انواع اوراق قرضه

مالیات بر ارث اوراق مشارکت

اوراق مشارکتی که در ماترک متوفی وجود دارد مشمول مالیات بر ارث خواهد شد. این اوراق می‌تواند از نوع ساده، مرکب، قابل تعویض با سهام و یا قابل تبدیل به سهام باشد. نرخ مالیات به عوامل مختلفی بستگی دارد. چنانچه تاریخ فوت متوفی بعد از سال 95 باشد، مالیات اوراق مشارکت به نرخ قانون جدید محاسبه خواهد شد. همچنین اگر فوت متوفی قبل از سال 95 باشد، نرخ‌ها مطابق قانون قدیم در نظر گرفته می‌شود. بنابراین یکی از عوامل تعیین کننده در نرخ مالیات، زمان فوت مرحوم می‌باشد. عامل دیگر میزان نزدیکی یا دوری نسبت وراث با متوفاست. به طوری که به انواع اوراق قرضه عنوان مثال نرخ مالیات برای فرزندان، بسیار کمتر از نرخ مالیات مربوط به برادر و خواهر است. به طور کلی هرچه این نسبت نزدیک‌تر باشد، درصد مالیات نیز کمتر خواهد شد. علمل مؤثر دیگر نیز میزان ارزش اوراق مشارکت است. در ادامه به هر یک از این موارد می‌پردازیم.

میزان مالیات بر ارث اوراق مشارکت

جدول مالیات اوراق مشارکت در قانون جدید به شرح زیر است:

شرح	وراث طبقه اول	وراث طبقه دوم	وراث طبقه سوم
درصد مالیات اوراق مشارکت	3%	6%	12%

برای مشمولین قانون قدیم، نرخ مالیات بر اساس ارزش اوراق تغییر می‌کند که در جدول زیر می‌توانید مشاهده کنید:

میزان ارزش اوراق مشارکت	طبقه اول	طبقه دوم	طبقه سوم
تا 5 میلیون تومان	5%	15%	35%
تا 20 میلیون تومان نسبت به مازاد 5 میلیون تومان	15%	25%	45%
تا 50 میلیون تومان نسبت به مازاد 20 میلیون تومان	25%	35%	55%
نسبت به مازاد 50 میلیون تومان	35%	45%	65%

معیار ارزش‌گذاری اوراق مشارکت

میزان ارزش اوراق تعیین کننده میزان مالیات می‌باشد. ارزش اوراق مشارکت توسط کارشناس اداره امور مالیاتی به نرخ روز محاسبه می‌شود. بنابراین هرچه ارزش‌گذاری پایین‌تر باشد، میزان مالیات محاسبه شده نیز کمتر خواهد شد.

معافیت‌های مالیات بر ارث اوراق مشارکت

در قانون جدید هیچ گونه معافیتی برای اوراق مشارکت وجود ندارد. اما مشمولین قانون قدیم، مطابق ماده 24 قانون مالیات‌های مستقیم تا 80% ارزش اوراق از پرداخت مالیات بر ارث معاف هستند.

سود اوراق مشارکت

اوراق مشارکت به طور کلی یک از انواع اوراق قرضه می‌باشد. شرکت‌ها و سازمان‌ها به منظور تأمین مالی برای طرح‌های رشد و توسعه اقدام به انتشار اوراق قرضه (اوراق بدهی) می‌نمایند. شرکت یا سازمان منتشر کننده اوراق تضمین می‌کند که پس از پایان مدت سررسید علاوه بر بازپرداخت اصل وجه، مبلغی را به عنوان سود به دارنده اوراق پرداخت نماید. سود اوراق مشارکت معمولاً 3 تا 5 درصد بالاتر از سود بانکی در نظر گرفته می‌شود تا برای خریدار رغبت و انگیزه ایجاد کند.

سود اوراق معمولاً از طرف شرکت یا سازمان منتشر کننده به حساب شرکت سپرده‌گذاری مرکزی (سجام) واریز می‌شود. سپس شرکت سپرده‌گذاری مرکزی این سود را به حساب دارندگان اوراق واریز می‌نماید. البته ممکن است سود مربوطه توسط کوپن‌هایی در سررسیدهای مشخص (معمولاً 3 ماهه) پرداخت شود. لازم به ذکر است که سود اوراق مشارکت نیز به نرخ 3% برای وراث طبقه اول، 6% طبقه دوم و 12 درصد برای طبقه سوم مشمول مالیات بر ارث خواهد شد.

ریسک اوراق مشارکت

توجه داشته باشید که اوراق مشارکت معمولاً از طرف منتشر کننده تضمین انواع اوراق قرضه می‌شود. به این معنا که شرکت یا سازمان در زمان انتشار اوراق متعهد می‌شود مبلغی را به عنوان سود علی‌الحساب و قطعی پرداخت نماید. چنانچه پس از پایان سررسید سود محقق شده بیشتر باشد، به دارندگان اوراق پرداخت خواهد شد. بنابراین اوراق مشارکت جزو سرمایه‌گذاری‌های بدون ریسک محسوب می‌شود.

انواع اوراق مشارکت

اوراق مشارکت می‌تواند در دو نوع بانام و بی‌نام منتشر شود. اوراق مشارکت بی‌نام در واقع در وجه حامل است. به عبارتی این اوراق دقیقاً مشابه اسکناس و پول نقد می‌باشد. بنابراین چنانچه در منزل متوفی نگهداری شده باشد، امکان شناسایی آن برای سازمان امور مالیاتی وجود ندارد و درنتیجه بابت آن مالیات بر ارث مطالبه نخواهد کرد. اما در بسیاری از موارد برای حفظ امنیت، این اوراق در صندوق امانات بانک نگهداری می‌شود. در این صورت به سادگی توسط سیستم یکپارچه اطلاعاتی شناسایی شده و از آن مالیات بر ارث دریافت می‌شود.

