری و ذخیره طلا و استفاده نکردن از آن، کار عقلانی به نظر نمی‌رسد. از این رو پول فیات تحت تاثیر کمبود کالای فیزیکی مانند طلا قرار نمی‌گیرد و محدودیتی برای آن نخواهد داشت.
- هزینه: تولید پول فیات نسبت به پول کالایی مقرون به صرفه‌تر است و هزینه بسیار کمتری دارد.
- انعطاف‌پذیری: ارز فیات به دولت‌ها و بانک‌های مرکزی آنها انعطاف‌پذیری کامل در زمان وقوع بحران‌های اقتصادی را می‌دهد. پول کالایی چنین انعطافی ندارد.
- هزینه نگهداری: پول کالایی دارایی پشتوانه طلا، نقره و غیره است. این کالاها، پشتوانه ارز ملی یک کشور است و نگهداری و حفاظت از آن، مسئله‌ای حیاتی برای کشورهاست. هزینه نگهداری خزانه یک کشور بسیار بالاست. در حالی که ارزهای فیات هیچ پشتوانه فیزیکی نداشته و در نتیجه هزینه نگهداری ندارند.
- ارزش ذاتی: ارز فیات هیچ ارزش ذاتی ندارد. این سیستم به دولت‌ها این اجازه را می‌دهد که از هیچ، پول خلق کنند. این اتفاق منجر به ایجاد تورم بیش از اندازه در کشور خواهد شد و می‌تواند باعث فروپاشی سیستم اقتصادی یک کشور شود.
- پیشینه تاریخی: از نظر تاریخی، پیاده سازی سیستم‌های اقتصادی مبتنی بر پول فیات در نهایت تعریف ارز فیات منجر به فروپاشی و سقوط مالی یک کشور شده که نشان می‌دهد استفاده از این سیستم خطر بالایی دارد.
ارزهای فیات در مقایسه با رمزارزها
نداشتن پشتوانه فیزیکی وجه اشتراک ارزهای رمزنگاری شده و ارزهای فیات است؛ اما تفاوت اصلی آنها در این است که پول‌های فیات توسط دولت‌ها و بانک‌های مرکزی کشورها کنترل می‌شود و تصمیمات آنها مستقیما بر روی ارز آن کشور تاثیر دارد. اما ارزهای دیجیتال کاملا غیرمتمرکز هستند و هیچ نهاد مرکزی آن را کنترل نمی‌کند.
تفاوت قابل توجه دیگر این دو سیستم مالی، شکل پولی است که در این دو سیستم عرضه می‌شود. بیت کوین و بسیاری از ارزهای دیجیتال عرضه محدودی دارند و مقدار مشخصی از آنها وجود دارند و هیچ کس نمی‌تواند تعداد آن را افزایش یا کاهش دهد و کاملا الگوریتمی‌اند. در مقابل، دولت‌ها و بانک‌های مرکزی هیچ محدودیت و مانعی برای چاپ پول ندارند و عملا عرضه ارز فیات نامحدود است.
از آنجا که ارزهای رمزنگاری شده، شکل دیجیتالی پول هستند و هیچ فرم فیزیکی ندارند، به مکان جغرافیایی خاصی محدود نبوده و بدون مرز هستند. تراکنشها در سیستم رمز ارزها برخلاف ارزهای فیات، غیرقابل بازگشت است.
نوسان قیمت ارزهای دیجیتال در مقایسه با ارزهای فیات بسیار بالاست. یکی از دلایلی که رمز ارزها را نمی‌توان به جایگزین ارزهای فیات تبدیل کرد، همین نوسانات بالای قیمتی آن‌هاست. ثبات قیمت یکی مولفه‌های اساسی در مورد یک ارز است.
پرسش و پاسخ (FAQ)
پول فیات نوعی از پول است که توسط دولت‌ها ساخته می‌شود و هیچ پشتوانه فیزیکی ندارد.
- تفاوت رمزارزها و پول فیات چیست؟
پول‌های فیات به طور مستقیم توسط دولت‌ها کنترل می‌شوند و تصمیم‌های دولت‌ها روی این پول‌ها تاثیر مستقیم می‌گذارند. اما رمزارزها کاملا غیرمتمرکز عمل می‌کنند و هیچ نهاد واسطی آنها را کنترل نمی‌کند.
سخن پایانی
در این مقاله پول فیات را معرفی کردیم. مختصری از تاریخچه پول در زندگی بشر را شرح داده و انواع پول را بررسی کردیم. ارز فیات در مقابل ارز یا پول کالایی قرار می‌گیرد و وجه تمایز آن، نداشتن پشتوانه کالایی است. ارزش ارزهای فیات به قدرت کشور صادر کننده آن وابسته است. در انتهای مقاله نیز ارزهای دیجیتال را به عنوان گونه جدیدی از ارز معرفی کردیم و شباهت‌ها و تفاوت‌های رمز ارزها را با پول‌های فیات مقایسه کردیم.
دیدگاه شما