اوراق مشارکت بانام اوراقیست که به نام خریدار منتشر می‌شود. بنابراین حتی در صورت سرقت یا مفقود شدن، شخصی جز خریدار امکان استفاده از مزایای آن را نخواهد داشت. بدیهی است که اوراق بانام در سیستم اطلاعاتی به نام متوفی ثبت شده و سازمان امور مالیاتی بابت آن از ورثه مالیات بر ارث مطالبه خواهد کرد.

برخی سوالات شما

نرخ مالیات بر ارث برای وراث طبقه اول 3%، برای وراث طبقه دوم 6% و برای ورثه طبقه سوم 12% ارزش اوراق مشارکت می‌باشد.

بله. سود اوراق مشارکت نیز به نرخ 3% برای وراث طبقه اول، 6% طبقه دوم و 12 درصد برای طبقه سوم مشمول مالیات بر ارث خواهد شد.

در قانون جدید هیچ گونه معافیتی برای اوراق مشارکت وجود ندارد. اما مشمولین قانون قدیم، مطابق ماده 24 قانون مالیات‌های مستقیم تا 80% ارزش اوراق از پرداخت مالیات بر ارث معاف هستند.

اوراق مشارکت بی‌نام در واقع در وجه حامل است. به عبارتی این اوراق دقیقاً مشابه اسکناس و پول نقد می‌باشد. بنابراین چنانچه در منزل متوفی نگهداری شده باشد، امکان شناسایی آن برای سازمان امور مالیاتی وجود ندارد و درنتیجه بابت آن مالیات بر ارث مطالبه نخواهد کرد. اما در بسیاری از موارد برای حفظ امنیت، این اوراق در صندوق امانات بانک نگهداری می‌شود. در این صورت به سادگی توسط سیستم یکپارچه اطلاعاتی شناسایی شده و از آن مالیات بر ارث دریافت می‌شود.

اوراق مشارکت چیست و چه کاربردی دارد؟

اوراق مشارکت، اوراقی است که به قیمت اسمی و برای مدتی معین منتشر می‌شود. اما پیش از آشنایی با اوراق مشارکت، باید با مفهوم اوراق بدهی (اوراق قرضه) آشنا شد. در این گزارش، به تشریح مفهوم این نوع از اوراق و کاربرد آنها پرداخته می‌شود.

• اوراق مشارکت چیست؟
• چگونه اوراق مشارکت بخریم؟
• ویژگی‌های اوراق مشارکت
• سود حاصل از خرید اوراق مشارکت چقدر است؟
• انواع اوراق مشارکت
• اوراق ‌مشارکت ساده
• اوراق ‌مشارکت قابل ‌تبدیل به سهام
• اوراق مشارکت قابل‌ تعویض

به گزارش اقتصادآنلاین؛ اوراق بدهی یا قرضه، به اوراقی گفته می‌شود که صادرکننده تعهد می‌کند طی بازه زمانی مشخص (به طور معمول یک ساله)، سودی معادل قیمت اسمی ضرب در نرخ سود را به دارنده آن بپردازد و در پایان دوره اوراق، مبلغی اسمی را به دارنده ورقه پرداخت نماید.

اوراق مشارکت چیست؟

منظور از اوراق مشارکت، اوراق با نام یا بدون نامی است که به قیمت اسمی و برای مدت معین منتشر می‌شود و سرمایه‌گذار نسبت به قیمت اسمی و مدت‌ زمان مشارکت در سود حاصل از پروژه‌ها مدعی است. اوراق مشارکت، نوعی بدهی برای ناشر محسوب می‌شود که با انتشار آن تعهد می‌نماید طی بازه‌های زمانی معین، مبلغ ثابتی را که در برگه اوراق ذکر شده است، در قالب سود اوراق به سرمایه‌گذار بپردازد.

چگونه اوراق مشارکت بخریم؟

پس از انتشار اوراق، یک بانک از سوی منتشرکننده اوراق به منظور واگذاری انتخاب می‌شود و پس از انتخاب بانک، سرمایه‌گذار با مراجعه به همان بانک اقدام به خرید اوراق می‌کند. برای گرفتن سود اوراق مشارکت (ماهانه یا سه ماهه) نیز، باید به بانک مراجعه و شماره حساب اعلام شود.

درواقع، ناشر اعم از بورسی و غیربورسی موظف است یک بانک را به ‌عنوان بانک عامل معرفی نماید تا سرمایه‌گذاران از طریق آن بانک اقدام به خرید اوراق نموده و سودهای دوره‌ای و اصل سرمایه در پایان دوره را نیز از همان بانک دریافت نمایند.

ویژگی‌های اوراق مشارکت

تضمین سود مشخص و علی الحساب برای صاحبان آن در تاریخ سررسید، ضمانت اصل مبلغ سرمایه‌گذاری‌شده برای دارندگان اوراق مشارکت، سود بالاتر از سود انواع اوراق قرضه عرف بانکی برای ترغیب مردم به خرید اوراق، امکان گرفتن سود اوراق در سررسیدهای ماهانه، سه‌ماهه و سالانه، سرمایه‌گذاری بدون ریسک برای خرید و فروش اوراق، معافیت مالیاتی برای صاحبان اوراق و فروش اوراق قبل از پایان سررسید و محاسبه سود، از جمله ویژگی‌های اوراق مشارکت است.

سود حاصل از خرید اوراق مشارکت چقدر است؟

به طور معمول، سود سالانه اوراق مشارکت حدود ۲ تا ۴درصد بالاتر از نرخ سود سپرده بلندمدت یکساله بانک‌ها است تا خریداران تمایل به سرمایه‌گذاری در این بازار پیدا کنند. اما سود دقیق آن، به انتشاردهنده و زمان سررسید نیز برمی‌گردد و به هر میزان که اوراق سررسید طولانی‌تری داشته باشند، سود سالانه بیشتری هم پرداخت می‌کنند.

انواع اوراق مشارکت

اوراق مشارکت، شامل اوراق بورسی و غیربورسی است. منظور از اوراق، همان اوراق خارج از بورس است که سه نوع را شامل می‌شود؛ اوراق ساده، قابل تبدیل به سهام و قابل تعویض با سهام. از بین این سه نوع ساده با نام یا بی‌نام بیشتر در بازار مالی ایران خرید و فروش می‌شوند و اوراق قابل تبدیل یا اوراق قابل تعویض با سهام چندان مورد استفاده نیستند.

اوراق ‌مشارکت ساده

این نوع از اوراق، متداول‌ترین نوع اوراق مشارکت محسوب می‌شود که به دلیل مکانیسم‌های حقوقی خاص از جمله تضمین بازپرداخت اصل و سود ورقه که مقررات متفرقه حاکم بر این اوراق را پیش‌بینی کرده‌اند، ابزار مناسبی برای شرکت عموم در سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت است. زیرا صاحب ورقه با نام یا بی‌نام می‌تواند آن را به فرد دیگری منتقل کند یا به ناشر بازگرداند.

اوراق ‌مشارکت قابل ‌تبدیل به سهام

این نوع از ‌اوراق ‌مشارکت، اقتباس کامل از مقررات سابق اوراق قرضه قابل‌ تبدیل به سهام به ‌وسیله قانون‌گذار، پس از انقلاب اسلامی است. زیرا اوراق مشارکت قابل ‌تبدیل، اوراقی است که بتوان آن را به سهم شرکت ناشر تبدیل کرد. اگر وضعیت اقتصادی و سوددهی شرکت ناشر پس از انتشار اوراق بهتر شود، امکان تبدیل اوراق به سهام و سود بیشتر برای دارندگان اوراق مشارکت وجود دارد.

اوراق مشارکت قابل‌ تعویض

این اوراق، قابل ‌تعویض با سهام سایر شرکت‌های پذیرفته در بورس اوراق بهادار است. زمانی که چنین اوراقی به سرمایه‌گذار واگذار می‌شود، ناشر موظف است حداقل به ‌میزان اوراق‌ مشارکت‌ قابل تعویض، موجودی سهام شرکت‌های مذکور را تا سررسید نهایی ورقه مشارکت نگهداری کند.

لازم به ذکر است که اوراق مشارکت‌ با نام که در بازار بدهی بورس اوراق بهادار تهران پذیرش شده‌اند، در قیمت تعادلی توسط خریداران و فروشندگان مورد معامله قرار می‌گیرند. قیمت تعادلی معامله اوراق مذکور به نرخ بهره اوراق، زمان سررسید، تعداد کوپن‌های سالانه و نرخ بهره بازار بستگی دارد.

اوراق قرضه

تعریف اوراق قرضه : اوراق قرضه یکی دیگر از انواع اوراق بهادار شرکت سهامی می باشد.ورقه قرضه ، ورقه قابل معامله ایست که معرف مبلغی وام است با بهره معین که تمامی آن یا اجزاء آن در موعد یا مواعد معینی باید مسترد گردند.
برای ورقه قرضه ممکن است علاوه بر بهره ،حقوق دیگری نیز شناخته شود ( ماده ۵۲ ل.ا.ق.ت) تعریفی از آن در ماده ۲ قانون انتشار اسناد خزانه و اوراق قرضه ۲/ ۷/ ۱۳۴۸ آمده بدین صورت است : ( اوراق قرضه اوراق بی نام یا با نامی است که برای تامین قسمتی از اعتبارات مورد نیاز عمرانی یا دفاعی انتشار می یابد ).
روش های استقراض شرکت :
شرکت ممکن است برای توسعه امور تجارتی به دو طریق استقراض نماید. اول اینکه این که می‌توانند به انتشار اوراق قرضه مبادرت نمایند و دومین راهکار این است که به نحو عادی، مثلاً از اشخاص یا بانک‌ها وجهی به مدت معین وام گرفته و در قبال آن ممکن است اموال خود را وثیقه بگذارد. همچنان که شرکت می‌تواند معامله نماید وام دادن و وام گرفتن هم برای شرکتها و تمام اشخاص حقوقی مانعی ندارد و در صورت عدم تأدیه، طلبکار می‌تواند به محاکم یا مراجع دیگر رجوع نموده، طلب خود را مطالبه نماید و اجرائیه صادر کند. البته وصول آن فقط از طریق توقیف اموال و وجوه شرکت به عمل خواهد آمد. زیرا معلوم است که شرکت دارای شخصیت حقوقی است و نمی‌توان آن را زندانی و به این طریق اجبار به تأدیه بدهی خود نمود.
مواد اصلاحی قانون تجارت اجازه انتشار اوراق و سهام قرضه را فقط برای شرکتهای سهامی عام تجویز نموده و در ماده ۵۱ مقرر داشته شرکت سهامی عام می‌تواند تحت شرایط مندرج در قانون، اوراق قرضه منتشر کند.
دارندگان اوراق قرضه سهامدار شرکت نیستند. بنابراین حق رای و دخالت در امور شرکت را ندارند آن ها طلبکار شرکت محسوب می شوند.
انواع اوراق قرضه
می توان بطور کلی اوراق قرضه را به دو دسته ساده و مرکب تقسیم کرد : اوراق قرضه مرکب خود به دو دسته قابل تعویض با سهم و تبدیل به سهام تقسیم می شود :
اوراق قرضه ساده : اوراقی است که پس از انتشار تغییر صورت نمی دهد و تا استرداد کامل وجه آن به صورت ورقه قرضه باقی می ماند.
اوراق قرضه مرکب : اوراق قرضه قابل تبدیل به سهام و اوراق قرضه قابل تعویض با سهام را می توان اوراق قرضه مرکب دانست.
انتشار اوراق قرضه قابل تعویض همزمان با افزایش سرمایه شرکت به عمل می آید ( ماده ۶۱ ل.ا.ق.ت ) اما اوراق قرضه قابل تبدیل افزایش سرمایه زمانی به عمل می آید که صاحبان اوراق بخواهند آن ها را به سهام تبدیل کنند. ( ماده ۷۰ ل.ا.ق.ت )

اوراق قرضه بر اساس ویژگی ها و بر حسب انواع اوراق قرضه هدف شرکت یا چگونگی استهلاک آن به انواع مختلف زیر تقسیم می گردد :
_ اوراق قرضه تضمین شده: اوراق قرضه ای است که تعداد و اقلامی از دارای های شرکت سهامی از قبیل تجهیزات و ماشین آلات به عنوان تضمین بازپرداخت اوراق،مورد وثیقه قرار می گیرند تا در صورتی که شرکت صادر کننده قادر به بازپرداخت این اوراق قرضه نباشد؛ دارایی های مورد وثیقه فروخته و از این طریق باز پرداخت اوراق صورت گیرد.
_ اوراق قرضه تضمین نشده: در این نوع اوراق قرضه،اعتبار و قدرت مالی شرکت سهامی،تضمین پرداخت است و اموال شرکت وثیقه بازپرداخت اوراق نمی باشد.
_ اوراق قرضه دولتی و خزانه داری کل: گاهی دولت برای جبران کسری بودجه یا سایر نیازهای مالی خود در خصوص پروژه های عمرانی اقدام به صدور اوراق قرضه می نماید.
_ اوراق قرضه قابل تبدیل یا تعویض با سهام شرکت: اوراق قرضه ای است که خریداران می توانند آنها را با سهام شرکت تبدیل یا تعویض نمایند.
_ اوراق قرضه سریال: اوراق قرضه ای که در یک تاریخ صادر می شود و باز پرداخت آن در سر رسید های مختلف است.
_اوراق قرضه با جایزه: در این نوع اوراق قرضه،شرکت سهامی علاوه بر پرداخت بهره مقرر،جوایزی نیز برای دارندگان این اوراق در نظر می گیرد.
_ اوراق قرضه قابل بازخرید: اوراق قرضه ای هستند که قبل از سر رسید،قابل بازخرید هستند.قیمت بازخرید این نوع اوراق معمولا از قیمت اسمی آنها بالاتر است.
ویژگی های اوراق قرضه
دارندگان اوراق قرضه در واقع بستانکار شرکت است. او به عنوان بستانکار ، حق دریافت اصل مبلغ اسمی و بهره آن را دارد و حقوق وی در سند قرارداد تعیین شده است. دارندگان اوراق قرضه هیچ گونه مالکیتی در شرکت ندارند و چیزی از بابت سود سهم دریافت نمی کنند.
اوراق قرضه دارای سر رسید مشخصی است. برخی از اوراق در یک مقطع معین زمانی سر رسید می شوند و برخی دیگر به تدریج سر رسید می شوند.
معمولا اوراق قرضه دارای ارزش اسمی مشخصی است.
اگر ناشر اوراق قرضه ورشکست شود دارندگان اوراق قرضه در دریافت اصل و فرع سرمایه خود بر صاحبان سهام حق تقدم دارند. اکر شرکتی چند نوع اوراق قرضه منتشر کند،ترتیب اولویت آنها در قرار داد مربوط ، قید میشود.
برخی از شرکتها برای ایجاد جذابیت و انگیزه بیشتر در سرمایه گذاران اقدام به انتشار اوراق قرضه با وثیقه می کنند.مثلا ممکن است شرکت،زمین یا ساختمان خود را وثیقه اوراق قرضه قرار دهد.هر چند شرکتهای مشهور و معتبر معمولا اوراق قرضه بدون وثیقه منتشر میکنند.
به طور کلی دارندگان اوراق قرضه در زمینه تصمیم گیری شرکت حق رای ندارند،هر چند ممکن است که دارندگان انواع خاصی از اوراق قرضه در مواردی از تصمیم گیریهای شرکت (مثل انتشار و فروش اوراق قرضه های دیگر یا در موارد ادغام شرکت در شرکتهای دیگر)حق رای داشته باشند.البته ،اگر شرکتی شرایط مندرج در قرار داد اوراق قرضه را رعایت نکند ، دارندگان اوراق قرضه میتوانند بر بسیاری از فعالیتهای شرکت اعمال قدرت کنند.
اگر اوراق قرضه در قالب عرضه خصوصی به خریدار فروخته شود،فقط ناشر و خریدار،طرفهای قرارداد هستند.ولی اگر اوراق قرضه به طور عمومی به تعداد زیادی از خریداران فروخته شود،غیر از طرفهای قراردادشخص دیگری به عنوان امین به نمایندگی از دارندگان اوراق قرضه بر اجرای تعهدات شرکت نظارت می کند.
شرایط انتشار اوراق قرضه
وجود شرایطی برای انتشار اوراق قرضه ضروری است از جمله :
۱- انتشار اوراق قرضه باید در اساسنامه پیش بینی شده یا مجمع عمومی فوق العاده به پیشنهاد هیات مدیره ، انتشار اوراق را تصویب کند. ( ماده ۵۶ ل.ا.ق.ت)
تمام شرایط قراردادهای مربوط به قرضه و همچنین تصمیماتی که ممکن است برای باز پرداخت آن تعیین شده باشد باید قبلاً به تصویب مجمع عمومی برسد.
اگر به موجب اساسنامه یا تصمیم مجمع عمومی فوق العاده به هیئت مدیره اجازه داده شود که یک یا چند بار اوراق قرضه منتشر کند مدت اجازه از دو سال متجاوز نخواهد بود و در هربار انتشار مبلغ اسمی اوراق قرضه و نیز قطعات اوراق قرضه (در صورت تجزیه) باید متساوی باشد.
۲- تمام سرمایه ثبت شرکت باید تادیه شده و همچنین دو سال تمام از ثبت شرکت گذشته باشد و دو ترازنامه سهامی عام نیز توسط مجمع عمومی تصویب شده باشد. ( ماده ۵۵ ل.ا.ق.ت)
۳- اوراق باید متحد الشکل بوده ، مبلغ اسمی اوراق قرضه و نیز قطعات اوراق قرضه ( در صورت تجزیه باید متساوی باشد ) و توسط دو نفری که برای امضای سهام تعیین شده امضا شده باشد. ( تبصره ماده ۵۶ و ماده ۵۸ ل.ا.ق.ت)
۴- تنها شرکت های سهامی عام حق انتشار اوراق قرضه را دارند .
۵- اطلاعیه انتشار اوراق قرضه مشتمل انواع اوراق قرضه بر نکات ماده ۵۸ ل.ا.ق.ت ، پس از امضا به انضمام تصمیم گیری راجع به فروش اوراق قرضه و شرایط آن ، به مرجع ثبت شرکت ها اعلام می گردد. مرجع به هزینه شرکت ها آن را در روزنامه رسمی آگهی می کند و پس از آن شرکت آن را در روزنامه کثیرالانتشاری که آگهی های شرکت در آن منتشر می گردد منتشر می کند . ( ماده ۵۸ و ۵۹ ل.ا.ق.ت )
۶- اوراق قرضه باید مشتمل بر نکات ذیل باشد : ( ماده ۶ ل.ا.ق.ت )
_ نام شرکت
_ شماره و تاریخ ثبت شرکت
_ مبلغ سرمایه
_ مدت شرکت
_ مبلغ انواع اوراق قرضه اسمی و شماره ترتیب و تاریخ صدور ورقه قرضه
_ تاریخ و شرایط بازپرداخت قرضه و نیز شرایط بازخرید ورقه قرضه
_ تضمیناتی که احتمالاَ برای قرضه در نظر گرفته شده است .
_ در صورت قابلیت تعویض اوراق قرضه با سهام شرایط و ترتیبات که باید برای تعویض رعایت شود با ذکر نام اشخاص یا موسساتی که تعهد تعویض اوراق قرضه را کرده اند.
_ در صورت قابلیت تبدیل ورقه قرضه بر سهام مهلت و شرایط آن ( ماده ۶۰ ل. ا. ق. ت)
طریقه انتشار اوراق قرضه
انتشار اوراق قرضه ممکن نیست مگر این که سه امر تحقق یافته باشد:
تمام قیمت سهام پرداخت شده باشد.
دو سال از تاریخ ثبت شرکت گذشته باشد.
دو ترازنامه شرکت به تصویب مجمع عمومی رسیده باشد.
تصمیم انتشار قرضه باید به ضمیمه طرح اعلامیه انتشار آن به مرجع ثبت شرکت ها اعلام شود. در اعلامیه مزبور تمام مواد مهم شرکت که برای خریداران اوراق اطلاع از آن لازم است قید می‌شود. مانند نام، سرمایه، میزان سود آن، تصمیماتی که احتمالاً برای اوراق مزبور در نظر گرفته شده، خلاصه وضع مالی شرکت و غیره.
این اعلامیه از طرف مرجع ثبت شرکت ها برای اطلاع عموم در روزنامه‌های کثیرالانتشار درج می‌شود.
قرضه باید به امضاء دارندگان امضاء مجاز شرکت رسیده باشد.
حقوق صاحبان اوراق قرضه
۱-حق دریافت مبلغ اسمی اوراق قرضه
۲- حق دریافت بهره ، که مطابق بند ۹ ماده ۵۸ ل.ا.ق.ات در اطلاعیه انتشار باید میزان بهرع مشخص باشد.
۳- حقوق دیگر مذکور در ماده ۵۲ ل.ا.ق.ت که می تواند شامل حق تبدیل ورقه با سهم شرکت و حق تعویض اوراق با سهام باشد.
معایب اوراق قرضه : مهمترین عیب اوراق قرضه، هم برای صادر کننده و هم برای خریدار، خطر ورشکستگی بنگاه ، به دلیل ناتوانی در بازپرداخت اصل و بهره قرض است. در برخی کشورهای اسلامی ، مخصوصاً ایران که در آن قانون بانکداری بدون ربا اعمال می شود، مشکل دیگری نیز برای اوراق قرضه وجود دارد که کل ماهیت و عملکرد اوراق قرضه را زیر سؤال برده و آن را به طور کلی نفی می کند.بنابراین بایستی ابزارهای جایگزین اوراق قرضه طراحی و مورد استفاده قرار گیرد. ابزارهای جایگزین اوراق قرضه علاوه بر داشتن همه مزایای اوراق قرضه که باعث استفاده گسترده از آن می شود، باید بتواند مشکل اساسی و ماهیتی آن را که همان نرخ سود ثابت است، به درستی بر طرف کند، وگرنه نمی تواند جایگزین مناسبی برای اوراق قرضه باشد.
جایگزین اوراق قرضه : بهترین جایگزین برای اوراق قرضه اوراق مشارکت می باشد. اوراق مشارکت همان اوراق قرضه است که بر اساس قانون بانکداری اسلامی منتشر می شود. ماهیت حقوقی اوراق مشارکت بر پایۀ عقد مشارکت مدنی قابل تحلیل است. در نظام مشارکت که انواعی دارد، صاحب پس انداز به جای دادن قرض و گرفتن بهره، کل یا بخشی از سرمایه مورد نیاز مؤسسه اقتصادی را تأمین میکند و بر اساس توافق با کارفرما، در سود و زیان آن شریک میشود و در پایان هر دوره مالی، پس از کسر هزینه ها، سود به دست آمده بر حسب نسبت هایی که در قرارداد توافق شده، بین صاحب سرمایه و عامل اقتصادی(کارفرما) تقسیم میشود.به عبارت دیگر می توان بیان کرد که تفاوت اوراق مشارکت و اوراق قرضه این است که در اوراق مشارکت وجوه دریافتی حتماً باید در طرح‌های مشخص تولیدی، عمرانی، یا خدمات به کار گرفته شود، اما در اوراق قرضه برای وام گیرنده محدودیت خاصی ایجاد نمی‌گردد.انتشار اوراق مشارکت از جمله سیاستهای انقباضی پولی است.که گاهی ممکن است نتیجه معکوس داشته و باعث افزایش نقدینگی شود(استرداد اوراق به بانکها بعد از مدت کوتاهی توسط خریداران).
مشاوره اخذ اوراق قرضه : ناگزیر همه انسانها در طول زندگی اسنادی را امضا می کنند که هر واژه آن دارای بار حقوقی است و میتواند تعهداتی را بر ذمه مستقر و یا حقی را سلب یا به دیگری منتقل نماید.لذا بدون مشورت با مشاور حقوقی و وکیل دادگستری، این امر می تواند خسارات بعضا جبران ناپذیری را ایجاد نماید.
کارشناسان و مشاوران ما در موسسه حقوقی فرداد رسا برای جلوگیری از اتلاف وقت و وجود مانع برای انتار ویا اخذ اوراق قرضه و یا اوراق مشارکت شما به صورت تخصصی اقدام می نمایند .و پیگیری های لازم در این امر را بخوبی برایتان انجام می دهند.

انواع اوراق قرضه

اوراق قرض الحسنه اوراق بهاداری است که براساس قرارداد قرض بدون بهره منتشر می‌شود و به موجب آن قرارداد، ناشر اوراق به میزان ارزش اسمی آن‌ها به دارندگان اوراق بدهکار است و بایستی در سر رسید به آنان بپردازد.

ماهیت اوراق قرض الحسنه

دولت‌ها و مؤسسه‌های خیریه خوشنام و معروف می‌توانند برای انجام طرح‌های عام المنفعه یا برای ایجاد ارتباط بین صاحبان وجوه خیر که قصد دارند بخشی از وجوه خود را به صورت قرض الحسنه در اختیار نیازمندان قرار دهند و متقاضیان وام قرض الحسنه، از ابزار مالی اوراق قرض الحسنه استفاده کنند، به این بیان که دولت یا مؤسسه خیریه با انتشار اوراق قرض الحسنه با سررسیدهای معین وجوه مازاد افراد خیر را جمع آوری کرده در طرح خاص سرمایه گذاری می‌کند و یا به صورت مستقیم یا از طریق صندوق‌های قرض الحسنه یا بانک‌ها به افراد نیازمند وام قرض الحسنه می‌پردازد. سپس از طریق محل بودجه سالانه یا از طریق جمع آوری اقساط وام‌های قرض الحسنه، اوراق قرض الحسنه سررسید شده را تسویه حساب می‌کند.

انواع اوراق قرض الحسنه

اوراق قرض الحسنه که از طرف متفکران مسلمان پیشنهاد و در برخی کشورها به مرحله اجرا نیز رسیده دو نوع می باشد:

1- اوراق قرض الحسنه بدون جایزه

در این نوع، ناشر اوراق جز بر گرداندن اصل مبلغ قرض داده شده، پرداخت هیچ اضافه ای هر چند تحت عنوان جایزه را تعهد نمی کند. خریداران اوراق نیز تنها به قصد ثواب معنوی و اخروی اقدام به خرید می کنند. نمونه عملی این اوراق در کشور مالزی جریان دارد. دولت مالزی طبق قانون مصوب مجلس، اقدام به انتشار اوراق قرض الحسنه کوتاه مدت کرده، وجوه حاصل از آن ها را در تأمین مالی پروژه های عام المنفعه و خیریه به کار می گیرد و در سر رسید اوراق، از محل انتشار اوراق جدید یا از محل بودجه سالانه، بدهی خود به صاحبان اوراق را تسویه می کند.

2- اوراق قرض الحسنه با جایزه

در این نوع، ناشر اوراق افزون بر برگرداندن اصل مبلغ قرض داده شده، جوایز نقدی و غیر نقدی را به صورت قرعه کشی بین دارندگان اوراق توزیع می کند. نمونه عملی این اوراق در کشورهای مصر و سودان جریان دارد. برای مثال وزارت پست و وزارت برق سودان برای تأمین مالی برخی پروژه ها اقدام به انتشار اوراق قرضه با جایزه کرده و از مردم وجوهی را جمع آوری می کند. صاحبان اوراق حق دارند هر زمان که بخواهند به ناشر اوراق مراجعه کرده، پولشان را پس بگیرند. ناشر اوراق نیز برای ایجاد انگیزه جهت خرید و نگهداری اوراق، طبق برنامه معینی به صورت منظم بین دارندگان اوراق قرعه کشی کرده، اجناس با ارزشی جایزه می دهد.

کاربردهای اوراق قرض الحسنه

اوراق قرض الحسنه حداقل در سه زمینه با عملکردی موفق و کارآمد همراه است:

1- تأمین مالی طرح های عام المنفعه

دولت ها، سازمان ها و مؤسسات خیریه می توانند بخشی از طرح های عام المنفعه را از طریق انتشار اوراق قرض الحسنه، تأمین مالی کرده، سپس به تدریج از محل بودجه سالانه یا درآمد همان طرح ها، یا با انتشار اوراق قرض الحسنه جدید، اوراق سر رسید شده را تسویه کنند.

2- تأمین سرمایه اشتغال اقشار کم درآمد

افراد زیادی در جوامع اسلامی هستند که اگر سرمایه اندکی به صورت قرض بدون بهره در اختیارشان قرار داده شود، می توانند وارد فعالیت اقتصادی شده، به تدریج اقساط بدهی شان را بپردازند. دولت ها، بانک های توسعه ای و مؤسسات خیریه می توانند با انتشار اوراق قرض الجسنه و جذب منابع پولی افراد خیّر، چنین فرصتی را فراهم کنند.

3- اعطای قرض الحسنه جهت نیازهای ضروری

افراد زیادی به دلایل متفاوت نیازهای موردی و مقطعی پیدا می کنند، به طوری که اگر مبلغ معینی به صورت قرض بدون بهره در اختیار آنان گذاشته شود، می توانند حوائج خویش را برآورده کنند؛ سپس از محل درآمد خود به تدریج بدهی شان را بپردازند، صندوق های قرض الحسنه، بانک ها و مؤسسات خیریه می توانند با انتشار اوراق قرض الحسنه و جمع آوری وجوه نیکوکاران چنین بستری را مهیا کنند.

آشنایی با بازار اوراق قرضه

برای بسیاری از فعالان بازار ارز بخصوص کسانی که به روش های فاندامنتال اهمیت بیشتری می دهند اطلاع و آگاهی از بازار اوراق قرضه اهمیتی دو چندان دارد چرا که بازار سهام و بازدهی اوراق قرضه رابطه ای معکوس داشته و این رابطه به وسیله نرخ بهره فدرال امریکا تعیین و تنظیم می شود. در این مقاله سعی می گردد تا تصویری کلی و روشن از بازار اوراق قرضه در امریکا نشان داده شود:

ورقه قرضه (‌Bond) یک سند بدهی است.زمانیکه شما یک ورقه قرضه می خرید در واقع شما پولتان را به دولت ،شهرداری ،یک شرکت سهامی،موسسات فدرال یا دیگر موسساتی که بعنوان منتشر کننده شناخته شده اند ، قرض می دهید و در ازای این وام ، ناشران اوراق قرضه متعهد به پرداخت بهره ای مشخص در طول زمان اوراق قرضه و همچنین اصل آن در زمان سررسید می باشند در این میان انواع اوراق قرضه ای که شما می توانید انتخاب کنید عبارتند از:اوراق قرضه دولتی امریکا ، اوراق قرضه شهرداری ها ، اوراق قرضه شرکتها ،اوراق قرضه با پشتوانه دارایی یا رهنی ، اوراق قرضه موسسات فدرال و اوراق قرضه دولت های خارجی.

نکته :اوراق قرضه در کشور آمریکا بنام BOND در کشور آلمان بنام BUND و در کشور انگلیس بنام GILT شناخته می شود.

انواع اوراق قرضه و ناشران آن:

اوراق قرضه خزانه داری امریکا(U.S. Treasury ):زمانیکه هزینه های دولت فدرال امریکا از مالیات های دریافتی بیشتر می شود جبران این کسری توسط انتشار اوراق خزانه داری امریکا صورت می پذیرد.این اوراق خود به سه دسته تقسیم می شوند:

• اوراق خزانه (T-bills): در سررسیدهای چند روزه تا ۵۲ هفته ای منتشر می شوند و معمولا با کسر (تخفیف) فروخته می شوند و اختلاف آن با مبلغ اسمی معرف بهره آن می باشد.
• اسناد خزانه (T-notes): در سررسیدهای ۲ ، ۳ ،۵ ، ۷ و ۱۰ سال منتشر می شوند و بهره آن در هر ۶ ماه پرداخت می گردد.قیمت این اوراق در حراج ممکن است با صرف ، کسر و یا همان ارزش اسمی فروخته شود.
• اوراق قرضه خزانه(T-bonds): معمولا در سررسید ۳۰ ساله منتشر می گردد و بهره آن نیز هر ۶ ماه پرداخت می گردد.قیمت این اوراق در حراج ممکن است با صرف ، کسر و یا همان ارزش اسمی فروخته شود.انواع اوراق قرضه

نوع خاص دیگری از اوراق قرضه نیز توسط دولت امریکا منتشر می شود که بنام اوراق قرضه ضد تورم (TIPS)شناخته می شود سررسید این نوع اوراق ۵ ، ۱۰ و ۲۰ ساله می باشد که بهره آن هر ۶ ماه یکبار پرداخت می گردد . اصل مبلغ با توجه به نرخ بهره در هر سال اصلاح می گردد.

نکته جالب در مورد این اوراق این است که تمامی آنها به صورت الکترونیکی بوده و همانند روش فیزیکی یا کاغذی مانند اوراق مشارکتی که در داخل ایران منتشر می شود نمی باشد.

حداقل خرید این اوراق در امریکا ۱۰۰دلار و حداکثر آن ۵ میلیون دلار می باشد.از مزایای انواع اوراق قرضه این اوراق عاری از ریسک بودن آنها می باشد. قیمت این اوراق بر مبنای عدد ۱۰۰ و با ۶ رقم اعشار نشان داده می شود برای آگاهی از چگونگی فروش این اوراق با صرف یا کسر به جدول زیر توجه کنید:

شرایط	نوع اوراق	بازده در حراج	نرخ بهره	قیمت	توضیح
با تخفیف	۳۰-year bond	۴٫۳۵%	۴٫۲۵%	۹۸٫۳۳۳۳۱۷	Below par price required to equate to 4.35% yield
با صرف	۳۰-year bond	۳٫۹۹%	۴٫۲۵%	۱۰۴٫۵۱۱۹۶۳	Above par price required to equate to 3.99% yield

اوراق قرضه شهرداری(Municipal Securities): بیش از ۵۰هزار ایالت ،دولت محلی و آژانس های وابسته به آنها در امریکا وجود دارند که جهت ساخت ، بهبود و تعمیرات مدارس ، خیابانها ، بزرگراهها،بیمارستانها ، پل ها ،خانه های ارزان قیمت،سیستم آب و فاضلاب،بنادر ، فرودگاهها و بسیاری دیگر از مکان های عمومی اقدام به انتشار اوراق قرضه و تدارک وجوه می نمایند.

از مزایای این اوراق معافیت مالیاتی آنها می باشد.

اوراق قرضه شرکتها(Corporate Bond ):این اوراق توسط شرکتها برای افزایش سرمایه جهت تامین مالی در امکانات ، تجهیزات ،تحقیق ، توسعه،تکنولوژی های جدید و توسعه عمومی تجارت منتشر می شوند.

از مزایای این اوراق بالاتر بودن نرخ بهره آن نسبت به اوراق قرضه دولتی می باشد.

ابزارهای بازار پول(Money Market Instruments):اغلب اوراق قرضه جهت تامین مالی پروژه های بلند مدت منتشر می شوند چنانچه این اوراق به صورت کوتاه مدت انتشار یابد تحت عناوین زیر قرار می گیرند:

• برات های تضمین شده بانکی( bankers acceptances)
• اوراق تجاری(commercial paper)
• گواهی های سپرده(certificates of deposit ) یا همان CDs ها

اوراق انواع اوراق قرضه قرضه با پشتوانه رهنی (Mortgage-backed securities )یا MBS:این اوراق توسط موسسات دولتی مانند Ginnie Mae یا موسسات مورد حمایت دولت مانند Fannie Mae و Freddie Mac منتشر می شوند در واقع این موسسات این اوراق را به پشتوانه مجموعه از وام های رهنی بخش مسکن(که ممکن است این وام ها را خود انواع اوراق قرضه داده باشند یا آنها را از دیگر بانکها خریده باشند) که در ترازنامه خود دارند منتشر می کنند (فرایند تبدیل وام به اوراق قرضه یا securitizing)و پس از فروش آنها به سرمایه گذاران وجوه حاصله را مجددا وارد چرخه پرداخت وام مسکن می کنند .در واقع با این اقدام وجوه لازم جهت پرداخت به متقاضیان وام مسکن فراهم می گردد.

از مزایای خرید این اوراق بازگشت قسمتی اصل و فرع آن در پایان
هر ماه می باشد در حالیکه در سایر اوراق قرضه اصل مبلغ فقط در سررسید قابل دریافت است.

اوراق قرضه با پشتوانه دارایی (Asset-Backed Securities) یا ABS:فرایند وجودی این اوراق همانند MBS است با این تفاوت که به جاری پشتوانه “رهن یا وام مسکن”از دارایی های دیگری از قبیل بدهی کارت اعتباری،وام های پرداختی بابت خودرو،وام های پرداختی بابت لوازم منزل،لیزینگ تجهیزات،حسابهای دریافتنی ،وام های پرداختی به موسسات تجاری کوچک و سایر وام ها استفاده می شود.ناشران این اوراق موسسات می باشند.

اعتبار اوراق قرضه:

در امریکا سه شرکت وجود دارند که اوراق قرضه را درجه بندی می کنند و به اصطلاح به آنها اعتبار می دهند.این سه شرکت عبارتند از Moody’s Investor Service، Standard and Poor’s Ratings Servicesو Fitch IBCA .بطور کلی رابطه اعتبار اوراق قرضه با نرخ بهره آن رابطه ای معکوس است یعنی هر چه انواع اوراق قرضه اعتبار اوراق قرضه بیشتر باشد نرخ بهره آن کمتر است و بالعکس. جدول زیر شامل علائم مورد استفاده برای اعتبار دهی می باشد:

FITCH	S & P	MOODY’S	اعتبار ریسک
AAA	AAA	Aaa	رتبه اول
AA	AA	Aa	عالی
A	A	A	بالاتر از متوسط
BBB	BBB	Baa	پایین تر از متوسط
BB	BB	Ba	دارای ریسک
B, CCC, CC, C	B, CCC, CC, C	B, Caa	بسیار ریسکی
DDD, DD, D	D	Ca, C	نکول در سررسید

قیمت اوراق قرضه :

برای برای آگاهی از قیمت انواع اوراق قرضه می توانید به سایت بلومبرگ مراجعه کنید.